Dowód z zeznań świadków
1. Świadkiem może być każda osoba fizyczna, która została wezwana przez sąd do złożenia zeznań w tym charakterze. Na takiej osobie ciążą określone obowiązki jak i prawa.
2. Wyłączenie z mocy ustawy do bycia świadkiem opiera się o art. 259 KPC. Na mocy tego artykułu świadkami nie mogą być:
osoby niezdolne do postrzegania i komunikowania swoich spostrzeżeń (sąd ocenia czy ktoś może zostać świadkiem czy też nie)
w procesach dotyczących spraw małżeńskich świadkiem nie może być małoletni do 13 roku życia oraz zstępni (dzieci małżonków) do 17 r.
wojskowi i urzędnicy nie zwolnieni od zachowania tajemnicy służbowej, jeżeli ich zeznanie miałoby być połączone z jej naruszeniem
osoby będące jedną ze stron oraz współuczestnicy jednolici (chodzi o to, żeby nie musieć składać zeznań przeciwko sobie)
3. Świadek co do zasady nie ma prawa odmówić udzielenia zeznań. Wyjątek zawarty jest w art. 261 KPC. Objęciu nim są:
małżonkowie stron
wstępni stron
zstępni stron
rodzeństwo stron
powinowaci w tej samej linii i stopniu, a także osoby pozostające w stosunku przysposobionym
Z tego prawa powyższe osoby nie mogą korzystać w sprawach o prawo stanu z wyjątkiem sprawy o rozwód.
4. Prawo odmowy odpowiedzi na zadane pytanie przysługuje:
każdemu kto ma być przesłuchany w charakterze świadka jeżeli udzielona odpowiedź na zadane pytanie mogłaby narazić tą osobę (świadka) na odpowiedzialność karną, bezpośrednią i dotkliwą szkodę majątkową lub też na hańbę
są to osoby związane z tajemnicą zawodową (tajemnica chroniona ustawą) np. tajemnica zawodowa prawnika ,lekarza.
Duchowni tych kościołów, które są uznane przez RP o ile ta informacja pojawiła się w trakcie wykonywanej spowiedzi
5. Istnieje możliwość zwrotu kosztów związanych ze stawiennictwem w sądzie oraz utraconych z tego powodu zarobków - art. 277 KPC
6. Do obowiązków świadka należy:
a) stawić się na wezwanie sądu (świadek jeżeli nie może stawić się powinien o tym zawiadomić, gdyż za nie usprawiedliwione niestawiennictwo sąd skaże świadka na grzywnę, po czym wezwie go powtórnie, a w razie ponownego niestawiennictwa skaże go na ponowną grzywnę i może zarządzić jego przymusowe sprowadzenie)
b) obowiązek złożenia przyrzeczenia - przed lub po złożeniu zeznań. Przysięgi nie składają świadkowie wtedy gdy:
strony zgodnie o to poproszą
przesłuchiwanym świadkiem jest małoletni, który nie ukończył 17 lat
osoby które zostały wcześniej prawomocnie skazany za składanie fałszywych zeznań
Obowiązek złożenia zeznań zgodnych z prawdą jest zabezpieczony odpowiedzialnością karną. Jeżeli świadek odmówi złożenia zeznań sąd wtedy może nałożyć na taką osobę środki przymusu bezpośredniego.
Orzeczenie w postępowaniu cywilnym
Orzeczenia są to czynności decyzyjne sądu, a także pisma pochodzące od sądu. Jest to forma komunikowania się sądu ze stronami
Dzielą się na 3 rodzaje:
postanowienia
nakazy zapłaty
wyroki
Jeżeli nie zostanie wydany wyrok, czy nakaz zapłaty sąd wydaje postanowienie. Co do zasady postanowienia dotyczą kwestii formalnych i procesowych. Mogą być to postanowienia dotyczące kwestii spadkowej np. postanowienie dowodowe, odroczenie rozprawy , a także mogą to być postanowienia kończące postępowanie w sprawie np. odrzucenie pozwu, postanowienie o umorzeniu postępowania
postanowienie zaskarżalne i niezaskarżalne
zaskarżalne - te postanowienia, na które przysługuje zażalenie i są to wszystkie orzeczenia sądu I instancji kończące sprawę, a także te postanowienia sądu I instancji, których możliwość zaskarżenia została wprowadzona w ustawie
niezaskarżalne - są to te postanowienia, które nie kończą postępowania i te, na które nie ma opcji złożenia zażalenia np. postanowienie o odroczeniu postępowania,
2)Wyjątkowo wśród postanowień wydawanych w postępowaniach nieprocesowych obok tych procesowych form są także postanowienia merytoryczne, które są odpowiednikiem wyroku. W tych postanowieniach merytorycznych sąd rozstrzyga sprawę co do istoty. jeżeli wydał je sąd I instancji to są one zaskarżalne.
b) nakaz zapłaty - są to orzeczenia merytoryczne czyli rozstrzygające sprawę co do istoty. Zawsze zasądzające, pozytywne dla powoda. Nakazy mogą być wydane:
w postępowaniu upominawczym - nakaz zapłaty jest zaskarżalny sprzeciwem
w postępowaniu nakazowym - wtedy nakaz zaskarżalny jest zarzutami
w elektronicznym postępowaniu upominawczym - nakaz zapłaty nazywa się elektronicznym nakazem zapłaty i zaskarżalny jest sprzeciwem
w europejskim postępowaniu nakazowy - nakaz zapłaty nazywa się europejskim nakazem zapłaty i zaskarżalny jest również sprzeciwem
c) wyroki - są to rozstrzygnięcia merytoryczne, czyli również co do istoty sprawy. Wyroki mają charakter solenny i są wydawane w imieniu RP. Wyroki sądów I instancji są zaskarżalne apelacją. Jest jeden wyjątek, który dotyczy wyroku zaocznego, gdzie powód skarży apelacją, a pozwany sprzeciwem .
Kilka podziałów wyroków:
ze względu na kryterium skutków prawnych jakie wywołuje wyrok:
wyroki deklaratywne - jest to wyrok stwierdzający stan rzeczy (potwierdza istniejący stan prawny, ustala stosunek prawny lub prawo bądź obowiązek prawny świadczenia)
wyroki konstytutywne - tworzą nowy stan rzeczy poprzez nawiązanie , ustanie lub zmianę tego stanu prawnego
oparty o kryterium zakresu rozstrzygnięcia sądu zawartego w wyroku:
wyrok całościowy - sąd w całości rozstrzyga o żądaniu powoda
wyrok częściowy - art. 317 KPC. Sąd wydaje taki wyrok, gdy do rozstrzygnięcia dojrzała tylko część żądania powoda albo jedno z kilku żądań sformułowanych w pozwie (sąd w sprawie może orzec kilka wyroków częściowych. Gdy wydaje ostatni wtedy jest to wyrok końcowy ). Każdy wyrok częściowy jest samoistny i zaskarżalny na zasadach ogólnych
wyrok wstępny - art. 318 KPC. Gdy sporne są dwie kwestie. Pierwszą jest czy pozwany odpowiada za to za co pozwał go powód. Drugim elementem sporu jest kwestia wysokości dochodzonego roszczenia. Jeżeli wyrok utrzyma się w mocy to jest drugi etap postępowania, w którym rozstrzyga się ile należy się powodowi. Dopiero ten drugi wyrok jest wyrokiem końcowym.
wyrok końcowy - taki wyrok jest wtedy kiedy sąd wydał już wyrok wstępny lub częściowy . Sąd tym wyrokiem rozstrzyga o tych częściach żądania powoda o których nie rozstrzygnął jeszcze w wyroku wstępnym czy częściowym
wyrok uzupełniający (inaczej wyrok rektyfikacyjny) - wyrok taki wydawany jest wtedy, gdy sąd nie orzekł o całym żądaniu powoda lub też nie zawarł w wyroku rozstrzygnięcia, które powinien w nim zawrzeć z urzędu. Taki wyrok sąd wydaje na wniosek strony złożony w terminie 2 tygodni od dnia ogłoszenia. Jeżeli wyrok stronie był doręczony z urzędu to od dnia jego doręczenia. Jest on zaskarżalny na zasadach ogólnych - istnieje od niego apelacja
wyrok łączny - sąd wydaje wtedy kiedy połączył kilka spraw do ich łącznego rozpoznania i rozstrzygnięcia - jest to wyrok samoistny i zaskarżalny na zasadach ogólnych
Ze względu na kryterium sposobu zachowania się pozwanego:
wyrok oczny (kontradyktoryjny) - jest wydany wtedy, gdy pozwany podejmuje obronę
wyrok zaoczny - wydawany jest wtedy, gdy pozwany nie podejmuje w sprawie obrony - 1) Gdy się nie stawi na rozprawę i nie składa żadnych pism czy oświadczeń; 2) gdy stawi się na rozprawę ale nie przedstawi żadnych pism czy oświadczeń (milczy). Sąd wydaje wyrok na podstawie tego co przedstawił powód, o ile nie budzi to wątpliwości. Sąd II instancji nie może wydać tego wyroku. Nie występuje w postępowaniu nieprocesowym. Jest zaskarżalny przez powoda apelacją, a przez pozwanego sprzeciwem. W ramach tych wyroków wyróżnia się też zastrzeżone wyroki zaoczne - mamy do czynienia z nimi wtedy, gdy pozwany nie stawił się na rozprawę i na termin rozprawy nie nadszedł dowód prawidłowego zawiadomienia o rozprawie. Wtedy to sąd może w ciągu następnych 2 tygodni wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym. Taki wyrok będzie wiązał sąd od chwili podpisania sentencji.
wyrok z uznania - wydany jest wtedy, gdy pozwany uznaje powództwo w całości lub w części. Uznanie traktowane jest jako oświadczenie woli pozwanego. Takiemu wyrokowi w tej części w jakiej został uznany sąd nadaje rygor natychmiastowej wykonalności
Prawomocność orzeczenia
orzeczenie sądu staje się prawomocne jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy lub inny środek zaskarżenia
W ramach prawomocności orzeczeń wyróżnia się:
prawomocność formalną orzeczeń - oznacza niedopuszczalność zmiany lub uchylenia wydanego w sprawie orzeczenia w drodze zwyczajnych lub szczególnych środków zaskarżenia. Z prawomocnością formalną orzeczenia mamy do czynienia wtedy następuje wtedy gdy z mocy ustawy nie przysługuje co do niego środek zaskarżenia lub gdy środek ten nie został wniesiony lub nie doprowadził do uchylenia lub zmiany orzeczenia. Jeżeli strona skarży tylko część orzeczenia to w pozostałej nie zaskarżonej części orzeczenie staje się prawomocne.
W pewnych wyjątkowych sytuacjach można zaskarżyć orzeczenia co do których bądź nie przysługiwał środek zaskarżenia lub też do których ten środek przysługiwał, ale strona o niego nie wniosła. Na ten pierwszy środek strona wnosząca w sprawie w której wydano apelację może w niej wnosić o kontrolę tego postanowienia czyli o jego uchylenie lub zmianę. Jeżeli chodzi o drugą sytuację (upłynął termin wnoszenia środka zaskarżenia) dotyczy ona orzeczenia wydanego w stosunku do współuczestników materialnych zwykłych, których prawo i obowiązki są wspólne jeżeli z tych współuczestników wniesie apelację to sąd drugiej instancji może ją rozpoznać także na rzecz tych współuczestników, którzy wyroku nie zaskarżyli.
prawomocność materialną orzeczeń - oznacza ogół skutków prawnych jakie wywołuj orzeczenie prawomocne w znaczeniu formalnym. Prawomocność materialna wywołuje skutek pozytywny, który należy wiązać z mocą wiążącą orzeczenia o której mowa w art. 365 KPC, a także skutek negatywny, który łączy się z powagą rzeczy osądzonej uregulowanej w art. 366 KPC
Skutek pozytywny - oznacza , że wszystkie orzeczenia prawomocne wiążą nie tylko strony i sąd, który je wydał lecz również inne sądy, inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach określonych w ustawie także inne osoby
Skutek negatywny - powaga rzeczy osądzonej - dotyczy tylko prawomocnych wyroków oraz prawomocnych postanowień merytorycznych wydanych w postępowaniu nieprocesowym. Powaga rzeczy osądzonej oznacza, że nie można między tymi samymi stronami o to samo roszczenie prowadzić drugiego procesu. Wyrok prawomocny ma bowiem powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia i tylko między tymi samymi stronami.
Apelacja w postępowaniu cywilnym
1. Ogólna charakterystyka :
Jest to środek odwoławczy czyli środek zaskarżenia nieprawomocnych orzeczeń.
Jest to środek dewolutywny co oznacza, że przenosi on rozpoznanie sprawy do sądu wyższej instancji .
Środek ten jest suspensywny co oznacza, że jego wniesienie wstrzymuje uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenia.
W Polsce mamy system apelacji pełnej co oznacza, że sąd rozpoznając apelację dokonuje ponownej kontroli merytorycznej orzeczenia (ustala fakty sprawy jak również przeprowadzić zawnioskowane przez strony dowody )
2. Apelacja przysługuje:
od nieprawomocnych wyroków sądów I instancji
od nieprawomocnych postanowień merytorycznych sądu I instancji wydanych w postępowaniu nieprocesowym
3. Podmioty uprawnione do wniesienia apelacji:
strony
interwenient uboczny
prokurator
inny podmiot, do którego udziału w postępowaniu cywilnym stosuje się odpowiednie przepisy o udziale prokuratora
w postępowaniu nieprocesowym może być to uczestnik procesu
4. Termin do niesienia apelacji i sposób jej wnoszenia:
Termin ten może być liczony na dwa sposoby :
Jeżeli strona żądała uzasadnienia wyroku to 14 dniowy termin od wniesienia apelacji biegnie dla tej strony od daty doręczenia jej odpisu wraz z uzasadnieniem
Jeżeli strona nie żądała uzasadnienia wyroku to termin do wniesienia apelacji biegnie od upływu terminu na żądanie uzasadnienia wyroku czyli wynosi 21 dni
Apelację rozpoznaje sąd wyższej instancji nad tym, który wydał zaskarżalny wyrok, ale wnosi się ją do za pośrednictwem tego sądu, który wydał zaskarżalny wyrok.
5. Zarzuty apelacyjne - Są to zastrzeżenia jakie strona skarżąca ma do wydanego przez sąd I instancji orzeczenia. Przedmiotem zarzutu może być zatem wszystko to co w sposób pośredni lub bezpośredni powoduje, że strona jest niezadowolona z wydanego przez sąd I instancji orzeczenia. Co do zasady katalog zarzutu jest otwarty (zamknięty katalog zarzutów jest w postępowaniu upominawczym - tu jest możliwy tylko zarzut naruszenia prawa materialnego przez błędny zarzut lub wykładnię lub zarzut prawa procesowego jeżeli uchylenie to mogło mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia). Oprócz tych dwóch zarzutów często spotyka się : a)zarzut sprzeczności ustaleń sądu z materiałem dowodowym zebranym w sprawie b)zarzut nierozpoznania istoty sprawy (sąd nie rozpoznał sprawy tylko od razu odrzucił powództwo). c)Zarzut nie wyjaśnienia przez sąd wszystkich istotnych okoliczności w sprawie
6. Granice apelacji i zaskarżenia
Granice zaskarżenia wskazuje czy wyrok jest zaskarżony w całości czy w części, a jeżeli w części to w jakiej.
Granice apelacji wyznaczają granice zaskarżenia, podniesione przez stronę zarzuty oraz zawarte w apelacji wnioski apelacyjne. W granicach zaskarżenia sąd bierze pod uwagę z urzędu nieważność postępowania, które jest kwalifikowanym uchybieniem prawa procesowego - art. 399 i 1099 KPC
W granicach zaskarżenia sąd może również rozpoznać apelację na rzecz tych współuczestników materialnych i zwykłych, których prawa i obowiązki są wspólne jeżeli choćby jeden z nich wniósł apelację.
Apelacja toczy się z udziałem stron. Sąd II instancji nie może wydać wyroku zaocznego. Po przeprowadzeniu tego postępowania sąd wydaje orzeczenie w którym albo oddala apelację, albo ją uwzględnia i zaskarżony wyrok zmienia lub uchyla. Sąd II instancji może także umorzyć postępowanie apelacyjne np. w momencie gdy cofnięto apelację.
Nadzwyczajne środki zaskarżenia
Skarga kasacyjna
1. Ogólne cechy
jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia
jest to środek zaskarżenia prawomocnych orzeczeń
jest to środek rozpoznawany przez Sąd Najwyższy i ta skarga jest środkiem kontroli prawa co oznacza, że w skardze tej nie można podnosić zastrzeżeń dotyczących ustaleń faktów lub oceny dowodów.
Przy wnoszeniu skargi kasacyjnej obowiązuje przymus adwokacko-radcowski co oznacza, że skarga ta powinna być wniesiona przez adwokata, radcę prawnego lub inny uprawniony podmiot wyznaczony w art. 87 KPC
2. Skarga kasacyjna przysługuje:
Dwa pierwsze wypadki są to tzw. klasyczne
od prawomocnych wyroków sądu II instancji kończących postępowanie w sprawie- jest to wyrok oddalający apelację oraz wyrok zmieniający wyrok sądu I instancji
Skarga ta przysługuje od prawomocnych postanowień sądu II instancji w przedmiocie odrzucenia pozwu oraz umorzenia postępowania co wynika z art. 398 z indeksem 1 KPC
Dwa kolejne dotyczą szczególnego postępowania tj. międzynarodowego postępowania cywilnego
Przysługuje od prawomocnych orzeczeń sądu apelacyjnego w przedmiocie ustalenia , że orzeczenie sądu państwa obecnego podlega lub nie podlega uznaniu - wynika to z art. 148 z ind. 1 par 3.
Skarga przysługuje od prawomocnych postanowień sądu apelacyjnego w przedmiocie nadania wykonalności orzeczeniu sądu państwa obcego - wynika to z art. 1151 z ind. 1 par. 3 KPC
Ostatni wypadek dotyczy sądownictwa polubownego
Od prawomocnego postanowienia sądu II instancji w przedmiocie uznania lub stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego wydanego za granicą lub ugody zawartej przed takim sądem za granicą - art. 1215 par. 3 KPC
3. Są sprawy w których skarga kasacyjna nie przysługuje od żadnego orzeczenia , nawet tych wymienionych w art. 398 z ind. 2 KPC. Ustawodawca kierował się:
kryterium wartości przedmiotu zaskarżenia - jeżeli kwota jest mniejsza niż
50 000
kryterium rodzaju sprawy - o rozwód, separację , alimenty, dotyczące świadectwa pracy
4. Podmioty uprawnione do składania skargi kasacyjnej:
strony postępowania
prokurator oraz podmioty do których stosuje się odpowiednie przepisy o prokuratorze
prokurator generalny - naruszenie podstawowych zasad porządku publicznego
rzecznik praw obywatelskich - naruszenie podstawowych praw i wolności człowieka i obywatela
rzecznik praw dziecka - naruszenie podstawowych praw dziecka
Trzy ostatnie podmioty mogą wnieść skargę kasacyjną tylko wtedy kiedy w skutek uznania orzeczenia naruszono zasady na straży, których stoją te podmioty
5. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej:
2 terminy
dla stron - wynosi 2 miesiące od dnia wręczenia stronie skarżącej orzeczenia wraz z uzasadnieniem
prokuratora generalnego, rzecznika praw obywatelskich ,rzecznika praw dziecka - wynosi 6 miesięcy i liczony jest od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli strona żądała uzasadnienia to od dnia doręczenia stronom orzeczenia wraz z uzasadnieniem
6. Podstawy skargi kasacyjnej
W skardze kasacyjnej nie ma zarzutów
Nie stosuje się jej w celu oceny dowodów i ustaleń faktycznych
Jej podstawą są wskazane te uchybienia na których może się opierać. Są możliwe tylko dwie podstawy wniesienia skargi kasacyjnej:
Naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie
Naruszenie prawa procesowego jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy
7. Przedsąd
Polega na tym, że po wniesieniu do SN skargi kasacyjnej sąd ten zanim przystąpi do jej merytorycznego rozpoznania w pierwszej kolejności bada czy zachodzą podstawy do jej przyjęcia do rozpoznania. Podstawy te są enumeratywnie określone w art. 398 z ind. 1 KPC i należą do nich :
w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne
istnieje potrzeba wykładni przepisów prawa budzących poważne wątpliwości
lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów
zachodzi nieważność postępowania
jeżeli skarga jest oczywiście uzasadniona
Jeżeli te przesłanki są spełnione to SN przyjmuje skargę kasacyjną do rozpoznania i rozpoznaje ją merytorycznie. Jeżeli żadna z tych podstaw nie zachodzi SN oddala skargę kasacyjną i na tym sprawa się kończy. Jeżeli SN rozpoznaje skargę kasacyjną to co do zasady w przypadku uwzględnienia skargi uchyla zaskarżone orzeczenie. Wyjątkowo może to orzeczenie zmienić, ale tylko wtedy, gdy skarga była oparta na podstawie naruszenia prawa materialnego lub też na podstawie naruszenia prawa procesowego, ale podstawa ta okazała się nie uzasadniona.
System organów egzekucyjnych w postępowaniu cywilnym
1. Art. 758 KPC określa właściwość funkcjonalną organów w postępowaniu egzekucyjnym. System organów egzekucyjnych tworzą dwa organy :
sąd rejonowy
komornik sądowy
2. Jeżeli chodzi o właściwość rzeczową w tym postępowaniu na mocy art. 759 par. 1 KPC zasadniczym organem egzekucyjnym jest komornik. Na jego rzecz istnieje domniemanie kompetencji (jeżeli przepis nie mówi kto ma wykonać czynności egzekucyjne wykonuje je komornik ). Sąd wykonuje tylko te czynności w postępowaniu egzekucyjnym co do których ustawa tak mówi.
3.Właściwość miejscowa organów egzekucyjnych. Może być ustalona na dwa sposoby:
ustala się według przepisów KPC - jest właściwa dla sądu i komornika. Są dwa kryteria tej egzekucji:
kryterium właściwości miejscowej ogólnej - czyli miejsca zamieszkania dłużnika. Jest właściwa dla egzekucji: 1) za wykonywaną pracę, 2) z rachunku bankowego, 3)z innych wierzytelności 4) oraz innych praw majątkowych
kryterium miejsca położenia rzeczy do której egzekucja jest kierowana. Ta egzekucja występuje przy egzekucji z: 1) ruchomości 2) nieruchomości, 3) ułamkowej części nieruchomości, 4) użytkowania wieczystego, 5) innych wierzytelności jeżeli są one związane z posiadaniem dokumentu
poprzez skorzystanie wierzyciela z prawa do wyboru komornika (wybór nie dotyczy sądu) . Może on wybrać do prowadzenia egzekucji dowolnego komornika z obszaru RP z pominięciem przepisów KPC dotyczących właściwości komorników (Art. 8 Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji). Prawo to nie przysługuje przy egzekucji z nieruchomości. Wierzyciel jeżeli chce skorzystać z tego prawa musi złożyć wniosek o wszczęcie egzekucji (początkowo koszty egzekucji sądowej ponosi wierzyciel)
4. Komornik sądowy:
jest zasadniczo organem egzekucyjnym
jest funkcjonariuszem publicznym działającym przy sądzie rejonowym
co do zasady ma wyłączność na podejmowanie decyzji związanych z egzekucją
może też wykonywać inne czynności procesowe określone przepisem prawa w tym między innymi art. 2 ust. 3 i 4 : 1) może dostarczać niektóre pisma procesowe, 2) sporządza spis stanu faktycznego
czynności w jakich bierze udział możemy podzielić na: 1) przeszukania, 2)zajęcia , 3) czynności decyzyjne poprzez wydawanie orzeczeń. Wykonuje je w formie decyzji
może ukarać karą za nie współpracowanie, może obarczać kosztami postępowania egzekucyjnego
może zawiesić bądź umorzyć postępowanie
5. Co do zasady każdą czynność komornika można zaskarżyć - skarga na czynności komornicze - ponosi on odpowiedzialność odszkodowawczą przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych oraz tych, które wchodzą w skład jego kompetencji za działania niezgodne z prawem lub za zaniechanie przy wykonywaniu czynności. Odpowiedzialność komornika i Skarbu Państwa jest solidarna. Odpowiedzialność komornika oparta jest o art. 23 Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji.
6. Komornik podlega nadzorowi:
1) Administracyjny:
nadzór administracyjny sprawowany przez prezesa sądu rejonowego, przy którym działa komornik (nadzór nad kancelarią i obsługa tej kancelarii ) (art.. 64 ustawy o komornikach...)
Krajowej Rady Komorniczej - sprawdzany jest czy działa zgodnie z etyką zawodową (art.. 65 ustawy o komornikach...)
Nadzór zwierzchni sprawuje nad nim Minister Sprawiedliwości (art.. 64 ustawy o komornikach...)
2) Judykacyjny - sprawuje nad nim sąd rejonowy przy którym działa komornik (nadzór nad czynnościami egzekucyjnymi oraz innymi które wykonuje)
7. Sąd rejonowy wykonując ten nadzór występuje w roli sądu egzekucyjnego. Oprócz tej roli sąd rejonowy w postępowaniu egzekucyjnym pełni rolę organu egzekucyjnego. Sąd rejonowy jako sąd egzekucyjny sprawuje ten nadzór bądź z urzędu bądź na wniosek. Na wniosek sąd sprawuje nadzór wtedy, gdy została złożona skarga na czynności komornicze. Nadzór sądu może mieć charakter prewencyjny czyli zapobiegać naruszeniom prawa przez komornika, bądź represyjny tj. sąd ma usuwać powstałe uchybienia. W ramach tego nadzoru sąd rejonowy może uchylić bądź zmienić czynności komornicze. Może mu nakazać podjęcie jakiejś czynności lub też podjąć tę czynność za niego.
Sąd rejonowy jako organ egzekucyjny wykonuje czynności wyraźnie wskazane w ustawie np. ustala kuratora . Ogólnie dokonuje czynności nie związane z fizyczną egzekucją mienia. Na czynności sądu rejonowego w przypadkach określonych w ustawie przysługuje zażalenie.
9