CHARAKTERYSTYKA ŚREDNIOWIECZA
obejmuje ponad 10 stuleci początek, upadek rzymu
(476) W Polsce od 10-15 w (końca) Feudalizm
jako ustrój podstawowy -ziemia podstawą gosp-
odarki -rycerstwo i duchowieństwo jako główne
stany społeczne , znaki kultury, krzyż miecz
znakami kultury. Światopogląd -widzenie świata i
siebie w tym świecie Teocentryzm (bóg w centrum)
światopogląd religijny bo Europa to kontynent
chrześcijaństwa, stąd uniwersalim kultury, nauki
języka (łacina)Systemy filozoficzne średniowie-
cza -Augustynizm według którego najwyższym
bytem jest bóg. Bóg to piękno, dobro,prawda, źródło
wiedzy i wiary. Człowiek widziany jest jako byt
dramatyczny, umieszczony między niebem a ziemią
, aniołami a zwierzętami jest wewnątrz rozdarty
i przeżywa konflikt -Tomizm XIII w -System filozo-
ficzny według którego człowiek zajmuje właściwy
szczebel w hierarchi bytów przeznaczonym mu
celowo. Zadaniem człowieka jest wznieść się
wyżej. Głosić braterstwo wszystkich istot,
uwielbienie świata, jego piękna, radosny wiarę
w boga, ideał ubóstwa.
EPIKA RYCERSKA Epika r. to część historii
średniowiecza w poetyckim kształcie eposy
nie tak ogromne I doskonałe jak iliada ale mają
ten sam sens I ten sam cel. Utwory te opowiad-
ają o czynach I bohaterach W średniowieczu
głosili je wędrowni pieśniarze I poeci zwani
trubadurami albo truwerami, skaldami Do naj-
bardziej znanych eposów rycerskich należą
pieśń o Rolandzie (Francja) pieśń o Cydzie
(Hiszpania) pieśń o Nibelagach (Niemcy)
pieśń o królu Arturze I rycerzach okrągłego
stołu
PIEŚŃ O ROLANDZIE tematem jest walka wojsk
króla Karola Wielkiego z Saracaemi (Arabami)
walki te miały miejsce w VIII w. Ojczym Rolanda
zdradził króla I dlatego wojska marsyla na padają
na tylnią straż Karola Wiel. w skutek czego ginie
Roland. Cechy rycerza : męski, silny, ceni nadew-
szystko honor rycerski, wierny, bochaterski, szla-
chetny, odważny, miłosierny, okrutny dla wrogów.
Cechy włdcy: Idealny władca powinien posiadać
wszystkie cechy idealnego rycerza oprócz tego
powinien być równierz troskliwym królem, dbają-
cym o swoich podwładnych I będącym dla nich
ideałem ŚW. ALEKSY Hagiografia- żywoty świę-
Legenda to utwór epicki hagiograficzny w średni-
owieczu bardzo popularny , rozumiany jako to
co należy danego dnia ,w dniu imienin świetego
odczytać Charakteystyka -Wyrzekł się bogactwa
, rozdał majątek -Porzucił dom rodzinny I nowo
poślubioną żonę -Postanowił trwać w czystości
ciała (celibat) -Ukrył się przed swiatem, ukrył
swoje imię I pochodzenie (anonimowość) -Życ
w upokorzeniu I niewygodach przez długie lata
BOGURODZICA to pieśn religijna skierowana
do Matki Boskiej sławionej I chwalonej przez boga
aby zjednała I zesłała swego syna (otym jest mo-
wa w zwrotce 1) w 2 zwrotce wierni zwracają się
do syna boga aby usłyszał ich głosy spełnił
pragnienia tj. dał dostatki pobyt na ziemi I zbawi-
enie wieczne po śmierći Utwór powstał w XIII w.
DANCE MACABRE /taniec śmierci ; Utwory które
powstały w okresie średniowiecza posiadają pewną
jedność jest nią powtarzający się motyw śmierci
Okres ten był szczególnie bużliwy a liczne wojny
epidemie czywstrząsy społeczno-gospodarcze
budziły wśród ludzi poczucie zagrożenia śmiercią
W średniowieczu śmierć wyobrażano sobie różnie
-jako złoki ulegające rozkładowi, potem jako szkielet
ludzki wędrujący przez swiat z kasą w ręku.
Dance Macabre to pochód przedstawicieli wszyst-
kich stanów społecznych. FRANCISZEK VILLAN
Był uczonym miał zasobą studia na Sorbonie
był dzieckiem adoptowanym przez kanonika o
nazwisku Villan. Druga strona jego życia prezentuje
się zupełnie inaczej: bywalec karczm, przyjaźnił się
z żebrakami, złodziejami, sam wszedł w sprawę.
Za kradzież został skazany na szubienice ale go
ułaskawiono. Jednak przebywał w więzieniu gdzie
doznał tortur . Zmarł młodo w wieku 31 lat . Napisał
Wielki Testament który jest parodią prawdziwego
testamentu , bo nie miał czego rozdawać, rozdał
więc swoje pieśni, strofy, W. testament zawiera :
a)Refleksje o przemijaniu życia, o niszczącym
upływie czasu “Ach gdzie są niegdysiejsze śniegi”
b)Daje bogaty I barwny obraz epoki :-karczmy
-dziewczyny -alkohol -kradzieże - Dzięki Villanowi
wiemy że późne średniowiecze niebyło tylko
religijne I ponure.