1. Mapa jest to zmniejszony, uogólniony (uproszczony, wyselekcjonowany), matematycznie określony, umowny obraz powierzchni Ziemi lub jej części przedstawiony na płaszczyźnie, pokazujący stan i wzajemne relacje przedmiotów i zjawisk zachodzących na powierzchni Ziemi, nad lub pod jej powierzchnią.

1. Pomniejszenie- skala mapy. Mapa jest przedstawiona jako obraz pomniejszony w odpowiedniej skali. Skala jest liczbą ułamkową, która w liczniku na zawsze 1 a w mianowniku liczbę wyrażającą ile razy dana długość terenowa została pomniejszona, aby być przedstawioną na mapie w postaci odcinka.

1 / M = d_m / D_t

2. Uogólnienie (zgeneralizowanie) - mapa musi być obrazem statycznym-powinno się na niej dostrzegać tylko to, co w określonym czasie jest niezmienne, trwałe i w sposób istotny stanowi o charakterze tego terenu. Mapa nie może przybrać kształtu np. zdjęcia lotniczego, nie umieszcza się w niej np. jadących samochodów lub przechodzących ludzi w chwili powstania mapy.

3. Matematycznie określony- określenie położenia na kuli ziemskiej odbywa się za pomocą współrzędnych geograficznych (południki i równoleżniki). Celem odwzorowania kartograficznego jest przedstawienie na płaszczyźnie mapy siatki kartograficznej, będącej najbardziej rzetelnym obrazem siatki geograficznej. W miejsce współrzędnych geograficznych punktu przyjmuje się współrzędne geodezyjne punktu.

4. Umowny- mapa posiada „swoją” symbolikę. Przedstawione są na niej pewne znaki graficzne, które w sposób umowny symbolizuje pewne skomplikowane oraz okazałe obiekty terenowe.

5. Obraz na płaszczyźnie- mapa jest rzutem prostokątnym na płaszczyznę poziomą. Każdemu punktowi na powierzchni Ziemi odpowiada jeden punkt na mapie w takiej konfiguracji względem innych punktów, jak w oryginale (na Ziemi).

2. Skala mapy jest liczbą ułamkową 1/M, która w liczniku ma zawsze 1 a w mianowniku liczbę M wyrażającą, ile razy dana długość terenowa pozioma D_t została pomniejszona, aby być przedstawioną na mapie w postaci odcinka o długości d_m

1/M=d_m / D_t

Długości powinny być wyrażone w tych samych jednostkach

d_m = D_t / M

D_t = d_m x M

STOSUNEK POWIERZCHNI PÓL na mapie i w terenie

p_m /P_t = 1 / M²

Pola powinny być wyrażone w tych samych jednostkach

p_m = P_t / M²

P_t = p_m x M²

Graficznym obrazem skali jest podziałka liniowa lub transwersalna.

8. Generalizacja- dobór treści mapy z jednoczesnym pominięciem innych jej elementów.

Generalizacja pierwotna- dokonywana w trakcie pomiarów w terenie w momencie tworzenia mapy od podstaw. Wykonujący pomiary świadomie eliminuje pewne szczegóły terenowe, które uznał za nieprzydatne dla danej mapy.

Generalizacja wtórna- polega na tym, że daną mapę tworzy się na podstawie innej, istniejącej mapy, z której wybiera się tylko te elementy treści, które są przydatne na mapie nowej z uwagi na jej temat, rodzaj, skalę itp.

Generalizacja ilościowa- polega na pominięciu tych elementów treści mapy, które są uznawane za mniej przydatne. Odbywa się to poprzez:

- generalizację formy polegającą na uproszczeniu graficznego obrazu obiektu terenowego (np. dom o skomplikowanym kształcie staje się obrysem łączącym jego 4 główne punkty)

- generalizację treści, która polega na świadomym pominięciu części obiektów terenowych uznanych za mniej ważne dla treści mapy (np. boczna nieutwardzona droga dojazdowa do budynku oddalonego od ulicy)

Generalizacja jakościowa- przyjmuje postać:

- symbolizacji- zamiast właściwego obrysu obiektu w miejscu jego lokalizacji pojawia się symbol informujący o istnieniu tego obiektu

- grupowanie- zamiast obrazu danego obiektu terenowego, z którego można wnioskować o wielu istotnych cechach tego obiektu pojawia się tylko taki obraz, z którego wynika tylko to, że dany obiekt tu występuje (np. zamiast informacji na mapie, że w danym miejscu znajdują się krzewy iglaste i liściaste znajdujemy informację, że są tam po prostu krzewy)

- zmiana ujęcia stanowiska- ma zastosowanie wówczas, gdy zamiast interpretować przedstawiane zjawisko jako fakt szczegółowo, indywidualnie opisany, ujmuje się je jako część zjawisk podobnych (np. występowanie pierwiosnka skalnego- występowanie roślin chronionych)

9. Matematycznie określony- określenie położenia na kuli ziemskiej odbywa się za pomocą współrzędnych geograficznych (południki i równoleżniki). Celem odwzorowania kartograficznego jest przedstawienie na płaszczyźnie mapy siatki kartograficznej, będącej najbardziej rzetelnym obrazem siatki geograficznej. W miejsce współrzędnych geograficznych punktu przyjmuje się współrzędne geodezyjne punktu. W ten sposób możemy określić precyzyjnie położenie punktów na mapie za pomocą długości i szerokości geograficznych.

12. Odwzorowania kartograficzne:

Ze względu na przyjętą powierzchnię, na którą zostaje zrzutowania powierzchnia Ziemi:

1. Płaszczyznowe (azymutalne)

2. Walcowe

3. Stożkowe

Ze względu na usytuowanie osi odwzorowania względem osi biegunowej ziemskiej:

1. Normalne

2. Poprzeczne

3. Ukośne

14. Odwzorowanie Gaussa-Krugera- jest to wiernokątne walcowe poprzeczne odwzorowanie elipsoidy. W tym odwzorowaniu, w celu jego zinterpretowania należy wyobrazić sobie wlec styczny do elipsoidy na całej długości południka środkowego lub osiowego odwzorowania. Odwzorowanie musi mieć następujące cechy: wiernokątność, prostoliniowość, izometryczność (wierne zachowanie długości) odwzorowania południka środkowego przy założeniu początku układu kartograficznego w punkcie przecięcia obrazu południka osiowego z obrazem równika.

Obraz południka jest osią odciętych zaś obraz równika osią rzędnych układu kartograficznego.

15. Umowność- mapa posiada „swoją” symbolikę. Przedstawione są na niej pewne znaki graficzne, które w sposób umowny symbolizuje pewne skomplikowane oraz okazałe obiekty terenowe.

Symbole na mapie można podzielić na:

- znaki liniowe (drogi, koleje, warstwice, granice)

- znaki obrazkowe- sygnatury (ten sam symbol na jednej mapie wykreślony różnymi kolorami może określać cechy jakościowe przedstawionego obiektu)

- barwy (np. różnicowanie obszarów pod względem wysokościowym, administracyjnym)

- znaki cyfrowe, literowe (np. litera w na znaku liniowym symbolizuje wodociąg)

- napisy (niezbędne do określenia np. nazw miejscowości, rzek, ulic)

- kartogramy, kartodiagramy (pokazują różnego rodzaju zjawiska społeczne, gospodarcze)

- szrafura, cieniowanie, punktowanie itp. (szrafura to cieniowanie wybranych elementów mapy, składających się z równoległych lub krzyżujących się linii) - stosuje się np. do wypełnienia zarysów budynków

SYMBOLE na mapach objaśniane są najczęściej w postaci legendy lub w mapach zasadniczych w postaci instrukcji geodezyjnej K-1.

16. Mapa jest rzutem prostokątnym na płaszczyznę poziomą.

Mapa różni się od zdjęcia lotniczego ty, że zdjęcie powstaje w rzucie środkowym.

17. SYSTEM INFORMACJI TERENOWEJ- nowoczesny zbiór danych tworzony na podstawie aktualnych podkładów mapowych, będący częścią systemu informacji przestrzennej. Informacje o terenie gromadzi również z bezpośrednich pomiarów terenowych a także na podstawie wielkoskalowych zdjęć lotniczych. W systemie tym zawarte są informacje o położeniu określonym przez współrzędne w przyjętym układzie odniesienia, o cechach geometrycznych obiektów i ich wzajemnym usytuowaniu na powierzchni Ziemi. Obiektami w kręgu zainteresowania SIT są zarówno trwałe naturalne i sztuczne obiekty terenowe, jak i szeroko rozumiane zjawiska przyrodnicze, społeczne jak i gospodarcze. System może identyfikować obiekty zarówno w przestrzeni dwuwymiarowej jak i trójwymiarowej. Udostępnienie danych SIT interesuje głównie uczestników procesów inwestycyjnych w budownictwie, gdyż dane te służą do zastosowania w poszczególnych etapach tego procesu. SIT jest również narzędziem do podejmowania prawnych, administracyjnych i gospodarczych decyzji oraz pomocą w planowaniu i rozwoju.

19. Mapa zasadnicza- jest to wielkoskalowe opracowanie kartograficzne, zawierające aktualne informacje o przestrzennym rozmieszczeniu obiektów ogólnogeograficznych oraz elementach ewidencje gruntów i budynków, a także sieci uzbrojenia terenu: nadziemnych, naziemnych i podziemnych. Jest to podstawowa mapa kraju.

20. Skale mapy zasadniczej są wykonywane w czterech bazach skalowych zależnie od przedstawianego terenu, jak: stopień zagęszczenia na mapie elementów stanowiących jej treść oraz przewidywanych zamierzeń inwestycyjnych.

Są to odpowiednio skale:

1. 1:500 - dla terenów o znacznym obecnym lub przyszłym stopniu zainwestowania

2. 1:1000 - dla terenów małych miast, aglomeracji miejskich i przemysłowych, oraz terenów osiedlowych wsi będących siedzibami gmin

3. 1: 2000 - dla pozostałych zwartych terenów osiedlowych, terenów rolnych o drobnej, nieregularnej szachownicy stanu władania oraz większych zwartych obszarów rolnych i leśnych na terenach miast

4. 1:5000 - dla terenów o rozproszonej zabudowie wiejskiej oraz gruntów rolnych i leśnych na obszarach pozamiejskich

21. Treść mapy zasadniczej dzieli się na obligatoryjną i fakultatywną.

Do treści obligatoryjnej zalicza się:

1. Punkty osnów geodezyjnych

2. Elementy ewidencji gruntów i budynków

3. Elementy sieci i uzbrojenia terenu, w szczególności urządzenia nadziemne, naziemne i podziemne

4. Granice jednostek terytorialnego podziału państwa

5. Granice jednostek ewidencyjnych

6. Granice obrębów

7. Granice działek

8. Opisy i kontury użytków gruntowych w tym ekologicznych

9. Opisy i kontury klas gleboznawczych'

10. Usytuowanie budynków

11. Stabilizowane punkty graniczne

12. Numery ewidencyjne działek

13. Numery porządkowe budynków

14. Numery ewidencyjne budynków

15. Numery punktów załamania linii granicznych

16. Nazwy ulic i oznaczenia dróg publicznych

17. Urządzenia inżynieryjno-techniczne nadziemne

18. Urządzenia inżynieryjno-techniczne naziemne

19. Linie przebiegu przewodów i elementów uzbrojenia terenu

Treść fakultatywną stanowi otwarty zbiór, zależny głównie od potrzeb i zamierzeń inwestycyjnych administracji państwowej, samorządowej i podmiotów gospodarczych.

22. Mapa zasadnicza w postaci numerycznej jest mapą wektorową i obiektową. Jest to jej postać docelowa. Obiekty stanowiące treść mapy posiadają unikalne kody pozwalające na jednoznaczność identyfikacji i przyporządkowanie im graficznych znaków.

Każdy obiekt ma przyporządkowane sobie atrybuty przestrzenne (określające położenie obiektu) a także atrybuty nieprzestrzenne, w tym atrybuty opisowe (określające inne właściwości obiektu).

Mapa numeryczna prowadzona jest dla obszarów określonych granicami jednostek administracyjnych.

23. Mapa zasadnicza w systemie nakładek tematycznych (wersja rozwarstwiona).

W wersji klasycznej nakładki są wykonywane na osobnych arkuszach folii, a w postaci numerycznej przedstawiane są w zbiorach warstw lub w zbiorach obiektów.

Nakładki są oznaczane następująco:

1. O - osnowy geodezyjne

2. E - ewidencja gruntów i budynków

3. U - sieci uzbrojenia terenu

4. S - sytuacje powierzchniowa

5. W - rzeźba terenu

6. R - realizacyjne uzgodnienia projektowe

24. Mapy topograficzne w budownictwie mają zastosowanie przy:

1. Sporządzanie planów zagospodarowania przestrzennego

2. Realizacja planów zagospodarowania przestrzennego

25. Mapa topograficzna- to mapa ogólnogeograficzna zawierająca wszystkie główne elementy krajobrazy powierzchni Ziemi, jak: hydrografię, rzeźbę terenu, osiedla, drogi, lasy, użytki rolne itd., przedstawione z jednakowym względnym stopniem szczegółowości (wg Instrukcji Technicznej O-2).

Mapy topograficzne dzielą się na:

1. Wielkoskalowe - w skalach 1:5 000 i 1:10 000

2. Średnioskalowe - w skalach 1:25 000, 1:50 000 i 1: 100 000

3. Małoskalowe - w skalach od 1:200 000 do 1:500 000 włącznie

Mapy topograficzne wielkoskalowe tworzone są na podstawie wyników bezpośrednich terenowych pomiarów geodezyjnych, a także w oparciu o zdjęcia lotnicze. Mapy średnioskalowe i małoskalowe są pochodnymi od map wielkoskalowych.

Mapy topograficzne są niezwykle bogatym źródłem informacji o terenie, gdyż zawierają wszechstronną charakterystykę wzajemnego rozmieszczenia obiektów i zjawisk terenowych, ich cechy jakościowe, ilościowe oraz nazwy i opisy.

26. Mapy topograficzne dzielą się na:

4. Wielkoskalowe - w skalach 1:5 000 i 1:10 000

5. Średnioskalowe - w skalach 1:25 000, 1:50 000 i 1: 100 000

6. Małoskalowe - w skalach od 1:200 000 do 1:500 000 włącznie

Treść map topograficznych:

1. Osnowa matematyczna (siatka kartograficzna lub siatka kilometrowa, narożniki arkuszy), skala i podziałka mapy oraz punkty osnowy geodezyjnej

2. Osiedla

3. Obiekty przemysłowe, rolnicze i socjalno-kulturalne

4. Koleje i urządzenia z nimi związane

5. Drogi i urządzenia z nimi związane

6. Wody i urządzenia z nimi związane

7. Roślinność, uprawy i grunty

8. Granice: państwa, jednostek administracyjnych, użytków, itd.

9. Rzeźbę terenu

10. Opisy informacyjne związane z treścią mapy

27. Dane jakie zawiera Ewidencja Gruntów i Budynków:

1. Dane liczbowe i opisowe dotyczące gruntów i budynków oraz lokali

2. Dane dotyczące właścicieli nieruchomości lub dane osób, które władają nad nieruchomościami

3. Dane dotyczące:

- użytkowników wieczystych gruntów

- jednostek organizacyjnych sprawujących zarząd lub trwały zarząd nieruchomościami

- państwowych osób prawnych, którym Skarb Państwa powierzył w stosunku do jego nieruchomości wykonywanie prawa własności lub innych praw rzeczowych

- organów administracji publicznej, które gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa oraz gminnych, powiatowych i wojewódzkich zasobów nieruchomości

- użytkowników gruntów państwowych i samorządowych

4. Dane osób i jednostek organizacyjnych, które władają gruntami na podstawie umów dzierżawy

5. Datę ostatniej weryfikacji danych

28. Jednostki powierzchniowe dla celów ewidencyjnych:

1. Jednostka ewidencyjna - obszar gruntów położonych w granicach administracyjnych gminy czy miasta (w miastach może być obszar dzielnicy)

2. Obręb ewidencyjny - przy podziale na obręby ewidencyjne uwzględnia się podział na rejony statyczne i obwody spisowe (np. granice obrębów wiejskich powinny być zgodne z granicami wsi i sołectw, obręby miast powinny pokrywać się z dzielnic)

3. Działka ewidencyjna

29. Treść mapy ewidencyjnej:

1. Granice: państwa, jednostek zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa, jednostek ewidencyjnych, obrębów, działek

2. Oznaczenia punktów granicznych, z wyróżnieniem punktów, których położenie określone zostało w odpowiednim trybie i z wymaganą dokładnością

3. Kontury użytków gruntowych i ich oznaczenia

4. Kontury klas gleboznawczych i ich oznaczenia

5. Kontury budynków

6. Numery działek ewidencyjnych

7. Granice rejonów statystycznych i ich oznaczenia

8. Danie opisowo - informacyjne

Skale mapy ewidencyjnej w zależności od stopnia zurbanizowania terenu i struktury władania gruntów

1. 1:500

2. 1:1 000

3. 1:2 000

4. 1:5 000

30. Wykaz gruntów - jest spisem danych o ogólnej powierzchni i wartości gruntów położonych w granicach jednostki ewidencyjnej, zestawionych według ich przynależności do poszczególnych grup i podgrup rejestrowanych z jednoczesnym podziałem na użytki gruntowe.

Wykaz budynków - jest spisem danych o licznie i wartości budynków, wybudowanych na gruntach położonych w granicach jednostki ewidencyjnej, zestawionych według przynależności budynków do poszczególnych grup i podgrup rejestrowych.

---