Jan Szczepański, „Skład osobowości”

6. Scharakteryzuj skład osobowości wg. J. Szczepańskiego;
   Elementy biogenne – anatomia i fizjologia wpływa na naszą osobowość. Wpływy na osobowość warunkują je ale nie bezwzględnie. Jeszcze popędy wrodzone i odruchy także wpływają na osobowość
   Elementy psychogenne – pamięć, wola, uczucia, spostrzegawczość, temperament, skłonności, wyobrażenia

Elementy socjogenne (charakterystyka ta w następnym zagadnieniu

7. Scharakteryzuj kategorie ludności w społeczeństwie;
   W społeczeństwie występują 4 kategorie ludzi:

1. Ludzie twórczy, wnoszący nowe idee, pomysły, okrycia(tzw. twórca uspołeczniony). Pomnażają oni dziedzictwo społeczeństwa i posuwają je naprzód

2. Ludzie nie wnoszący nic nowego, ale nie przynoszący szkody, tzw. przeciętni obywatele, którzy uczciwie pracują. Nie ma zysku ani strat

3. Ludzie przynoszący szkodę, to osoby dewiacyjne(przestępcy, złodzieje)

4. Ludzie wymagający opieki (starsi, dzieci)
   
   !! Rozwój społeczny zależy od liczebności poszczególnych kategorii.
   !! Najlepsze społeczeństwo to takie gdzie najwięcej jest ludzi twórczych.

8. Scharakteryzuj czynniki socjogenne;

Elementy socjogenne - są nabywane w procesie socjalizacji, przekazywane są przez osoby biorące udział w tej socjalizacji w charakterze “znaczących innych”. Elementy socjogenne (J. Szczepański):
1)Kulturowy ideał osobowości- jako ideał wychowawczy, służący jako wzór do naśladowania, przekazywany młodzieży w instytucjach wychowawczych - szkołach, rodzinie, grupach rówieśniczych
2)Role społeczne spełniane w grupach społecznych. W każdej grupie, kręgu czy zbiorowości społecznej istnieją pewne pozycje, czy stanowiska, które zajmowane przez różnych ludzi, wymagają od nich określonych, ustalonych (kulturowo) sposobów zachowania się
3)Jaźń subiektywna - wyobrażenie o własnej osobie wytworzone pod wpływem innych ludzi.
4)Jaźń odzwierciedlona - zespół wyobrażeń o sobie “odczytanych” z wyobrażeń innych ludzi o nas samych.

9. Scharakteryzuj przyczyny dezintegracji osobowości wg. Jana Szczepańskiego;
   Przyczyny dezintegracji osobowości wg J. Szczepańskiego.
   Przyczyny ogólne:

2. rozbieżność między elementami bio- i psychogennymi a socjogennymi

3. na skutek schorzenia systemu nerwowego lub gruczołowego czy też zaburzeń w innych funkcjach organizmu
   Przyczyny społeczne:

1. uczestniczenie w kilku grupach społecznych narzucających jednostce rozbieżne wzory, role, systemy, wartości

2. uczestniczenie w grupie dezorganizowanej (w grupie przestępczej)

4. rozbieżność między osobowością a wymaganiami roli społecznej

5. obniżenie wartości człowieka

13. Wyjaśnij pojęcia: osobowość, typologia osobowości wg Znanieckiego ( czł. dobrze wych, czł. pracy, czł. zabawy, ludzie zboczeńcy), osobowość zdezintegrowana, osobowość podstawowa;
    
    

Osobowość – to zbiór unikalnych i stosunkowo trwałych cech jednostki wyodrębniających ją od pozostałych.

Wg Znanieckiego – ze względu na jego środowisko wychowawcze we wczesnym dzieciństwie:

Ludzie dobrze wychowani – których osobowość kształtowali głównie wychowawcy i instytucje wychowujące ideały wychowawcze
Ludzie pracy – ich osobowość kształtował warsztat pracy, funkcjonujące w nim zespoły pracownicze

Ludzie zabawy – którzy byli wychowywani dzięki uczestnictwu w grupach zabawowych i innych grupach rówieśniczych
Ludzie zboczeńcy – którzy byli objęci wpływami różnych środowisk wychowawczych
Osobowość zdezintegrowana: charakteryzuje osobę chorą psychicznie, nerwowo, rozchwianie elementów osobowości.

Przyczyny biologiczne:

-rozbieżność miedzy elementami bio- psychogennymi i socjogennymi,

- na skutek schorzenia systemu nerwowego lub gruczołowego lub zaburzeń w innych funkcjach organizmu
Przyczyny społeczne:

- uczestniczenie w kilku grupach narzucających rozbieżne wzory, wartości, role,

- uczestniczenie w grupie zdezorganizowanej np. grupa społeczna,

- narzucona rola społeczna- niezgodna z predyspozycjami, rozbieżność pomiędzy osobowością a narzuconą rolą społeczną i to powoduje obniżenie samooceny człowieka.

Osobowość podstawowa- Osobowość podstawowa – jest to zespół cech wspólnych dla wszystkich lub dla większości członków danego społeczeństwa, ściśle schamonizowana z instytucjami danego społeczeństwa i całym społeczeństwem, stanowi główny punkt wyjścia do kształtowania się zróżnicowanych osobowości poszczególnych jednostek.

E. Hall, „Ukryty wymiar”

1. Pojmowanie przestrzeni przez poszczególne nacje;
   Świat arabski:

- nie ma pojęcia – przestrzeń prywatna

- milczenie – sygnał że chce się być w samotności

- dbają o przestrzeń domową ( potężna przestrzeń, wysokie i otwarte pomieszczenia)

- podczas rozmowy osoba ma podwyższony głos, strumień powietrza opiera się na rozmówcy, koncentruje się na kontakcie wzrokowym)

- odbierają świat przez zmysły, zapach

- poprzez zapach poznają swoje żony czy mężów.

II. Japonia:

- zaufani ludzie w centrum

- to co w środku to najważniejsze i najcenniejsze

- anonimowość między ludźmi

- centrum w domu to kominek

- kontakt bliskości w domu

- odbiór świata rzez zmysły

- ściany są ruchome

- pojęcia odnośnie przestrzeni: trwała, półtrwała.

III. Francja:

- tłoczno

- żyją w maleńkich mieszkaniach

- odbierają świat zmysłami ( wzrok, zapach, dotyk)

- okres sensorycznej deprywacji – odczucie traktowania jak powietrze (brak

komplementów)

- pojęcia odnośnie przestrzeni: gwiazda ( dospołeczny), kratownica (odspołęczny).

IV. Anglia:

- to kim się jest określa system społeczny

- mieszkanie jest wspólne

- telefonu używają wtedy gdy jest bardzo potrzebny, lepszy jest telegram, list, sms

- sąsiad nie jest ważny – chłodne kontakty

- mówią cicho i spokojnie

- nie tolerują podsłuchiwania (intruz)

- skupiają uwagę na rozmówcy (2,4 metra odległości)

- nie dbają o swój wygląd- w sklepach kupują to co jest nie patrzą na rozmiar itp.

V. Niemcy:

- koncentracja na kontaktach społecznych

- naruszanie prywatności

- pokoje muszą mieć wielkie drzwi

- zamknięte drzwi – praca, nie przeszkadzać

- nie lubią wpychania się w kolejkę

- ciężkie krzesła, żeby nie przestawiać

- 2,1 odległości gdy 3 osoba przeszkadza w rozmowie

14. Wpływ kultury na kształtowanie osobowości

Etnocentryzm-ęłęóstawianie własnego narodu lub grupy etnicznej w centrum zainteresowania i wywyższanie go ponad inne.

ęłęóPogląd ten manifestuje się w działalności jednostek czy organizacji, które koncentrują się wokół własnego narodu i zwracaniem uwagi na interesy jedynie własnej grupy etnicznej.

ęłęóEtnocentryzm jest to afirmacyjny stosunek do własnej kultury, jednocześnie deprecjonujący inne.

ęłęóEuropocentryzm – praktyka i postawa, świadome lub nie, stawianie europejskich (i generalnie zachodnich) rozwiązań, problemów, kultury czy wartości wyżej niż te z innych kręgów kulturowych. Europocentryzm jest wariacją na temat etnocentryzmu, wyjątkowo wpływową z powodu jej forsowania na podstawie bieżącej i minionej siły politycznej. Europocentryzm łączy się również z rasizmem, który podważa istnienie wartościowej kultury wśród niebiałych.

ęłęóRelatywizm kulturowy - pogląd głoszący, iż żadna praktyka kulturowa nie jest dobra ani zła sama w sobie, ale musi być oceniona w kontekście w jakim funkcjonuje. Takie spojrzenie doprowadziło obserwatorów do powstrzymania się od ocen oraz sądów wartościujących obce praktyki z punktu widzenia własnej kultury. Relatywizm kulturowy odrzuca więc możliwość wartościowania obcej kultury przez pryzmat własnych wartości, prowadząc do większego obiektywizmu w postrzeganiu "swojej" i "obcej" kultury.