Sir James George Frazer (1854 - 1941) brytyjski antropolog społeczny i filolog klasowy, profesor uniwersytetu w Liverpoolu; zwolennik ewolucjonistycznej szkoły w religioznawstwie; rozwinął własną koncepcję pochodzenia i rozwoju religii, która była niezgodna z przyjętą w ewolucjonizmie teorią animizmu E.B.Tylora. prowadził studia nad totemizmem oraz nad wierzeniami kulturowymi (folklorem).

Ewolucjonizm kulturowy wywodzi się z oświecenia, ale jego zasadniczy rozwój nastąpił w pozytywizmie. Twórcy kierowali się założeniem o psychicznej jedności ludzi i powszechności praw rządzących kulturą. Uważali, że kultura i jej części składowe ewoluują wg tych samych zasad od form niższych i prostszych ku wyższym, bardziej złożonym i lepiej funkcjonującym. Proces ten jest nieuchronny, ciągły, choć przebiega nierównomiernie, hamując jedne, a przyśpieszając rozwój innych kultur. Stąd współczesne tzw. ludy niecywilizowane uznawane są za żywe skamieliny wczesnych etapów dziejów ludzkości, których kultury wraz z tzw. przeżytkami służyły do rekonstrukcji minionych stadiów ewolucji.

Ewolucjonizm określa się mianem pierwszej szkoły religioznawstwa jako samodzielnej dyscypliny nauk humanistycznych i społecznych. W dziejach kierunku ewolucjonistycznego w religioznawstwie wyróżnić można trzy główne okresy, w których ukształtowały się trzy typy ewolucjonizmu i ewolucjonistycznych teorii religii: ewolucjonizm klasyczny, ewolucjonizm krytyczny, neoewolucjonizm. Współtwórcą ewolucjonizmu klasycznego był J.G. Frazer., który wyróżniał w dziejach ludzkości trzy główne epoki: magii, religii i nauki. Frazer rozwinął nadto teorię totemizmu, kultu zmarłych, kultu przyrody, zwłaszcza kultów agrarnych, ewolucji idei boga oraz wzorca umierającego i zmartwychwstającego boga. Interesowało go również zjawisko sakralizacji władzy królewskiej jako jednego z elementów społecznej funkcji religii.

Myślenie magiczne wg Frazera opiera się na dwóch zasadach: prawie podobieństwa oraz prawie styczności. Magię opartą na prawie prawdopodobieństwa nazwał magią homeopatyczną, która opiera się na kojarzeniu idei na zasadzie podobieństwa, natomiast magię opartą na styczności nazwał kontaktową. Oba rodzaje magii wynikają z przekonania, że między .przedmiotami istnieją nadprzyrodzone więzi. Magia praktyczna dzieli się na magię pozytywną, czyli czarodziejstwo, oraz magię negatywną, czyli tabu. Innym rodzajem magii jest magia sympatetyczna, która bazuje na zasadzie, że podobne wywołuje podobne, natomiast magia przenośna bazuje na założeniu, że rzeczy pozostające raz ze sobą w kontakcie nawet po rozdzieleniu będą na siebie oddziaływać. Zdaniem Frazera magia odgrywała szczególną rolę w świadomości i życiu człowieka pierwotnego. Uważał, że magia jest wcześniejsza od religii, przy jej pomocy człowiek pierwotny usiłował opanować bieg procesów przyrody dla swoich celów praktycznych. A kiedy po upływie wieków, okazało się, że ludzie nie są w stanie podporządkować dowolnie sił przyrody, zaczęto się zwracać do wyższych istot nie przy pomocy praktyk magicznych, ale przez akty religijne (prośby, dziękowanie, chwalenie, składanie darów).

Frazer rozwinął teorię totemizmu, czyli wierzeń opartych na mistycznej więzi
pomiędzy jednostką ludzką lub grupą społeczną a określonym zwierzęciem. W pierwotnej świadomości, ścisły, często materialny związek ludzkiej grupy z terenami łowieckimi, ze zwierzętami i roślinami jest uświadamiany jako stosunek pokrewieństwa. Frazer opracował trzy teorie totemizmu: teorię „duszy zewnętrznej", wg której totem to jakieś zwierzę lub ptak, w którym przebywa dusza ludzka, teorię totemizmu jako kooperacji magicznej o celach ekonomicznych oraz teorię wywodzącą totemizm z wiary w nadprzyrodzone pochodzenie ludzi. Uważał wręcz, że totemizm nie ma w ogóle nic wspólnego z religią i w pewnym sensie miał rację, gdyż pierwotnego totemizmu nie należy traktować jako religii. Dopiero w drodze ewolucji idea pokrewieństwa stopniowo wzbogacała się o obrzędy magiczne i wyobrażenia animistyczne i wtedy stawała się nierozerwalna z religią.

O koncepcji Jamesa Georga Frazera nie można powiedzieć, że jest nadal aktualna, obalono jego teorię, że magia była wcześniejsza od religii. Teoria magii nie przyjęła by się w dzisiejszych czasach, gdyż raczej nikt nie traktuje magii jako zjawisk nadprzyrodzonych tylko jako sztuczki lub triki mające na celu zabawianie publiczności. Natomiast jeśli chodzi o teorię totemizmu to istnieją obecnie religie, które uznają mistyczne powiązania pomiędzy człowiekiem a zwierzęciem, jednak ludzie w naszym otoczeniu nie wierzą w przebywanie duszy człowieka w zwierzęciu, bądź istnienie szczególnego pokrewieństwa człowieka ze zwierzęciem.