RODZAJE LIRYKI |
|
LIRYKA BEZPOŚREDNIA - określana też mianem liryki osobistej; podmiot występuje w pierwszej osobie, przekazuje wprost swoje uczucia i doznania; rozpoznajemy ją po tym, że używane są zaimki rzeczowne ("ja"), czasowniki w pierwszej osobie ("[ja] czuję", "[ja] czekałam"). Często możemy utożsamić podmiot liryczny z autorem. Przykład: J. Słowacki, "Testament mój". |
LIRYKA MASKI - podmiot liryczny przyjmuje postać zwierzęcia, przedmiotu, osoby, rośliny i przypisuje im swoje uczucia Przykład: cykl utworów o Panu Cogito Z. Herberta. |
|
LIRYKA PODMIOTU ZBIOROWEGO - podmiot występuje jako "my", grupa społeczna, połączona wspólnymi przekonaniami, przeżyciami. Często występuje w utworach o charakterze modlitewnym. Przykład: "Bogurodzica". |
LIRYKA POŚREDNIA - "ja" liryczne jest mniej lub bardziej ukryte. Odmiany liryki pośredniej: liryka opisowa (np. opis krajobrazu) i liryka sytuacyjna (występują tu elementy narracji, partie dialogowe, a zatem liryka sytuacyjna mieści się na pograniczu liryki i epiki). Przykład: "Romantyczność" A. Mickiewicza. |
LIRYKA ROLI - podmiotu lirycznego nie możemy identyfikować z autorem (np. w wierszu poety-mężczyzny podmiotem lirycznym jest kobieta lub jakaś postać historyczna czy bohater literacki. Przykład: W. Szymborska "Monolog do Kasandry”. |
LIRYKA INWOKACYJNA - oprócz jawnego podmiotu lirycznego wyróżniamy wyraźnego adresata lirycznego ("ty" liryczne), którym może być osoba/grupa osób, pewna zbiorowość, ale także zjawisko, pojęcie abstrakcyjne (miłość, śmierć). Przykład: A. Asnyk, "Do młodych". |
Odmiany liryki ze względu na typ wyrażanych przeżyć:
|