ochronna rola melaniny, proces pigmentacji, fotomedyczne zastosowanie światła – przykłady, wolne rodniki – źródła, powstawanie, patologiczne procesy, przykłady schorzeń
ROLA MELANINY:
-pochłanianie dużej części promieniowania
-wychwytywanie i dezaktywacja wolnych rodników powstajaych w skorze pod wpływem UV
-inhibicja reakcji łancuchowych peroksydacji lipidów i innych reakcji wolnorodnikowych (poprzez wiązanie jonów żelaza)
PROCES PIGMENACJI SKÓRY:
-p. bezpośrednia (słabe przebarwienia) spowodowana promieniowaniem z zakresu 300-700 nm. Zapewnia ochrone zaraz po rozpoczeciu ekspozycji
-p. pośrednia-wywolana przez UV-B (280-315) rozpoczyna się po zniknięciu rumienia, po 2-3 dniach od napromieniowania osiaga max 13-21 dniach, znika po kilku miesiącach
FOTOMEDYCYNA
Terapeutyczne zastosowanie promieniowania niejonizującego oraz patofizjologicznych następstw tego promieniowania
przykłady:
-fototerapia i fotochemioterapia
-fototerapia żółtaczki u noworodków( degradacja bilirubiny pod wpływem UV)
-fototerapia związana z pośrednim działaniem -sygnaly chemiczne wyzwalane przez neurony lub hormony za pomocą fotoreceptorów
-fototoksyczne działanie porfiryn
-fotodynamiczna terapia nowotworów
WOLNE RODNIKI- są to atomy, czasteczki lub jej fragmenty, naładowane bądź obojętne, ktore posiadają niesparowane elektrony
Źródła:
-w procesach wytwarzania energii w mitochondriach np. z węglowodanów
-spalanie wielonienasyconych kwasów tluszczowych
-stany zapalne, w zaburzeniach metabolicznych jak cukrzyca
-produkt przemiany materii z jelita grubego
-skazone powietrze, dymy przemysłowe, dym z papieosów
-leki, pzeterminowana lub zepsuta żywność
W organizmach zywych znaczenie mają:
-rodnik wodorotlenkowy
-anionorodnik ponadtlenkowy
-tlen tripletowy
-tlen singletowy
-nadtlenek wodoru
-rodnik wodorolenkowy
-tlenek azotu
Są to tzw. aktywne formy tlenu, właściwości głownie utleniające
patologiczne procesy zachozą na skutek:
-endogennego wytwarzania wolnych rodników
-uszkodzenia mechanizmów kontrolnych
-egzogennych czynników generacji wolnych rodników
Najbardziej wrażliwe material genetyczny oraz blony komórkowe - nadmierna peroksydacja lipidów, uszkodzenia DNA i utlenianie grup SH białek
Znaczenie w:
- stanach zapalnych
-miażdżycy, cukrzycy, zwałach
- chorobach genetycznych i
- chorobch neurologicznych
-
chorobach przewodu pokarmowego
-
procesach starenia się organizmu
- niewydolnośći oddechowej
-stany zapalne - w czasie fagocytozy przy udziale granulocytów gwałtowne zużycie lenu co związane jest z wytwarzaniem wolnych rodników w procesach glikoliz. w efekcie powstaje tosyczny kwas podchlorowy lub chlor 2Cl- + H2O2 + 2H = Cl2 + 2H2O
-miażdżyca- reakcje wolnych rodników z lipidami w surowicy i ścianie naczyń powsą nadtlenki lipidów które są cytotoksyczne
-Nowotwory-wolne rodnikii procesyoksydacyjne istotne w procesach inicjacji i promocji nowotworów
-programowana śmierć komórek-oddziaływanie wolnych rodników na DNA (uszkodzenia)-aktywacja polimerazy-obniżenie puli NAD/NADH-spadek stężenia ATP-pozbawienie komórki energii
-choroby płuc- najbardziej narażone są na uszkodzenie egzogennymi aktywnymi formami tlenu
palenie papierosów-nasilenie funkcji makrofagów uwalniających wolne rodniki
pylica krzemowa-kwarc ułatwia powstawanie wolnych rodników
promieniowanie niejonizujące – przykłady reakcji fotochemicznych w organizmie człowieka
promieniowanie niejonizujące – przykłady reakcji fotochemicznych w organizmie człowieka
Pole
elektomagnetyczne z zakresu optycznej części widma:
*
Nadfioletowe
*Światło
widzialne
*Promieniowanie
podczerwone
Energia
naniesiona przez fotony z zakresu UV tego zakresu promieniowania może
wywołać sporadyczną jonizację.
Źródłem
są atomy i cząsteczki we wzbudzonych stanach elektronowych. Ich
przejściom do stanów o niższej energii towarzyszy emisja fotonów.
Promieniowanie
termiczne- gdy emisja promieniowania jest wynikiem jego ogrzania
Luminescencja-
promieniowanie bd następstwem nietermicznego wzbudzenia:
*KATODOLUMINESENCJA
(czynnik wzbudz-elektrony)
*RADIOLUMINESCENCJA
(promieniowanie jonizujące)
*RENTGENOLUMINESCENCJA
(promieniowanie X)
*
ELEKTROLUMINESCENCJA (pole elektryczne)
*
BIOLUMINESCENCJA (organizmy żywe)
*
FOTOLUMINESCENCJA (fotony)
REAKCJE
FOTOCHEMICZNE
Fotodimeryzacja
tyminy
Zasady
purynowe i pirymidynowe są chromoforami, max absorpcji przy około
260 nm (UV-C) systemem reaktywnym stan tripletowy tyminy. Istotna
rola w inaktywacji mikroorganizmów.
Źródła
sztuczne-lampy rtęciowe
Wytwarzanie
witaminy D3 w skórze
UV-B-
rozerwanie wiązania kowalencyjnego C-C
Reakcja fotochemiczna związana z widzeniem
Biofizyka tkanki mięśniowej – budowa sarkomeru, molekularny mechanizm skurczu, właściwości mechaniczne mięśnia, energetyka skurczu mięśnia, źródła pozyskiwania ATP
Sarkomer jest podstawową jednostką mięśni poprzecznie prążkowanych(ednostką czynnościową włókna mięśniowego). Sarkomer składa się z filamentów grubych (składające się z miozyny i tytyny kotwiczącej filament w prążku Z) i cienkich (składające się z aktyny, troponiny i tropomiozyny zakotwiczonych końcem plus za pomocą czapeczek Z w prążkach Z).
Wzajemne oddziaływania między obu typami filamentów, pod wpływem jonów wapnia powodują skurcz sarkomerów i co za tym idzie również skurcz całych mięśni.
Molekularny mechanizm skurczu:
1) Wyładowanie motoneuronu
2) Uwolnienie transmitera z motorycznej płytki końcowej
3) Połączenie acetylocholiny z receptorem
4) Zwiększenie przepuszczalności błony motorycznej błony końcowej dla sodu i potasu
5) Generowanie potencjału czynnościowego w motorycznej płytce końcowej
6) Powstawanie potencjału czynnościowego we włóknie nerwowym
7) Przesuwanie się depolaryzacji do wnętrza komórki i dalej do cewek poprzecznych C
8) Uwalnianie jonów wapnia z cewek końcowych i jego dyfuzja między nitki cienkie aktyny a łańcuchy grube miozyny
9) Połączenie jonów wapnia z troponiną C, odsłaniające miozynowe miejsca wiążące na aktynie
10) Tworzenie się mostków poprzecznych pomiędzy aktyną a miozyną i wsuwanie się nitek cienkich pomiędzy łąncuchy grube.
Energetyka skurczu mięśniowego. Bezpośrednim źródłem energii potrzebnej do skurczów mięśnia szkieletowego jest adenozynotrifosforan-ATP. Rozkłada się on w czasie skurczu do adenozynodifosforanu- ADP i fosforanu. Energia do resyntezy ATP czerpana jest w procesie spalania składników odżywczych, aż do końcowych produktów, tj. do CO2 H2O. Całkowity rozpad glukozy dostarcza najwięcej energii do syntezy ATP. Dzieje się to w czasie glikolizy tlenowej , kiedy prężność tlenu w komórce jest dostateczna. W czasie szybko narastającego wysiłku fizycznego, dowóz tlenu do komórek mięśniowych nie nadąża za zapotrzebowaniem na energię i prężność tlenu znacznie się obniża. Dochodzi do dysocjacji mioglobiny, która uwalnia związany tlen. W tym stanie energia do resyntezy ATP czerpana jest w procesie glikolizy beztlenowej.
Źródła pozyskiwania ATP
1. Fosfokreatyna
Fosfokreatyna to aminokwas, do którego dołączona jest reszta fosforanowa. Pewna jego ilość zawsze znajduje się w mięśniu i pełni rolę „podręcznego magazynu energii”. Jest podstawowym źródłem ATP w nagłych, krótko trwających ruchach (np. unik) lub w pierwszych sekundach wysiłku fizycznego.
Pozyskiwanie ATP z fosfokreatyny odbywa się poprzez przeniesienie reszty fosforanowej na ADP
fosfokreatyna + ADP â kreatyna + ATP
2. Oddychanie tlenow
Oddychanie tlenowe jest podstawowym procesem, w wyniku którego następuje wytwarzanie ATP w mięśniach. Jako źródło energii wykorzystywane są:
a) glukoza
Na samym początku wysiłku, w ciągu pierwszych 2-3 minut pracy mięśni glukoza ulega rozkładowi beztlenowemu. Po tym czasie uruchamiane są przemiany tlenowe w mitochondriach. Energia uzyskiwana bezpośrednio z glukozy wystarcza na kilkanaście minut wysiłku
b) glikogen, który w miarę wyczerpywania się glukozy zaczyna być rozkładany, dostarczając nowych jej porcji. Pewna ilość glikogenu jest zmagazynowana w mięśniach, poza tym rozkładany jest też glikogen znajdujący się w wątrobie. Ten zapas energii wystarcza na około 1 godzinę wysiłku
c) kwasy tłuszczowe, są wykorzystywane jako źródło energii podczas dłuższego (kilku-kilkunastogodzinnego) wysiłku
Warunkiem sprawnie zachodzących przemian tlenowych jest odpowiednie zaopatrzenie mięśni w tlen. Pewna jego ilość jest zmagazynowana w tkance mięśniowej przez znajdującą się tam mioglobinę.
3. Oddychanie beztlenowe
U osób o słabej kondycji fizycznej, u których sprawność układu oddechowego i krwionośnego jest niska, do mięśni nie jest doprowadzana wystarczająca ilość tlenu. Zapasy zmagazynowane przez mioglobinę również wyczerpują się po pewnym czasie. Sytuację braku tlenu w mięśniach określamy jako dług tlenowy. Energia potrzebna do ich dalszej pracy powstać może jedynie w procesie oddychania beztlenowego. W tej przemianie w wyniku rozkładu glukozy powstaje kwas mlekowy. Gromadzący się w mięśniach produkt zakwasza środowisko, zakłócając funkcjonowanie włókien mięśniowych - stają się one sztywne, a ich ruch sprawia ból (powstają tzw. zakwasy). Kwas mlekowy jest odprowadzany do wątroby i tam rozkładany. Proces odprowadzania trwa około 1-2 dni.
Pole elektryczne i magnetyczne – sztuczne źródła, typy oddziaływań biologicznych, wpływ na system nerwowy i odpornościowy, terapie wykorzystujące pole elektromagnetyczne
Pole elektryczne i magnetyczne – sztuczne źródła, typy oddziaływań biologicznych, wpływ na system nerwowy i odpornościowy, terapie wykorzystujące pole elektromagnetyczne.
Pole elektromagnetyczne – zjawisko fizyczne obecne w kosmosie od momentu jego powstania. Głównym źródłem naturalnego pola elektrycznego i magnetycznego jest Ziemia – ujemnie naładowana kula, jednocześnie wielki magnez z biegunami.
Sztuczne źródła :
- pole elektryczne i magnetyczne o niskiej częstotliwości, głównie linie wysokiego napięcia, urządzenia elektryczne i komputery.
- pole o wysokiej częstotliwości : urządzenia radiowe, nadawcze stacje radiowe i telewizyjne, Tel komórkowe
Pole elektromagnetyczne jest zbyt złą be by zniwelować siły wiążące molekuły w komórkach i dlatego nie może prowadzić do jonizacji. Całkowite wyeliminowanie kontaktu człowieka z naturalnym źródłem pola nie służy jego zdrowiu psychicznemu i fizycznemu.
Dla pól ciało ludzkie jest półprzewodnikiem i swoistą anteną odbiorczą której wymiarem względem długości fali są zmienne :
- centralny układ nerwowy w stanie czynności spoczynku generuje prądy czynnościowe z zakresu 1-1000 Hz
- praca serca sterują impulsy o częstotliwości 1.1-1.3 Hz
- układ hormonalny jest wzmacniaczem biochemicznych funkcjonującym na zasadzie sprzężeń zwrotnych, których najczulszy układ znajduje się głęboko w mózgowiu (podwzgórze), gdzie są ważne ośrodki dyspozycyjne funkcjonowania człowieka.
Terapie wykorzystujące pola elektromagnetyczne :
- oparzenia, owrzodzenia wewnętrzne i zewnętrzne, trudno gojące się rany, stany zapalne skóry.
- ortopedia pooperacyjna i zachowawcza, leczenie pooperacyjne, choroby zwyrodnieniowe i reumatyczne, stany zapalne stawów i mięsni, rehabilitacja pourazowa.
- nowotwory, choroby układu krążenia,
- przeziębienia, wyczerpania, zmiany pogody
- nerwobóle, migreny, choroby nerwowe i psychosomatyczne
- stwardnienie rozsiane, geriatria i dolegliwości okresu pokwitania
- medycyna sportowa, leczenie urazów, immunostymulacja, doping
- bezpłodność, choroby kobiece.
Oddziaływanie biologiczne :
- oddziaływanie termiczne (przy stosunkowo dużych poziomach promieniowania) – nagrzewanie się tkanek oraz zmiany patologiczne i reakcje fizjologiczne uwarunkowane podwyższeniem temp. Tkanek i płynów ustrojowych.
- oddziaływanie nietermiczne (dla poziomów małych) zjawiska zachodzące bez podwyższenia temp w skali makro i mikro lub niezależnych od jej podwyższenia.
Działanie termiczne – polega na wzroście temp. Tkanek, najwyższą temp osiągają tkanki tuż przy powierzchni ciała i najbliższej źródła PEM.
Stopień wzrostu temp – zależy od natężenia pola i częstotliwości a także od skuteczności termoregulacji (cecha osobnicza) i od tego, która część ciała ulega ekspozycji.
Znaczny wzrost temperatury powyżej tolerancji cieplnej tkanek powoduje : nieodwracalną koagulację białka. Najbardziej podatne na przegrzanie są tkanki o słabej cyrkulacji krwi : soczewka oka, woreczek żółciowy, jądra, cześć układu pokarmowego.
· Jednorazowe napromieniowanie może powodować wzrost poziomu hormonów w wyniku długotrwałego narażenie na pole mogą utrwalić się zmiany czynnościowe w układzie hormonalnym które można uznać za patologiczne.
· Przy mniejszym natężeniu pola i długotrwałej ekspozycji powstaje wyraźne zmiany w korze mózgowej.
· Powtarzające się zmiany PEM – mikrourazy w mózgu i zmiany w centralnym układzie nerwowym.
W połączeniu z czynnikami chemicznymi, może powodować :
· Zaburzenia funkcjonalne układu nerwowego, przebiegi wytwarzane przez mózg, układ sercowo – naczyniowego, szpiku kostnym, korze mózgowej, gruczołów dokrewnych
Szczególnie niebezpieczne są PEM dla dzieci, kobiet w ciąży, osób ze schorzeniami centralnego układu nerwowego, hormonalnego, naczyniowego oraz dla alergików, osób z osłabionym systemem odpornościowym.
Zmysł wzroku – widzenie, układ optyczny oka, zdolność rozdzielcza oka – rola tęczówki, siatkówki i soczewki, przekaz sygnału z siatkówki, widzenie stereoskopowe
Widzenie:
Skład percepcji:
· Natężenie światła-poziom jasności
· Długość fali-barwa
· Kształt przedmiotów
· Położenie- odległość przedmiotów od obserwatora oraz odległość między przedmiotami
Nośnikiem tych informacji-niewielki zakres promieniowania elektromagnetycznego
Widzenie jako analiza:
· Amplitudy
· Dł. Fali
· Rozmieszczenie źródła promieniowania w zakresie 380-700nm
Trzy składowe aparatu detekcji:
· Oko
· Nerw wzrokowy
· Ośrodki mózgowe
Układ optyczny:
Wyjątkowość soczewki:
· Współczynnik załamania różnicy w jej warstwach
· Zmienna wypukłość- zdolność skupiająca
Akomodacja- zdolność do tworzenia na siatkówce obrazów przedmiotów bliskich i dalekich
Dioptria-jednostka zdolności zbierającej soczewek i układów optycznych
Liczbowo- odwrotność ogniskowej soczewki wyrażonej w metrach
Np. soczewka o ogniskowej 1 metr – moc jednej dioptrii (1D)
Soczewka o ogniskowej 0,5metra- moc dwóch dioptrii (2D)
Dodatnie liczby określają soczewki skupiające, a ujemne rozpraszające.
Zdolność skupiająca najmniejsza- soczewka spłaszczona- ostry obraz daleki
Zdolność skupiająca maksymalna- soczewka wypukła- ostry obraz bliski
Sztywne soczewki z wiekiem zmniejszają zakres akomodacji z bliskiego na daleki.
Zdolność rozdzielcza oka:
Tęczówka- element ustalający przekrój wiązek światła docierający do siatkówki-poprzez ukł. Nerwowy połączona pętlą ujemnego sprzężenia zwartego-odgrywa rolę efektora automatycznego ukł. Regulacji ilości światła wpadającego do oka.
Siatkówka- rola pręcików-widzenie nocne, rola czopków widzenie dzienne. W centralnej cz. Siatkówki dołek środkowy-siatkówka najcieńsza, zbudowana z samych czopków-największa rozdzielczość. Każdy czopek ma własne połączenie z korą mózgową
Widzenie stereotypowe:
Możliwe jest dzięki parze oczu obserwujących ten sam obszar. Jedno oko pozwala odczytać w przybliżeniu odległość- dzięki doświadczeniu i pamię
Zmysł słuchu – fale akustyczne, propagacja dźwięku w przestrzeni, natężenie dźwięku, etapy transmisji sygnału dźwiękowego w uchu wewnętrznym, percepcja i analiza dźwięku, lokalizacja dźwięku, korekta wad słuchu
PROPAGACJA DŹWIĘKU W PRZESTRZENI
Cząsteczki powietrza są obdarzone masą i posiadają własności sprężyste
Drgające ciało
-gdy ruch na zewnątrz- ściśnięcie cząsteczek powietrza w bezpośrednim sąsiedztwie
-gdy ruch do środka- zmniejszenie gęstości poniżej poziomu normalnego
Ciśnienie akustyczne-chwilowe ciśnienie minus ciśnienia statystycznego
Prędkość dźwięku w powietrzu 350 m/s
W wodzie 1500 m/s
W ciałach stałych w miedzi 3700 m/s
NATĘŻENIE DŹWIĘKU :
Dźwięk-natężenie słuchowe spowodowane falą akustyczną
Częstotliwość słyszalnych dla człowieka ok 16Hz ok 20 kHz
Zbyt wysokie- na pograniczu ultradźwięków
Natężenie dźwięku-powierzchniowa gęstość mocy fali akustycznej (w m2)
Inna miara to wartość poziomu natężenia dźwięku we względnej skali logarytmicznej (w decybelach )
Skala która uwzględnia fizjologię ludzkiego ucha-głośność (w fonach)
Wraz z wiekiem zakres częstotliwości się zwęża oraz podnosi się dolna granica poziomu głośności słyszalnych dźwięków
NATĘŻENIE DŹWIĘKU
Do opisu natężenia dźwięku –skala logarytmiczna(ilorazowa)
Bele i Decybele-używane przy porównywaniu wielkości zmieniających się liniowo w bardzo szerokim zakresie
1bel stosunek wielkości fizycznych 10:1 (dla dźwięku jest to stosunek natężeń)
etapy transmisji sygnału dźwiękowego w uchu wewnętrznym
wibracje dźwiękowe-> ruch błony podstawnej -> ugięcie włosków słuchowych-> depolaryzacja błony -> uwalnianie neuroprzekaźników -> stymulacja nerwów czuciowych ->
è włókna nerwowe pien mózguwłókna słuchowe Kora słuchowa w Placie skroniowym
lokalizacja dźwięku
umożliwia orientacje w przestrzeni-określenie kierunku z którego dociera dźwięk oraz odległość od źródła dźwięku
Lokalizacja możliwa dzięki dwóm niezależnym peryferyjnym układom słuchowym w przypadku słuchawek-obraz dźwiękowy połozony wew. Głowy (pozorne źródło dźwięku)
WADY SŁUCHU I ICH KOREKTA
Przyczyny uszkodzeń :
*zapalenie ucha środkow.
*przebywanie w intensywnym lub w długotrwałym hałasie
*czynniki dziedziczne
*uszkodzenia okołoporodowe
*naturalne procesy starzenia
*urazy
*stosowanie toksycznych lekow
*nowotwory
Typy niedosłuchu:
-typu przewodzeniowego-związane z uszkodzeniem cz. Ucha przenoszących sygnał
-typu odbiorczego-uszkodzenie ucha wewn.
-typu mieszanego
fale akustyczne-z aburzenie ciśnienia (gęstości)rozchodzące się w ośrodku sprężystym
Biofizyka tkanki nerwowej – powstawanie potencjału czynnościowego (AP), rozprzestrzenianie się AP, etapy przekaźnictwa synaptycznego, zjawiska zachodzące na synapsach, pobudliwość, odczuwanie bodźców
Biofizyka tkanki nerwowej – powstawanie potencjału czynnościowego (AP), rozprzestrzenianie się AP, etapy przekaźnictwa synaptycznego, zjawiska zachodzące na synapsach, pobudliwość, odczuwanie bodźców.
Powstawanie potencjału czynnościowego (AP)
Prądy jonowe w czasie trwania potencjału czynnościowego, dominujące znaczenie - transport jonów NA+ i K+.
FAZA DEPOLARYZACJI szybki napływ Na+ do wnętrza (otwarcie kanałów sodowych, gdy przekroczona wartość progowa) -skutek- zwiększanie się ładunków dodatnich w komórce.
FAZA REPOLARYZACJI-wypływ K+ na zewnątrz komórki (otwarcie kanałów potasowych)- skutek - zmniejszanie się ładunków dodatnich w komórce.
KLUCZOWA ZALEŻNOŚĆ-zmiany przepuszczalności błony komórkowej w zależności od potencjału błonowego-zmiany konformacyjne kanałów jonowych i ich otwieranie lub zamykanie.
Rozprzestrzenianie się AP
Kierunek rozprzestrzeniania się bodźca - od aksonu do dendrytów. Na całej długości amplituda potencjału taka sama . Opóźnienie czasowe.
Prędkość rozchodzenia się AP:
· Najszybciej w neuronach wrzecion mięśniowy, włóknach mięśniowych mięsni szkieletowych.
· Najwolniej w neuronach skórnych.
Rozprzestrzenianie się bodźca poprzez powstawanie we włóknie lokalnych prądów -prowadzących do depolaryzacji włókna za i przed miejscem do którego dociera AP. W obszarze po przejściu AP-refrakcja bezwzględna, aktywne kanały K-, nieaktywne kanały Na+. W obszarze przed falą depolaryzacji - aktywizowane kanały Na+.
Wnikanie Na+:
· przepływ ładunków dodatnich na zewnątrz a ujemnych do środka.
· wyrównanie się potencjały czynnościowego z potencjałem spoczynkowym w miejscu niespolaryzowanym
· otwieranie sie kanałów Na+
Etapy przekaźnictwa synaptycznego:
SYNTEZA NEUROPRZEKAŹNIKÓW --> UWALNIANIE NEUROPRZEKAŹNIKÓW W ODPOWIEDZI NA POBUDZENIE --> AKTYWACJA RECEPTORÓW--> EFEKT BIOLOGICZNY-->ZAKOŃCZENIE DZIAŁANIA, ODZYSK LUB DEGRADACJA NEUROPRZEKAŹNIKA.
Zjawiska zachodzące na synapsach:
Przetworzenie informacji: sumowanie w czasie (związane z pojedynczą synapsą) i sumowanie przestrzenne (związane ze wszystkimi synapsami wejściowymi na dendrytach).
Odczuwanie bodźców:
Początek przewodzenia impulsu nerwowego - w receptorze.
RECEPTORY wyspecjalizowane komórki, które mają zdolność przekształcania bodźców mechanicznych, chemicznych i optycznych na bodźce elektryczne
Wyróżniamy:
· Mechanoreceptory
· Receptory światła
· chemoreceptory
Mechanizm przekazania impulsu - przykład receptora naprężania mięśnia:
1. Rozciąganie mięśnia-bodziec
2. Stymulacja receptora - wzrost przepuszczalności dla jonów sodowych, zmiana polaryzacji błony wypustek dendrytycznych
3. Szerząca się depolaryzacja dociera z wypustek do aksonu- wyzwalanie serii potencjałów czynnościowych; przekazanie sygnału do centralnego układu nerwowego
ADAPTACJA NA BODZIEC-zmniejszanie sie potencjału receptorowego
TYPY REAKCJI RECEPTORÓW NA WYDŁUZONY W CZASIE BODZIEC:
· Niektóre receptory (np. dotyku) adaptują się szybko - potencjał receptorowy osiąga wartość bliską spoczynkowej
· Wolniejsza i niepełna adaptacja - potencjał receptorowy stabilizuje sie na wartościach nieco mniejszych niż początkowa.
W adaptacji na bodziec istotna rolę odgrywają także zmiany fizjologiczne.
POBUDLIWOŚĆ:
Gdy zostanie przekroczony prób pobudliwości:
· wyzwolony potencjał czynnościowy
· rodzaj zaburzenia potencjału spoczynkowego błony rozprzestrzeniający się wzdłuż włókna nerwowego
· Faza depolaryzacji - Em rośnie do 30-35 mV
· Faza repolaryzacji- Em spada do wartości podprogowej
· Potencjał następczy hiperpolaryzacyjny i depolaryzacyjny - unormowanie sie wartości potencjału spoczynkowego.