Geneza polityki społecznej
Od XIX wieku polityka społeczna w wielu krajach europejskich powstawała w ścisłym związku z ówczesną kwestią robotniczą. Wśród właścicieli kapitału utrwalał się pogląd, że wysokość zarobku robotnika powinna być ustalona na takim poziomie, który umożliwiałby robotnikowi odtworzenie jego zdolności do pracy na dzień następny.
Za twórcę nowoczesnej polityki społecznej uznaje się niemieckiego polityka Otto Von Bismarcka. Socjalne ustawodawstwo z lat 70-tych XIX wieku wprowadzone przez rząd ubezpieczenia chorobowe, wypadkowe, oraz renty i emerytury, zapoczątkowały w Europie właściwą, systemową ochronę ludzi, charakteryzujący się słabą pozycją ekonomiczną.
Od początku przedmiotem nowo wyłaniającej się nauki stała się kwestia robotnicza. Problematyka socjalna rozważana była od początku jako integralna część ekonomii narodowej. Uważano, że rozwój ekonomiczny powinien uwzględniać również socjalne aspekty pracy ludzkiej. Dopiero zmiana w położeniu świata pracy po wielkim kryzysie lat 30-tych XIX wieku owocuje nowym określeniem - polityka społeczna.
Podmiotem polityki społecznej miało być kształtowanie ładu w społeczeństwie klasowo - warstwowym. Polityka socjalna miała od tej pory stać się częścią nauki o polityce społecznej. Polityka socjalna miała jako podmiot badać pojedyncze kwestie socjalne. Polityka społeczna traktowana była jako nauka, syntetycznie ujmująca przemiany zachodzące w zbiorowościach pod wpływem świadomego działania określonych podmiotów.
Pojęcie polityka społeczna do II WŚ
Chronologicznie pierwszym piszącym w XIX wieku najbardziej kompleksowo o polityce społecznej był S. Głębiński. W 1913 roku rozważał on politykę społeczną jako fragment działalności, którą zajmuje się nauka - ekonomia społeczna.
Ekonomia społeczna - była rozumiana jako nauka o warunkach gospodarczego dobrobytu i rozwoju, zaś polityka społeczna jako działalność, która łagodzi i załatwia kwestie socjalne w ich licznych i różnorodnych objawach.
Szczególnym przedmiotem polityki społecznej staje się, więc po raz pierwszy kwestia społeczna rozumiana jako zadanie zapewnienia nowożytnemu społeczeństwu równowagi rozwoju. Ujęcie „zadaniowe” oznacza praktyczne działania na rzecz pokoju społecznego. Podejście Głębińskiego ma swój wyraźny kontekst ekonomiczny, wiąże się z widzeniem tej dyscypliny jako zbiorowości licznych kwestii socjalnych (kwestia nierówności, ubóstwa, migracji, mieszkaniowa). Ujęcie to ma charakter socjalno - ekonomiczny, widzi problematykę socjalną w porządku chronologicznym ustroju gospodarczego. W okresie międzywojennym działał Instytut Gospodarstwa społecznego, który jako placówka naukowa zajmował się diagnozą problemów społecznych.
Jego trzej przedstawiciele:
Lidwig Krzywicki
Konstanty Krzeczowski
Stanisław Rychliński
Ludwig Krzywicki - pasjonował się w swoich pracach między innymi nad rodowodem kwestii socjalnej, uważając ją za przedmiot nauki o polityce społecznej. Współczesna jemu kwestia socjalna powstała jako efekt szybkiego rozwoju sił wytwórczych. Kwestia społeczna składa się z mozaiki kwestii socjalnych (mieszkaniowej, bezrobocia, kobiecej nierówności itp.) wszystkie one mają wspólne korzenie, są wyrazem tych samych przekształceń, które wywołał rozwój sił wytwórczych w rozmaitych sferach życia. Kwestie te [postały nieprzypadkowo, lecz jako obiektywny i konieczny wytwór nowoczesnego rozwoju gospodarczego.
W ujęciu L. Krzywickiego kwestie społeczne jako przedmiot badania nauki ma swą subiektywną i obiektywną stronę. Nauka winna rozdzielić stronę obiektywną od subiektywnej i diagnozować problemy socjalne. Naukowo diagnozując poszczególne kwestie, ujmował ich wymiar i skalę konfliktów w praktyce polityki społecznej. Krzywicki widział rozwiązanie kwestii społecznej poprzez upodmiotowienie społeczeństwa drogą demokracji, poprzez wywołanie oddzielnej inicjatywy, przeciwstawiając się etatystycznym skłonnościom państwa.
Widzi priorytet w diagnozowaniu kwestii socjalnych, jako naukowego przedmiotu polityki społecznej.
Konstanty Krzeczkowski - chciał jednoznacznie określić politykę społeczną, jako naukę, która ma obiektywnie badać rzeczywistość, oceniać programy partii politycznych, ale nie utożsamiać się z nimi.
Krzeczkowski uważa, że przedmiotem badań polityki społecznej jako nauki jest struktura społeczna i jej zmiany. Struktura społeczna określona została jako każdorazowy układ stosunków społecznych.
Uważa, że dyscyplina ta powinna zajmować się zmianami w strukturach społecznych, jakie zachodzą pod wpływem celowej działalności podziałów.
Stanisław Rychliński - przedstawiciel młodego pokolenia badaczy. Widział naukę o społeczeństwie jako dyscyplinę, którą przedstawia się w postaci naukowo - usystematyzowanego zbioru wskazówek dotyczących usuwania, łagodzenia i przeciwdziałania niesprawiedliwościom i krzywdzie, doznanej przez jednostkę i społeczeństwo w ustroju pracy najemnej.
Wg Rychlińskiego potrzebny jest „spokój społeczny” nalegający na usuwanie tarć wynikających ze sprzeczności interesów. Był pierwszym politykiem społecznym, który postulował stworzenie zasad planu społecznego, z jednej strony uzupełniającego plan gospodarczy, z drugiej strony broniącego ludzi zależnych zawodowo przez ujemnymi skutkami systemu ekonomicznego.
Chce wprowadzić do polityki społecznej warstwę aksjologiczną, celem zaostrzenia widzenia kwestii socjalnych. Ujęcie to jest propozycją dynamizacji, humanizacji działań politycznych poprzez wykorzystanie nauki. Polityka społeczna to dyscyplina przede wszystkim służebna i użytkowna mająca na celu z jednej strony poprawę jakości życia z drugiej wypieranie zjawisk alienujących.
II Wojna światowa
Od 1950 - 1957 nauka o polityce społecznej w Polsce nie rozwijała się. Rozwój gospodarki i ustawodawstwo miały usunąć wszelkie zjawiska patologii społecznych charakterystycznych dla kryzysów, bezrobocia. Podstawową wytyczną działania państwa było planowe podniesienie poziomu materialnego i kulturowego mas pracujących.
1957 - reaktywacja IGS
Antost Rojkiewicz był wyrazicielem teorii „agregatywnej”, uporządkowanej koncepcji modeli polityk szczegółowych wchodzących w skład polityki społecznej
Wacław Szubert i Jan Rosner - reprezentowali kierunek teorii systemizujących. Zajmowali się polityką społeczną z punktu widzenia systemu potrzeb człowieka i zbiorowości. Polityka społeczna jest powołana do zaspokajania potrzeb ludzkich w tym szerokim zakresie, który decyduje o prosperowaniu jednostek a przez to o prawidłowym rozwoju całego społeczeństwa.
Wacław Szubert - wyróżnia potrzeby ekonomiczne i psychologiczne, obiektywne i subiektywne, potrzeby dotyczące zatrudnienia, dochodów, opieki nad zdrowiem, mieszkalnictwa i organizacji wypoczynku. Teorie systemu potrzeb zaspokojonych dzięki polityce społecznej została przez niego rozwinięta w różnych przekrojach. Widzi potrzeby w przekroju społeczno - zawodowym i terytorialnym.
Teorie ogólne polityki społecznej są reprezentowane przez poglądy Michała Olędzkiego i J. Donieckiego.
M. Olędzki - uważał, że przedmiotem polityki społecznej byłoby sterowanie budową socjalistycznej struktury społecznej
W literaturze zachodnioeuropejskiej stosuje się 2 różne kategorie:
Polityka socjalna
Polityka społeczna
Polityka socjalna - ma za zadanie jako nauka badać te wszystkie działania, które są nakierowane na poprawę socjalnego położenia grup ludności bezwzględnie lub relatywnie słabych lub (i) na zabezpieczenie od ryzyka zagrażającego egzystencji.
Polityka społeczna - jest pojęciem zdecydowanie szerszym, obejmującym także zagadnienia sterowania społecznym rozwojem, problemy zmian w strukturze społecznej.
Przedmiotem polityki społecznej pozostaje przede wszystkim działalność, dla jednych służąca postępowi dla innych zaspokojeniu potrzeb. W tym kierunku idzie klasyfikacja Włodzimierza Anioła, który wyodrębnił 5 nurtów - zgodnie z naukowymi zainteresowaniami ich przedstawicieli:
Socjalno - bytowy - w którym przedmiotem polityki społecznej jest poprawa warunków życia i pracy ludzi.
Socjologiczno - strukturalny - gdzie przedmiotem polityki społecznej jest sterowanie budową socjalistycznej struktury społecznej.
Społeczno - ekonomiczny - wiążący politykę społeczną z polityką ekonomiczną jako działalność, która zmierza do zaspokojenia potrzeb szerokich kręgów społeczeństwa.
Makrospołeczny - rozumiany jako świadome organizowanie postępu społecznego.
Nauka o polityce społecznej po 1989r.
W latach 90-tych do nowych podejść w polskiej nauce o polityce społecznej zaliczyć trzeba koncepcję:
Dylematów - polegająca na stałej konieczności podejmowania wyborów pomiędzy wartościami i instrumentami wewnątrz istniejących ustrojów (działania socjalne, ograniczone środkami i zasobami)
Modeli polityki społecznej - model interwencji społecznej, model antycypacji, model dystrybucji, model integracji
Porównawcze - związane z rosnącymi możliwościami monitorowania i kontrolowania międzyludzkich doświadczeń we zakresie polityki społecznej
Doktryn - opierające się na poglądzie, że każde działanie socjalne oparte jest na jakimś systemie wartości
Polityka społeczna wg Edwarda Wnuka - Lipińskiego
To nieustanne, zorganizowane i świadome działanie nakierowane na utrzymanie względnej równowagi między dwiema wartościami: wolnością i równością
Przyjmuje się ze nauka o polityce społecznej jest nieprzedmiotowa, podmiotem badań pozostają:
Analizy i opis powstającej polityki i jej konsekwencji zamierzonych i niezamioerzonych
Historyczne i porównawcze studia nad strukturą, funkcjami, organizacją, planowaniem, administracją podmiotów polityki społecznej
Potrzeby socjalne, dostęp do ich zaspokojenia
Koszty i usługi socjalne
Praca socjalna obywateli jako ofiarodawców i użytkowników społecznych
Rola i funkcje „aktów” polityki społecznej, czyli wybranych reprezentantów, pracowników socjalnych, grup interesu (nacisku)
Rola rządu i samorządu w kreowaniu wartości i praw socjalnych
Wynika z tego, że nauka o polityce społecznej jest nauką o działaniach (publicznych i niepublicznych) na rzecz jednostek i grup zwracających na siebie uwagę ze względu na jakąś „słabość” socjalną.
W działaniach tych dostrzec można 3 szczególne typy sytuacji:
Działania socjalne są nakierowane na wyrównywanie położenia życiowego jednostek (grup) ekonomicznie najsłabszych i niezdolnych do pewnego standardu uznawanego w danym, społeczeństwie za godziwy na minimalnie dopuszczalnym poziomie
Działania socjalne podejmowane są z zamiarem tworzenia równego dostępu do usług gwarantowanym wszystkimi prawami konstytucyjnymi
Działania socjalne realizowane są z myślą o asekuracji ryzyk życiowych, które mają dotknąć jednostkę lub grupę społeczną. Wyrazem tego są różne fundusze oraz ubezpieczenie.
Współcześnie polityką społeczną rządzą skomplikowane reguły demokracji, konfrontuje się ona z ustrojem gospodarki rynkowej, jest sprzężona z polityką ekonomiczną, ustawa budżetowa, co roku określa poziom wydatków socjalnych, przedmiotem jej szczególnego zainteresowania przestały być potrzeby, a stały się nierówności i ryzyka socjalne.
Sfera świadczeń społecznych
Sfera świadczeń społecznych - istota tych świadczeń jest jednostronne przekazywanie przez różne podmioty polityczne (państwo, wspólnoty terytorialne, instytucje społeczno - gospodarcze) określonych środków na rzecz gospodarstw domowych. Świadczenia te mogą występować w postaci pieniężnej i naturalnej.
Świadczenia pieniężne - obejmują głównie emerytury, renty, zasiłki z tytułu ubezpieczenia społecznego, zasiłki dla bezrobotnych, stypendia dla uczniów, studentów oraz zapomogi wypłacane w ramach systemu opieki społecznej
Świadczenia w naturze - określone mianem usług społecznych. Obejmują nieodpłatne lub częściowo odpłatne usługi w zakresie oświaty, wychowania, szkolnictwa wyższego, ochrony zdrowia i opieki społecznej, kultury i sztuki, kultury fizycznej i sportu, turystyki i wypoczynku, część usług z zakresu gospodarki komunalnej i mieszkaniowej.
Usługi społeczne stanowią:
Elementy zabezpieczenia społecznego
Wpływają bezpośrednio na poziom konsumpcji, gospodarstw domowych
Podstawowym źródłem pokrywania kosztów lub wytwarzania są publiczne zasoby finansowe
Cechy usług społecznych
Ograniczoność regulacji rynkowych w sferze i9ch wytwarzania i podziału
Zasada nieekwiwalentności (nie da się zastąpić jednej usługi drugą)
Bezpłatność i korzystanie z tych usług bądź częściowa odpłatność
Finansowy system zasilania sfery usług ma charakter redystrybucyjny (podział)
Powody regulacji ograniczania rynku w sferze usług społecznych
Szczególny charakter potrzeb zaspokajanych przez usługi
Potrzeby mające charakter absolutnie podstawowy np. potrzeby socjalno - bytowe
Są ważnym elementem humanijnego rozwoju człowieka
Techniczno - organizacyjne warunki wytwarzania usług - rozwój usług społecznych wymaga często dużych nakładów kapitałowych, co ogranicza możliwość konkurencji i sprzyja tworzeniu się tzw. monopolu naturalnego (np. infrastruktura usług komunalnych)
Na poziom dobrobytu ma wpływ
Udział wydatków na świadczenia społeczne w PKB
Efektywność danego systemu społeczno - gospodarczego
Sprawność funkcjonowania wyniku pracy
Prywatne ubezpieczenia oraz zasoby majątkowe i oszczędności
Dobrowolna działalność dobroczynna osób prywatnych i instytucji
Funkcje świadczeń społecznych
Funkcja dochodowo - redystrybucyjna
Korzystanie z usług i świadczeń pie3nieznych wywołuje efekt dochodowy, który ma charakter redystrybucyjny. Stosuje się odmienne kryteria, od tych, które są podstawą uzyskania dochodów pierwotnych. Istotną rolę odgrywa zasada nieekwiwalentności.
Efekt dochodowy - zasilając fundusz swobodnej decyzji w dokonywaniu wyborów konsumpcyjnych (np. emerytury, stypendia). Odgrywają tu rolę względy społeczne i ekonomiczne.
Funkcja konsumpcyjna
Wyłączenie części dóbr konsumpcyjnych ze swobodnie działającego mechanizmu rynkowej alokacji i oparcie ich dystrybucji na społecznej regulacji staje się instrumentem oddziaływania na strukturę spożycia np. obligatoryjność oświaty, zakres sprzedaży narkotyków.
Funkcja rozwojowo - stymulacyjna
Poziom rozwoju infrastruktury tych usług uznany jest współcześnie za ważny czynnik determinujący możliwości rozwojowe gospodarki. Przyczyniają się do tego również tzw. Społeczne czynniki rozwoju gospodarczego - podnoszenie poziomu wykształcenia, kultury i opieki zdrowotnej. Istnieje dość silna korelacja między poziomem rozwoju sfery usług podnoszących jakość „kapitału ludzkiego” a możliwościami rozwojowymi gospodarki.
Funkcja integracyjna
Sprawiedliwość i solidarność społeczna są przesłankami społecznego konsensu, bez którego niemożliwe są osiągnięcia czysto gospodarcze. Ważnym elementem sprawności danego systemu społeczno - gospodarczego są mechanizmy rozwiązywania się pojawiających się problemów społecznych i politycznych. Stąd powstanie w kraju rozwiniętej gospodarki rynkowej, rozbudowanych systemów ubezpieczenia społecznego, w których podstawową rolę odgrywają świadczenia społeczne.
Podmioty w sferze wytwarzania usług społecznych
Można je podzielić na:
Instytucje budżetowe
Przedsiębiorstwa
Instytucje budżetowe
Należą te instytucje, które w sposób trwały związane są z budżetem państwa lub budżetami samorządowymi (komunalnymi). Głównym źródłem pokrywania kosztów ich działalności są przyznane z budżetu środki finansowe.
Jednostki budżetowe - np. państwowe biblioteki, szkoły, jednostki państwowej służby zdrowia dostarczają usług społecznych bezpłatnie lub za odpłatnością symboliczną.
Zakłady budżetowe - np. przedszkola, żłobki, opery. Pokrywają relatywnie dużą część kosztów swej działalności dochodami ze sprzedaży usług.
Przedsiębiorstwa użyteczności publicznej
Działanie oparte jest na zasadach komercyjnych. Są to przedsiębiorstwa wytwarzające usługi społeczne, ale także np. przedsiębiorstwa działające w dziedzinie telekomunikacji. Ze względu na warunek ciągłości dostarczania tego typu usług oraz inne względy np. bezpieczeństwa kraju i ich działalność jest relatywnie w dużym stopniu regulowana przez rządy poszczególnych krajów i władze lokalne. Mogą one częściej niż inne przedsiębiorstwa liczyć na finansowe wsparcie z budżetu centralnego lub budżetów terenowych.
Z punktu widzenia sposobu regulowania działalności tych przedsiębiorstw można wyróżnić dwa modele:
Model europejski - stosunkowo dużo przedsiębiorstw użyteczności publicznej stanowi własność komunalną lub państwową.
Model amerykański - przedsiębiorstwa tego typu są najczęściej własnością prywatna i poddane są jedynie szczególnej regulacji administracyjnej, ekonomicznej poprzez koncesjonowanie działalności, określanie pewnych norm jakościowych w zakresie świadczonych usług, regulowania wysokości cen na te usługi, stosowanie specyficznych rozwiązań w systemie podatkowym itp.
Trzy modele organizacyjne świadczeń społecznych
Model państwowych świadczeń - charakteryzujących się zwykle powszechna dostępnością usług społecznych oraz bezpłatnością ich przekazywania, oparty na państwowej własności majątku zaangażowanego w procesie ich wytwarzania i zarządzany przez administracje państwową.
Model samorządowy - oparty na komunalnej własności majątku i zarządzany przez administrację samorządową.
Model korporacyjny - oparty na systemie ubezpieczeń społecznych (obowiązkowymi lub dobrowolnymi składkami) i czasami zasilany finansowo środkami publicznymi.
Dwa podstawowe systemy finansowego zasilania świadczeń
Finansowanie budżetowe
Wydatki socjalne budżetu państwa to przede wszystkim wydatki na usługi społeczne. Świadczenia pieniężne finansowane są w przeważającym stopniu w systemie pozabudżetowym w ramach funduszów celowych. Finansowanie budżetowe ma charakter powszechny tzn. korzystać ze świadczeń mogą wszyscy, którzy potrzebują pomocy. Większość świadczeń zwykle jest niezbyt zróżnicowana. Często warunkiem uzyskania świadczeń jest nieprzekraczalny pułap osiągalnych dochodów.
Finansowanie ubezpieczeniowe
Fundusze ubezpieczeniowe tworzone są ze składek, a udział środków budżetowych ma charakter rezydualny. Ze świadczeń korzystają tylko te osoby, Koree dobrowolnie lub przymusowo zostały ubezpieczenie. Wysokość świadczeń jest zróżnicowana i zależy w większym stopniu niż w przypadku finansowania budżetowego od wysokości płaconych składek (a wiec i pośrednio od wysokości uzyskanych dochodów)
Finansowanie ubezpieczeniowe może funkcjonować wg modelu repartycyjnego i ubezpieczeń kapitałowych.
W modelu repartycyjnym - zróżnicowanie składek nie ma związku z wielkością uzyskiwanych świadczeń. Zasada solidaryzmu jest rygorystycznie respektowana. Model ten opiera się na „umowie międzypokoleniowej”.
Model kapitałowych ubezpieczeń społecznych - opiera się na kapitalizacji składek poprzez ich transformacje w lokaty kapitałowe. W modelu tym występuje ścisły związek wysokości świadczeń ze zgromadzonymi w funduszu ubezpieczeniowym kapitałem. Fundusze ubezpieczeniowe inwestując swe środki w papiery wartościowe (akcje, obligacje itp.).
Kierunki reform systemowych świadczeń społecznych w Polsce
Główne przyczyny reform:
Nadmierny wzrost wydatków na świadczenia
Niska jakość świadczonych usług
4 główne kierunki podejmowanych reform
Decentralizacja systemu - które wraz z rozwojem samorządności ma sprzyjać zwiększaniu motywacji do politycznego organizowania się na szczeblu lokalnym w celu rozwiązywania problemów socjalnych
Pluralizm rozwiązań instytucjonalnych - wyrażających się w roszczeniu źródeł finansowania poprzez dopuszczenie niezależnych i prywatnych instytucji oraz stworzeniu konkurencji miedzy instytucjami świadczącymi usługi społeczne
Indywidualizacja - dostosowanie świadczeń do rzeczywistych potrzeb korzystających poprzez wypracowanie precyzyjnych kryteriów rozdziału.
Wspieranie rozwoju systemów ubezpieczeniowych - ograniczenie finansowania budżetowego opartego na podatkach i innych środków publicznych.
O modelach polityki społecznej można mówić w dwojakim sensie:
Mogą one odnosić się do rzeczywistej polityki sprawowanej w różnych krajach
Mogą powstawać w oderwaniu od polityki stanowiąc pewne konstrukcje logiczne pożądanych czy możliwych do realizacji strategii polityki społecznej.
Pierwsza generacja studiów porównawczych opierała się na tym, jak duże środki poszczególne państwa przeznaczyły na politykę społeczną, czyli jak duży był udział wydatków socjalnych. Było to podejście „ilościowe”, przekonanie ze upodabniają się do siebie systemy polityki społecznej we wszystkich krajkach uprzemysłowionych. Jednak zaczęto krytykować podejście ilościowe, suma wysokości wydatków socjalnych mogą być malejące.
Stąd tez kwestie ilościowe zaczęły ustępować kryteriom jakościowym takim jak:
Uwarunkowania dostępu do świadczeń i usług
Selektywność lub powszechność ochrony socjalnej
Jakość i poziom świadczeń i usług
Zakres i cele polityki rynku pracy (prawo do pracy, czy prawo do zasiłku)
Sposoby finansowania programów socjalnych
Modele polityki społecznej
Richard Titmuss wyróżnia 3 modele polityki społecznej opierając się na względnych relacjach miedzy ta polityka a gospodarka rynkowa:
Model marginalny lub rezydualny
Potrzeby obywateli zaspokajane są opierając się na rynku prywatnym lub rodzinie. Jedynie wtedy, gdy mechanizmy te zawodzą może wkroczyć polityka społeczna, ale tylko pod postacią rozwiązań doraźnych. Celem państwa dobrobytu jest nauczenie ludzi jak sobie bez tego państwa radzić.
Model motywacyjny (służebny lub wydajnościowy)
Programy socjalne traktowane sa jako ważny dodatek do gospodarki, pełniąc wobec niej role służebną. Efektem funkcjonowania tego modelu jest kształtowanie lojalności klasowej i grupowej
Model Instytucjonalno - redystrybucyjny
Polityka społeczna uważana jest za integralna instytucje w ramach dużego społeczeństwa, gwarantująca powszechny dostęp do świadczeń i usług, opierający się przede wszystkim na kryterium potrzeb. Polityka społeczna pełni funkcje redystrybucji dochodów.
Norman Furniss i Timothy Tilton wyznaczają 3 modele polityki społecznej opierając się na kryterium możliwości form ingerencji państwa kapitalistycznego w wolna grę sil rynkowych:
Państwo pozytywne
Gdzie polityka społeczna ma chronić właścicieli kapitału przed trudnościami wynikającymi z żywiołowej gry sil rynkowych i potencjalnymi żądaniami redystrybucji dochodów, czyli przenoszenie ryzyka bezrobocia lub choroby z jednostki na cala populacje.
Państwo bezpieczeństwa socjalnego
Celem jest zagwarantowanie minimalnego dochodu wszystkim obywatelom, a nie tylko wybranym grypom pracowniczym; chodzi o stworzenie społeczeństwu równych szans
Państwo dobrobytu społecznego
Nie ogranicza się do gwarantowania minimum; celem jest nie tylko równość szans, ale generalnie wyrównywanie warunków życiowych
Autor / Model |
Liberalny |
Konserwatywny |
Socjalny |
Titmuss |
Marginalny |
Motywacyjny |
Instytucjonalno - redystrybucyjny |
Furniss - Tilton |
Państwo pozytywne |
Państwo bezpieczeństwa socjalnego |
Państwo dobrobytu społecznego |
Esping Andersen |
Liberalny |
Korporacyjny |
Opiekuńczy |
M. Księżopolski |
Rezydualny |
Korporacyjny |
Opiekuńczy |
Model polityki społecznej w unii europejskiej
Pierwsze próby ujednolicenia róznych form pomocy dla niezaradnych ekonomicznie pojawily się w 1957r. w traktacie ustanawiajacym EWG. Wprowadzono zasade harmonizacji systemow socjalnych w panstwach czlonkowskich. Intencja traktatu było stopniowe znoszenie barier i ogrtaniczen dotyczacych mobilnosci pracownikow i ustanowienie w przszylosci wspolnej polityki spolecznej. Traktat