1. Bakterie odżywiają się cudzożywnie
a)Pasożyty odżywiają się kosztem żywych org
Symbionty współżyją z innymi organizmami
na przykład bakterie jelitowe korzystają ze sch -
ronienia (naszego pokarmu), a dostarczają nam
witaminy B i K.
B) Autotropy są samożywne (same produkują
materię organiczną z CO i H O).
- fotosyntetyzujące - do produkcji cukru wyko -
rzustują światło są to : sinice oraz bakterie rofil
i bakterie purpurowe, których zielony kolor jest
maskowany przez czerwonkę.
C) bakterie homosyntetyzując wykorzystują
energię świetlną, a chemiczną z utleniania mi -
nerałów. Energia ta służy do produkcji cukrów.
Utlenianie jest to podwyższenie elektro- warto -
ściowości.
ODDYCHANIE
Pod względem oddychania bakterie dzielimy na:
a) tlenowce : aeroby (aerobionty)
b) beztlenowce : anaeroby (anaerobianty)
UWAGA !!! Mogą one być bezwzględne lub
względne na przykład względne tzn , że ze wzg.
na warunki bakterie tlenowe mogą oddychać
beztlenowo. Beztlenowce nie zginą gdy jest tlen
gdyż mogą oddychać tlenowo.
Bezwzględne na przykład beztlenowce nie po -
trafią żyć w obecności tlenu, on je zabija na
przykład : powodując gangrenę, tężec.
Wówczas stosuje się terapię tlenem.
Beztlenowce oddychają przez fermentację, roz -
kładając związki organiczne, uzyskują wówczas
mało energii, a produkty uboczne wydalają na
przykład w fermentacji mlekowej przerabiają
cukier na kwas mlekowy.
Produkty wydalane przez bakterie są dla nich
szkodliwe, a my możemy je spożytkować na
przykład alkohol uzyskuje się z fermentacji dro-
żdży. Ludzie, którzy mają gen alkoholizmu po -
winni być abstynentami.
Kwas mlekowy poprawia procesy trawienia, a
pałeczka kwasu mlekowego jest osłonowa, czyli
ochrania nas przed inwazją innych bakterii.
PORUSZANIE SIĘ
Za pomocą rzęsek lub rzęski pływają lub przy
ich braku pełzają po podłożu.
PODZIAŁ
1. Bakterie możemy podzielić ze względu na
kształt :
a) ziarenkowce ( są w glebie )
b) dwoinki - paciorkowiec np szkarlatyny
c) paciorkowce
d) gronkowce - złocisty (ropienie ran, zapalenie
płuc, biegunki )
e) patykowiec
f) pałeczki - np pałeczka duru brzusznego
Formy wydłużone :
a) pałeczka
b) zbiór pałeczek - nici ( w glebie )
c) laseczka jest grubsza i wytwarza zarodniki
( laseczka Koha )
d) śrubowiec i krętki
e) przecinkowiec - cholery
2. Bakterie można podzielić inaczej, według
grubości ścian:
a) o cienkiej ścianie nie barwią się na fioletowo
i są to bakterie Gran ( - ) dur plamisty, kątek piły
b) o grubej ścianie Gram ( + )
Większość bakterii jest Gram ( + ) i barwią się
na fioletowo.
3. Bakterie dzielimy pod względem kolejności
powstania na Ziemi :
a) archebakterie powstały wcześniej, gdy była
atmosfera beztlenowa, należą tu więc beztle -
nowce na bagnach, w gorących źródłach, na
przykład bakterie jelitowe, siarkowe
b) eubakterie - eu = właściwe, jest to większość
bakterii, wszystkie tlenowce, a nawet niektóre
beztlenowce jak bakterie tężca, gangreny.
ZNACZENIE
1. Znaczenie bakterii w przyrodzie :
W przyrodzie są zawsze dodatnie, nawet pa -
sożyty, gdyż niszczą osobniki słabe, powodują
naturalną selekcję. Największe pozytywne
znaczenie mają te, które powodują obieg pier -
wiastków w przyrodzie
- bakterie saprobionty
- chemosyntetyzujące
- bakterie, które wiążą azot z powietrza, jest to
rhizobium, bakterie symbiotyczne ( bulwkowe )
- wolno żyjący tlenowiec azotobacter, też wiąże
azot
Dla równowagi są też bakterie, które uwalniają
azot do powietrza
- bakterie fermentujące, powodujące fermentację
, oddychają beztlenowo.
Fermentacje mogą być :
- mlekowa : kwaśnienie mleka, powoduje kisze-
nie ogórków jest to pałeczka kwasu mlekowego.
- alkoholowa : jest w większym stopniu prze -
prowadzana przez drożdże.
ZNACZENIE
1. Znaczenie w gospodarce człowieka jest do -
datnie. Wykorzystuje się bakterie tlenowe do
oczyszczania ścieków.
A) fermentacyjne w przemyśle mleczarskim i
do produkcji kiszonekb
b) lakto acillus, czyli pałeczka kwasu mleko -
wego, jak pałeczka okrężnicy, symbiotyczna
w jelitach. Działają osłonowo czyli chronią
przed inwazją chorobotwórczych bakterii.
2. Ilość pałeczek okrężnicy służy do oznaczania
tkz. Miana coli, czyli przydatności wody do
spożycia. Woda taka jest jeszcze dezynfeko -
wana przez chlorowanie i ozonowanie. Chlo -
rowanie jest bardziej niebezpieczne dla ludzi,
którzy mają skłonności do wrzodów żołądka.
Erscherichio coli służy do badań genetycznych
nie jest chorobotwórcza. Wszystkie bakterie
oprócz centralnego chromosomu mają białe,
koliste DNA plazmidu i episomy.
Przy koniugacji za pomocą fimbii wymieniają
nie tylko małe plazmidy, one potrafią łączyć się
do chromosomu i zabrać odniego gen lub dać
mu gen. Bakterie te są używane w biotechno -
logii do produkcji ludzkiej insuliny, który zabi -
ja wirusy i reguluje ilość cukrów we krwi.
3. UJEMNE znaczenie bakterii jest dlatego, że
prócz chorób powodują psucie się żywności,
odzieży, butów.
4. CHOROBY bakteryjne człowieka :
a) ukł. Pok.
- salmonella
- tyfus ( dur brzuszny )
- czerwonka
- cholera
Mogą powodować trwałe biegunki
b) choroby ukł. Oddechowego
- gruźlica, osadza się w płucach w postaci
ognisk zapalnych, które organizm oznacza, są
to takzwane zwapnienia. Człowiek jest nosi -
cielem gruźlicy do końca życia.
- dykteryt = błonica, choroba zakaźna gł. u
dzieci , powoduje obrzęk błon śluzowych
gardła i krtani. Są szczepienia przeciw błonicy.
- zapalenia płuc i oskrzeli : powodowane
różnymi drobnoustrojami, mogą być chroniczne
czyli nawrotowe.
- choroby weneryczne przenoszone są drogą
płciową. Objawia się małym owrzodzeniem
na lub przy narządach rodnych. Po paru mie -
siącach owrzodzenie zanika i pojawia się na
twarzy. Po paru latach tworzą się kilaki na ró -
żnych narządach, kościach. Może być wrodzo.
- rzeżączka jest łagodniejsza od kiły, ale też
może powodować bezpłodność. Objawia się
swędzeniem, ropieniem.
- flamydia, też choroba weneryczna, podobne
objawy. Nie leczona powoduje bezpłodność.
- związane z ranami, powodowane są przez
beztlenowce, powodują stany zapalne, jest
to gangrena lub tężec. Trąd powoduje owrzo -
dzenia ( występuje w Afryce). Są tam lepre -
soria, czyli zakłady zamknięte dla trendowa -
tych. Mogą zarazić się tylko tubylcy.
- dżuma może powodować też wrzody, może
być dżuma posocznica, węzły chłonne.
WIRUSY
1. Wirusy są to kwasy nukleinowe RNA lub
DNA otoczone tzw. Płaszczem kapsyd - białek
Kapsyd zbudowany jest z kapsometrów. Istnie-
ją 3 główne postacie wirusów :
1) spiralny - wydłużony
2) bryłowy ( kwas w środku bryły )
3) bryłowo - spiralny - są to bakterie riotapi,
czyli wirusy atakujące bakterie, na końcu nóżki
są czujniki do rozpoznania miejsca wtargnięcia
do komórki.
2. Niektóre wirusy prócz płaszcza mają jesz -
cze otoczkę, która jest z białek, tłuszczów,
cukrów ; podobne do fragmentu błony komórki
przez którą wirus dostaje się do wnętrza.
Stąd wniosek, że wirusy w ewolucji oderwały
się od komórek jako fragmenty kwasu z bia -
łkiem.
3. Wirusy mają dualistyczny charakter, gdyż
raz są żywe, raz są martwe, a raz odżywają.
Potrafią żyć tylko w żywych komórkach, a po
za nimi są martwe i dlatego nazywamy je
bezwzględnymi pasożytami wewnątrz komórki.
Po raz pierwszy wirusy skrystalizował Stanley,
były to wirusy mozaiki tytoniowej. Wirusy te są
największe dochodzące do 4000 , najmnie
sze mają ok. 10 .
4. Infekcja wirusowa :
Wirus duży wpuszcza tylko kwas nukleinowy
do komórek, a wirus mały wtargnie cały, ale
zostawia płaszcz i zostaje goły, nić kwasu zwa-
nego eklipsą. Nić ta łączy się z naszym DNA i
namnaża nowe wirusy, korzystają z energii i
nukleotydów komórkowych.Wytwarza płaszcz i
otoczkę. W konsekwencji uśmierca kom., Po -
woduje jej rozpad i z tąd nazwa cykl lityczny.
Antybiotyki nie niszczą wirusów, a tylko inter -
fenon białko wytwarzane wewnątrz organizmu.
Interfenon jest produkowany dzięki inżynierii
genetycznej, jest dodatkiem szczepionki.
Infekcja wirusowa prócz cyklu litycznego może
mieć polega na tym, że kwas
nukleinowy wirusa łączy się z naszymi chro -
mosomami i tak może przetrwać nie powodując
objawów choroby i nienamnażając się. Nam -
mażanie tego wirusa jest tylko wówczas gdy
mnożą się nasze komórki. Jest więc przeka -
zany na potomstwo.
Prawdopodobnie w ewolucji takie wirusy
wtargnęły i są częścią kodu genetycznego
człowieka . Większość z nich jest uśpiona
(nieczynna) , a tylko niektóre uaktywaniają się
po wielu latach i wtedy mówimy na nie wirusy
onkogenne (rakotwórcze skłonności do raka).
Są wirusy jak wirus HIV, które mają tylko RNA,
wirus HIV integruje się z maszym DNA i pro -
wokuje go do wytworzenia widełek replikacyj -
nych (komplementarnych).Na matrycy tworzy
się DNA i wtedy DNA będzie fabryką nowych
RNA. To nazywa się odwrotną transkrypcją.
CHOROBY WIRUSOWE
Grypa, zapalenie opon mózgowych, AIDS, wi -
rus ebola, WZW (wirus zapalenia wątroby),
odra, różyczka, żółta febra.
WIRUS HIV - AIDS - wirus nazwano human
i immuhosupresyjny, obniża odporność więc
wywołuje syndrom, czyli zespół chorób AIDS.
Istnieje wiele odmian wirusa HIV i utrudnia to
robienie szczepionek. Wirus HIV zaliczany
jest do retro wirusów, ma odwrotną transkry -
pcję. Metodą szczepienną przez krew, napło -
nki śluzowe narządów rodnych zarażamy się.
Wirus HIV atakuje infocyty te, które są “dryge-
ntami wielkiej orkiestry immunologicznej “.
Immunologia to nauka o odporności, zajmuje
się zwalczaniem antygenów przez przeciwciała.
Wirus HIV po wtargnięciu i namnożeniu może
powodować objawy podobne do grypy, które
wygasają i dopiero po wielu latach może obu -
dzić się ze stanu latentnego, drastycznie ob -
niżyć odporność, może spowodować śmierć
poprzez grzybicę.
WIETRZNA OSPA - okres wylęgania od 12 -
14 dni. Drapanie może pozostawić blizny.
RÓŻYCZKA - podobna do odry, ale daje ból
gardła. Rozwija się przez 20 dni. Szczepione
powinny być dziewczynki, gdyż zachorowanie