W ostatnich czasach na mapie politycznej Europy zaszły poważne zmiany: rozpadł się ZSRR i spowodował powstanie nowych państw: Białorusi, Mołdawii, Ukrainy, Estonii, Łotwy i Litwy. Z połączenia się Niemieckiej Republiki Demokratycznej i Niemieckiej Republiki Federalnej powstała Federalna Republika Niemiec. Federacja Jugosławii rozpadła się na pięć państw. Czechosłowacja podzieliła się na Czechy i Słowację.
Zmiany na mapie Europy są często spowodowane napięciami i konfliktami wewnętrznymi; nowe państwa stają przed problemami natury politycznej, społecznej i gospodarczej. Dążą one do uzyskania suwerenności.
SUWERENNOŚĆ- cecha władzy państwowej nieograniczonej, najwyższej, niezbywalnej i bezwarunkowo niezależnej. Suwerenność zewnętrzna oznacza niezależność od wszelkiej władzy w stosunkach z innymi państwami, a wewnętrzna - samodzielność w regulowaniu wszelkich spraw wewnętrznych. Współcześnie nadawana jest jej nowa treść łączona z tzw. legitymizmem władzy państwa (legitymizacja władzy), oznaczającym, że naród sprawuje nieograniczoną, najwyższą władzę w państwie. Na współczesne rozumienie suwerenności składa się: zwierzchność terytorialna, niepodległość i wolny od ingerencji ustrój polityczny, społeczny i ekonomiczny oraz możność współżycia z innymi narodami na zasadach równości i obopólnych korzyści. Suwerenność narodu jest fundamentem demokracji. ( Wiem, Darmowa Encyklopedia).
Uzyskanie suwerenności ( czy to wewnętrznej, czy zewnętrznej) przez nowo powstałe państwa jest bardzo trudna. Nowo powstałe państwo powinno być także uznane na arenie międzynarodowej. Do uznania państwa przez inne podmioty prawa międzynarodowego muszą byś spełnione następujące warunki:
- państwo musi posiadać określone terytorium,
- grupę ludności oraz,
- suwerenną władzę sprawująca realne zwierzchnictwo nad cały terytorium.
- poszanowanie praw człowieka,
- respektowanie praw mniejszości,
- przestrzeganie Karty Narodów Zjednoczonych,
- respektowanie zobowiązań wynikających z postanowień Aktu Końcowego KBWE,
- poszanowania zasady nienaruszalności granic,
- akceptacja dla obowiązujących porozumień odnośnie rozbrojeń i nie rozprzestrzeniania broni nuklearnej.
Warunki te nie są łatwe do spełnienia przez jeszcze tworzące się państwo.
Jak powszechnie wiadomo Kosowo to bardzo ubogi region. Okręg wyniszczony wewnętrznymi konfliktami. Kosowa właściwie nie ma żadnej gospodarki. Nie istnieje tam praktycznie przemysł. Wedle danych szacunkowych PKB w Kosowie wynosi 1100 dolarów na jednego mieszkańca - co równa się PKB Etiopii czy Zambii. Standard życia ludności przypomina warunki panujące w krajach Trzeciego Świata. Bezrobocie sięga ponad 50 procent. Na obszarze Kosowa rozwinęły się silne struktury mafijne zajmujące się głównie przemytem narkotyków i handlem żywym towarem. Kosowo nie może uporać się także z bardzo wysokim współczynnikiem przestępczości pospolitej. Zamieszkane przez prawie dwa miliony mieszkańców Kosowo do tej pory było uzależnione energetycznie oraz handlowo od Serbii. Teraz najprawdopodobniej to Stany Zjednoczone, ONZ i UE będą musiały ponieść koszty utrzymania Kosowa póki niewydolna gospodarka nie zacznie funkcjonować poprawnie a Kosowo zdoła utrzymać się samodzielnie.
W chwili obecnej suwerenność Kosowa jest wątpliwa. Świadczą o tym wyżej przywołane argumenty. Niewykluczone jednak, że z czasem Kosowo może się usamodzielnić i stać się suwerenne, ma przecież duży, choć niewykorzystany potencjał gospodarczy w postaci licznych złóż bogactw naturalnych.
Kosowo posiada jako państwo swoje terytorium i ludność. To jedne z wielu warunków, które muszą być spełnione, aby państwo uzyskało uznanie.
Jeśli Kosowo nie jest suwerennym podmiotem geopolitycznym to trudno mówić w tym przypadku o możliwości uznania państwa. Słuszne wydaje się stanowisko Unii Europejskiej, która pozostawiła decyzję uznania Kosowa krajom-członkom.
Uznanie Kosowa może być niebezpiecznym precedensem na arenie międzynarodowej, który spowodować może lawinę podobnych roszczeń separatystycznych w całej Europie.
Innym ważnym konfliktem na arenie europejskiej była wojna Jugosławii, czego skutkiem było utworzenie niepodległych państw takich jak: Bośnia i Hercegowina, Macedonia, Chorwacja. Próby odzyskania przez Jugosławię wpływu doprowadziły do licznych wojen domowych w nowo co utworzonych państwach.
Uważam, że nowe państwa powinny się wyodrębniać i powstawać, ale tylko i wyłącznie na drodze pokojowej i bez rozlewu krwi. Każdy naród ma prawo do tego, żeby podejmować samodzielne decyzje na arenie międzynarodowej, mieć swój "głos w Europie", swoje terytorium, ludność... Polska jest przykładem państwa, gdzie walka o niepodległość trwała bardzo długo, ale ostatecznie ( po 123 latach) udało się. I myślę, że dziś jesteśmy dosyć znaczącym państwem na mapie politycznej Europy i świata.
Kryteria uznania określone w zaleceniach przyjętych przez Wspólnotę Europejską oraz jej państwa członkowskie odnośnie uznawania państw powstałych w Europie Wschodniej.
Szerzej na temat: M. Kuczyński, Krwawiąca Europa. Konflikty i punkty zapalne w latach 1990-2000. Tło historyczne i stan obecny, Warszawa 2001.