WZNOWIENIE POSTĘPOWANIA
PRZESŁANKI
art. 145 § 1 pkt 1 Kpa - ,,dowody na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe
( ma tu znaczenie wpływ fałszu na treść decyzji)
Łączne wystąpienie 2 warunków:
w postępowaniu dowodowym prowadzonym w danej sprawie administracyjnej miało miejsce wystąpienie fałszywego dowodu ( nazwanego i nienazwanego)
art. 75 § 1 Kpa stanowi co może być dowodem
Przykłady- fałszywe zeznania świadków, fałszywa opinia biegłego, fałszywe zeznania strony, fałszywy dokument ( gdy nie ma jednej z 3 cech: został wystawiony przez osobę, czy instytucję, która powinna go wystawić, treść dokumentu odpowiada rzeczywistości, dokument posiada treść niezmienioną) - przerobienie a podrobienie dokumentu,
- fałsz intelektualny dokumentu- gdy nieprawdziwa treść dokumentu, chociaż sam dokument co do formy jest autentyczny,
sfałszowanie dowodu musi być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu-
wyłączenie możliwości orzekania organów właściwych w sprawie wznowienia postępowania o przestępstwie jakim jest fałsz dowodów
Wyjątek: ( wtedy organ sam ocenia wystąpienie fałszu
- gdy sfałszowanie dowodu jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego ( art. 145 § 2 Kpa),
- gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte wskutek przedawnienia oraz przypadki abolicji ( art. 145 § 3 Kpa)
fałszywy dowód był podstawą ustalenia okoliczności faktycznych istotnych dla sprawy
art. 145 § 1 pkt 2 Kpa- ,, decyzja została wydana w wyniku przestępstwa” ( nie ma tu znaczenia prawnego, czy przestępstwo miało wpływ na treść decyzji)
Pojęcie przestępstwa w myśl przepisów kodeksu karnego, czyli tylko zbrodnie i występki, nigdy zaś wykroczenia
Łączne wystąpienie 3 warunków:
musi mieć miejsce fakt popełnienia przestępstwa,
stwierdzenie prawomocnym wyrokiem sądu lub innego organu
Wyjątek: ( wtedy organ sam ocenia wystąpienie fałszu
- gdy sfałszowanie dowodu jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego ( art. 145 § 2 Kpa),
- gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte wskutek przedawnienia oraz przypadki abolicji ( art. 145 § 3 Kpa),
pomiędzy wydaniem decyzji a popełnionym przestępstwem istnieje związek przyczynowy
art. 145 § 1 pkt 3 Kpa- ,, decyzja wydana została przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 24, 25 i 27”
( nie ma tu znaczenia prawnego, czy przestępstwo miało wpływ na treść decyzji)
Podstawą jest wydanie decyzji ( czyli udział tylko w czynnościach decyzyjnych) przez pracownika lub organ administracji publicznej, który podlegał wyłączeniu, a nie wpływ tej wady na treść decyzji ( udział wyłączonego pracownika w czynnościach przygotowawczych nie stanowi podstawy do wznowienia) .
Kpa nie wprowadza sankcji wzruszalności decyzji w razie niewłaściwego składu organu kolegialnego
art. 145 § 1 pkt 4 Kpa- ,, strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu”
(sam fakt braku udziału strony w postępowaniu lub jego fragmencie bez jej winy stanowi powód dostateczny do wznowienia)
Łączne wystąpienie 2 warunków:
strona nie brała udziału w postępowaniu- ( chodzi o udział w czynnościach które miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i udział których jest przewidziany w kodeksie)- art. 16 Kpa zasada czynnego udziału stron w postępowaniu.
Prawo następców prawnych do wznowienia postępowania, gdy po śmierci strony nie zostali oni powiadomieni o toczącym się postępowaniu,
Naruszenie przepisów określających terminy ( np. o rozprawie, termin przesłuchania świadka).
Niedoręczenie stronie decyzji- jako naruszenie czynnego udziału strony w postępowaniu
brak winy strony
- niedopuszczenie strony do uczestnictwa,
- gdy strona prawidłowo zawiadomiona o wszczęciu postępowania oraz czynnościach w postępowaniu wyjaśniającym nie mogła wziąć udziału z powodu przeszkód nie do przezwyciężenia
art. 145 § 1 pkt 5 Kpa- ,, wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję”
Łączne wystąpienie 3 warunków:
ujawnione okoliczności faktyczne lub dowody, istotne dla sprawy, są nowe,
istnienie ,,nowych okoliczności faktycznych”, ,, nowych dowodów” w dniu wydania decyzji ostatecznej,
,, nowe okoliczności faktyczne, ,,nowe dowody” nie były znane organowi, który wydał decyzję
art. 145 § 1 pkt 6 Kpa- ,, decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu”
( niezależnie czy brak współdziałania miał wpływ na treść decyzji)
art. 106 Kpa- obowiązek współdziałania z innymi organami przy wydawaniu decyzji
art. 145 § 1 pkt 7 Kpa- ,,zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2)”
W razie gdy w postępowaniu administracyjnym powstaje zagadnienie wstępne, organ administracji publicznej obowiązany jest zawiesić postępowanie i stosownie do przepisów albo wystąpić do właściwego organu lub sądu o jego rozstrzygnięcie, albo wezwać stronę do wystąpienia o to w wyznaczonym terminie. Wyjątkowo organ może sam rozstrzygnąć zagadnienie wstępne.
Jeżeli pomiędzy rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego przez kompetentny organ, a rozstrzygnięciem przyjętym przez organ wydający decyzję zachodzi różnica w istotnych punktach- stanowi to podstawę wznowienia postępowania.
( np. gdy w postępowaniu administracyjnym inaczej niż w sądowym ustalono właściciela budynku).
art. 145 § 1 pkt 8 Kpa- ,, decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione”
( dotyczy to tez stwierdzenia nieważności decyzji!)
art. 145a Kpa- ,, można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja”
( obowiązek zbadania, czy orzeczenie TK obowiązywało przed dniem wydania decyzji ostatecznej w sprawie- wtedy stwierdzenie nieważności decyzji jako wydanej bez podstawy prawnej, czy zostało ogłoszone po tej dacie- wtedy wznowienie postępowania). Przesłanka ta zatem, w odróżnieniu od przesłanek z art. 145 § 1 pkt 1-7 Kpa musi zaistnieć nie przed rozpoznaniem sprawy decyzją ostateczną, ale po jej wydaniu.
datą wejścia w życie orzeczenia TK- ( art. 190 ust. 3 Konstytucji RP) jest dzień jego ogłoszenia, jednak TK może określić inny termin utraty mocy obowiązującej aktu normatywnego!!!
PRZESŁANKI NEGATYWNE- art. 146 Kpa- ograniczające dopuszczalność uchylenia decyzji w trybie wznowienia postępowania ( a nie samego wznowienia postępowania)
przesłanka terminu ( art. 146 § 1 Kpa)-
art. 145 § 1 pkt 1 i 2 Kpa - jeżeli od dnia doręczenia decyzji lub jej ogłoszenia upłynęło 10 lat
art. 145 § 1 pkt 3-8 Kpa oraz art. 145a Kpa - jeżeli od dnia doręczenia decyzji lub jej ogłoszenia upłynęło 5 lat
nie uchyla się decyzji także w przypadku, jeżeli w wyniku wznowienia postępowania mogłaby zapaść wyłącznie decyzja odpowiadająca w swej istocie decyzji dotychczasowej ( art. 146 § 2 Kpa)
( gdy w wyniku wznowienia postępowania trzeba podjąć decyzję identyczną w swojej treści z decyzją dotychczasową )
INICJATYWA WSZCZĘCIA POSTĘPOWANIA:
a) z urzędu,
na żądanie strony
tylko na żądanie ( wniosek) strony gdy:
- strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu- art. 145 § 1 pkt 4 Kpa,
- Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja- art. 145a Kpa
TRYB WNIESIENIA PODANIA:
Art. 148 § 1 Kpa- podanie wnosi się do organu administracji publicznej, który wydał w sprawie decyzję w I instancji
TERMIN WNIESIENIA PODANIA:
- art. 148 § 1 Kpa- w terminie 1 miesiąca od dnia, w których strona dowiedziała się o okolicznościach stanowiących podstawę do wznowienia postęp.
- art. 148 § 2 Kpa- gdy strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu- w terminie 1 miesiąca od dnia , w którym strona dowiedziała się o wydaniu decyzji
- art. 145a § 2Kpa- w terminie 1 miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego
FORMA:
- wznowienie postępowania- POSTANOWIENIE-
- odmowa wznowienia postępowania- DEZYZJA-
WŁAŚCIWOŚĆ ORGANU ROZSTRZYGAJĄCEGO O WZNOWIENIU:
- art. 150 § 1 Kpa- właściwym do odmowy wznowienia postępowania oraz wznowienia postępowania i rozstrzygnięcia sprawy co do istoty- jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji
- art. 150 § 2 Kpa- organ wyższego stopnia-
ETAPY WZNOWIENIA POSTĘPOWANIA:
Etap wstępny (wyjaśniający)
badanie dopuszczalności przeprowadzenia postępowania wznowieniowego
- czy podanie pochodzi od podmiotu uprawnionego,
- dochowanie terminu,
- czy wskazano przesłankę wznowieniową
Etap właściwy- art. 151 Kpa
DECYZJA:
- odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej, (gdy brak podstaw wznowieniowych)
- uchyla decyzję dotychczasową i wydaje nową decyzję rozstrzygającą o istocie sprawy ( gdy istnieją podstawy wznowieniowe)
- stwierdza wydanie zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazuje okoliczności, z powodu których nie uchylił decyzji ( gdy nie można uchylić decyzji na skutek upływu czasu- 10 lat lub 5 lat)
WSTRZYMANIE WYKONANIA DECYZJI- art. 152
jeżeli okoliczności sprawy wskazują na prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w wyniku wznowienia postępowania.
- na wniosek strony
- z urzędu
POSTANOWIENIE o wstrzymaniu- ZAŻALENIE ( wyjątek SKO i minister).
UCHYLENIE lub ZMIANA DECYZJI ostatecznej- art. 154 i 155 Kpa
Cel: ujednolicanie orzecznictwa administracyjnego
Warunek: prowadzenie postępowania w ramach tego samego stanu prawnego i faktycznego oraz udziałem tych samych stron
Art. 154 Kpa- decyzja ostateczna na podstawie której strona nie nabyła prawa ( decyzje odmowne) może być w każdym czasie zmieniana lub uchylana przez organ który ja wydała lub organ wyższego stopnia
Przesłanki:
- przemawia za tym interes społeczny
- lub słuszny interes strony
Art. 155 Kpa- decyzja ostateczna na podstawie której strona nabyła prawo może być w każdym czasie zmieniana lub uchylana przez organ który ja wydała lub organ wyższego stopnia
Przesłanki:
- zgoda strony (wszystkich stron)- wyraźna- brak zgody stanowi rażące naruszenie prawa ( art. 156 § 1 pkt 2 Kpa – stwierdzenie nieważności decyzji). Granicę zmiany lub uchylenia decyzji określa zgoda strony.
- przemawia za tym interes społeczny
- lub słuszny interes strony
- nie sprzeciwiają się temu przepisy szczególne
STWIERDZENIE NIEWŻNOŚCI DECYZJI
Instytucja stwierdzenia nieważności służy usunięcia z obrotu prawnego ostatecznych i nieostatecznych decyzji i postanowień dotkniętych najpoważniejszymi wadami, gł. prawa materialnego. Przesłanki wznowienia postępowania odnoszą się do ustaleń faktycznych lub innych naruszeń prawa związanych z postępowaniem. Przesłanki stwierdzenia nieważności decyzji odnoszą się do wadliwego stosowania prawa materialnego.
art. 156 § 1 pkt 1 Kpa- decyzja wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości
art. 156 § 1 pkt 2 Kpa- decyzja wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa
Wydanie decyzji bez podstawy prawnej- ( niedopuszczalne zastosowanie formy decyzji):
- wydanie decyzji w sferze stosunków objętych regulacją prawa prywatnego,
- przyjęcie za podstawę decyzji przepisów mniemających oparcia w ustawie ( nie mających powszechnie obowiązującego charakteru),
- wydanie decyzji w sytuacji, gdy uprawnienie lub obowiązek wynikaj bezpośrednio z mocy prawa,
- wydanie decyzji w sytuacji, gdy załatwienie sprawy powinno nastąpić w formie czynności materialno-technicznej,
- zastosowanie jako podstawy decyzji przepisu w sposób oczywisty nieodnoszącego się do stanu faktycznego danej sprawy
Wydanie decyzji z rażącym naruszeniem prawa- podstawa do wydania decyzji istnieje ale rozstrzygnięcie decyzji w sposób oczywisty odbiega od obiektywnieistniejącego i możliwego do zastosowania stanu prawnego.
art. 156 § 1 pkt 3 Kpa- decyzja dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną ( res iudicata)
art. 156 § 1 pkt 4 Kpa- decyzja została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie
art. 156 § 1 pkt 5 Kpa- decyzja była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały
art. 156 § 1 pkt 6 Kpa- decyzja w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą
art. 156 § 1 pkt 7 Kpa- decyzja zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa