Sympatologia-nazewnictwo dermatologiczne.

Wykwit-zmiana w zakresie wyglądu lub faktury skóry spowodowane chorobą. Wukwity dzielimy na

- pierwotne-powstają na skórze uprzednio nie zmienionej

- wtorne-powstaja na bazie pierwotnych.

Wykwity-to zmiany skórne, które stanowią podstawę rozpoznania a są zasadniczym elementem obrazu klinicznego chorón dermatologicznych. Znajomość tych wykwitów pozwala opisać i zdefiniować zmiamy widoczne ma skórze gołym okiem.Przy opisie zmain chorobowych zwraca się uwagę na niektóre cechy morfologiczne wykwitów: wielkość, kształt, postać, barwa itp. W rozpoznaniu odgrywają również rolę objawy podmiotowe: świąd, pieczenie, bolesność.

Stany narzucone-Czyli stany chorobowe nie dające się pod względem budowy (morfologicznym) włączyć do wykwitów pierwotnych lub wtórnych takie jak:-liszajowacenie-spryszczenie-łuszczycowatość

Podstawowe kategorie wykwitów-w poziomie skóry-plama-ze zwiększeniem objętości-bąbel, pęcherzyk, krosta, guzek

-ze zmniejszeniem objętości,;nadżerka, strupy-stany zejściowe-blizny

Pierwotne wykwity chorobowe-plama-krosta-bąbel-grudka-pęcherzyk guz-pęcherz -guzek

Plama-występuje w poziomie skóry-niewyczuwalna w dotyku-rózni się od otaczającej skóry tylko zabarwieniem Rodzaje plam-barwnikowe-zapalne-naczyniowe-złogowe

Bąbel pokrzywkowy-wychodzi ponad poziom skóry-barwa porcelanowobiała/różowa-szybko powstaje i szybko znika nie pozostawiając śladu (jeśli nie drapiemy)-swędzi-bolesne-typowy dla pokrzywki i poparzenia pokrzywą

Pęcherzyk-występuje ponad powierzchnią skóry-ma do 0,5cm średnicy-znika bez śladu(jeśli nie drapiemy)-wypełniony płynem -płyn w komórkach-opryszczka-płyn między komórkami-wypryski

Pęcherz-zawiera płyn surowiczy -ponadnaskórkowy -śródnaskórkowy-to zmiana wyniosła skóry

Krosta-wychodzi ponad powierzchnię skóry-zawiera treść ropną -może powstać z pęcherza w wyniku wtórnego zakażenia bakteryjnego lub od samego początku choroby

Grudka-występuje ponad powierzchnię skóry-wyczuwalna pod palcami-kilka mm średnicy-nie musi różnić się zabarwieniem-nie pozostawia blizny-powstaje przez pomnożenie warstw naskórka-czasem osiągają znaczne rozmiary (brodawki) Grudki są wykwitem wtórnym w brodawkah, łuszczycy i liszaju.

Guzek-wystaje ponad pow. skóry-średnica kilka mm-związany ze zmianami w skórze właściwej-ustępując ulega rozpadowi i pozostawia bliznę np. zmiana gruźlicza niszczy prawidłowe utkanie skóry pozostawiając bliznę

Guz-taki jak guzel tylko że ma większe rozmiary i rozrasta się na tkankach pod skórą.-zapalny/nowotworowy-zawsze pozostawia bliznę-guzy zapalne są charakterystyczne dla rumienia guzkowatego i czyraka. - guzy nowotworowe to łagodne włókniaki i złośliwe raki skóry i chłoniaki

Wtórne wykwity chrobowe skóry-łuska-strup-nadzerka/otarcie-przeczos-owrzodzenie-wrzód/rana-pęknięcie-rozpadlina

Nadżerkaubytek naskórka po pęknięciu pęcherzyka-goi się nie pozostawiając blizny

Przeczos-zmiana linijna w istocie jest nadżerką-powstaje w wyniku silnego drapania(kot) -towarzyszy chorobom przebiegającym z silnym świądem, takim jak swierzb, wszawica czy świerziączka.

Pęknięcie/szczelina-linijny ubytek sięgający do skóry właściwej-wokól otworów lub stopy-inna nazwa to rozpadlina,

-pęknięcia mogą, pozostawić blizny na ciele a towarzyszą najczęściej rogowaceniu dłoni i stóp.

Owrzodzenie-pozostawia bliznę-ubytek sięgający skóry właściwej-kształt dowolny-powstaje w obrębie tkanek naciekowych lub nowotworów-może powstać na podłożu grudek itp -przyczyną są odpażenia,odleżyny,odmrożenia i opażenia.

Łuska-złuszczająca się warstwa rogowa naskórka-jest skutkiem przebytego stanu zapalnego bądź nadmiernego rogowacenia skóry typowego dla rybiej łuski-łuska może również powstawać w wyniku nieprawidłowego rozwoju kreatynocytów, co ma miejsce w łuszczycy.

Strup-wynikzasychania na powierzchni skóry, płynu wysiękowego albo ropnej treści pęcherzyków i pęcherzy luz też na podłożu nadżerek czy owrzodzeń-podobny do łuski

Blizna-to sytuacja, w której tkanka łączna włóknista zastępuje uszkodzoną skórę właściwą.-blizny najczęściej są efektem owrzodzeń.-niekiedy blizny mocno przerastają i wtedy mam doczynienia z keloidem.

Bakteryjne zakażenia skóry-wywołane najczęściej przez gronkowce i paciorkowce.-w wyniku tychj zakażeń występują na skórze ropne wykwity

Wirusowe zakażenia skóry-wywołane najczęściej przez wius opryszczki i półpaścca-brodawki zwykłe młodoscianych (niezidentyfikowany rodzaj wirusa)

Pasozytnicze zakażenia skóry-pchły, wszy

Przenosicielami zakażeń są muchy komary. Ukąszenie pszczoły/osy może u osób uczulonych wywołać ciężkie odczyny anafilatyczne. Antygeny uczulające (alergeny) mogą działać miejscowo (ucz. kontaktowe) lub wywoływac zmiany alergiczne na skórze po wtargnięciu do ustroju droga pokarmową lub wziewną.

Grzybicze zakażenia skóry-grupy chorobotwórcze(drożdżyca i grzybica)

W zaburzeniach odżywiania i niedoboru witamin czy żelaza z reguły występują zmiany troficzne skóry (wysuszenie, rogowacenie) dermatozy-choroby skóry patogeneza-mechanizm powstawania

Podział chorób skóry ze względu na etiologię

-bakteryjne-grzybicze-pasożytnicze-wirusiwe-autoimmunologiczne-alergiczne-uwarunkowane genetycznie-osutki polekowe

-wywołane czynnikami fizycznymi-zawodowe

ze względu na charakter wykwitów pierwotnych lub zmian skórnych

-rumieniowe-rumieniowo-złuszczające-choroby pęcherzowe-grudkowe-łuszczyca i choroby łuszczycopodobne

ze względu na charakter obrazu mikroskopowego

-ziarniaki-nowotwory złośliwe-chłoniaki

ze względu na skłonności do zajmowania poszczególnych struktur

-choroby blon śluzowych-choroby naczyniowe skóry-zaburzenia barwnikowe-choroby gruczołów(pot, łoj, wł, poz)

ze względ na częstość występowania typowych zmian skórnych zależnych od chorób narządów wewnętrznych

-rewelatory nowotworowe-zmiany skórne towarzyszące metabolicznym chorobom (cukrzyca)-zaburzeniem endokrynologicznym (tarczyca)-inne choroby wewnętrzne

Zakażenia gronkowcowe-zapalenia mieszków włosowych-figówka-czyraki-ropnie mnogie pach-ropnie mnogie niemowląt -liszajec pęcherzykowy

Zakażenia paciorkowcem-róża

mieszane-liszajec zakaźny-niesztowica-piodermia przewlekła-zapalenie mieszów włosowych

inne-różyca-łupież promienisty-promienica-boreliozy -rumień przewlekły pełzający -lymphocytoma -zanikowe zapalenie skóry kończyn

Gruźlica-wywoływana przez prątki gruźlicy-ma charakter zapalen swoistych

Róża-najpoważniejsza choroba skóry-jest ostrym stanem zapalnym skóry i tkanki pdskórnej-charakteryzuje się wysoką temperaturą ciała i szybkim przebiegiem-może powodować poważne zaburzenia ogólnoustrojowe

Badania dodatkowe-posiewy bakteriologiczne-antybiogram-badania serologiczne-badania histologiczne i próba tuberkulinowa (gruźlica)

Grzybice-wywoływane głównie przez dermatofity, drożdżaki, grzyby drożdżakopodobne i pleśniowce-dotyczy naskórka, włosów, paznokci i błon śluzowych-znaczenie rostrzygające ma badanie mikologiczne (mikowy)-grupa wysoce zaraźliwych chorób zakaźnych ludzi i zwierząt-do zakażenia może dojść w wyniku kontaktu z chorym człowiekiem, zwierzęciem lub przez kontakt z przedmiotami których używał chory

Rodzaje grzybic skórnych-łuież pstry-skóry gładkiej-skóry owłosionej głowy-paznokci

dermatofity-grzybyatakując wyłącznie skórę paznokcie i włosy, mają zdolnośc do rozkładania kreatyny. zakażnie następuje przez kontakt z chorymi ludźmi lub zwierzętami.

Choroby wywoływane przez dermatofity-g. powierzchniowa-woszczynowa-głęboka-stóp

Drożdżyca to grzybica infekcyjna skóry, błony śluzowej i paznokci. Rozpoznaje się ją głównie przez badania mikroskopowe i hodowlane.

Choroby pasożytnicze-wszawica-głowowa, odzieżowa, łonowa, świeżb i nużyca- o rozpoznaniu decyduje znalezienie asożyta lub jego jaj.

Choroby wirusowe-opryszczka-brodawki-mięczak zakaźny-ospowate-pryszczyca-hiv-półpasiec-egzema-ospa wietrzna badania-cytologiczne i histologiczne

Choroby pęcherzowe o podłożu autoimmunologicznym-zwykłe-bujające-liściaste-rumieniowate-IgA-pemifigoid

Choroby tkanki łącznej-twardzina-guzkowe zapalenie tętnic-toczeń rumieniowy uładowy; badania-immunologiczne

Choroby alergiczne-atopowe zapalenie skóry-wyprysk dziecięcy-pokrzywka

Fotodermatozy-grupa schorzeń skóry wywołana nadwrażliwością na działanie promieni nadfioletowych światła słonecznego-pokrzywka świetlna-wyprysk słoneczny-wielopostaciowe osutki świetlne ;badanie- próba świetlna

Nowotwory złośliwe skóry to -raki podstawno- i kolczystokomórkowe

-choroba Bowena, Queyrata, Pageta,-czerniaki-chłoniaki, z których najczęściej spotyka się ziarniniak grzybiasty.

Nowotwory łagodne obejmują całą grupę -włókniaków -naczyniaków -mięśniaków -bliznowiec i inne

Raki mogą być poprzedzone stanami przedrakowymi: -rogowaceniem słonecznym -leukoplakią -rogiem skóry

Rozstrzygające znaczenia ma badanie histopatologiczne, niekiedy immunomorfologiczne, a nawet biologicznomolekularne.

Choroba Bowena (łac. morbus Bowen) - postać raka przedinwazyjnego (carcinoma in situ) skóry; pojedyncze lub mnogie ogniska, dobrze odgraniczone od skóry zdrowej, brunatnawej barwy, o hiperkeratotycznej lub gładkiej powierzchni.

Erytroplazja Queyrata - postać raka przedinwazyjnego skóry;

pojedyncza odgraniczona zmiana, sinoczerwonej barwy, o gładkiej, błyszczącej powierzchni, zlokalizowana na żołędzi prącia. Tę jednostkę chorobową uważa się za szczególną postać choroby Bowena, lub określa jako chorobę Bowena żołędzi prącia.

Choroby przenoszone drogą płciową Do chorób tych zalicza się: -kiłę, -rzeżączkę,-wrzód weneryczny, -nierzeżączkowe zapalenie cewki moczowej, -ziarnicę weneryczną pachwin, -ziarniniak weneryczny i -zespół nabytego upośledzenia odporności (AIDS).

Oprócz chorób przenoszonych typowo drogą płciową, zwanych do niedawna chorobami wenerycznymi, drogą tą można przenosić również inne choroby zakaźne i pasożytnicze. Należą do nich: -kłykciny kończyste, -zakażenia wywołane rzęsistkiem pochwowym,

-zakażenia drożdżakowe narządów płciowych, -opryszczki narządów płciowych, -świerzb, wszawica łonowa i inne.

Diagnostyka laboratoryjna chorób przenoszonych drogą płciową obejmuje badanie bakteriologiczne bezpośrednie, hodowle, metody serologiczne i immunoenzymatyczne.

Badania bezpośrednie bakteriologiczne polegają na pobieraniu materiału ze zmiany chorobowej i poszukiwaniu w nim drobnoustrojów. W przypadku podejrzenia rzeżączki lub nierzeżączkowego zapalenia dolnych dróg moczowo-płciowych (NGU) materiał pobiera się z cewki moczowej od mężczyzny, z cewki moczowej lub z szyjki macicy od kobiet.

Przygotowanie do badania polega na obmyciu i opłukaniu wodą lub roztworem wodnym 0,9% chlorku sodu miejsca z którego wydobywa się wydzielina. Badanie jest praktycznie bezbolesne i nie daje żadnych powikłań. Z materiału można wykonać również posiew (hodowlę bakterii na sztucznym podłożu). Wynik badania bezpośredniego można uzyskać tego samego dnia, a wynik posiewu po 48 godzinach.