Szymborska wyróżnia także trzy stopnie sieroctwa społecznego.

Pierwszy najważniejszy – gdy kontakt między rodzicami a dzieckiem nie istnieje.

Drugi średni – gdy kontakt między rodzicami a dzieckiem nie został całkowicie zerwany, ale jest niesystematyczny, niewystarczający

Trzeci najniższy – gdy rodzice kontaktują się z dzieckiem dość często czasami kupują mu ubranie, interesują się zdrowiem czy postępami w nauce, ale nie ingerują w życie dziecka.

Szymborska wyróżnia także sieroctwo psychologiczne, czyli taką sytuacje w której dziecko przeżywa poczucie odtrącenia emocjonalnego przez rodziców.

Irena Jundziłł wyróżnia z kolei trzy rodzaje sieroctwa :

-Jawne

-Utajone

-Wtórne

Sieroctwo jawne występuje wtedy gdy dziecko nie ma należytej opieki w rodzinie i zostaje od niej odseparowane. Trafia do środowiska zastępczego którym może być rodzina adopcyjna, rodzina zastępcza, dom dziecka, a w sytuacjach niejednoznacznych wychowawczo można dzieciom zapewnić opiekę częściowo np. w ogniskach wychowawczych.

Sieroctwo utajone <subiektywne> wiąże się ono z odrzuceniem dzieci przez rodziców, ale w taki sposób aby nie było tego widać na zewnątrz. Może się to wiązać z brakiem więzi uczuciowych między rodzicami a dzieckiem i z traktowaniem obowiązków rodziców w sposób formalny. Może się też wiązać z subiektywnym odczuwaniem przez dziecko odrzucenia na skutek błędów popełnianych przez rodziców.

Sieroctwo wtórne termin ten dotyczy sytuacji gdy dziecko trafia do rodziców zastępczych, akceptuje ich, wiąże się z nimi emocjonalnie, ale jest przez nich odrzucone, albo pod wpływem niekorzystnych warunków zostaje od nich zabrane.

Inny badacz Adam Tynelski wyróżnia np.

1.Sieroctwo społeczne prawne, spowodowane odrzuceniem sądu, który ograniczył lub pozbawił rodziców władzy rodzicielskiej.

2.Sieroctwo społeczne losowe związane z sytuacją przejściową, czasowym pozbawieniem dziecka opieki rodzicielskiej z powodu np. pobytu rodziców w zakładzie karnym, szpitalu.

3.Sieroctwo społeczne emocjonalne <pozorne> wynikające z odrzucenia dziecka mogące wiązać się z jego maltretowaniem, znęcaniem się psychicznym.

Marek Jakubowski twierdzi że sieroctwo jest zjawiskiem biopsychospołecznym wyrażającym się w określonym układzie stosunków między rodzicami i dziećmi. Towarzyszy im zawsze określony stan pozbawienia naturalnego środowiska rodziny własnej. Analizując utratę przez dziecko rodziny własnej, Jakubowski wymienia :

Po pierwsze –zawężenie funkcji opiekuńczej rodziny – dziecko zaniedbane.

Po drugie – rozbicie więzi uczuciowo – rodzinnej – dziecko odrzucone przez rodziców.

Po trzecie – demoralizacja środowiska rodzinnego – dziecko przymusowo zabrane, a rodzice pozbawieni praw.

Po czwarte – dezintegracja strukturalna rodziny – dziecko opuszczone przez małżeństwo rozbite.

Po piąte – śmierć jednego z rodziców – dziecko półsierota.

Po szóste – śmierć obojga rodziców – dziecko sierota.

Skutki osierocenia

U małych dzieci w wieku od 0-3 roku życia objawy sieroctwa społecznego występują w postaci choroby sierocej, która jest skutkiem zerwania naturalnej więzi łączącej dziecko z matką, a jej motywem chorobotwórczym jest nasilająca się trwoga, lęk przed rozstaniem.

Po raz pierwszy opisał szczegółowo tę chorobę Spitz. Twierdził on że po rozłące z matką rozwój psychomotoryczny dziecka znacznie się pogarszał i dziecko przejawia takie objawy jak apatia, ogólna bierność, martwa mimika, wtulanie się w poduszkę z wyrazem zamierania, bezwładna pozycja ciała a ponad to zaburzania łaknienia, bezsenność oraz obniżona odporność na infekcje. Są to objawy depresji anaklitycznej.

Inny badacz John Bowlby twierdził że dziecko pozbawione opieki matki jest prawie zawsze opóźnione w rozwoju fizycznym, umysłowym, społecznym, a skutki tych pierwszych doświadczeń deprywacyjnych są z reguły trwałe i nieodwracalne.

Okresem krytycznym jest wiek między 6 miesiącem życia, a ukończonym 3 rokiem życia.

Współcześni badacze podkreślają że wielkość uszkodzeń psychicznych wywołują deprymacje emocjonalne zależy od takich czynników jak :

-powtarzanie się rozstania

-czas trwania rozłąki

-podatność konstytucjonalna na zaburzenia typu schizoidalnego, a w przypadku przywrócenia opieki macierzyńskiej jej jakość.

W chorobie sierocej wyróżniamy 3 formy :

-forma protestu

-forma rozpaczy

-forma wyobcowania

W formach protestu dziecko płacze, krzyczy, agresywnie domaga się matki, ma zaburzenia snu, łaknienia, wymiotuje, ma biegunkę.

W formie rozpaczy wycisza się, popłakuje, jest stale smutne, po pewnym czasie obojętnieje.

W formie wyobcowania staje się bierne, amimiczne.

Dziecko martwieje psychicznie i uruchamia odruchy obronne tj. ssie palec, kołysze się, sufitowanie.

Barbara Czeredrecka twierdzi że dzieci wychowane w domu dziecka mocno odczuwają brak indywidualnego podejścia i brak przynależności.

Występują u nich zaburzenia sfery emocjonalno-motywacyjnej.

Nie zaspokojona potrzeba bezpieczeństwa oraz potrzeba miłości wywołuje różne urazy psychiczne, poczucie osamotnienia, niższości, niską samoocenę, małą aspirację, a to stwarza kłopoty natury wychowawczej. Dzieci te przejawiają brak wiary we własne siły, niechęć do podejmowania wysiłku, osiągają słabe wyniki w nauce, mają także problemy z nawiązywaniem kontaktów społecznych.

Według Szymborskiej dzieci młodszej manifestują swoim zachowaniem głód uczuciowy, pozyskują kogoś kto by je pokochał, lgną do każdej osoby.

Starsze przejawiają postawę obojętną, izolują się wobec otoczenia, niechętnie nawiązują bliskie głębokie kontakty uczuciowe z kimkolwiek.

Cechy sierot społecznych to często egocentryzm, nielojalność i brak życzliwości w stosunku do innych.

Wyniki Bronisława Bonaua wskazują na to że dzieci wychowywane w placówkach opiekuńczo-wychowawczych wykazują mniejszą tolerancję na frustrację, często przeżywają lęk, mają obniżoną nieadekwatnie, niestabilną samoocenę i obniżony poziom aspiracji.

Irena Obuchowska do konsekwencji osierocenia zalicza:

- upośledzenie uczuciowe wyrażające się w braku utrzymywania więzi uczuciowych opierających się na wzajemności, negatywną tożsamością wyrażającą się tym, że lepiej być kimś złym, niż być nikim i kwestionowanie władzy.

Katarzyna Socha- Kołodziej do częstych zaburzeń zalicza kłamstwo, nadpobudliwość, wulgarne słownictwo, agresję wobec rówieśników i innych osób, uciekanie z lekcji.