Wiedza spoleczna

precedencja

Przechodzenie na ty:

-przelozony podwładnemu

-starszy mlodszemu

-kobieta mezczyznie

-starszy pracownik młodszemu pracownikowi

-możemy poprosić kogos o zwracanie się na ty, nie pczekiwac tego samego

-jeżeli prywatnie jesteśmy z przelozonym lub współpracownikiem na ty, w sytuacji formalnej zwracamy się do niej tytulem

`dzień dobry':

-osoba w samochodzie mówi do osoby idącej

-osoba wchodząca po schodach schodzącej

Przedstawiamy:

-osobie starszej osobe mlodsza

-kobiecie mezczyzne

-gospodarz przedstawia swoich gości

-przedstwiajac kogos podac imie i nazwisko

-przedtsawiając członków rodziny wspominamy o łączącym pokrewieństwie

-w pracy nowego pracownika przedstawia szef

-przedstawiamy się imieniem i nazwiskiem

-przedstawiając się nie podajemy tytułów

-mezczyzna przedstawia się pierwszy

Podawanie dłoni:

-kobiety, osoby starsze, o wyższym statusie pierwsze wyciągają rękę

-w pracy najpierw przełożony

-mężczyźni zdejmują rękawiczki

-kobiety nie muszą wstać przy witaniu, chyba że witają się z osobą starszą

-nie witamy się przez stół

-nie całujemy się na spotkaniach biznesowych (całowanie w policzek)

Tytułowanie

• Tytuły może przedstawiać tylko osoba dokonująca prezentacji

• Tytuły używamy tylko w sytuacjach oficjalnych

• Tytuły zawodowe wiążą się z zajmowanym stanowiskiem

• Tytułów nie umieszcza się na wizytówkach mieszkań, chyba że w mieszkaniu ktoś prowadzi praktykę zawodową

• Tytułów nie umieszcza się na nagrobkach z wyjątkiem ludzi bardzo zasłużonych

• Tytuły są związane z uzyskaniem dyplomów

Tytuły kurtuazyjne

• Ekscelencja (wyborny, znakomity) - tytuł dla głowy państwa, premiera, ministrów, ambasadorów, biskupów jeśli są ubrani w purpurowe szaty(jeśli nie- księże biskupie, arcybiskupie)

• JEGO WYSOKOŚĆ, WASZA WYSOKOŚĆ - do króla

• Magnificencja (szlachetny, wspaniały) - tylko do głównego rektora wyższej uczelni (tylko w sytuacjach formalnych)

• Eminencja (wyniosły, dostojny) - do kardynała

• Świątobliwość - do papieża i głów kościołów

• Tytuły rodowe jako formy grzecznościowe

• Pani/pan profesor - jako forma grzecznościowa do nauczycieli w szkołach średnich

Służbowo

• Pani dyrektor, panie prezesie, panie kierowniku, panie doktorze….

• Do zastępcy dyrektora „panie dyrektorze” (tylko w mowie, w piśmie `do zastępcy)

• Do wiceministra „panie ministrze”

• Do prorektora „panie rektorze”

• Kobieta idzie po prawej stronie mężczyzny

• Miejsce po prawej jest uważane za bardziej honorowe

• Mężczyzna może zmienić stronę, chroniąc kogoś przed np. ruchem ulicznym

• Po schodach pierwsza idzie kobieta lub osoba starsza

• Ze schodów pierwszy schodzi mężczyzna

Siadamy:

• Skromnie

• Osoba starsza i ważniejsza siada pierwsza

Kierowcy:

• Jeżeli kobieta zamierza wsiąść do samochodu, mężczyzna powinna otworzyć przed nią drzwi, ewentualnie pomóc jej wsiąść

• Miejsce obok kierowcy jest honorowe

• Kobieta przed wejściem do samochodu czeka, aż mężczyzna jej otworzy

• Kobieta czeka, aż mężczyzna otworzy jej drzwi przy wysiadaniu z auta

• Wsiadanie: mężczyzna najpierw nogi, kobieta siada i złożone nogi umieszcza w samochodzie

• Kierowca - osoba siedząca za kierownicą jest gospodarzem

• Kierowca troszczy się o bezpieczeństwo i wygodę jazdy

• Dba o zapewnienie temperatury w aucie

• Reguluję wentylację

• Nie robi uwag innym uczestnikom ruchu

• Nie pali i nie rozmawia przez telefon

• Może rozmawiać jeśli go to nie dekoncentruje

• Goście w samochodzie: nie dają `dobrych rad', nie zaśmiecają samochodu, mogą się odwdzięczyć za współudział w jeździe

Wsiadanie do tramwaju i autobusu

• Wysiada najpierw facet, wsiada najpierw kobieta, osoba starsza, przełożony

Ubiór:

• Schludny, dostosowany do sylwetki, do okazji, do wieku, niekoniecznie markowy

• Panie - skromnie, niedopuszczalne dekolty, stonowane kolory, na nogach rajstopy, odpowiednie buty

• Buty z zasłoniętymi czubkami (pięty mogą być odsłonięte)

• Na specjalne okazje: staranne stroju jest wyrazem szacunku dla solenizanta, jubilata, laureata

• Egzamin pisemny, ustny, obrona - galowo; test - normalnie

• Egzamin panie: klasyczny kostium w stonowanych kolorach, np. odcienie szarości, granatu, ciepłe brązy, popielate zielenie; bluzka biala lub jasnym pastelowym, rajstopy lub pończochy, dyskretny makijaż twarzy i paznokci, dyskretny zapach, bizuteria

• Teatr, opera, koncert - galowo

• Latem - w pracy, szkole - przysłaniamy ramiona

• Na plaży: w stroju, wychodząc z plaży: ubieramy się

• Biżuteria - (lepiej za mało niż za dużo)

• Perfumy - zapach przyjemny, nie naduzywac, nie stosować na ubrania, dostosować do pory dnia, nie łączyć zapachów; skrapiać miejsca, gdzie pulsuje krew (np. zgięcia lokci, przeguby dłoni)

• Nie bardziej ani mniej odświętnie ni ż inne panie na jakies okazje

Faceci:

• Jeżeli nie nosimy paska, koszuli nie wkładamy w spodnie; spodnie nie za długie

• Ślub - bardziej uroczyście

• Pogrzeb - czarny garnitur

• Smoking - bardziej elegancki od garnituru, mniej elegancki niż frak (nie no nosić przed 19)

• Frak - najbardziej elegancji, pod frakiem kamizelka, nie zapina się ich, partnerka zakłada długą suknię - kelnerzy do tego mają czarną muszkę

• Czerń lubi wieczór, w ciągu dnia wybierać kolory szare lub granat

• Pasek - element ozdobny, skromna klamra, nie szerszy od długości kciuka, klamra najlepiej w kolorze srebra

• Krawat tylko do koszuli z długim rękawem; koszula z krótkim rękawem do marynarki - źle; gdy na szyi jest krawat kołnierzyk musi być zapięty; końcówka krawata musi stykać się z początkiem paska; skarpetki muszą pasować do spodni, buty też; kiedy panowie stoją, muszą mieć zapiętą marynarkę, kiedy siedzą może być rozpięta

• Nie chodzić w samej kamizelce; tylko jeden element może być we wzorki

• Overdressed - ubrani lepiej niż inni; underdressed - ubrany gorzej niż inni

• T shirt lub podkoszulek pod koszulą nie może wystawać

• Skarpetki odpowiedniej długości , żeby spod spodni nie wystawała noga

• Noszenie złotego łańcucha na szyi czy nadgarstku - źle; przed 30rokiem życia mogą być jakieś ozdoby

• Biżuteria - tylko zegarek i obrączka; do garnituru prosty klasyczny zegarek

• Elegancki mężczyzna nie nosi bransolet, pierścieni, łańcuchów na szyi , sygnetów (chyba że są rodowe i tylko w niektórych okazjach)

• Zakazane kolczyki, nie stosuje się spinek przytrzymujących krawat; spinki w mankietach koszuli mogą stanowić gustowne wykończenie ubrania mężczyzny

• W teatrze, operze - galowo, poza teatrami ogrodowymi lub awangardowymi

• W kinie strój jest mniej zobowiązujący, wyjątek stanowi premiera

• Panie w teatrach itd. Powinny siadać po prawej stronie pana, chyba że jest to miejsce skrajne

-mężczyzna odbiera od kobiety strój i oddaje do szatni

-rozmawianie przez telefon w autobusie - krótko, ściszonym głosem; w sklepie wyjść na zewnątrz; dzwonek stonowany; zawsze się przedstawiać, gdy ktoś dzwoni na służbowy telefon

NIETAKTY

-nie zadajemy niedyskretnych pytań

-przy stole nie palimy, nie poprawiamy makijażu, nie rozmawiamy przez telefon

-w czasie rozmowy oszczędnie gospodarujemy gestykulacją

-nie narzucamy innym swojego zdania

-nie spóźniamy się

-w czasie rozmowy zdejmujemy okulary przeciwsłoneczne

-nie dyskwalifikujemy innych jeśli nie znamy sprawy

-nie śmiejemy się głośno w miejscach publicznych i towarzystwie

-nie zachowujemy się głośno po 22

-o głośniejszych imprezach lub remontach zawiadamiamy sąsiadów

-szanujemy prywatność innych

-zmiany w mieszkaniu uzgadniamy z właścicielami i współmieszkańcami

-w podróży nie musimy nawiązywać kontaktów towarzyskich, nie musimy innych częstować tym, co jemy

-w niektórych sytuacjach wskazana jest tzw dyplomacja

KORESPONDENCJA:

-nie łączy się tytułów (np. pan profesor kanclerz), wyjątek - np. ksiądz + funkcja kościelna;

Netykieta (etykieta sieciowa)

-nie używać dużych liter

-nie odpowiadać anonimowo

-w mailach `z poważaniem' piszemy po lewej

-(nie pisać witam, w sytuacji oficjalnej nie jest to dobrym wyborem)

ZACHOWANIE WOKÓŁ STOŁU

Najstarszym znanym świeckim utworem w języku polskim jest wiersz Przecława Słoty „o zachowaniu się przy stole” (1398-1400), stanowiący kodeks dobrych manier.

*zanim przyjdą goście:

-okoliczność, możliwości finansowe, liczba gości, miejsce i wielkość sali, lista gości, forma przyjęcia, menu, zaproszenia

ZAPROSZENIA:

-forma i styl zależne od rangi spotkania oraz stopnia zażyłości:

*telefonicznie, osobiście, pisemnie, drukiem, wysyłane pocztą lub osobiście, krótkie odręczne zaproszenie (tylko na imprezy mniej oficjalne)

-stosowne wyprzedzenie:

*miesiąc na uroczystości rodzinne typu wesele, komunia czy jubileusz; 7-10 dni na spotkania oficjalne; 2-3 dni na niezobowiązujące spotkanie towarzyskie np. przy kawie

TREŚĆ ZAPROSZENIA: (obowiązkowo)

-kto i kogo zaprasza, z jakiej okazji; data godzina; miejsce wydarzenia (dokładny adres); Formuła grzecznościowa wstępna (np. serdecznie zapraszam) i końcowa (np. z wyrazami szacunku)

(dodatkowo):

-program uroczystości; prośba o wygłoszenie referatu na temat…; czy można przyjść z osobą towarzyszącą; kilka słów na temat menu; info o stroju; prośba o potwierdzenie przybycia; mapa dojazdu z zaznaczoną trasą; info, że zapro jest imienne i nie może być odstąpione; info, że zapro jest poufne; logo organizatora i/lub sponsora

ZAKODOWANA INFORMACJA

_R.S.V.P. - proszę o odpowiedź

-regrets only - prośba o powiadomienie tylko w wypadku niemożności przybycia

-P.M. - dla pamięci

-s.t. - zależy na puntkualności

-F.Y.I. - do twojej informacji

-en.m.p. - do rąk własnych

Odpowiedzi należy udzielić bezzwłocznie, najlepiej tego samego dnia, najpóźniej w ciągu 24h; ewentualnie do dnia podanego na zaproszeniu. Pisemne zaproszenia wymagają pisemnej odpowiedzi, chyba że podano nr tel, pod którym oczekuje się odpowiedzi

Dress code (info na temat stroju umieszczamy w lewym dolnym rogu zaproszenia):

-black tie lub stroj wieczorowy (po godz 20); M - smoking, biała koszula, czarna muszka; K - elegancka sukienka (koktajlowa lub długa)

-white tie lub ultra-formal - uroczysty strój wieczorowy na przyjęciach dyplomatycznych; M - frak (przynajmniej smoking), biała muszka; K - długa suknia

-formal - zazwyczaj znaczy to, co black tie

-black tie optional lub black tie invited; M - sami decydują, czy przyjdą w smokingu, czy w ciemnym garniturze; K - dostosowuje styl do partnera

-creative black tie - daje prawo zamiany w ramach

-long dress

RODZAJE PRZYJĘĆ

-na stojąco

-zasiadane

-mieszane

NA STOJĄCO - lampka wina - skromne przyjęcie okolicznościowe (np. otwarcie wystawy, konerencja prasowa):

-może odbywać się o każdej porze dnia

-trwa ok 30min

-napoje gorące + wino, aperitify, soki

-zakąski tylko zimne, np. orzeszki, paluszki, migdały

COCKTAIL PARTY:

-przyjęcie w godzinach popołudniowych

-trwa ok. 2 godziny i kończy się przed 20 (w zaproszeniu podaje się godz. rozp. I zakończenia

-goście obsługują się sami, kelnerzy obsługują bar i zbierają naczynia

-podaje się głównie przekąski zimne i napoje

PRZYJĘCIE BUFETOWE - stół szwedzki (recepcja)

-trwa ok. 2-3h,

-te same zasady co przy koktajl party, z tą różnicą, że podaje się także kilka ciepłych dań do wyboru

GARDEN PARTY - `przyjecie pod chmurką”

-odmiana cocktail party na świeżym powietrzu

BANKIET ANGIELSKI

-jest imprezą stojącą najwyższej rangi

-rozpoczyna się po 20

- w menu zimne i ciepłe przekąski z licznymi dodatkami

-wśród alkoholi - wina i koktajle

-najczęściej z obsługą kelnerską

PRZYJĘCIA ZASIADANE/MIESZANE

-ŚNIADANIE: w godz. 7:30-10; podaje się sery, wędliny, sałatki, parówki, tosty, jajecznicę lub jajka w innej postaci; czasem towarzyszy szampan, ponieważ przed 12 nie wypada pić innego alkoholu

-BRUNCH - w godz 10-14, łączy cechy lunchu i breakfastu; serwowane produkty mleczne i zbożowe, jajka, potrawy miesne (nie ma zup)

-LUNCH - forma podobna do obiadu; zaczyna się ok 13, trwa 2-2,5 h,

OBIAD FIRMOWY: - uroczysta forma przyjęcia na siedząco; rozpoczyna się ok 20; 2,5-3h, podaje się aperitif, jeśli więcej niż 8 osob przed każdym kartonik z nazwiskiem, kilkudaniowe menu produkty luksusoe

ODŚWIĘTNY OBIAD - w gronie rodziny i bliskich znajomych (mniej oficjalny); w godz 14-15

BANKIET - ok 20; podobne zasady jak na obiedzie firmowym, ale więcej osob; do zaproszenia plan Sali z zaznaczeniem miejsca, które ma zająć zaproszony

KOLACJA - potrawy podobne jak w przypadku lunchu

STÓŁ PERFEKCYJNIE NAKRYTY:

-ustawiay stół - do posiłków zasiadanych ustawiamy, aby można było rozmiescic krzesła i była swoboda w serwowaniu potraw; - do posilkow na stojąco - dostępny ze wszystkich stron, jumozliwiajac samoobsluge i przemieszczenie gości (centralne miejsce w pomieszczeniu)

Ustawienie stołów - ILTU, E, GRZEBIEŃ

MOLTON, OBRUS, SERWETA

-molton, podobrus - material, który kladzie się pod obrus - zapewnia ochronę stołu, wyciszenie naczyń (nie stukają); zapewnia stablinosc naczyń (talerz zaglębia się w obrus i nie ucieknie nam podczas krojenia); umożliwia piękne ułożenia obrusa; ważny kolor

OBRUS: można dobra dowolnie, im bardziej rustykalny charakter tym może być barwniejszy; można polaczyc z drugim; na przyjeciac zasiadanych powinien zwisac na dlugosc 20-30 cm i konczyc się 5 cm nas siedziskiem krzesła; na stolach bufetowych - powinien konczyc się 10cm nad podłogą

KWIATY - plaskie kompozycje na przyjęciach zasiadanych; wysokie na przyjęciach na stojąco; pojedyncze np. stokrotki, platki roz - rozrzucone na stole

---