 | Pobierz cały dokument my.i.wy.materialy.polonistyka.czesc.iii.doc Rozmiar 69 KB |
„My i wy”, czyli zmiana warty
Upadek romantycznych ideałów
Filozoficzne źródła pozytywizmu
Ideologia pozytywistyczna na gruncie polskim
Pozytywizm warszawski
Rola prasy w życiu społeczno-kulturalnym
„My i wy” - nowe pokolenie wkracza na arenę dziejów
Zadania literatury
Sytuacja przełomu epok w wierszach Adama Asnyka
Upadek romantycznych ideałów
Zmierzch romantycznych ideałów nadszedł wraz z upadkiem powstania styczniowego. Klęska narodowego zrywu stała się klęską romantycznych wizji i koncepcji historii. Polacy, zrezygnowani i rozgoryczeni, odrzucili romantyczną filozofię. Uznali, że dłużej nie można kierować się uczuciem, wyobraźnią, intuicją, wybrali rozsądek. Pokolenie postyczniowe, dotknięte represjami po powstaniu, nie opowiedziało się więc za Mickiewiczowskim „czuciem i wiarą”, lecz za „szkiełkiem i okiem”, za zdroworozsądkowym myśleniem, racjonalizmem. To nowe pokolenie zdecydowało się na program realizmu. Bolesne dla narodu wydarzenia historyczne wymogły przewartościowanie światopoglądu: romantyczną uczuciowość zastąpiła trzeźwość umysłu. W kontekście klęski powstania idea walki narodowowyzwoleńczej, bez względu na koszty ponoszone przez społeczeństwo, zdezaktualizowała się. Młodzi zrozumieli, że droga, którą podążali romantyczni straceńcy prowadzi do nikąd. Zmienili więc kurs, hasła rewolucji i zbrojnej walki zastąpili hasłem ewolucji, opowiedzieli się za stopniowymi, powolnymi przemianami ekonomicznymi i społecznymi, mającymi zapewnić wszystkim warstwom dostatek. Uważali, że o odzyskaniu niepodległości będzie można pomyśleć później, gdy naród się wzmocni, okrzepnie.
Wydarzenia związane z upadkiem powstania wywołały tak wielkie zmiany w świadomości zbiorowej Polaków, że rok klęski styczniowego zrywu (1864) uznano za początek nowej epoki - pozytywizmu. O wiele trudniej wyznaczyć koniec tego okresu w literaturze. Przejście od pozytywizmu do Młodej Polski nie było tak wyraziste, zmiany w światopoglądzie zachodziły stopniowo. Przyjmuje się, że idee pozytywizmu polskiego wygasły w ostatnim dziesięcioleciu XIX wieku.
W ramach zadania domowego proszę przeczytać tekst Jerzego W. Borejszy „Noc postyczniowa” (s. 21) i odpowiedzieć na pytania zamieszczone pod tekstem.
Filozoficzne źródła pozytywizmu
 | Pobierz cały dokument my.i.wy.materialy.polonistyka.czesc.iii.doc rozmiar 69 KB |