1. Prokura

B. Prokura, (działalność per procuram, pełnomocnictwo handlowe, "alter ego spółki").
Jest pełnomocnictwem szczególnego rodzaju, upoważniającym do wszystkich czynności, także sądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa zarobkowego. Specjalnego upoważnienia potrzebuje prokurent tylko do niektórych czynności: do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i ustanowienia w nim prawa użytkowania, oraz do zbywania i obciążania nieruchomości tego przedsiębiorstwa.

1. Ustanowienie prokury
a) Kto?
Prokury może udzielić tylko kupiec rejestrowy, tj. spółka jawna, spółka komandytowa, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjna. Nie może spółka cywilna, fundacje czy inni przedsiębiorcy. Nie ma kompetencji ustanowienia prokury prokurent ani tez inny pełnomocnik tej spółki.


b) Komu?
Pełnomocnikiem, a co za tym idzie, również prokurentem, może być osoba fizyczna posiadająca co najmniej ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Funkcji prokurenta nie może pełnić osoba prawna.
c) Jak?
Ustanowienie wymaga zgody wszystkich wspólników, komplementariuszy czy członków zarządu odpowiednio do rodzaju spółki. Powinno nastąpić poprzez pisemne oświadczenie, może być jednak również ustanowiona ustnie, ponadto może być wymagana forma szczególna na takich samych zasadach jak udzielenie pełnomocnictwa. Udzielenie i wygaśnięcie prokury kupiec powinien zgłosić celem wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Wpis ten jest obowiązkowy ale nie prawotwórczy, prokura jest zatem ważna pomimo, że nie wpisano jej do rejestru. Ponadto, ze względów bezpieczeństwa stosunków gospodarczych, do zgłoszenia dołączyć należy skreślony wobec sądu albo uwierzytelniony notarjalnie wzór podpisu prokurenta.

Zakres działania prokurenta
Prokura upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego. Prokurent ma więc umocowanie nie tylko do zwykłych czynności, lecz także przekraczających zwykły zakres, jeżeli one tylko mogą mieć związek z przedsiębiorstwem.

Do zbycia przedsiębiorstwa, wydzierżawienia i ustanowienia na niem prawa użytkowania oraz do zbywania i obciążania nieruchomości potrzeba wyraźnego upoważnienia. W przypadku zbywania nieruchomości potrzebne jest za każdym razem pełnomocnictwo notarialne.
Nie można ograniczyć prokury ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich. Paragraf ten oznacza, że jakiekolwiek ograniczenie prokury przez mocodawcę nie wywiera skutków prawnych wobec osób trzecich, a zatem dla kontrahenta spółki handlowej prokurent zawsze będzie działał w granicach swego ustawowego umocowania. Natomiast nieważna jest czynność prawna gdy prokurent świadomie i zamierzenie działa na niekorzyść mocodawcy w zmowie z osobą trzecią.

3. Przeniesienie prokury

Prokury nie można przenieść; prokurent jednak może ustanowić pełnomocnika do poszczególnych czynności lub pewnego rodzaju czynności.

Prokura łączna

Prokura może być udzielona kilku osobom oddzielnie lub łącznie. Udzieleni prokury kilku osobom może kształtować się dwojako: albo każdy z prokurentów może działać oddzielnie albo też prokurenci powinni działać łącznie. W pierwszym przypadku istnieje tyle prokur ilu jest prokurentów, w drugim istnieje tylko jedna prokura, która przysługuje kilku osobom. Prokur łączna polega na tym, że do ważności czynności potrzebne jest równoczesne współdziałanie wszystkich łącznie ustanowionych prokurentów.
Jeżeli prokura jest łączna, okoliczność ta będzie zaznaczona we wpisie. Jeżeli tej okoliczności nie zaznaczono we wpisie, wówczas wobec osób trzecich, które o łączności prokury nie wiedziały prokura jest oddzielna.

2. Oferta i jej przyjęcie

Tryb ofertowy zawarcia umowy jest inicjowany przez oferenta wobec oblata ( adresata umowy ).
Oferta jest jednostronnym oświadczeniem woli oferenta skierowanym do oblata, które zawiera stanowczą propozycję do zawarcia umowy oraz istotne postanowienia dotyczące treści przyszłej umowy. W momencie złożenia oferty oferent jest nią związany. Związanie ofertą oznacza że:
-    powstaje uprawnienie oblata do zawarcia umowy przez jednostronne oświadczenie woli.
-    Jeżeli oferent uchyla się od umowy, to w razie powstania po stronie oblata szkody może on wystąpić z roszczeniem do oferenta.

Termin oferty

1.    jeżeli oferent oznaczył termin to jest nim związany i nie może go cofnąć,
2.    gdy oferent nie oznaczył terminu oferta przestaje wiązać gdy nie zostanie przyjęta niezwłocznie.

Oferta musi być przyjęta całościowo bez modyfikacji.
Może mieć miejsce tzw. milczące przyjęcie oferty :

1.    art.69 k.c. - gdy oblat niezwłocznie przystąpi do jej wykonania
2.    art.68 k.c.  - dorozumiane przyjęcie oferty w stosunkach gospodarczych.

3. Aukcja, przetarg, negocjacje

Negocjacje - polegają one na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu zawarcia umowy . W toku negocjacji strony wymieniają informacje o okolicznościach mogących mieć w pływa na ich decyzje co do zawarcia umowy , formułują swoje oceny oraz uzgadniają treść umowy ze względu na płynność negocjacji . Strony nie są związane swoimi oświadczeniami zachowując swobodę co do zawarcia umowy . Powinny prowadzić w sposób zgodny z dobrymi zwyczajami a w szczególności z zamiarem zawarcia umowy , a nie tylko dla pozoru rzeczywistości . Dl osiągnięcia jakiś innych celów - sankcja odszkodowawcza , strony musza podczas negocjacji uzgodnić wszystkie postanowienia umowy , które były przedmiotem negocjacji to dopiero stanowi podstawę do uznania , że umowa została zawarta .

List intencyjny - jest to oświadczenie o różnej treści , wyrażające dążenie stron do zawarcia negocjowanej umowy (definitywnie) . Można je uznać za umowy określające postępowanie stron w trakcie negocjacji .

Zaproszenie do zawarcia umowy - ogłoszenie , reklamy , cenniki i inne informacje skierowane do ogółu lub do poszczególnych osób poczytuje się w razie wątpliwości nie za ofertę lecz za zaproszenie do zawarcia umowy .

Aukcja- określana dawniej jako przetarg ustny , polega na tym , że osoby zamierzające zawrzeć umowę ( licytanci ) obecni w miejscu aukcji bądź środka pomagającego komunikować się na odległość , składają oferty stosowane . Prowadzący aukcję oczekuje zarazem coraz korzystniejszych ofert sukcesywnie składanych przez licytantów ( tzn. kolejnych postawień ) . Jeżeli w warunkach aukcji nie zastrzeżono inaczej , oferta złożona przez licytanta przestaje go wiązać , gdy inny licytant złożył ofertę atrakcyjniejszą (postąpienie ) . Umowa zostaje zawarta między licytantem , który złożył najkorzystniejsza ofertę .

Przetarg - tym różni się od aukcji , że oferty osób zamierzających zawrzeć umowę , składane są w okresie i miejscu wskazanym przez organizatora , gdzie są przez niego rozpatrywane bez udziału oferenta . Organizator przetargu albo komisja przetargowa wybiera najkorzystniejsza ofertę albo uznaje , że żadna nie oddaje jego oczekiwań , wtedy nie dochodzi do zawarcia umowy . W razie wyboru jednej z ofert pozostałe oferty przestają wiązać oferentów i dochodzi do zawarcia umowy z oferentem , którego oferta została wybrana . Organizator ma obowiązek niezwłocznie poinformować na piśmie uczestników przetargu o jego wyniku albo zamknięciu . Umowa zostaje zawarta w chwili otrzymania od organizatora oferty o jej wygaśnięciu chyba , że warunki przetargu regulują to inaczej .

Wadium - ma charakter dodatkowego zastrzeżenia w warunkach aukcji lub przetargu , które wyrażają obowiązek płacenia przez uczestników określonej sumy pieniężnej , nie jest elementem koniecznym każdej aukcji lub przetargu .

4. Forma czynności prawnych

SZCZEGÓLNE FORMY CZYNNOŚCI PRAWNEJ:

ze względu na szatę graficzną wyróżniamy:

• ZWYKŁA FORMĘ PISEMNĄ - do jej zachowania wystarcza sporządzenie dokumentu obejmującego treść oświadczenia woli i podpisanie tego dokumentu

INICJAŁY pełnią tylko funkcję parafy (przygotowanie do podpisu), a nie funkcję podpisu

ZASTĘPCZE FORNY PODPISU - sposoby w jakich mogą złożyć oświadczenie woli w formie pisemnej osoby nie mogące czytać ani pisać (nie mają one cech podpisu, ale wywołują skutki takie jak podpis)

nie mogący pisać (art. 79)

nie mogący czytać (art. 80)

• KWALIFIKOWANĄ FORMĘ PISEMNĄ:

FORMA PISEMNA Z PODPISEM URZĘDOWO POŚWIADCZONYM - polega na zachowaniu zwykłej formy pisemnej i poświadczeniu podpisu przez notariusza lub powołany do tego organ np. wójt, sekretarz

FORMA PISEMNA Z URZĘDOWYM POŚWIADCZENIEM DATY - polega na zachowaniu zwykłej formy pisemnej i poświadczeniu daty tej czynności przez notariusza lub powołany do tego organ; data dokonania czynności jest pewna

DATA PEWNA - to poświadczenie wiążące strony czynności prawnej oraz skuteczne wobec osób nie uczestniczących w dokonaniu czynności prawnej, że czynność prawna została dokonana w oznaczonym czasie (art. 81)

FORMA NOTARIALNA - polega na tym, iż notariusz jako osoba zaufania publicznego spisuje treść oświadczenia woli stron, odczytuje je stroną i podpisuje razem ze stronami (akt notarialny)

akty notarialny przechowywane są w biurze notariusza

strony otrzymują wpisy, które są dosłownym powtórzeniem oryginału i są podpisywane przez notariusza i pod pieczętowane okrągłą pieczątką

• FORMĘ ELEKTRONICZNĄ - jest szczególnym rodzajem zwykłej formy pisemnej, jej skutki prawne nie mogą sięgać dalej niż skutki zwykłej formy pisemnej

ze względu na skutki prawne, które powstają w sytuacji, gdy do dokonania czynności prawnej potrzebna jest pewna forma szczegółowa, a strony formy tej nie zachowały wyróżniamy:

• FORMĘ POD RYGOREM NIEWAŻNOŚCI (AD SOLEMNITATEM) - to taka, której niezachowanie powoduje nieważność czynności prawnej, wynika ona z:

z przepisów ustawy (art. 73 par.1,2)

I REGUŁA INTERPRETACJI

jeżeli ustawa dla pewnej czynności prawnej przewiduje, jako formę szczególną zwykła formę pisemną to jest to forma pod rygorem nieważności (ad solemnitatem) tylko wtedy gdy z jej niezachowaniem został wyraźnie związany ten rygor, w pozostałych przypadkach zwykła forma pisemna jest formą ad probationem albo formą ad eventum

II REGUŁA INTERPRETACJI

jeżeli ustawa dla pewnej czynności prawnej przewiduje jakąś formę szczegółową nie będącą zwykłą formą pisemną to jest to forma ad solemnitatem chyba, że została przewidziana jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnych

z woli stron

• FORMĘ DLA CELÓW DOWOLNYCH (AD PROBATIONEM) - to forma pisemna, której niezachowanie nie powoduje nieważności czynności prawnej, lecz ogranicza w razie sporu możliwości skorzystania z określonych środków dochodowych, wynika ona z:

z przepisów ustawy (art. 73 par. 2,3)

z woli stron

• FORMĘ DLA WYWOŁANIA OKREŚLONYCH SKUTKÓW CZYNNOŚCI PRAWNYCH (AD EVENTUM) - polega na tym iż ustawa uzależnia powstanie określonych skutków czynności prawnych od zachowania pewnej formy szczególnej; czynność dowolna bez zachowania tej formy będzie ważna i wywoła skutki prawne, ale nie wszystkie

5. Wady oświadczeń woli

WADA - jest to nie prawidłowość dotycząca aktu woli, albo przejawu tego aktu na zewnątrz

RODZAJE WAD:

BRAK ŚWIADOMOŚCI ALBO SWOBODY - polega na anormalnym (nie normalnym) stanie psychicznym włączające świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (art. 82); wada ta powoduje bezwzględną nieważność

POZORNOŚĆ - polega na niezgodności między aktem woli, a przejawem tego aktu na zewnątrz (art. 83), wada ta powoduje bezwzględną nieważność

BŁĄD - nie ma tu określonej definicji, wada ta powoduje bezwzględną nieważność, wyróżniamy tu dwie postacie błędu:

• POMYŁKA - polega na tym, że występuje wówczas, gdy składający oświadczenie woli wyrazi się inaczej niż chciał choć zdawał sobie sprawę z istniejącego stanu rzeczy

• BŁĄD SENSU STRICTO - polega na tym, że występuje wówczas, gdy składający oświadczenie woli wyraził się tak jak chciał, lecz jego oświadczenie oparte było o niedokładną znajomość istniejącego stanu rzeczy

GROŹBA - polega na tym, iż jedna osoba w celu skłonienia innej osoby do złożenia oświadczenia woli o określonej treści zapowiada użycie środków, które sprowadzą niekorzystne następstwo dla tej osoby lub osób trzecich w sytuacji gdy oświadczenie woli złożone nie zostanie (art. 87), wada ta powoduje bezwzględną nieważność

PRZESŁANKI

(warunki prawnej skuteczności) GROŹBY:

bezprawność - groźba musi być bezprawna

powaga - groźba musi być poważna

niebezpieczeństwa, którym grożą mogą mieć charakter:

• niebezpieczeństw osobistych - skierowane na osobę np. groźba pobicia, groźba morderstwa

• niebezpieczeństw majątkowych - skierowane na majątek osoby np. groźba kradzieży.

6. Przedawnienie

PRZEDAWNIENIE ROSZCZEN - jest jedną z czterech instytucji, które oparte są na elementach upływu czasu i określonych wspólną nazwą DAWNOŚĆ

Na DAWNOŚĆ (przedawnienie roszczeń sensu stricto)składają się:

• przedawnienie roszczeń

• zasiedzenie

• przemilczenie

• terminy zawite

PRZEDMIOTEM PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ są cywilno - prawne roszczenia majątkowe (art. 117)

SKUTKIEM PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ jest nie możność dochodzenia istniejącego roszczenia

TERMIN PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ

• długi - 10 letni (art. 118)

• krótki 3 letni (art. 118)

ZAWIESZENIE TERMINU PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ polega na tym, iż pewnego okresu czasu (okresu zawieszenia) nie wlicza się do terminu przedawnienia natomiast okres z przed zawieszenia wlicza się do terminu przedawnienia

Zawieszenie biegu terminu przedawnienia roszczeń następuje w sytuacjach wymienionych w art. 121 K.C.

SPOSOBY UWZGLĘDNIANIA TERMINU PRZEDAWNIENIA ROSZCZEŃ uwzględnia się na zarzut nigdy z urzędu

Przepisy prawne wprowadzające termin przedawnienia roszczeń mają charakter bezwzględnie obowiązujący.

7. Zastaw

Zastaw jest prawem wierzyciela, które gwarantuje mu, że jego roszczenie zostanie zaspokojone, Zastaw można ustanowić tylko na ruchomościach mających wartość majątkową Zastaw może być ustanowiony dla zabezpieczenia wierzytelności pieniężnej lub niepieniężnej. Jednak realizacja z zastawu co do wierzytelności niepieniężnej jest możliwa dopiero wtedy gdy przekształci się w wierzytelność pieniężną (gdy wobec niewykonania obowiązku przez dłużnika wierzyciel żąda odszkodowania). Zastaw można ustanowić dla zabezpieczenia wierzytelności przyszłej lub warunkowej. Zastaw jest prawem pozostającym w ścisłym związku z wierzytelnością, którą zabezpiecza. Oznacza to, że nie można ustanowić zastawu, który nie zabezpieczałaby zaspokojenia jakiegoś innego roszczenia (np. ustanowić zastaw na rzecz Kowalskiego, który nie jest niczyim wierzycielem). Zastaw może więc istnieć tylko o tyle, o ile istnieje wierzytelność. W szczególności zastaw nie może powstać bez wierzytelności ani nie może być bez wierzytelności przeniesiony (np. Kowalski nie może sprzedać swojej wierzytelności, jeśli nie zbywa jej wraz z zastawem), a wygaśnięcie wierzytelności powoduje wygaśnięcie zastawu (np. jeśli dłużnik spłaca pożyczkę to zastaw wygasa).

Zastaw to jedna z form tzw. zabezpieczeń rzeczowych. Jest zabezpieczeniem wierzytelności, którego przedmiotem są rzeczy ruchome lub prawa.
W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności można rzecz ruchomą obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel będzie mógł dochodzić zaspokojenia z rzeczy bez względu na to, czyja stała się własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela rzeczy, wyjąwszy tych, którym z mocy ustawy przysługuje pierwszeństwo szczególne /art. 306 §1 kc/.
Na treść zastawu składają się dwa podstawowe uprawnienia:
- możliwość zaspokojenia się z rzeczy oddanej w zastaw bez względu na to, czyją ona jest własnością;
- pierwszeństwo zaspokojenia przed wierzycielami osobistymi.
Przedmiotem zastawu są rzeczy ruchome lub prawa, jeżeli są zbywalne, np. wierzytelności, akcje, obligacje itp. Odróżnia się zastaw:
- umowny, do ustanowienia którego potrzebna jest umowa między właścicielem
a wierzycielem oraz, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, wydanie rzeczy wierzycielowi albo osobie trzeciej, na którą strony się zgodziły;
- ustawowy, powstający na mocy szczególnego przepisu ustawy, np. posiadacz gruntu może zająć cudze zwierzę, które wyrządziło szkodę na gruncie, jeżeli zastaw jest potrzebne dla zabezpieczenia roszczenia o naprawienie szkody /art.432 §1 kc/;
- rejestrowy do ustanowienia, którego potrzebna jest umowa między osobą uprawnioną do rozporządzania przedmiotem zastawu, zwanym zastawcą a wierzycielem zwanym zastawiennikiem oraz wpis do rejestru zastawców.

8. Hipoteka

Hipoteka - ograniczone prawo rzeczowe służące zabezpieczeniu oznaczonej wierzytelności pieniężnej na nieruchomości, polegające na tym, że wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się ona własnością
i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości, tzn. wierzycielami, których wierzytelności nie mają zabezpieczenia w postaci hipoteki.
Hipoteka jest prawem akcesoryjnym, związanym z wierzytelnością, którą zabezpiecza. Oznacza to, że hipoteka wygasa wraz z wygaśnięciem wierzytelności oraz, że wierzytelność zabezpieczona hipoteką nie może być przeniesiona na inną osobę bez hipoteki, a hipoteka bez wierzytelności.
Przedmiotem hipoteki może być także część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział:
- współwłaściciela;
- użytkowanie wieczyste;
- własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkaniowego;
- spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego;
- prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej;
- wierzytelność zabezpieczoną hipoteką.
Hipoteka unormowana jest w ustawie o księgach wieczystych i hipotece. Przepisy dotyczące hipoteki, mające charakter przepisów szczególnych, znajdują się poza tym w innych aktach prawnych, w szczególności w ustawach powołanych w § 45, II oraz w ordynacji podatkowej /§ 49, IV/.
Hipoteka nie uprawnia wierzyciela do korzystania z nieruchomości ani nie daje mu względem niej żadnej władzy faktycznej. Nie ogranicza też prawa właściciela do rozporządzania nieruchomością.
Nieco inaczej rzecz się przedstawia z prawem właściciela do korzystania
z nieruchomości. Właściciel korzysta z nieruchomości obciążonej hipoteką z pewnymi ograniczeniami. Nie wolno mu dokonywać takich czynności faktycznych, które mogłyby doprowadzić do tak znacznego zmniejszenia wartości nieruchomości obciążonej, że wartość jej spadła by poniżej zabezpieczonej wierzytelności. Odpowiednikiem tego ograniczenia są uprawnienia wierzyciela hipotecznego, polegające na możności przeciwdziałania dewastacji nieruchomości przez właściciela. Ogół tych uprawnień składa się na ochronę hipoteki.
Hipoteka zabezpiecza nie tylko wierzytelności pieniężne, ale także roszczenia o odsetki nie przedawnione oraz o przyznane koszty postępowania.
Hipoteka może powstać w trojakiej drodze:
1. na podstawie umowy;
2. na podstawie orzeczenia sądu lub innego organu
3. na podstawie szczególnego przepisu prawa.
Stosownie do tego hipotekę dzielimy na hipotekę umowną, przymusową i ustawową.
Istnieje również hipoteka kaucyjna, która zabezpiecza wierzytelności o wysokości jeszcze nie ustalonej. Dlatego ustawa w drodze wyjątku pozwala na zabezpieczenie takiej wierzytelności do wysokości oznaczonej sumy najwyższej.
Ze względu na to, że hipoteka kaucyjna zabezpiecza wierzytelności, której istnienie lub wysokość nie są znane, ustawa normuje ją co do pewnych szczegółów w sposób odmienny
aniżeli hipotekę zwykłą. W szczególności hipoteka kaucyjna zabezpiecza odsetki oraz koszty procesu o tyle, o ile mieszczą się w sumie we wpisie hipoteko oznaczonej.
Podobnie, wierzyciel nie może powołać się na wpis hipoteki kaucyjnej w celu udowodnienia wierzytelności zabezpieczonej.
Z chwilą gdy istnienie wierzytelności i jej wysokość zostaną ustalone, hipoteka kaucyjna może być zmieniona na hipotekę zwykłą. Dopuszczalna jest także zmiana hipoteki zwykłej na kaucyjną .
Hipoteka wygasa w następujących przypadkach:
a. wskutek wygaśnięcia wierzytelności;
b. wskutek zniesienia jaj przez czynność prawną;
c. wskutek złożenia zabezpieczonej kwoty do depozytu sądowego;
d. na skutek tzw. konfuzji;
e. w związku z jej wykreśleniem bez podstawy prawnej.

9. Przewłaszczenie na zabezpieczeniu.

Przewłaszczenie na zabezpieczenie stanowi - obok hipoteki czy zastawu - ukształtowaną przez praktykę formę zabezpieczania wierzytelności. Umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie polega na przeniesieniu własności rzeczy na wierzyciela z zastrzeżeniem warunku, iż w przypadku zaspokojenia wierzyciela własność rzeczy zostanie ponownie przeniesiona na dłużnika. Istota przewłaszczenia na zabezpieczenie sprowadza się zatem do powierniczego przeniesienia własności. Celem przeniesienia własności przedmiotu umowy nie jest bowiem powiększenie majątku wierzyciela, lecz jedynie zabezpieczenie wierzytelności przysługującej względem dłużnika.

 

Przewłaszczenie na zabezpieczenie należy do tzw. kauzalnych (przyczynowych) czynności prawnych mających na celu ustanowienie - na rzecz wierzyciela - zabezpieczenia jego wierzytelności (tzw. przyczyna zabezpieczająca, czyli causa cavendi).

Jeśli chodzi o wymogi formalne, z zasady - ze względów bezpieczeństwa - umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie zawierana jest w formie pisemnej, co jest szczególnie istotne dla ewentualnych celów dowodowych.

 

PRZEDMIOT PRZEWŁASZCZENIA NA ZABEZPIECZENIE

Przedmiotem umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie mogą być rzeczy oznaczone co do tożsamości (określone według przymiotów właściwych tylko tym rzeczom, np. samochód o danym numerze rejestracyjnym) oraz rzeczy oznaczone co do gatunku (przedmioty określone według cech właściwych całemu gatunkowi, np. tona złomu, wagon żwiru).

10. Rękojmia przy sprzedaży

Rękojmia - odpowiedzialność sprzedającego względem kupującego za wady fizyczne oraz prawne sprzedawanej rzeczy.

Wady fizyczne mogą polegać na:

• zmniejszeniu wartości, użyteczności rzeczy (np. przemakalność nieprzemakalnej kurtki),

• niekompletności (np. brak oprogramowania do komputera, brak dokumentacji i instrukcji),

• braku określonych właściwości (np. zawyżono parametry, użyto innych materiałów).

Wada fizyczna może stanowić podstawę odpowiedzialności sprzedawcy, gdy istniała przed wydaniem rzeczy albo powstała po wydaniu rzeczy, ale z przyczyny tkwiącej już uprzednio w rzeczy.

Wady prawne mogą polegać tylko na tym, że:

• sprzedawana rzecz nie należy do sprzedającego, lecz jest własnością osoby trzeciej,

• sprzedawana rzecz jest obciążona prawem na rzecz osoby trzeciej (np. hipoteką albo zastawem).

Uprawnienia kupującego z tytułu rękojmi:

• może żądać obniżenia ceny (art. 560 Kodeksu cywilnego); obniżenie ceny powinno odzwierciedlać rzeczywiste obniżenie wartości sprzedanej rzeczy;

• może żądać usunięcia wady (art. 561 Kodeksu cywilnego); jeśli sprzedawca jest zarazem producentem kupujący może żądać naprawienia rzeczy;

• może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad (art. 561 Kodeksu cywilnego); sprzedawca ponosi wszelkie wynikłe z tego tytułu koszty, np. transportu, ubezpieczenia, pakowania itp.;

• może odstąpić od umowy, ale tylko w przypadku, gdy wada jest istotna, tzn. nie pozwala na użytkowanie przedmiotu zgodnie z jego przeznaczeniem (art. 561 Kodeksu cywilnego).

Aby kupujący mógł skorzystać z ww. uprawnień musi dokonać tzw. aktów staranności, tj. zbadać dostarczone mu rzeczy, zawiadomić sprzedawcę o wykrytych wadach i zgłosić swoje roszczenia.

Sposób reklamacji wybiera kupujący. Rękojmia jest skuteczna przez okres 1 roku (w przypadku budynku przez 3 lata) (art. 568 Kodeksu cywilnego) od dnia wydania towaru, z zastrzeżeniem, iż wada zostanie zgłoszona sprzedawcy nie dalej jak 1 miesiąc od chwili wykrycia tej wady, a w przypadku produktów spożywczych terminy te są krótsze. Okres ten może zostać wydłużony, gdy sprzedawca wadę podstępnie zataił. Rękojmią nie są objęte rzeczy nabyte w postępowaniu egzekucyjnym lub upadłościowym.

11. Sprzedaż konsumencka

Jest to sprzedaż (dokonywana w zakresie działalności przedsiębiorstwa) rzeczy ruchomej osobie fizycznej, która nabywa tę rzecz w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą. Rzecz taka nazywana jest towarem konsumpcyjnym. Towarem konsumpcyjnym będzie zarówno samochód, telewizor jak i jogurt.

Sprzedaż konsumencka ma pewne cechy, które odróżniają ją od umowy sprzedaży uregulowanej w Kodeksie cywilnym:

• stronami sprzedaży konsumenckiej są: konsument (osoba fizyczna zawierająca umowę w celu niezwiązanym z działalnością zawodową lub gospodarczą) i przedsiębiorca - sprzedawca;

• sprzedaż konsumencka obejmuje tylko sprzedaż rzeczy ruchomych. Nie znajdzie zastosowania w przypadku zakupu mieszkania;

• sprzedaż konsumencka nie obejmuje sprzedaży energii elektrycznej, gazu i wody (chyba, że są sprzedawane w ograniczonej ilości lub w określonej objętości). Nie obejmuje także sprzedaży egzekucyjnej i sprzedaży dokonywanej w postępowaniu upadłościowym albo innym postępowaniu sądowym. Przepisy ustawy o sprzedaży konsumenckiej stosuje się również do umów zawartych na odległość (na przykład zamówienie

towaru przez internet lub z katalogu wysyłkowego) oraz umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (zakup

towaru od akwizytora). Ustawa ta znajduje dość szerokie zastosowanie, ponieważ jej zapisy wykorzystujemy również w sytuacji dokonywania zakupu w komisie oraz w przypadku zawierania umowy o dzieło, np. gdy zamawiamy mebel w zakładzie usługowym, który wykonuje go we własnym zakresie.

Jeśli towar jest niezgodny z umową, kupujący może żądać doprowadzenia go do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy, chyba że naprawa albo wymiana

są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów. Jeśli z powyższych przyczyn kupujący nie może żądać naprawy ani wymiany albo, jeżeli:

• sprzedawca nie zdoła uczynić zadość takiemu żądaniu w odpowiednim czasie;

• lub gdy naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności;

ma on prawo domagać się stosownego obniżenia ceny albo odstąpić od umowy. Kupujący nie może od umowy odstąpić, jeśli niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową jest nieistotna.

Jeżeli konsument nie jest usatysfakcjonowany nabytym towarem, może w ciągu 2 lat od jego nabycia (jeśli przedmiotem sprzedaży jest rzecz używana, strony mogą powyższy termin skrócić, jednak nie poniżej jednego roku) zawiadomić o tym sprzedawcę. W razie wymiany towaru termin ten biegnie na nowo. Zawiadomienie to jednak powinno nastąpić nie później niż 2 miesiące po wykryciu niezgodności

z umową. Jeśli sprzedawca, który otrzymał od kupującego żądanie doprowadzenia towaru niezgodnego z umową do stanu zgodnego z umową przez nieodpłatną naprawę lub wymianę na

nowy, nie ustosunkował się do tego żądania w terminie 14 dni, uważa się, że uznał je za uzasadnione.

Powyższych uprawnień nie można wyłączyć ani ograniczyć w drodze umowy zawartej przed zawiadomieniem sprzedawcy o niezgodności towaru konsumpcyjnego z umową. W szczególności nie można tego dokonać przez oświadczenie kupującego, że wie o wszelkich niezgodnościach towaru

z umową lub przez wybór prawa innego niż polskie.

Gwarancja stanowi oświadczenie gwaranta (na przykład sprzedawcy, producenta), zamieszczone we wręczanym w chwili sprzedaży towaru dokumencie gwarancyjnym lub reklamie. Określa ono obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy właściwość sprzedanego towaru

nie odpowiada właściwości wskazanej konsumentowi w tym oświadczeniu. Sprzedawca udziela konsumentowi gwarancji bez odrębnej opłaty. Ponadto, dokument gwarancyjny powinien zawierać: wskazanie zakresu terytorialnego i czasowego gwarancji, adres gwaranta i osoby przyjmującej

gwarancję oraz treść gwarancji (są to wymagania obowiązkowe).

I KONSU

12. Kara umowna, odsetki

Wierzyciel ze świadczenia pieniężnego może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, które dłużnik nie odpowiada. Jeżeli stopa odsetek nie jest oznaczona w umowie, należą się odsetki ustawowe.
Wierzyciel może żądać kary umownej wtedy kiedy zastrzeże sobie w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania nastąpi przez zapłatę określonej sumy pieniężnej (kara umowna). Kara umowna należy się bez względu na wysokość poniesionej szkody.

13. Małżeńskie stosunki majątkowe.

MAŁŻEŃSKI USTRÓJ MAJĄTKOWY - określa sytuację prawną małżonka względem majątku współmałżonków. MUM może być:
1) wspólnością ustawową
2) umowna wspólnością majątkową
a) rozszerzona wspólnością majątkową
b) ograniczoną wspólnością majątkową
3) rozdzielnością majątkową
a) na skutek zniesienia przez sąd wspólności ustawowej lub umownej
b) z mocy prawa ubezwłasnowolnienie małżonka
c) na skutek umowy

WSPÓLNOŚĆ USTAWOWA - jest ustrojem wspólności dorobku (dział 3 KRO).
Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca ich dorobek.
Przedmioty majątkowe nie objęte wspólnością stanowią majątek odrębny każdego z małżonków.
Dorobkiem małżonków - są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, a w szczególności:
- pobrane wynagrodzenie za pracę oraz za inne usługi świadczone osobiście przez któregokolwiek z małżonków
- dochody z majątku wspólnego jak również z odrębnego majątku każdego z małżonków

Odrębny majątek (art. 33 KRO) każdego z małżonków stanowią:
1) przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej
2) przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę chyba, że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił
3) przedmioty majątkowe nabyte ze środków uzyskanych w zamian za przedmioty wymienione w punktach poprzednich
4) przedmioty mające służyć wyłącznie do zaspokojenia osobistych potrzeb jednego z małżonków
5) przedmioty mające służyć do wykonania zawodu, jeżeli zostały nabyte ze środków należących do odrębnego majątku małżonków wykonującego ten zawód. Nie dotyczy to jednak przedmiotów służących do prowadzenia gospodarstwa rolnego lub przedsiębiorstwa
6) prawa niezbywalne - czyli roszczenia alimentacyjne, prawo dożywotniego zamieszkania, zadośćuczynienie za krzywdę ciała
7) przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia
8) wierzytelność za wynagrodzenie o pracę lub za inne usługi świadczone osobiście przez jednego z małżonków
9) prawa autorskie twórcy wynalazków
Przedmioty zwykłego urządzenia domowego służące do użytku obojga małżonków są objęte wspólnością ustawową, także w wypadku gdy zostały nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił.
Wspólność ustawowa trwa od ustania lub unieważnienia małżeństwa, chyba że:
1) małżonkowie zadrą małżeńską umowę majątkową
2) z ważnych powodów na żądanie jednego małżonka sąd orzekł zniesienie wspólności
3) wspólność ustała z mocy prawa na skutek całkowitego lub częściowego ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków

---