Niewykonanie zobowiązania

1. Niemożliwość świadczenia

Jeżeli strony umówiły się o świadczenie niemożliwe do wykonania

o Jeżeli ma charakter pierwotny (zdarzenie, które spowodowało zobowiązane) zobowiązanie jest nieważne

o Charakter następczy niemożliwości (powstała po powstaniu zobowiązania)-zależy od tego, czy dłużnik odpowiada za to, że zobowiązanie jest niemożliwe do wykonania. Jeżeli dłużnik zawinił niemożliwość świadczenia ponosi on pełną odpowiedzialność odszkodowawczą, jeżeli dłużnik nie zawinił na niemożliwość świadczenia dłużnik nie ponosi odpowiedzialności.

2. Zwłoka dłużnika

Jeżeli dłużnik opóźnia się w świadczeniu i zawinił. W takim przypadku wierzyciel może:

1. Domagać się w dalszym ciągu świadczenia

+ Oraz odszkodowania za opóźnienie w świadczeniu

+ Wykonanie zastępcze – możliwe tylko kiedy dłużnik popadł w zwłokę, na koszt dłużnika można zakupić taką samą rzecz dostępną na rynku, wierzyciel ma prawo domagać się odszkodowania.

2. Zrezygnować ze świadczenia

+ Wierzyciel może odmówić przyjęcia świadczenia jeżeli na skutek zwłoki dłużnika straciło ono dla niego sens. Wierzyciel ma prawo żądać odszkodowania na skutek tego, że nie otrzymał świadczenia w terminie

+ Odstąpienie od umowy – dotyczy umów wzajemnych. Konieczne jest zwrócenie się do dłużnika z wezwaniem do wykonania zobowiązania i zagrożenie, jeżeli zobowiązania nie wykona nastąpi odstąpienie od umowy. Wierzyciel ma prawo żądać pełnego odszkodowania za niewykonanie zobowiązania.

Odpowiedzialność odszkodowawcza

Polega na tym, że norma prawna przerzuca ciężar naprawienia szkody z podmiotu poszkodowanego na inny podmiot.

Jeżeli na kimś ciąży odpowiedzialność odszkodowawcza musi on naprawić szkodę innego podmiotu.

Przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej

1. Musi istnieć zdarzenie, za które podmiot ponosi odpowiedzialność na określonych zasadach.

Zdarzeniem może być:

1. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania (odpowiedzialność kontraktowa)

2. Czyn niedozwolony – delikt (odpowiedzialność deliktowa)

Podmiot ponosi odpowiedzialność na zasadach:

# Winy

# Odpowiedzialność bez winy - odp. Na zasadzie ryzyka

# Odpowiedzialność za zasadzie słuszności

2. Musi zaistnieć szkoda

Uszczerbek jest to uszczerbek w dobrach prawnie chronionych (uszczerbek na mieniu, uszczerbek na osobie)

1. Szkoda majątkowa

2. Szkoda niemajątkowa

W przypadku szkody na mieniu może być ona tylko majątkowa.

W przypadku szkody na osobie może być ona majątkowa (np. koszty leczenia) oraz szkoda niemajątkowa - krzywda (uszczerbek moralny)

3. Musi zaistnieć związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą.

Ustalenie związku przyczynowego ma na celu ustalenie, że szkoda jest następstwem zdarzenia.

Związek przyczynowy adekwatny – przyjęty w prawie. Koncepcja ustalania związku przyczynowego – ustala się w sposób następujący:

+ Zbadać, czy zdarzenie były warunkiem koniecznym wystąpienia szkody – test warunku koniecznego

+ Ustalić, czy szkoda jest normalnym następstwem danego zdarzenia, które zaszło – selekcja następstw

Kontrakty – umowy

Umowa przedwstępna

Jest to umowa zobowiązująca. Jedna albo dwie strony zobowiązują się w przyszłości zawrzeć oznaczoną umowę przy czym w umowie przedwstępnej określają co najmniej istotne postanowienia.

Skutki prawne umowy przedwstępnej

1. Skutek słabszy

Jeżeli podmiot, który się zobowiązał nie chce zawrzeć umowy definitywnej ponosi on odpowiedzialność odszkodowawczą.

2. Skutek silniejszy

Jeżeli umowa nie zostanie wykonana można zmusić drugą stronę do jej wykonania na drodze sądowej. Wyrok sądu zastąpi oświadczenie woli stron.

Skutek silniejszy ma miejsce jeżeli umowa przedwstępna została zawarta w formie którą prawo przewidziało dla umowy przyrzeczonej.

Terminy zawarcia umowy przyrzeczonej

* Termin może być wskazany w umowie przedwstępnej

* Jeżeli strony nie oznaczyły w umowie terminu zawarcia umowy przyrzeczone każda strona uprawniona ma prawo domagać się zawarcia umowy – oznaczyć termin. Wiążący termin jest ten, który został jako pierwszy oznaczony.

Zawarcie umowy za pomocą wzorca

Umowy takie nazywane są umowami adhezyjnymi. Jedna ze stron (najczęściej przedsiębiorca) formułuje regulamin, instrukcje, ogólne warunki.

Cechą charakterystyczną tego dokumentu jest to, że sporządza go osoba, która będzie go używać wielokrotnie z różnymi podmiotami.

Postanowienia formułuje jedna strona ale umowa wiąże obie strony. Oprócz umowy wiąże strony wzorzec pod warunkiem że jest doręczony drugiej stronie przed zawarciem umowy.

Wyjątek:

Wzorca nie trzeba doręczyć jeżeli spełnione są dwa warunki:

1. Stosunki, gdzie posługiwanie się wzorcem jest powszechne, zwyczajowo przyjęte (transport, wodociągi, banki)

2. O treści wzorca można się było z łatwością dowiedzieć

Reguła ta nie dotyczy jednak umów zawieranych z konsumentem poza umowami bagatelnymi.

Odpowiedzialność kontraktowa

Jest to odpowiedzialność za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania.

Za niewykonanie lub nienależyte wykonanie odpowiada dłużnik na zasadzie winy – domniemanie winy dłużnika.

Dłużnik odpowiada nie tylko za siebie ale też za osoby, którymi się posłużył. Odpowiada tak, jakby działał sam.

Umowne regulowanie odpowiedzialności kontraktowej

1. Strony mogą zaostrzyć albo złagodzić odpowiedzialność odszkodowawczą, z tym iż zaostrzyć mogą bez ograniczeń.

2. Umowa nie może zwalniać dłużnika z obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przez niego umyślnie.

Zadatek

Jest to kwota pieniędzy wręczona przy zawarciu umowy przez jedną stronę drugiej. O ile się nie umówiono zadatek działa następująco:

Jeżeli jedna ze stron nie wykona umowy z własnej winy druga storna może od umowy odstąpić bez wyznaczenia dodatkowego terminu oraz

* Jeżeli dostała zadatek ma prawo go zachować

* Jeżeli zapłaciła zadatek ma prawo żądać zwrotu kwoty podwójnego zadatku.

Zadatek ma dyscyplinować podmiot do zachowania się zgodnie z umową.

Kara umowna

Zastrzeżenie w umowie zobowiązujące do zapłaty określonej sumy pieniężnej na wypadek zawinionego niewykonania zobowiązania niepieniężnego.

Bezpodstawne wzbogacenie

W przypadku, gdy jeden podmiot wzbogaca się bez podstawy prawnej kosztem innego podmiotu.

Źródła bezpodstawnego wzbogacenia:

1. Z działań bezpodstawnie zubożonego

2. Z działań bezpodstawnie wzbogaconego

3. Z przypadku

Nie ma znaczenia na jakiej podstawie doszło do wzbogacenia, ważne, że stało się to bez podstawy prawnej.

Bezpodstawne wzbogacenie rodzi zobowiązanie:

Bezpodstawnie wzbogacony – dłużnik

Bezpodstawnie zubożony – wierzyciel

Zwraca się tylko aktualne wzbogacenie z momentu żądania zwrotu.

1. Zubożony może żądać zwrotu od osób obdarowanych przez bezpodstawnie wzbogaconego

2. Bezpodstawnie wzbogacony musi zwrócić równowartość korzyści, któ