MOTYWACJA

Motywy –
hipotetyczne stany wewnętrzne organizmu, które aktywizują zachowanie i popychają organizm
do jakiegoś celu (nie można ich bezpośrednio zaobserwować
i zmierzyć).
Mogą występować w postaci potrzeb, popędów i pobudek.

Pojęcie motywu implikuje związek przyczynowy –

cel, zamiar, intencja, potrzeba,
brak, popęd, pragnienie, motyw.

Motywację charakteryzuje:

*wzbudzenie energii,
*ukierunkowanie wysiłku na określony
cel,
*selektywne zwracanie uwagi
na określone bodźce,
*zorganizowanie pojedynczych reakcji
w zintegrowany wzorzec czy sekwencje,
*wytrwałe kontynuowanie czynności.

TEORIE MOTYWACJI:


Dlaczego robimy to co robimy?

Teorie instynktu:

Robimy to,
co samo naturalnie przychodzi.

Zachowania instynktowne

– sztywne wzorce zachowań,
będące reakcją na wystąpienie bodźca zwanego czynnikiem wyzwalającym.

Redukcja popędów i homeostaza

– wg. teorii C. Hulla motywy pierwotne (głód, pragnienie) automatycznie powodują wzrost pobudzenia i aktywizują zachowanie. Poprzez mechanizm skojarzeń możemy wyuczyć się popędów wtórnych (dążenie do zdobycia pieniędzy).

Homeostaza

– tendencja do utrzymania równowagi wewnątrz organizmu.

motywy traktowane są w sposób mechaniczny i uważane są za efekt chęci przetrwania i redukcji napięć

Teoria humanistyczna:


Muszę być sobą

A. Maslow

– ludzie motywowani są świadomą potrzebą osobistego rozwoju

Badania wykazują,
że ludzie o niskim wykształceniu, wykonujący prace nieskomplikowane,
niesamodzielni zawodowo
dążą jedynie do zaspokojenia potrzeb niższych.

Ludzie cechują się zdolnością do samourzeczywistnienia

– inicjowanie przez samego człowieka dążenia do stania się osobą, którą mógłby się stać, realizując w pełni swój potencjał.

Teoria poznawcza:

Myślę,
więc jestem konsekwentny

J. Piaget, G. Kelley

– ludzie wykształcają umysłowe reprezentacje świata. Dążą do zrozumienia świata, by móc kontrolować bieg wydarzeń.

Ludzie są motywowani do usuwania sprzeczności między różnymi elementami swojego światopoglądu.

L. Festinger

– ludzie są motywowaniu
do utrzymania wewnętrznej zgodności swoich poglądów
i do usprawiedliwienia swojego postępowania.

Motywacja wewnętrzna
vs zewnętrzna

*wewnętrzne czynniki motywacyjne tkwią w nas – motywacja do robienia czegoś,
co sprawia przyjemność,

*zewnętrzne czynniki motywacyjne znajdują się poza nami – motywacja do robienia czegoś ze względu na nagrodę,

*ludzie działają bardziej twórczo, gdy mają wewnętrzną motywację
do tego, co robią.
Intensywne stosowanie czynników zewnętrznych może stłumić motywację wewnętrzną,

*optymistyczny vs pesymistyczny styl wyjaśniania (Seligman) - przypisywanie przyczyn własnym sukcesom i porażkom (atrybucja).

Ciekawość, wyzwania i kontrola

* ciekawość człowieka budzą rzeczy, które sa umiarkowanie nowe
w stosunku do wcześniejszych doświadczeń i umiarkowanie trudne do opanowania,

*człowiek aktywnie dąży
do samookreślenia,
poczucia kompetencji,
związku z innym ludźmi
i pewnego stopnia autonomii,

*gdy czujemy, że nasza swoboda jest krępowana, możemy doświadczać reaktancji –
dążenie do wystąpienia przeciwko temu, co sprawuje nad nami kontrolę.

Wewnętrznie motywowane działania zaspakajają naszą potrzebę kompetencji i samookreślenia.

Poczucie własnej skuteczności

*realizacja celów zależy w dużym stopniu od wiary w to, że możemy
je osiągnąć (Bandura),

*główną przeszkodę w realizacji celów stanowi przekonanie,
że jest się niezdolnym
do wykonania zadania.

Cele i plany

*ważnym czynnikiem motywującym człowieka są cele i plany ich osiągnięcia,

*cele pomagają koncentrować uwagę, mobilizować zasoby, skłaniają do wytrwałości i zachęcają do szukania sposobów ich realizacji.

Prawa Yorkesa-Dodsona

W miarę wzrostu natężenia motywacji sprawność działania wzrasta do pewnego momentu,
po czym zaczyna spadać,
a przy bardzo wysokim natężeniu motywacji sprawność działania
jest niska.

W rozwiązywaniu zadania łatwego największą sprawność osiąga się przy wysokim poziomie motywacji,
a w rozwiązywaniu zadań trudnych – przy niskim poziomie motywacji.

Potrzeba osiągnięć

*dążenie do sukcesu i ocena własnej sprawności,

*odzwierciedla różnice w wadze, jaką przypisują jednostki
do planowania i wysiłku wkładanego w osiąganie celów,

*pobudza zachowanie i kieruje nim,

*wpływa na percepcję wielu sytuacji i interpretacje zachowań własnych i cudzych,

*wiąże się z rozwojem
ekonomicznym społeczeństw.