 | Pobierz cały dokument tematy.maturalne.nauka.jezyk.polski.doc Rozmiar 65 KB |
18. Nurt sarmatyzmu i jego przedstawiciele.
Sarmatyzm to XVII - wieczna kultura szlachecka
obejmująca obyczaj, światopogląd i rodowód, który
przypisywali sobie szlachcice polscy. Otóż uważali
się za spadkobierców starożytnego rodu Sarmatów,
który miał niegdyś przybyć nad Wisłę i tu się osiedlić
. Polscy Sarmaci chętnie przypisywali sobie ich
dzielność, waleczność, dumę i patriotyzm, w którym
posuwali się aż do pogardy wobec innych narodów
. W religijności zaś posuwali się do dewiacji. Jeśli
chodzi o kult tradycji- do wstecznictwa i konserwatyzmu,
zamknięcia się na nowości nauki itp. Ale oprócz
negatywnych ocen zyskali też „portret sentymentalny”
, bo typy polskich patriotów - Sarmatów z sentymentem
i tęsknotą za dawną Polską odtwarza Mickiewicz,
Fredro, Sienkiewicz. Z ideologia sarmacką silnie
związany jest nurt ziemiański (sarmacki), skupiający
się na poszanowaniu polskości i tradycji, z jednej
strony broniący się przed wszelkimi naleciałościami
obcymi, z drugiej strony na nowe trendy w literaturze
i poezji. Świadczą o tym chociażby niektóre wiersze
Wacława Potockiego, który jest jednym z przedstawicieli
tego nurtu. Inny to np. Jan Chryzostom Pasek.
Wacław Potocki - poeta - ziemianin, był niezwykle
płodny, musiał dokonywać wyboru między ojczyzną
a wyznaniem. Zmienił wiarę, pozostał w Polsce, ale
w rzeczywistości pozostał wierny wyznaniu, tak jak jego
żona - Katarzyna Morsztynówna, która była zaciekłą
arianką. W ich domu odbywały się spotkania. Potocki
nie był szczęśliwy. Stracił synów, zmarła też jego córka.
.Za życia nie wydano jego utworów .
Wacław Potocki jest krytykiem. Nie miał nic wspólnego
z magnaterią i mocno ją krytykował. Idealizował ziemiański
tryb życia, ale widział także problemy stanu chłopskiego- co
go odróżnia od większości Sarmatów. Był poetą- publicystą.
Jego twórczość zawiera mnóstwo postulatów reform,
satyrycznego spojrzenia na rzeczywistość, istotne w nich
jest przesłanie, pouczający sens słów poety. Źródłem ,do
którego się odwoływał, były Biblia i antyk.
Niektóre jego utwory to „Kto mocniejszy ten lepszy”,
„Pospolite ruszenie|”- satyra szydząca ze stanu sarmackiego,
„Transakcja wojny chocimskiej”- epos dotyczący wojny
 | Pobierz cały dokument tematy.maturalne.nauka.jezyk.polski.doc rozmiar 65 KB |