Nazwa ośrodka: Centrum Wspierania Biznesu w Gdyni, biuro lokalne Stowarzyszenia “Wolna Przedsiębiorczość” Oddział Terenowy w Gdańsku
Tytuł pakietu: Rachunkowość zarządcza wskaźnikowa
Grupa: Rachunkowość dla MSP
Autor: Iwona Flis
Data aktualizacji: 20.10.03r.
Najczęściej stosowane wskaźniki finansowe dla potrzeb rachunkowości zarządczej można podzielić na cztery podstawowe grupy:
wskaźniki płynności finansowej,
wskaźniki zadłużenia,
wskaźniki rentowności,
wskaźniki operatywności.
Wskaźników tych można używać do porównania wyników z założeniami, budżetami i innymi planami, dla identyfikacji słabych i silnych stron przedsięwzięcia, znalezienia niezgodności, dostrzeżenia tendencji rozwoju oraz porównania z konkurującymi przedsiębiorstwami.
Wskaźniki płynności finansowej
Wskaźnik bieżący (płynności bieżącej) pokazuje pokrycie zobowiązań bieżących aktywami bieżącymi. Wskaźnik ten pozwala na ocenę zdolności płatniczej przedsiębiorstwa poprzez porównanie aktywów do upłynnienia z zobowiązaniami do zapłacenia.
Aktywa bieżące (zapasy + należności + środki pieniężne)
Zobowiązania bieżące
Jego wartość powinna być większa niż 1, gdyż niższa mogłaby oznaczać problemy z przepływem środków pieniężnych.
Wskaźnik szybki (płynności szybkiej) pokazuje ile razy najbardziej płynne aktywa bieżące pokrywają zobowiązania bieżące.
(należności + środki pieniężne)
zobowiązania bieżące
Jego wartość powinna mieścić się w przedziale 1 do 1,5. Zbyt wysoki wskaźnik szybki oznacza nadmiar niewykorzystanych środków pieniężnych na rachunku bankowym lub zbyt wysoki poziom należności. Z kolei zbyt duża różnica między wskaźnikiem szybkim a bieżącym oznacza zamrożenie zbyt dużej ilości środków pieniężnych w zapasach.
Wskaźniki zadłużenia
Wskaźnik zadłużenia aktywów pokazuje proporcję zobowiązań do majątku firmy.
zobowiązania
aktywa
Jeśli jego wartość jest zbyt wysoka, przedsiębiorstwo może mieć niską zdolność kredytową, natomiast jego zbyt niski poziom świadczyć o małym zaangażowaniu kapitałów obcych w finansowanie działalności przedsiębiorstwa. Jego pożądana wartość powinna mieścić się w zakresie 0,5-0,7.
Dźwignia finansowa (wskaźnik zadłużenia kapitału własnego) pokazuje stosunek zobowiązań, na których naliczane są odsetki do kapitału własnego firmy.
zadłużenie
kapitał własny
Wskaźnik ten pokazuje źródła finansowania przedsiębiorstwa. Jego wysoki poziom (powyżej 1) oznacza, że środki kredytodawców przewyższają środki zainwestowane przez właścicieli. Jednak w okresie dobrej koniunktury wysoka wartość tego wskaźnika może być akceptowana.
Wskaźnik zadłużenia długoterminowego pokazuje stosunek zobowiązań długoterminowych do kapitału własnego. Również pokazuje źródła finansowania przedsiębiorstwa.
zobowiązania długoterminowe
kapitał własny
Wskaźnik ten powinien mieścić się w granicach 0,5 – 1.
Wskaźnik pokrycia odsetek określa stosunek wielkości zysku przed odsetkami i opodatkowaniem do odsetek wynikających z obsługi zadłużenia. Pokazuje zdolność przedsiębiorstwa do spłaty zadłużenia.
zysk przed odsetkami i opodatkowaniem
odsetki
Wskaźnik ten nie powinien być mniejszy niż 1, gdyż wówczas przedsiębiorstwo potrzebowałoby dodatkowych kredytów na obsługę dotychczasowego zadłużenia. Im wyższa wartość tego wskaźnika, tym mniejsze ryzyko związane z udzieleniem przedsiębiorstwu kredytu. Zadowalający poziom wskaźnika znajduje się w przedziale 1,3 – 2,5.
Wskaźniki rentowności
Wskaźnik zysku brutto (marża zysku brutto) pokazuje zysk brutto w stosunku do sprzedaży.
z
x 100%
sprzedaż
Wskaźnik ten określa średni wkład każdorazowej sprzedaży w pokrycie kosztów stałych. Jego wysokość zależy od rodzaju działalności.
Wskaźnik zysku netto (marża zysku netto) pokazuje nam średni poziom rentowności sprzedaży.
z
x 100%
sprzedaż
Jego wysokość zależy od branży, ale powinna być większa niż 5-10%, choć na przykład w branży budowlanej typowa marża zysku netto może być mniejsza niż 5%.
Wskaźnik rentowności kapitału własnego pozwala ocenić efektywność wykorzystania kapitału własnego zaangażowanego w przedsiębiorstwo, a więc wykorzystanie jego majątku.
z
x 100%
kapitał własny
Pożądane są jak najwyższe wartości tego wskaźnika, a w każdym razie wyższe od zwrotu z alternatywnych inwestycji lub od oprocentowania depozytów bankowych.
Wskaźniki operacyjności
Wskaźnik cyklu należności pokazuje średnia długość okresu, jaki upływa od wystawienia faktury do ściągnięcia należności.
n
x 365 dni
sprzedaż
Jeśli jest zbyt wysoki, może świadczyć o nieefektywnym ściąganiu należności. Jednak jego pożądana wartość zależy od specyfiki branży.
Wskaźnik cyklu zobowiązań pokazuje średni czas regulowania zobowiązań (okres pomiędzy otrzymaniem faktury a zapłaceniem zobowiązania).
z
x 365 dni
koszty zakupu
Jego wysoka wartość jest korzystna dla przedsiębiorstwa, oznacza bowiem, że finansuje ono swoją działalność kredytem od dostawców. Dla zachowania płynności finansowej korzystny byłby dłuższy cykl zobowiązań od cyklu należności.
Wskaźnik rotacji zapasów określa średni okres rotacji zapasów w ciągu roku.
z
x 365 dni
koszty produkcji sprzedanej
Wskaźnik ten odzwierciedla efektywność zarządzania zapasami, ale jego wartość uzależniona jest od wielu czynników, takich jak sytuacja rynkowa, procesy technologiczne, polityka magazynowa firmy, metody wyceny zapasów, etc.
Wskaźnik wykorzystania zasobów pokazuje wartość przychodów w stosunku do aktywów netto.
sprzedaż
aktywa netto
Odzwierciedla wykorzystanie aktywów, ale na jego wartość duży wpływ ma metoda wyceny wartości środków trwałych.