na
egzaminie:
zakres
znaczeniowy regionalizmu
definicje
ossowskiego
definicja
ogólne - region-wspólnota sopłeczna i kulturowa, której
czlonkowie mają świadomośc swej tożsamości
przestrzeń,
obszar, teren
regionalizm
w Polsce-w sensie etymologicznym, wiąże się ściśle z regionem,
pojawił się w polszczyźnie w II połowie XIX wi jako synonim
przstrzeni, obszaru, prowincja została zastąpiona przez
region
podstawa
kognitywbna regionalizmu: pojęcie turnera
wkład
środkowiska anglo-amerykańskiego, preromanyzm angielski taylor,
morgan, frazer
lang,
custom, muth -londyn pforil weolucjonistyczny
w
stanach nie byłoz ainteresowania Europą prace Boas, koncepcja
Folkways - specyficznego dla danej społęczności zespołu zwyczajów
i norm obyczajowo-mało zrozumianej i nieackeptowanej w
środkowiskach
przestrzeń
geograficzna
myślenie
w kategoriach państwowych i regionalnych, wymiar regionalny jest
wazniejszy od wymiaru narodowego? dyskusja, walka o region jest
istotna, walka o własne ja
02.10
Problematyka
regionalistyki z perspektywy kulturowej
Podstawowe
pojęcia: kultura, przestrzeń, region
przestrzeń-miejsce,
coś co łączy się z rozwojem
Tales,
grecki mędrzec, który poszukiwał arche, czyli poczatku(który nie
przestaje istnieć, lecz przybiera inne kształty)
Wymiar
diachroniczny(podróże, relacje, odrębność, odkrycia
geograficzne)
Wymiar
synchroniczny
makro-świat
i mikro-świat
Makro-światem
a zarazem regionem są kontynenty, krainy kultuowe geograficzne,
państwa i ich subregiony(np. województwa)
Mikro-świat
Region,
łac. regio-okolica,kraina,dzielnica
sanskryckie
rajah-król
staroangielskie
regioun-król
Region
łączy się z pojęciem panowania nad terenem
Region-wspólnota
społeczna i kulturowa, której członkowie mają świadomośc swej
tożsamości i odrębności
Tradycja,
wartości przekazywane z pokolenia na pokolenie
regionalistyka
to zwrócenie się do wszelkich wartości kulturowych. chce bronić
wartości, tradycji i przekazu z danego miejsca, nawiązuje do
przeszłości, jest to coś innego niż sama polityka regionalna
projektów unijnych,
Kolerat
zbiorowości regionalnej(Ossowski)
społeczeństwa
regionalnego
Grupa
terytorialna w sensie ideologicznym
Społeczność
złączona wspólnym błędnym przeknaniem na temat własnych
początków oraz wspólną awersja do sąsiadów
Idea,
ideologia -
może być inspiracją ruchów społecznych,które wcielają w życie
zawarte w niej wizje, projekty, wartości
Ruch
społeczny -
dążący do zachowania odrębności danego terytorium oraz
uizyskania najlepszych warunków jego rozwoju, zazwyczaj
samoograniczający się w swoich żądaniach, celem tych ruchów jest
zachowanie odrębności kulturowej w spekcjie tradycji, języka,
stroju, obyczaju, arcitektury, krajobrazu
Zjawisko
w literaturze - świadome eskponowanie tematów i motywów
regionalnych,
Styl
w architekturze i budownictwie - do regionalnej tradycji,
uwzględniający w ksztaltowaniu przestrzeni
23.10
Przestrzeń
europejska jako kategoria badawcza. Czy Europa jest regionem
?
Dzisiejsze
aksjomaty:
"Nauka
nie jest niczym innym jak wszystkimi legendami o świecie. Świat to
przestrzeń ich zapisu" M.
Serres
"Przestrzeń
to przestrzeń tekstowa stanowiąca zapis, projekcję, model i
metaforę jednocześnie fizykalnego, społecznego i mentalnego
świata"
E. Rewers
"Kultura
stanowi sume różnych jednostkowych pojęć"
Ward.H. Goodenough -
kognitywizm, wpadł na pomysł, że możemy świat poznawać w
kontekście tego, co o nim wiemy, musimy wykorzystywać to, czego się
nauczyliśmy przez całe życie, szkoła kognitywna cały czas
wzbogaca swoje dokonania, jest paradygmatem współczesności, mamy w
sobie świat modeli, metafor, ale to tkwi w nas jako w jednostkach,
które składają się na społeczeństwo
Jakkolwiek
platnoński Kritias twierdzi, że "legendarne opoiwadania i
badania pojawiają się w państwach razem z wolnym czasem" -->
w starożytności w podziale na ludnośc niewolniczą i wolną, ludzi
wolni nie mieli zadnych obowiązków i mogli zajmować się
rozrywkami, wynika stąd, ze rozrywka pojawia się gdy jest wolny
czas
w
kulturze
piejącego kura i języka
(Francja), przynależnego tej kulturze, znajdumy w pojęcie milieu,
rozumiane szeroko jako "środowisko", które to pojęcie
począwszy od XIX w. zdobywało coraz to szerszy zakres rozumienia,
nie ulegając specjalnym zmianom, a odnosząc się do : otoczenia
fizycznego, politycznego, muślowego, także i przede wszystkim
współcześnie. Tutaj zbliżamy się stopniowo do kognistywicznego
postrzegania świata.
Pojęcie
PRZESTRZENI,
wykorzystując wyrażenie Stanisława Brzozowskiego jako
"znak pewnego stanu umysłu"
W
ten sposób przenosimy przestrzeń w sfere krajobrazu menatlnego.
Przestrzeń jako synonim obszaru świadomości.
Pojęcia
odnoszące się do przestrzeni europejskiej stanowica ciąg, który
da się ująć jako wyobrażenie langue F. de Saussuer'a,
stanowiącego zasób, z którego korzysta
współczesność opisując Europę jako kategorię, w nieskończonej
kolekcji asocjaji na jej temat.
W
przestrzeń włączone jest wszystko to, co stanowi kognitywna
wiedzę, postmodernistyczne pismo, kulturę jako tekst, czyli
wszystko to co włącza ją w metaforyzację (jak choćby odpowiedź
na pytanie o Europę udzielona przez Martina Heideggera, który
natychmiast odniósł ją do przestrzeni i stwierdził, że
porozumienie w Europie można znaleźć tylko pomiędzy jej wysokimi
szczytami).
Metafora
robi
wspołcześnie zawrotną karierę za sprawą kognitywistycznego
paradygmatu, na podobnej zasadzie jak midasowe przedmioty zmieniające
się w złoto od samego dotyku. Czyli to, co kognitywizm dotknie, to
staje się metaforą. Metaforycznośc przestrzeni, jej niepohamowaną
eksploatację w znacznej części ujarzmioną, zagospodarowaną przez
architekturę, urbanistykę.
L.Chomsky
- przestrzeń mentalna,
bliska twierdzeniu Kmity, który przestrzeń społęczną odnosi się
od ogółu sądów złożonych z pojęć i skolerowanych.
Legenda
o Europie -
Europa była najurodziwszą kobieta, córką władcy fenickiego
miasta. Na brzegu morza bawiła się zbierając kwiaty, na łące
zobaczyły białego byka, z lśniącą sierścią, rogami i mądrym
spojrzeniem, karmiły go, potem usiadła mu na karku , po czym on
wskoczył do morza i z nią popłynął
Leksem
Europa
odnosi się zarówno do przestrzeni jak i do zespołu wyobrażeń
kulturowych związanych z powstaniem novum-kultury obszaru Morza
Egejskiego przybyłej z Fenicji
Składniki
mitu:
-dziewczę
Europa
-biały
byk (Zeus)
-porwanie
- przeniesienie Europy na Kretę i początek nowej klultury, czyli
zdobycie i zawładnięcie nową przestrzenią (Kreta i Morze
Egejskie)
KONSTRUCTO
+ KRATOS
konstrukt
jak łac. constructio oznacza
-budowę,
budynek, układanie, budowanie, wznoszenie czegoś
-układ
wyrazów w zdaniu, składania wyrazów w zdaniu
-systemantyczne
ułożenie
Kratos
w
mitologii greckiej syn bogini rzeki Styks i Pallsa, brat Nike, Bii i
Zelosa. Brał udział w zniewoleniu Prometeusza razem z Bią. Jest
alegorią władzy, siły i przemocy.
Konstruktokracja
jest
władzą nad konstruktami, której punktem wyjścia jesty władza nad
przestrzenią, a przestrzeń jest tu tylko pretekstem do tego aby móc
zaistnieć, zając swoje miejsce, swój locus i kreować koncepty
zgodne z życzeniem Kratosa. Władzę sprawuje nie ten kto jest
właścicielem przestrzeni cod mógłbhy lecz ten kto jesy związany
z Kratosem, ten którego można nazwać władcą
konstruktów,
czy też władcą
konceptów
Region,
etos
Pojęcie
etosu w składnikach swojego rozumienia oznaczać może :
epos
- czyli
symboliczną transfigurację historii,
etos
, tj.
zespół podstawowych norm i wartości
logos
-
reguły i zasady komunikacji społecznej
genos
- transfiguracja form pokrewieństwa
topos
- symboliczne wyobrażenia ziemini ojczystej terytorium narodowego
Z
regionem i etosem łączą się koncepcje : autochtonizmu
i migracjonizmu
Antyczne
korzenie w/w koncepcji. Przykłady studiów etnogenetycznych.
Mówi
się o origines gentium (opowieści o początkach narodów)
Dwie
koncepcje :
autochtonistyczna
i allochtonistyczna (ktoś jest przybyszem w danym miejscu) (czyli
migracjonistyczna)
Jeżeli
ktoś zapewni, że był pierwszy na danym terytorium to ma na nim
wieksze prawa
Prakolebka
ludu -
kwestia dyskutowana już w starożytności, trojańskie poczatki
Rzymu
starsza
kolebka jets wyżej w hierarhii
13.11
region
- przestrzeń
geograficzna, która charakteryzuje się cechami, do których należą
zjawiska przyrodniczo kulturowo-polityczne, jak też jednostkę
podziału administracyjnego kraju
W
pratkcye nazewniczej regiony występują w Hiszpani, we Włoszech w
Hiszpani, we Włoszech, Francji;
W
Niemczech i Austrii są nimi landy
W
Polsce województwa
Europejski,
poprzez region, rozumie się :
terytorium,
które z geograficznego punktu widzenia stanowi wyrazistą całość,
bądź też jednolity kompleks tereneów, które tworzą zamkniętą
całośc, a których ludność charakteryzuje okreslone wspólne
elementy. przy czym chciałaby ona utrwalić i rozwinąć pewne
wynikające z nich właściwości, aby pobudzić postęp kulturalny i
gospodarczy.(Zawadzka)
Podział
na regiony jest wynikiem procesu regionalizacji
i modernizacji publicznej
Współcześnie
region postrzegany jest nierzadko jako rzeczywistość mistyfikowana,
jako czarodziejski środek na rozwiązywanie uciążliwości w
funkcjonowaniu obywatelskim w ramach państwa
W
nowej rzeczywistości europejskiej ważne wyzwania adresowane są do
mniejszości narodowych i etnicznych jak równego podmiotu życia
sopłecznego, kulturowo-cuwulizacyjnego:unia chce wspierać
mniejszości narodowe
Decentralizacja
życia kulturowego polega na upodmioptowieniu społeczno-politycznym
i gospodarczym regionu, ulega zataraciu tradycyjny podział życia
kulturowego na rzeczywistośc centralną, decyzyjną
Zauważa
się, że przestrzeń i ład kulturowy kształtowały najbardziej
pożadane cechy obywatelskości: przedsiębiorczość, odwagę,
decyzyjność jednostki i wspólnot, krytycyzm, postosowawczość -
ludność
z kresów pogranicza
Uniwersalizm
wiąże się z przyjmowaniem narzucanym zwykle wzorów, moedli,
paradygmatów zachowań społeczno-politycznych;
uniwersalizm
= ład;
stał się wspólnotą, substytuem myślenia tak samo
Dziedziectwo
przeszłości jest odwoływaniem się do przeszłości, zwłaszcza
chlubnych kart integrujących społeczność danej przestrzeni; jest
przypominanem zasług wybitnych jednostek, bohaterów danejz iemi,
symbolii i emocji
Siła
ttradycjny ujawnia się w zdrerzeniu się choćby z tzw.
amerykanizacją-stereotypy:
Tradycja
określana
w kontekście regionu jest wartością nadrzędną, ukierunkowuje
działania ludzi na sferę odpowiedzialności, wyzwani dla tzw. dobra
ogółu;
amerykanizacja
-
osiąganie w jak najszybszym czasie sukcesu, ryzykując, w stylku
hollywoodzkim.
Współcześnie
w warunkach kształtującego się globalnego społeczeństwa
obywatelskiego dużą rolę przypisuję się jednostce
partycypatywnej
Euroregion
-
porozumienia przygranicznych regionów dotyczące współpracy
transgranicznej; normuje to Ramowa konwencja euorpejska o współpracy
transgranicznej samorządów lub wladz terytorialnych
Praca
została ukierunkowa na wymiene kulturalną, turystykę, ułatwienia
wzajemnych kontaktów, ochronę środowiska naturalnego a także
przygraniczną wspołpracę
Przeciw
euroregionom :
zagrożenie
integralnośc i suweranności państwa;
zbyt
duży wpływ mniejszości narodowych na sprawy
państwa;
niekontrolowany
napływ imigrantow;
mieszanie
się organizacji międzynarodowych w wewnętrzne sprawy
państwa
Pierwszym
euroregionem był Nysa w 1991 pomiędzy Niemcami, Czechami i
Polską
Euroregiony:
Pomerania
: Niemcy i Polska
Pro
Europa Viadrina Polska i Niemcy
Sprewa
Nysa Bóbr Polska i Niemcy
Nysa
Polska, Niemcy i Czech
Glacensi
Polska i Czechy
Tatry
Polska i Słowacja
Karpaty
Polska, Ukraina, Słowacja i Węgier
Stereotypy
- wzajemne
postrzeganie się, z w tym zwłaszcza w krzywym zwiarciadle narodów
i państw. Wynika to z istoty stereotypu, tj. łączenia w jednośc
dwóch sprrzężonych sił - wiedzy i postawy, z przewagą jednego
albo drugiego elementu.
W
stereotypie społeczno-psychologicznym przeważa postawa -emojclany,
wartościujący twór ściśle związany z wolą i myśleniem;
stereotyp
jest ten nieprawdziwym uogólnieniem rzeczywistości
11.12
Z
kompleksowym ujęciem regionu spotykamy się w geografii
połeczno-gospodarczej, dla ktorej region to
sytstem jaki tworzy ludność, gospodarka i
środowisko naturaln w przestrzeni wyznaczone przez administracje lub
historię
Z.
Zioło wskazując na złożonośc wewnętrzną regionu wyróżniaw
jego strukturze trzy podstawowe kategorie:
przestrzeń
przyrodniczą
społeczno-gospodarczą
kulturową
One
złożone są następnie z podprzestrzeni, który pozostają ze sbą
w roznych relacjach, ważną rolę odgrywa stopień ich
nasilenia
Region
polega ciągłym zmianom, jego sttuktury są wynikiem złożonego
rozwoju historycznego
Można
wyróżnić
regiony:
globalne
wewnatrzpaństwowe
międzynarodowe
lokalne
region
jako terytorialny system gospodarczy może zatem występować w
postaci:
państ
narodowych
regionów
terytorialnych i
lokalnych
administracyjnych
FRANCJA
Chrarakterystyczną
cechą Francji jest jej zróżniocowanie geograficzne, określone
przez P. Vidal de la Blache sowem variete czyli różnorodość
Układ
regionów administracyjnych w odniesieniu do regionów
fizyczno-geograficznych Francji odwołuje się w większości swoim
kształtem przede wszystkim do regionów geograficznych(Masyw
Centralny, Lotaryngia)
Kształt
mniejszych jednostek geograficznych został odzwierciedlony we
współczesnych podziale administracyjnym(Pireneje, granice pokrywaja
się z granicami geograficznymi Pirenejów wschodnich, środkowych iz
achodnich)
Struktury
długiego trwania, ciągłośc struktur administracyjnych od czasów
rzymksich
NMiezmiennośc
granic widoczna jest w regionach tktóre ukształtowały się już w
starożytnovi lub wczesnym średniowieczu, są to: Bretania,
Normadia, Lotaryngia, Korsyka
W
starożytności regiony Bretanii i Dolnej Normandii zamieszkiwała
etniczna grupa armorykańska, Górną Normandię i Lotaryngie grupa
belgijska, Alzację greupa germańska
Na
południu silnie zaznaczaly się wpływy helleńskie a następnie
rzymskie, sytuacja ta została zmienieona po inwazji germańskiej
której wynikiem był równoleżnikowy podział Francji
reprezentowany przez dwie główne grupy językowe (język oksytoński
na południu i starofrancuski na północu)
Znajomośc
języka francuskiego z północy wpłynęła na stopień umiejętności
czytania i piosania, które to umiejętności w największym odsetku
ludnośc posiadali mieszkańcy Dolnej Normandii, Lotarygnii, innym
czynnikiem wpływającym na zróżniocwanie regionalne społeczeństwa
była religia
Regiony
religijne pokrywały się z rozłożeniem przekonań politycznych o
charakterze prawicowym(Lotaryngia_, lewicowa - Szampania
W
odniesieniu do regionów przemysłowych podobnie jak w przypadku
regionów rolniczych nie ma wyraźnej korelacje przestrzennej z
jednostkami administracyjnymi.; najbardziej zwarte regiony
przemysłowe - Nord, Alzacja, Lotaryngia
Kształt
współczesnych regionów administracynych odzwierceidla historyczna
strukture przestrzenną kraju
Najważniejszym
czynnikiem determinującym układ regionalny są podziały zarówne
polityczne jak i administracyjne
08.01
Metafory
i wyobraźnia (sposoby widzenia Europy i możlwiości
interpretacyjne)
Przestrzeń
poznania kulturoznawczego nie zna granic, granice istnieją tylko w
nas Freber
Schopenhauer
-
świat jest wizją, moją własną, świat istnieje w wymiarze
wyobrażęń własnego ja
George
Lacoff,
twierdzi, że metafora jest z natury koncepcyjna a nie jezykowa,
metafors jest wyrazem pewnej koncepcji która w sobie zawiera, a nie
tylko z kształtu jaki ma
do
końca II wojny światowej tradycyjna i archaiczna Europa uzyskała
nową formę egzystenci, poprzez schematyczny obraz i wrażenie
została zmeiniona w metaforyczne novum, w efekcie graficzną postać
kobiety(przedstawienie w postaci ciała czyli całości, która
zawiera w sobie przekaz o świecie współczesnym
Jean
Baudrillard jeden
z najbardziej kontrowersyjnych filozofów współczesnych, świat
współczesny opiera się na procesie symulacji, który substytuuje
rzezcywistość; rozpoczyna się epoka symulacji, w której
rzecztywistość zostaje zastąpiopna nakami, w procesie
przetrwarzania tego co realne w to co nierealne
Europa
wyrazą się w zespołach metafor i symulakrów, istnieje przede
wszystkim w formie wyobrazonej
metafory
przekształcaję się w nowe formy, wspomniane symulakry obrazujący
stan ludzkiego umysli a tym samym ludzką świadomość
Simulacrum
(wizja, obraz, cień, podbonieństwo)
simulatio(ukrywanie,
udwanie, imitacje), symulakry sa odwzrowaniem stanów pojęciowych
czy też obrazów mentalalnych
kultura
współczesna to gra która podlega mistyfikacji
świata
15.01
obrona
tożsamości kultur przeszłych jak również ludów które
przeradzają się czasem w mniejszości,; walka o to aby powiedzieć,
że Ci którzy żyją w przeszłości mają te same prawa co ludzie
żyjący teraz i ci którzy będą żyć; tożsamośc rozumiana jako
jednia zwyczajów religijnych, kulturowych:język, obyczaje, wszystko
co stanowi z przeszłości o teraźniejszości
walka
o tożsamośc jest walka o wartości
następuje
mechanizm że mówiąc o danym regionie, nawiązuje się do wartości
człowieka tego regionu, aby nie został sklasyfikowany do ogółu
kraju
walka
ma pokazać wartość człoweiak i zmobilizować go do walki o swoje
wartości religijne, kulturowe, tradycje, zwyczaje, o własne miejsce
urodzenia
kiedyś
istniały powiaty, dziś województwa, zmieniono układ terytorialny,
województwa oparte są na władzach które w jakiś sposób chcą
zamknąć swoje terytorium
od
2004 r, od wejścia Polski do Unii, wspólne składki wszystkich
państw potem przeznaczane na rózne projekty w państwach, obszary
które sa typowane do dotacji sa wybierane przez Komitet Europejski,
dotacje na różne problemy gospodarcze, także na gospodarkę
regionalizmu, istnieje konflikt pomiędzy tym co jest potrzebne a
wyobrażeniami urzędników unijnych co powinno być, każdy z nas
może składać projekt - w internecie jest wszystko o projektach