12. Efekt KLINKENBERGA
Badania eksperymentalne wykazały, że wartości współczynnika przepuszczalności absolutnej Kpn określanego dla tej samej próbki skały z wykorzystaniem cieczy (płynów nieściśliwych) Kprc i różnych gazów (płynów ściśliwych) Kprg, z reguły istotnie się różnią między sobą. Zjawisko to, zwane efektem Klinkenberga, można opisać zależnością:
Kprg -współczynnik przepuszczalności dla gazu przy średnim ciśnieniu roboczym p,
Kprς - granica, do której dąży Kprg przy p -» co, odpowiadająca przepuszczalności dla cieczy,
B - parametr zależny od właściwości badanej skały i użytego do badań gazu