SYLABUS
ANTROPOLOGIA WIDOWISK
Prowadzący: dr hab. Wojciech Dudzik
Kontakt dla studentów: wdudzik@swps.edu.pl
Nazwa przedmiotu: Antropologia widowisk
Forma zajęć: wykład, 24 godz.
Rok akademicki: 2009/2010
Semestr: zimowy
Forma zaliczenia: zaliczenie na ocenę na podstawie obecności na zajęciach oraz wyników pisemnego kolokwium
Opis zajęć:
Antropologia widowisk jest nową perspektywą badania aktywności człowieka w kulturze. Koncentruje się na opisie takich praktyk kulturowych, którym można przypisać swoistą dramaturgię: powtarzalne struktury i dynamiczne regularności wyuczonych i odtwarzanych zachowań-występów. Nie chodzi tu jednak tylko o teatralizację życia społecznego i analizę interakcji. Antropologia widowisk poszukuje narzędzi opisu i zrozumienia tego, co stanowi o dynamice każdej kultury, co wyraża się w kontaktach międzyludzkich i co stymuluje wszelkie zbiorowe praktyki, którym można by nadać miano widowiska.
Współczesne słowniki języka polskiego definiują widowisko jako zdarzenie odbywające się w obecności patrzących, przedstawienie, spektakl; angielskie określenie performance jest bardziej pojemne, oznacza również koncert, występ, wykonanie, interpretację, kreację, osiągnięcie, wynik, spełnianie czegoś, odprawianie. W perspektywie antropologicznej pojęcie widowisko (performance) nabiera jeszcze dodatkowych znaczeń: obejmuje społeczne formy wzajemności, rytuałów, gier, zabaw, ceremoniałów, zawodów, karnawałów, gestów i tańca, ale też kulturowej stygmatyzacji ciała, posługiwania się fetyszem, lalką, maską, kostiumem itp. Wszystkie te praktyki stają się więc przedmiotem zainteresowań antropologii widowisk i omawiane będą na zajęciach.
Szczegółowe tematy:
Formy wzajemności
Rytualizacja – proces rytualny
Dramat społeczny
Zabawy i gry
Ceremoniały
Zawody
Ofiara – ofiarowanie
Oczyszczenia
Karnawały
Akcja: teatr w codzienności, codzienność w teatrze
Gest; taniec
Stygmatyzacja ciała / Znaki na ciele
Fetysz, lalka
Maska, kostium, postać.
Wykłady ilustrowane będą materiałami filmowymi.
Lektura obowiązkowa:
Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, opracowali Agata Chałupnik, Wojciech Dudzik, Mateusz Kanabrodzki, Leszek Kolankiewicz, wstęp i redakcja Leszek Kolankiewicz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.