Internet, jako źródło informacji
Różnorodności sposobów prezentacji wiadomości w internecie dorównuje jedynie bogactwo sposobów ich pozyskiwania
- z równym powodzeniem z internetu korzystać może zespól profesjonalnych dziennikarzy, niezależny naukowiec, felietonista, wielka agencja, a także bystry internauta
- internet jest "demokratyczny" - dzięki niskim kosztom dotarcia do odbiorców i elastyczności nie ma powodu do obaw, że kiedykolwiek zostanie unicestwiony przez konkurencję, która przejmie koncesję lub pozbawi wpływów z reklam.
- materiał wytworzony przez producentów z agencji informacyjnych jest błyskawicznie wchłaniany przez portale, by po przetworzeniu zasilić blogerów, czy innych dziennikarzy, który następnie jest konsumowany przez szereg czytelników
- szeregowi czytelnicy sygnalizują tematy, które podchwytują blogerzy i dziennikarze, które są dalej publikowane w portalach.
Współpraca z redakcją klasycznego medium
- coraz więcej menadżerów z branży medialnej obserwując wzrastającą popularność internetu uzmysławia sobie, że obecność w kręgu wirtualnej publiczności za kilka lat, najdalej kilkanaście lat, może być warunkiem ekonomicznego przetrwania
- podstawowym źródłem nieporozumień pomiędzy redakcją gazety, a towarzyszącą jej stroną internetową są różne wymagania czasowe
- komponowaniem tekstów na potrzeby serwisów internetowych rządza odmienne zasady
- głównym kryterium decydującym o terminie opublikowania artykułu w internecie powinna być jego ważność (najczęściej jednak jest aktualność)
- strona internetowa może dopomóc redakcji w objęciu swoim serwisem informacyjnym wydarzeń, które choć oczekiwane przez czytelników, nie mogą się znaleźć w gazetowych kolumnach (zawody sportowe, spotkania na wysokim szczeblu itp.)
Zewnętrzne źródła informacji
- wiele mediów internetowych nie zatrudnia własnych dziennikarzy, nie przeprowadza osobiście wywiadów, nie pozyskuje internautów
- korzystają wyłącznie z informacji wyszukanych w sieci
- wielkie portale i prywatni blogerzy częstokroć poprzestają na przekazywaniu informacji przesyłanych przez agencje i współpracujące redakcje podając hiperłącza do informacji znalezionych na innych stronach (por. news.google.pl)
Agencje informacyjne
- o stopniu uzależnienia redakcji od wiadomości przesyłanych przez agencje decyduje zazwyczaj budżet
- prawa do wykorzystania depesz we własnym serwisie kosztują, ale mniej niż rozbudowanie zespołu
- publikacja napływających równomiernie depesz agencyjnych wydaje się najprostszą metodą ożywienia wydania internetowego
- agencje specjalizują sie w depeszach z pól bitew i sal obrad parlamentów, rzadko docierają do problemów regionalnych, dotyczących węższych zagadnień tematycznych
- agencje nie zawsze reagują natychmiast na ważne informacje, zdarza im się "zaspać"
- jedynym ratunkiem przed uniformizacją wynikającą z intensywnego korzystania z serwisów agencyjnych jest maksymalne zaangażowanie w przesyłane informacje
- szanujący się publikator powinien korzystać z serwisów kilku agencji
- dzięki temu może konfrontować różne wersje i budować przetworzone informacje
- błyskawiczne reagowanie na pojawiające się w serwisach newsy
Praca z zewnętrznymi źródłami informacji w blogach informacyjnych
- autorzy blogów sami penetrują dostępne w internecie wiadomości- od portali, przez strony tematyczne do innych blogów
- skoro portale i wyszukiwarki działają jak telewizyjne platformy cyfrowe z mnóstwem kanałów tematycznych, blogi powinny sie upodobnić do wyspecjalizowanych programów tematycznych
- gwarancją popularności bloga nie są zdolności śledcze, ale efektywne monitorowanie informacji i osobista znajomość tematu (por. Matka Kurka)
Internet- giełda newsów
- korzystanie z zewnętrznych źródeł informacji dzięki specyfice internetu stało się niezmiernie łatwe
- wielu autorów serwisów internetowych zwłaszcza amatorskich i półprofesjonalnych zapomina o samodzielnym poszukiwaniu newsów
- do popularyzacji odtwórczego informowania przyczynia się moda na pisanie blogów informacyjnych
- skutkiem jest multiplikowanie informacji w sieci
Samodzielna praca dziennikarska
- pisanie na tematy budzące emocje setek tysięcy czytelników nie gwarantuje sukcesu
- podejmowanie tematów spopularyzowanych stawia nas w obliczu konkurencji i zmusza do nużącego linkowania wiadomości agencyjnych
- era wysokiej specjalizacji zachęca do stworzenia takiej domeny, w której bylibyśmy specjalistami realizującymi swoje pasje
Rady dla dziennikarzy internetowych
- zastanów sie, na czym sie znasz, co cie interesuje i sprawia przyjemność
- wykorzystaj sprawdzone kontakty
- zacznij działać zanim pójdziesz do ludzi
- postaraj się żeby strona prócz tego, że jest interesująca, była też przydatna
- znajdź stałych współpracowników i przekonaj ich do korzyści płynących ze współpracy
- pisz w sposób ostrożny i wyważony, nie forsuj własnych opinii, nie potępiaj
- komentując wydarzenia nie przyjmuj pozy nieomylnego, właściwej felietonistom
- pamiętaj, że szanująca sie witryna nie może mieć dłuższych przerw
- otwarcie przyznawaj sie do błędów, dzięki temu możesz pozyskać sympatię
Dziennikarstwo społeczne
- czytelnicy stają się coraz ważniejszymi dostarczycielami informacji dla mediów (everyone's reporters), a internet dzięki obustronnej komunikacji, podstawowym narzędziem służącym do jej odbierania i rozpowszechniania
- udostępnianie na stronie adresu e-mail redakcji, czy samego autora artykułu to początek dziennikarstwa społecznego
- forum służy do prezentacji opinii, a nie dostarcza informacji
- brak animowości to istotny element odróżniający dziennikarstwo społeczne
- szybkość reakcji portalu na zaproponowaną przez czytelnika informację to jeden z warunków sukcesu
Przed publikacją
- należy sprawdzić wiarygodność tekstu (zakaz kopiowania)
- należy zmienić budowę tekstów napisanych przez nieprofesjonalistów
- artykuł powinien być zrozumiały bez konieczności wertowania wcześniejszych publikacji
- redagujący musi być przygotowany na dialog z autorem
Wiadomości zewnętrzne, a prawo i dobre obyczaje
- polskie prawo autorskie (art.25) sprzyja wykorzystaniu przez dziennikarzy cudzych utworów, umożliwia twórcze wykorzystanie dostępnej w internecie informacji
- dozwolone jest publikowanie krótkich omówień ze sprawozdań o aktualnych wydarzeniach, sporządzanie przeglądów publikacji i utworów wcześniej rozpowszechnianych
- art. 20 ust. o prawie autorskim mówi, iż wolno przytaczać urywki rozpowszechnianych utworów lub drobne utwory w całości w zakresie uzasadnionym analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości
- wolno w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach przytaczać utwory udostępniane podczas tych wydarzeń w granicach uzasadnionych celem informacji
- w internecie każde nielegalne działanie zastanie bardzo szybko ujawnione!
Internet źródłem informacji dla dziennikarza
- specjalista w dziedzinie zbierania informacji jest pośrednikiem miedzy zasobami informacji, a ludźmi i instytucjami, które ich potrzebują.
- służy pomocą w fachowym wyszukiwaniu wzbogaconym o analizę i opracowanie. Przed przystąpieniem do zbierania informacji należy odpowiedzieć sobie na kilka pytań:
1. Czy jestem w stanie sam dotrzeć do potrzebnych informacji?
2. Czy jestem w stanie wykonać zadania w określonym czasie?
3. Czy mogę zagwarantować pewność źródeł, z jakich korzystam?
4. Czy jestem w stanie potwierdzić i udowodnić poprawność zdobytych informacji?
5. Z jakich narzędzi zamierzam skorzystać?
- internet
- komputer
- książki
- artykuły
Wyszukiwanie danych - internet, jako gigantyczna biblioteka
- zaglądamy do serwisów i katalogów, poświęconych danej tematyce. serwisy poświęcone danemu zagadnieniu zawierają zwykle najważniejsze linki do podobnych stron
- wpisujemy hasło do jednej z wyszukiwarek, np. www.google.pl, oraz ich odpowiedników w największych portalach (onet.pl, wp.pl)
- zaglądamy na strony, które znamy i wiemy, że są poświęcone danej tematyce
- odnośniki do takich stron można zapamiętywać w "Ulubionych" przeglądarki
- ten sposób szukania ma wielką zaletę i nie trzeba sprawdzać zawartości dziesiątek stron, z których tylko niektóre zawierają interesujące nas materiały
Cechy publikacji internetowych
Multimedialność- wiele form przekazu: tekst, obraz, dźwięk, animacja
Interaktywność- czytelnik ma wpływ na kolejność i sposób wyświetlania się informacji
Dwustronność przekazu- możliwość kontaktu z czytelnikami
Wielostrukturowość dostępu- linki na pierwszej stronie, guziki, banery
Powszechność- dostępność materiałów dla ludzi z całego świata
Ulotność- dane można skasować
Anonimowość- nie możemy stwierdzić, czy czytelnik jest osobą, za którą się podaje
Łatwość prowadzenia badań- możemy rejestrować każde wejście na stronę, liczyć oglądalność
Łatwość modyfikacji- tekst wydrukowany w gazecie pojawia się na papierze bezpowrotnie, informację w internecie można poprawić, uaktualnić
Profilowalność- zawartość serwisów można modyfikować w zależności od tego, kto je ogląda
Co zrobić, aby typowy użytkownik internetu opuszczając stronę, miał poczucie zadowolenia i mocne postanowienie poprawy?
1. Internauci chcą wierzyć w to, co czytają
2. Zaufanie kosztuje:
- znajomość źródeł, z których pochodzi informacja
- hiperłącza do materiałów zewnętrznych
-
ogólny kształt witryny (zredagowanej możliwie najkrócej i
czytelnie), przygotowanej przez ludzi zorganizowanych
Styl depeszowy
- skrupulatne podanie źródeł informacji
- częste posługiwanie sie cytatami
- bezwzględne wyróżnienie "twardych faktów" od przypuszczeń
- przytaczanie z podanymi źródłami sprzecznych informacji na podany temat
- zachowanie wyważonego obrazu prezentowanych wydarzeń i powstrzymywanie sie od komentarzy, okazywanie sympatii, bądź antypatii uczestnikom zajęć
- dystans wobec opisywanych wydarzeń
- pominięcie sensacyjnych, bądź bulwersujących szczegółów do czasu, ich bezwzględnego potwierdzenia
Styl prasowy
- zmniejszenie objętości tekstu
- zredagowanie zasadniczego komunikatu zawartego w informacji i dostosowanie do niego tytułu i lidu
- usuniecie opinii i relacji ukazujących skrajne, sfalsyfikowane wersje opisywanych wydarzeń
- skrócenie i ograniczenie liczby cytatów do najciekawszych
- rezygnacja z biernego przekazywania informacji uzyskanych ze źródeł, zastąpienie ich własnymi uogólnieniami
- uzupełnienie tekstu o opinie i komentarze autorytetów
- ewentualne uzupełnienie tekstu o komentarz odredakcyjny
Styl komentujący (blogowy)
- precyzyjne określenie grupy docelowej
- prostota przekazu (unikanie żargonu zawodowego)
- jasne, konsekwentne określenie poglądów)
- kontrowersyjność wypowiedzi
- jawność procesu powstawania informacji
Grupy i kategorie- tematyczny podział informacji
- wydzielanie w serwisie poszczególnych "warstw' pozwalających stopniowo docierać do coraz bardziej szczegółowych materiałów
- "Nie każ mi myśleć!"- poucza Steve Krug- ekspert w dziedzinie funkcjonalności stron internetowych
- dobra nawigacja powinna prowadzić do działów tematycznych, równocześnie ujawniając zawartość strony, udzielając lakonicznej, lecz skutecznej instrukcji, w jaki sposób należy jej używać, a przy okazji nieustająco przekonując czytelnika, że ludzie projektujący stronę wiedzieli, co robią
Tekst, grafika, elementy interaktywne
- czcionka w artykule (duże litery czytamy pobieżnie, drobne studiujemy szczegółowo)
- należy unikać stosowania czcionek z szeryfami- preferowane czcionki to Arial i Verdana
- odmienna kolorystyka, tło, lub charakterystyczne elementy graficzne
- rozmiar czcionki, krój, odstępy między literami, wierszami i akapitami dla całego serwisu powinny być niezmienne
- akapity dzieli pusty wiersz, bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniej szerokości szpalty- połowa typowego monitora komputerowego