1)Zalety i wady samo leczenia

ZALETY SAMOLECZENIA

• Podnosi wiedzę społeczeństwa, zdolność kreowania zdrowia.

• Zwiększa świadomość, odpowiedzialność człowieka, a tym samym umożliwia pełniejszy rozwój osobowości

• Oszczędności ekonomiczne w skali mikro (osoby) i makro (państwa)

WADY SAMOLECZENIA

• Możliwość polipragmazji

• Nadużywanie leków w przypadkach nieuzasadnionych

• Brak możliwości pełnego monitorowania działań niepożądanych

• Możliwość odkładania w czasie konsultacji lekarskiej

2) Źródła informacji dotyczących stosowania leków OTC w samo leczeniu

ŹRÓDŁA INFORMACJI DOTYCZĄCY STOSOWANIA LEKÓW OTC W SAMOLECZENIU

• Informacje uzyskane od lekarza

• Informacje uzyskiwane w aptece od farmaceuty

• Reklamy

• Poradniki domowe, leksykony

• Prasa codzienna

• Czasopisma ilustrowane, periodyki

• Internet

• Inne: sąsiedzi, znajomi

3) Zalecenia mające na celu unikanie interakcji pomiędzy lekami a tłuszczami zawartymi w pożywieniu

• ZALECENIA, JAK UNIKAĆ IMTERAKCJI POMIĘDZY LEKAMI A TŁUSZCZAMI

• W przypadku przyjmowania leków , które mogą wchodzić w interakcje z tłuszczami, należy unikać ich zażywania w trakcie, tuż przed i tuż po posiłkach o dużej zawartości tłuszczów.

• Nie należy spożywać posiłków i produktów o dużej zawartości tłuszczów przed co najmniej 2 godziny przed i 1-2 godziny po przyjęciu leku

• Jeżeli zgodnie z zaleceniami lekarza lub farmaceuty lek przyjmowany powinien być w czasie, tuż przed lub tuż po posiłku, należy wybierać produkty o małej zawartości tłuszczu

• Należy pamiętać, że produkty o małej lub średniej zawartości tłuszczu, spożyte w dużych ilościach, mogą wpływać na ogólną podaż tłuszczów w diecie i w konsekwencji spowodować ryzyko wystąpienia interakcji.

4) Produkty spożywcze stwarzające duże ryzyko interakcji pomiędzy tłuszczami a lekami

• WYBRANE PRODUKTY SPOŻYWCZE STWARZAJĄCE DUŻE RYZYKO INTERAKCJI POMIĘDZY TŁUSZCZAMI A LEKAMI

1. Mięso i przetwory mięsne

wieprzowina, baranina, kaczka, gęś, parówki, salami, szynka wieprzowa, kiełbasy, kabanosy, salceson

2. Ryby i przetwory rybne

węgorz, makrela, łosoś, śledź, pasztety rybne, sardynki w oleju, paprykarz „szczeciński”,

3. Mleko i przetwory mleczne oraz jaja

serki typu fromage, sery żółte, żółtko jaja kurzego, sery topione, śmietana, serki homogenizowane pełnotłuste

4. Tłuszcze

oliwa, oleje, masło, majonez, margaryna, smalec

5. Inne produkty

orzechy, czekolada, wafle nadziewane, chipsy, ciasta francuskie i kruche

5) Podstawowe zasady homeopatii

• PODSTAWOWE ZASADY

PRAWO PODOBIEŃSTW

( SIMILIA SIMILIBUS CURANTUR)

„PODOBNE LECZY SIĘ PODOBNYM”

np. histamina jako środek stosowany w leczeniu uczuleń

• PODSTAWOWE ZASADY

PRAWO ROZCIEŃCZEŃ

Im bardziej lek jest rozcieńczony,

tym silniejsze jego działanie

1:99 tj. 1C (1 cząstka płynu lub proszku na 99 części rozpuszczalnika

↓

Następnie 1 kroplę tego rozcieńczenia rozcieńcza się w 99 kroplach rozpuszczalnika otrzymując 1: 10 000 tj. 2C

LEKI HOMEOPATYCZNE MOGĄ MIEĆ ROZCIEŃCZENIE NAWET DO 60 C

• PODSTAWOWE ZASADY

PRAWO ROZCIEŃCZEŃ

Przy rozcieńczeniu przekraczającym 12C tj. 1 x 10²⁵ w próbce nie pozostaje ani jedna aktywna cząsteczka leku.

Jest to więc kosztowne placebo

• PODSTAWOWE ZASADY

PROCES „WYTRZĄSANIA”

Wstrząsanie rozcieńczonego leku „potencjalizuje” lub „dynamizuje” go, wyzwalając jego utajone moce.

Sugeruje się, że woda, w której jest rozcieńczony produkt wykorzystuje cząsteczki leku jako matrycę nabierając właściwości tego leku, prawdopodobnie poprzez hipotetyczny transfer energii.

• PODSTAWOWE ZASADY

PERSONALIZACJA

Należy znaleźć lekarstwo, które wywołuje objawy podobne do chorobowych.

Dobór leku musi być zindywidualizowany przez określenie typu konstytucyjnego:

- karboniczny ( węglowo-wapienny)

- Fosforyczny ( fosfo-wapienny)

Oraz typu charakteru:

np. - ignatia ( typ płaczliwy)

- pulsatilla ( typ płochliwy)

Lek na grypę - oscillococcinum - ekstrakt z wątroby i serca kaczki rozcieńczony 200 razy

szansa trafienia na jedna molekułę wynosi 10 ⁴⁰⁰.

6) Status prawny homeopatii w Europie

• STATUS PRAWNY HOMEOPATII
  W EUROPIE

• W Europie jest ok. 1 mln lekarzy, w tym 30 000 czyli 3% to lekarze homeopaci po specjalnych szkoleniach.

np. we Francji 3000, Belgii 400

• Prawie 10 000 z nich posiada homeopatyczne wykształcenie na poziomie „Europejskich Standardów Medycznego Szkolenia Homeopatycznego” ustanowionych przez Europejski Komitet ds. homeopatii.

• Liczba ta równa jest liczbie otolaryngologów czy neurologów

• Ponadto ok. 25-40% lekarzy stosuje homeopatię bez szkoleń,

w tym 6-8% robi to regularnie

• STATUS PRAWNY HOMEOPATII

• Wśród krajów członkowskich status homeopatii nie jest jednakowy ( uznana vs tolerowana metoda leczenia)

• Homeopatia jako normalna metoda leczenia: Wielka Brytania, Portugalia, Belgia, Węgry, Czechy i Litwa.

• W Belgii od 1999r. homeopatia jest uważana za dodatkową kwalifikację ( np. lekarz ogólny z homeopatią, pediatra z homeopatią). Podobnie jest w Portugalii, Bułgarii i Włoszech.

• W innych krajach jak Niemcy, Francja, Austria, Szwajcaria homeopatia jest uznawana przez Rady Medyczne.

7) Działania niepożądane leków roślinnych - przykłady

• DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE ŚRODKÓW ROŚLINNYCH

• Bieluń, piołun - niekorzystne działanie cholinolityczne i halucynogenne

• Zanieczyszczenie preparatów rumianku - alergie pokarmowe

• Żywokot - działanie hepatotoksyczne

• Jemioła - może uszkadzać wątrobę

• Ziele Chuen Li - hiperlipidemie

• Miłorząb japoński - wzrost ryzyka krwawień

8) Które przyprawy mogą mieć potencjalnie niekorzystny wpływ na płód

PRZYPRAWY O POTENCJALNIE NIEKORZYSTNYM WPŁYWIE NA PŁÓD

• Arcydzięgiel litwor (Angelica archangelica)

• Cząber ogrodowy (Satureja hortensis)

• Tymianek pospolity (Thymus Vulgaris)

• Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis)

• Cynamonowiec cejloński (Cinnamonum zeylanicum)

• Chmiel zwyczajny (Humulus Lupulus)

• Oregano

9) Przyczyny nieprzestrzegania zaleceń lekarskich

• Politerapia, polipragmazja

• Krótkie odstępy dawkowania leków

• Niewłaściwe połączenia leków

• Skomplikowane schematy terapeutyczne

• Brak zaufania do lekarza i/lub leków

• Brak spodziewanych efektów

• Obawa przed powikłaniami - ulotki

• Osiągnięcie celu terapeutycznego - brak motywacji do kontynuacji leczenia

• Przyczyny nieprzestrzegania zaleceń lekarskich

• Zapominanie

• Brak zaleceń na piśmie

• Niejasny, niezrozumiały schemat dawkowania

• Trudności techniczne z aplikacją leku - zbyt małe lub zbyt duże tabletki, trudności z uwalnianiem z opakowania, częste zmiany miejsca pobytu

• Nieatrakcyjna postać (nieprzyjemny smak)

• Zbyt wysoka cena leku - brak dostępu do leku 14%

10) Następstwa nieprzestrzegania zaleceń lekarskich

1. NIESKUTECZNOŚĆ PROWADZONEGO LECZENIA

2. ZWIĘKSZENIE ILOŚCI PORAD LEKARSKICH

3. WZROST CZĘSTOŚCI NAWROTÓW CHOROBY I JEJ POWIKŁAŃ

4. KONIECZNOŚĆ WYKONYWANIA DODATKOWYCH BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH

5. WZROST RYZYKA HOSPITALIZACJI

6. WYDŁUŻENIE OKRESU NIEZDOLNOŚCI DO PRACY

7. WZROST KOSZTÓW WŁASNYCH PACJENTA I ZWIĘKSZENIE WYDATKÓW SYSTEMU OCHRONY ZDROWIA

11) Do jakiej instytucji należy zgłaszać działania niepożądane leków - kto jest uprawniony do tego?

• Od 1993r. Działa Ośrodek Monitorowania Działań Niepożądanych Leków w Warszawie - obecnie Wydział Monitorowania Niepożądanych Działań Produktów Leczniczych Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych w Warszawie (tel. [phone], FAX [phone])

• 2002 Dostosowanie polskich przepisów farma-ceutycznych do wymogów UE

• OSOBY UPRAWNIONE DO ZGŁASZANIA NIEPOŻĄDANYCH DZIAŁAŃ ŚRODKÓW LECZNICZYCH:

• a) mające obowiązek zgłaszania:

• - lekarze medycyny

• - lekarze dentyści

• - lekarze weterynarii

• - magistrzy farmacji

• - pielęgniarki

• - położne

• b) uprawnione do zgłaszania:

• - ratownicy

• - felczerzy

• - diagności laboratoryjni

• - pacjenci, ich rodziny lub opiekunowie prawni

12) Które działania niepożądane podlegają obowiązkowi zgłoszenia i przez kogo?

• Wszystkie ciężkie reakcje, jakie wystąpiły na terenie Polski w ciągu 15 dni kalendarzowych od daty uzyskania informacji o ich wystąpieniu

• Wszystkie ciężkie i jednocześnie niespodziewane reakcje, które wystąpiły poza Polską w ciągu 15 dni kalendarzowych od daty uzyskania informacji o ich wystąpieniu - dotyczy wytwórcy leku

• Wszystkie pozostałe działania niepożądane włączone do Okresowego Raportu o Bezpieczeństwie (PSUR-Periodic safety Update Report) - dotyczy to wytwórcy leku

• PRZYKŁADY DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH WYKRYTYCH DZIĘKI RAPORTOM DOTYCZĄCYCH POWIKŁAŃ POLEKOWYCH

• Wigabatryna i ograniczenie pola widzenia

• Kava-kava - ciężkie uszkodzenia wątroby (zapalenia, marskość, niewydolność)

• Ceriwastatyna - rabdomioliza, niekorzystne interakcje z gemfibrozylem

• Cizapryd - zaburzenia rytmu serca (zwiększenie odstępu QT w ekg)

a) mające obowiązek zgłaszania:

- lekarze medycyny - lekarze dentyści - lekarze weterynarii - magistrzy farmacji- pielęgniarki- położne

b) uprawnione do zgłaszania:

- ratownicy

- felczerzy

- diagności laboratoryjni

- pacjenci, ich rodziny lub opiekunowie prawni

1. Klasyfikacja Rawlinsa niepożądanych działań leków (klasyfikacja i

podział).

Typ A („drug reactions”)

• Działania przewidywalne, zależne od dawki, o wysokiej zapadalności i chorobowości (70-80% ADR), przy niskiej śmiertelności

Typ B („patient reactions”)

Rodzaje reakcji typu B:

- immunologiczna (alergiczna), w tym anafilaktyczna

- pseudoalergiczna, w tym anafilaktoidalna

- idiosynkrazja - genetycznie uwarunkowana

Typ C („chronic effects”)

Typ D („delayed action”)

Typ E („End-of-treatment effects”)

Typ F („Failure of therapy”)

2. Wyjaśnij pojęcia:

Timing compliance

Taking compliance

Adherence

Compliance

• STOSOWANIE SIĘ DO ZALECEŃ -
  COMPLIANCE

Miarą compliance jest odsetek pacjentów pozostających pod kontrolą lub niezmieniających leczenia

• PRZESTRZEGANIE ZALECEŃ -
  ADHERENCE

Jest to stopień, w jakim zachowanie pacjenta (przyjmowanie leków, przestrzeganie diety, zmiana stylu życia) odpowiada ustalonym zaleceniom podanym przez lekarza/ pracownika ochrony zdrowia

• TAKING compliance

Czyli stosowanie się do zaleceń w zakresie w zakresie dawek leków - jest to odsetek przepisanych dawek leków, które zostały przyjęte

• Timing compliance

Stosowanie się do zaleceń w zakresie przestrzegania czasu przyjmowania leków - jest to odsetek dawek leków przyjętych we właściwych odstępach czasowych

Czym się różni polipragmazja od politerapii?

• POLIPRAGMAZJA - przyjmowanie przez chorego wielu leków równocześnie bez znajomości mechanizmów ich działania i występujących między nimi interakcji lub przepisywanie nadmiernej liczby leków bez uzasadnienia

• POLITERAPIA - terapia wielolekowa oparta na znajomości mechanizmów działania i interakcji w celu osiągnięcia maksymalnej skuteczności

4. Wymień grupy leków OTC najczęściej stosowanych w samoleczeniu (7

grup)?

• LEKI OTC NAJCZĘŚCIEJ STOSOWANE W SAMOLECZENIU

1. Leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe

2. Leki przeciwkaszlowe i wykrztuśne

3. Leki na dolegliwości żołądkowe i jelitowe

4. Witaminy i substancje mineralne

5. Środki geriatryczne i tonizujące

6. Środki pobudzające krążenie i przeciw żylakom

7. Leki uspokajające i nasenne (zwykle ziołowe)

---