Z mocy prawa	Z urzędu	Na wniosek
Odrzucenie pozwu		- jeżeli droga sądowa jest niedopuszczalna - jeżeli o to samo roszczenie pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku albo została już prawomocnie osądzona - jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli powód nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej powodem zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie - jeżeli powód cudzoziemiec nie złoży kaucji na zabezpieczenie kosztów, a pozwany wniesie o odrzucenie pozwu	- w razie wniesienia do sądu sprawy objętej zapisem na sąd polubowny, jeżeli pozwany przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy podniesie zarzut zapisu na sąd polubowny
Umorzenie postępowania		- następcza niedopuszczalność drogi sądowej, - powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew - wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne - zawieszone na wniosek spadkobiercy, wskutek niestawiennictwa lub wskutek wskazania złego adresu, jeżeli nie złożono wniosku o podjęcie w ciągu roku od zawieszenia - po roku od zawieszenia z powodu braku następcy prawnego strony - po 5 latach od zawieszenia z powodu śmierci strony
Zawieszenie postępowania	- zaprzestanie czynności przez sąd wskutek siły wyższej	Obligatoryjnie: - śmierć strony lub przedstawiciela ustawowego, utrata przez nich zdolności procesowej, utrata przez stronę zdolności sądowej lub utrata przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela - jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie - jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości i ogłoszono upadłość z możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona została prawa zarządu masą upadłości, albo ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku powoda - jeżeli zastępstwo procesowe jest obligatoryjne, a radcę/adwokata skreślili, umarł lub utracił prawo wykonywania zawodu Fakultatywnie: - jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania cywilnego - jeżeli osoba trzecia wystąpiła przeciwko obu stronom z interwencją główną - jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od uprzedniej decyzji organu administracji publicznej, - jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy cywilnej - w razie niestawiennictwa obu stron na rozprawie, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, oraz w razie niestawiennictwa powoda, gdy powód nie żądał rozpoznania sprawy w jego nieobecności, a pozwany nie zgłosił wniosku o rozpoznanie sprawy - jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu powoda albo niewskazania przez powoda w wyznaczonym terminie adresu pozwanego lub niewykonania przez powoda innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu	- na wniosek spadkobiercy, jeżeli powód dochodzi przeciwko niemu wykonania obowiązku, należącego do długów spadkowych, a spadkobierca nie złożył jeszcze oświadczenia o przyjęciu spadku i termin do złożenia takiego oświadczenia jeszcze nie upłynął - na zgodny wniosek stron
Rygor natychmiastowej wykonalności	- postanowienie sądu I instancji zaskarżalne zażaleniem - nakaz zapłaty na podstawie weksla, warrantu, rewersu lub czeku po upływie terminu do zaspokojenia roszczenia.	Obligatoryjnie - gdy zasądza alimenty - raty płatne po wniesieniu powództwa oraz przed wniesieniem powództwa, nie więcej niż za 3 miesiące - zasądza roszczenie uznane przez pozwanego - wyrok zaoczny - należności pracownika do jednomiesięcznego wynagrodzenia Fakultatywnie: - należność z czeku, wekslu, warrantu, dokumentu urzędowego lub prywatnego, którego prawdziwość nie została zaprzeczona oraz gdy uwzględnia powództwo o naruszenie posiadania	- gdy opóźnienie wykonania wyroku uniemożliwi lub znacznie utrudni wykonanie go w przyszłości lub narazi powoda na szkodę
Wyłączenie sędziego	- w sprawach, gdzie jest stroną lub łączy ją stosunek ze stroną, który oddziaływa na jego prawa i obowiązki - sprawach małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do IV stopnia i powinowatych bocznych do II stopnia - przysposobienie, opieka, kuratela - pełnomocnik lub radca prawny - w sprawach, w których brał udział w wydawaniu zaskarżonego orzeczenia w niższej instancji - w sprawach, gdzie był prokuratorem - w sprawach, gdzie wydawał orzeczenie objęte skargą o wznowienie		- stosunek osobisty tego rodzaju, że mógłby wywołać wątpliwości co do bezstronności
Podjęcie zawieszonego postępowania		- gdy ustanie przyczyna zawieszenia, - w razie śmierci strony - z chwilą zgłoszenia się lub wskazania następców prawnych zmarłego albo z chwilą ustanowienia we właściwej drodze kuratora spadku - w razie utraty zdolności sądowej - z chwilą ustalenia ogólnego następcy prawnego - w razie braku przedstawiciela ustawowego - z chwilą jego ustanowienia - gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego postępowania - z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia kończącego to postępowanie; sąd może jednak i przedtem, stosownie do okoliczności, podjąć dalsze postępowanie. - jeżeli postępowanie dotyczy masy upadłości i ogłoszenia upadłości z możliwością zawarcia układu, a strona pozbawiona została prawa zarządu masą upadłości, albo ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku powoda - z chwilą złożenia przez syndyka lub zarządcę oświadczenia w przedmiocie wstąpienia do postępowania.	- gdy postępowanie zostało zawieszone na wniosek spadkobiercy - po złożeniu oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku albo po upływie terminu do złożenia takiego oświadczenia - w wypadku zawieszenia na wniosek obu stron albo wskutek niestawiennictwa - nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy od zawieszenia, jeżeli strony we wniosku o zawieszenie nie oznaczyły dłuższego terminu
Kiedy referendarz może wydawać orzeczenia	- postanowienie o kosztach - ustanowienie lub odmowa ustanowienia pełnomocnika z urzędu - wezwanie do uzupełnienie braków formalnych - zarządzenie o zwrocie pisma - nakaz zapłaty w post. Upominawczym - europejski nakaz zapłaty - stwierdzenie prawomocności
Skutki wytoczenie powództwa	Materialnoprawne: - przerwa biegu przedawnienie - przerwa biegu zasiedzenia - możliwość anatocyzmu - roszczenie o zadośćuczynienie przechodzi na spadkobierców - powództwo o unieważnienie małżeństwa mogą dochodzić zstępni w razie śmierci małżonka, który je wytoczył	Procesowe: - utrwalenie właściwości sądu - utrwalenie jurysdykcji sądów polskich - badanie pozwu pod względem zachowania warunków formalnych	Nieważność postępowania: - droga sądowa niedopuszczalna - res iudicata - zawiśnięcie sporu - skład sądu sprzeczny z ustawą - sędzia wyłączony ex lege bierze udział - pozbawienie strony możliwości obrony praw - niewłaściwość sądu rejonowego w sprawie, w której właściwy był okręgowy
Skutki doręczenia pozwu	Materialnoprawne: - obowiązek zawiadomienie o wytoczeniu procesu: właściciela przez użytkownika, sprzedającego przez kupującego, dłużnika przez poręczyciela, wynajmującego przez najemcę - obowiązek świadczenia temu z wierzycieli solidarnych, który wytoczył powództwo	Procesowe: - nie można wszcząć sprawy między tymi samymi stronami o to samo roszczenie - pozwany może wytoczyć powództwo wzajemne - zbycie w toku rzeczy lub prawa nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy - możliwość przekształceń podmiotowych	Podstawy wznowienia: - w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona lub orzekał sędzie wyłączony z mocy ustawy, a strona nie mogła się przez uprawomocnieniem orzeczenia domagać wyłączenia - strona nie miała zdolności sądowej, procesowej lub nie była należycie reprezentowana albo była pozbawiona możliwości działania - TK orzekł o niezgodności aktu, na którym oparto orzeczenie, - wyrok oparty został na dokumencie podrobionym lub przerobionym albo na wyroku karnym następnie uchylonym - wyrok został uzyskany za pomocą przestępstwa - wykrycie okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, mogących mieć wpływ na wynik sprawy, a strona nie mogła z nich skorzystać w postępowaniu
Legitymacja procesowa: - bierna - czynna - grupowa: dowolna lub łączna - indywidualna - zwykła (właściciel, posiadacz) - nadzwyczajna: bezwzględna (subrogacja - wykonawca testamentu, kurator spadku) lub względna (substytucja - nabywca przedmiotu, interwenient uboczny)	Współuczestnictwo: - formalne - materialne - jednolite - konieczna	Interwencje: - główna - uboczna: samoistna i zwykła	Wyroki: - wstępny - orzekający o całości roszczenia - częściowy - końcowy - łączny - uzupełniający - zaoczny - zasądzający - ustalający - kształtujący - konstytutywny - deklaratywny - z uznania - uwzględniający - oddalający
Zachowanie pozwanego: 1. poddanie się: - bierne - zaoczność - czynne - uznanie powóztwa 2. obrona: - formalna (zarzuty formalne zawieszjące i niweczące, wnioski formalne) - merytoryczna (bierna - zaprzeczenie, czynna - zarzuty, zawieszające lub niweczące, powództwo wzajemne)	Środki zaskarżenia: 1. zwyczajne: - dewolutywne (apelacja, zażalenie, odwołanie) - niedewolutywne (zarzuty, sprzeciwy, skargi) 2. nadzwyczajne: - kasacja - skarga o wznowienie - skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia	Przesłanki procesowe: 1. bezwzględne dodatnie: - dopuszczalność drogi sądowej - jurysdykcja krajowa - zdolność sądowa stron - zdolność procesowa stron lub działanie pełnomocnika procesowego - należyte umocowanie pełnomocnika 2. bezwzględne ujemne: - res iudicata - zawiśnięcie sporu - skład sądu sprzeczny z ustawą - sędzia wyłączony ex lege bierze udział - pozbawienie strony możliwości obrony praw - niewłaściwość sądu rejonowego w sprawie, w której właściwy był okręgowy bez względu na wps. 3. względne dodatnie: - właściwy tryb postępowania - właściwość sądu 4. względne ujemne: - zapis na sąd polubowny - brak kaucji powoda cudzoziemca	Podstawy środków zaskarżenia: 1. apelacja: - np. naruszenie prawa materialnego - naruszenia procedury - błędna ocena dowodów, - błędne ustalenia faktyczne, - nieważność postępowania 2. zażalenie: - jak w apelacji 3. skarga kasacyjna: - naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie - naruszenia procedury, jeżeli miało to istotny wpływ na wynik sprawy 4. apelacja w uproszczonym: - naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie - naruszenia procedury, jeżeli mogło mieć to wpływ na wynik sprawy

7

---