![]() | Pobierz cały dokument rozdzia.E9.1.ii.rok.semestr.ii.psychologia.roznic.doc Rozmiar 54 KB |
Rozdział 1.
Źródła, na których wyrosła psychologia różnic indywidualnych.
Codzienna obserwacja dostarcza dowodów na to, że ta sama osoba w różnych sytuacjach zachowuje się podobnie, w sposób po części przewidywalny, co podkreśla stałoś i względna spójność tych charakterystyk. Z kolei różni ludzie w tej samej sytuacji reagują i zachowują się odmiennie i ten fakt akcentuje nasz ą różnorodność. Tego typu obserwacje stały się zaczątkiem rozwoju psychologii różnic indywidualnych.
Poprzednicy
Platon opisując w „Państwie” utopijne państwo z jego trzema klasami obywateli odwołuje się do różnic indywidualnych i typów. Uważał, że są one przenoszone z pokolenia na pokolenie.
Arystoteles w „Polityce” argumentuje, że różni obywatele pełni powinni odmienne funkcje, które dzieli na sześć klas: farmerzy, rzemieślnicy, żołnierze, patrycjusze, kapłani i sędziowie. Ludzie różnią się kompetencjami w odgrywaniu tych ról.
Cyceron wprowadził pojecie inteligencji, traktowanej jako właściwości umysłu, pod względem której ludzie różnią się między sobą.
Juan Huarte (hiszpański lekarz i myśliciel) twierdził, że ludzie różnią się pod względem rozumu i że każda osoba ma naturalne zdolności do określonego zawodu lub nie ma ich w ogóle. Uważał, że dzięki zdolności można by wyodrębni jednostki, dla których uczenie się w normalnej szkole jest bezcelowe. Pisał o biologicznych podstawach zdolności umysłowych upatrując je w temperaturze i stopniu wilgotności mózgu.
Hipokrates przedstawił w „O naturze ludzkiej” pogląd, ze zdrowie jak i choroba człowieka są wynikiem odpowiedniej kompozycji czterech podstawowych humorów: krwi, żółci, czarnej żółci i flegmy. Biorąc pod uwagę budowę ciała wyróżnił dwa podstawowe typy:
Habitus apoplectius (usposobienie apoplektyczne- za[pewne pierwowzór typu zachowania A), u którego żółć dominuje nad innymi sokami
Habitus phtisicus (usposobienie suchotnicze) charakteryzujący się przewagą flegmy.
Galen nawiązując do czterech Hipokratesowskich soków w organizmie stworzył pierwszą typologię temperamentu (opisana w dziele „De temperamentis”. Wyodrębnił on dziewięć temperamentów, z których cztery uznał za podstawowe: sangwinika (dominuje krew), choleryka (dominuje żółć), flegmatyka(dominuje flegma) i melancholika(dominuje czarna żółć). Czerpał on z poglądów Hipokratesa, więc przyjęto mówi o typologii temperamentu Hipokratesa- Galena.. Stanowi ona pierwowzór koncepcji osobowości, które źródło różnic indywidualnych upatrują w mechanizmach biologicznych. Z tego względu mówimy niekiedy o endogennych koncepcjach osobowości.
![]() | Pobierz cały dokument rozdzia.E9.1.ii.rok.semestr.ii.psychologia.roznic.doc rozmiar 54 KB |