Neandertalski człowiek (Homo sapiens neandertalensis), podgatunek człowieka rozumnego występujący od ok. 250 do ok. 23 tys. lat temu. Zamieszkiwał Europę i wybrzeża Morza Śródziemnego. Był przystosowany do surowych, lodowcowych warunków.

Jego cechy charakterystyczne to: spłaszczona czaszka, duża pojemność mózgoczaszki, dobrze rozwinięte łuki brwiowe, tworzące wał nadoczodołowy, potylica silnie "wypchnięta" do tyłu, twarz wysunięta do przodu, zmienne wykształcenie bródki, stosunkowo duże siekacze. Był on krępej, mocnej budowy.

Neandertalski człowiek uprawiał myślistwo i zbieractwo, potrafił rozniecać ogień. Używał narzędzi wykonanych z kamienia, drewna i kości. Praktykował ceremonialny pochówek zmarłych. Szkielety zwierząt znajdowane wraz z ludzkimi szczątkami mogą być śladami obrzędów rytualnych, interpretowanych niekiedy jako prymitywne formy religijne.