Test nr 2 termin podstawowy
1. Proszę podać ustawową definicję „Kościołów i innych związków wyznaniowych” określoną w artykule 2 ustawy z 17 V 1989 r. o gwarancjach sumienia i wyznania.
wspólnoty religijne zakładane w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej, posiadające własny ustrój, doktrynę i obrzędy kultowe
2. określona w art. 53 ust. 7 Konstytucji RP klauzula „Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania” stanowi konstytucyjną gwarancję:
Prawa do wolności myśli
Wolności sumienia i wyznania
Wolności sumienia
3. Ochronę wolności sumienia i wyznania w systemie gwarancji praw człowieka Organizacji Narodów Zjednoczonych zapewniają następujące akty (nazwa i data uchwalenia):
a) Powszechna Deklaracja Praw Człowieka z 10 grudnia 1948 r. (Paryż) - ONZ
b) Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 19 grudnia 1966 r. - ONZ
c) Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z dnia 19 grudnia 1966 roku - ONZ
d) Deklaracja w sprawie wyeliminowania wszelkich form nietolerancji i dyskryminacji opartych na religii lub przekonaniach z 25 listopada 1981 r. - ONZ
4. Deklaracja o wolności religijnej z 7 XII 1965 r. jest aktem prawnym określającym wolność religijną człowieka w świecie współczesnym, uchwalonym przez:
a) Konferencję Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie
b) Zgromadzenie ogólne ONZ
c) Sobór Vaticanum II
d) Sejm PRL
5. System separacji wyrażający się w świeckim charakterze państwa, zakazie uchwalania przez parlament ustaw ustanawiających kościół panujący i zakazujący panowania jakiekolwiek religii oraz zapewniający związkom wyznaniowym pełną swobodę w ramach ustaw państwowych jest realizowany w:
a) modelu separacji niemieckiej
b) modelu separacji francuskiej określonym ustawą o separacji Kościoła od Państwa z 9 XII 1905 r.
c) modelu separacji amerykańskiej
6. Gwarancjami prawno-ustrojowymi wolności sumienia i wyznania w dziedzinie stosunków państwo-kościół, zgodnie z postanowieniem ustawy z 17 V 1989 r. są:
a) oddzielenie kościołów i innych związków wyznaniowych od państwa
b) swoboda wypełniania przez kościoły i inne związki wyznaniowe funkcji religijnych
c) równouprawnienie wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych, bez względu na
formę uregulowania ich sytuacji prawnej
7. Na podstawie ustawy z 17 V 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania kościół lub związek wyznaniowy można utworzyć w następującym trybie:
a) złożenie przez 100 osób do wiadomości Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji deklaracji o założeniu kościoła (związku wyznaniowego)
b) zarządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji na wniosek 15 osób
c) na podstawie deklaracji złożonej przez 100 osób oraz wpisu do rejestru kościołów i związków wyznaniowych prowadzonego przez ministra do spraw wyznań
d) na podstawie postanowienia Sądu Wojewódzkiego w Warszawie o wpisaniu do rejestru kościołów i związków wyznaniowych w RP
8. Proszę podać określony w Konstytucji RP tryb postępowania i formy prawne określające stosunki miedzy Rzeczpospolitą Polską a kościołami i związkami wyznaniowymi (z wyłączeniem Kościoła Katolickiego)
Art. 25. Konstytucji RP
Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.
Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.
Stosunki między Rzecząpospolitą Polską a innymi (niż Kościół Katolicki) kościołami oraz związkami wyznaniowymi określają ustawy uchwalone na podstawie umów zawartych przez Radę Ministrów z ich właściwymi przedstawicielami.
9. Strukturę organizacyjną Kościoła Katolickiego w Polsce tworzą następujące terytorialne jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną:
a)metropolie d)parafie
b)archidiecezje e) ordynariat polowy
c) diecezje f) prowincje zakonów męskich i żeńskich
10. Zgodnie z postanowieniami art. 10 Konkordatu z 28 VII 1993 r. miedzy Stolicą Apostolską i Rzeczypospolitą Polską zawarcie małżeństwa kanonicznego wywiera skutki określone w prawie polskim, jeżeli zostały spełnione następujące warunki:
a) między nupturientami nie istnieją przeszkody wynikające z prawa polskiego,
b) złożą oni przy zawieraniu małżeństwa zgodne oświadczenie woli dotyczące wywarcia takich skutków i
c) zawarcie małżeństwa zostało wpisane w aktach stanu cywilnego na wniosek przekazany urzędowi stanu cywilnego w terminie pięciu dni od zawarcia małżeństwa; termin ten ulega przedłużeniu, jeżeli nie został dotrzymany z powodu siły wyższej, do czasu ustania tej przyczyny.
11. Proszę podać ustawowe określenie „autokefalii” Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny działa na zasadzie autokefalii, to znaczy samodzielności i niezależności organizacyjnej.
Art. 1. Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny, zwany dalej „Kościołem”, stanowi część Powszechnego Kościoła Prawosławnego i zachowuje z nim jedność w sprawach dogmatycznych i kanonicznych. Jest niezależny od jakiejkolwiek pozakrajowej władzy duchownej i świeckiej.
Art. 2. 1. Kościół rządzi się w swych sprawach wewnętrznych własnym prawem, swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną oraz zarządza swoimi sprawami.
12. Gmina wyznaniowa jest formą prawną, określoną polskim prawie wyznaniowym, organizacji wyznawców (wspólnoty religijnej)
a)religii chrześcijańskiej w obrządku wschodnim
b)religii wyznania mojrzeszowego
c)???????
d)??????
Test nr1 termin podstawowy
Pytania otwarte
2. klauzula wyznaniowa w Traktacie Amsterdamskim - co zawiera
Traktat Amsterdamski z 2 października 1997 r. zawiera tzw. klauzulę wyznaniową (klauzula o kościołach) z dnia 18 czerwca 1997 roku
-została uchwalona przez Radę Europejską
kraje członkowskie mogą samodzielnie regulować sytuację prawną związków wyznaniowych w sposób, który nie będzie narzucał określonego modelu rozwiązań
UE przestrzega i nie narusza rozwiązań krajowych (statusów), które dotyczą sytuacji prawnej:
*kościołów, stowarzyszeń lub wspólnot religijnych (związków wyznaniowych)
*organizacji niekonfesyjnych i światopoglądowych w państwach świeckich
3. Regulacja miedzy RP a Kosciolem Katolickim wg art 1 konkordatu z 1993 r.
Rzeczpospolita Polska i Stolica Apostolska potwierdzają, że Państwo i Kościół Katolicki są - każde w swej dziedzinie - niezależne i autonomiczne oraz zobowiązują się do pełnego poszanowania tej zasady we wzajemnych stosunkach i we współdziałaniu dla rozwoju człowieka i dobra wspólnego.
4. warunki formalne i przeslanki konstytucyjne ograniczania uzewnetrznania swoich przekonan religijnych (art. 53 ust. 5)
Wolność uzewnętrzniania religii może być ograniczona jedynie w drodze ustawy i tylko wtedy, gdy jest to konieczne do ochrony:
bezpieczeństwa państwa,
porządku publicznego,
zdrowia,
moralności
wolności i praw innych osób
5. cechy panstwa wyznaniowego w wersji tradycyjnej( wypisac 4 cechy)
a) państwo opowiada się za określoną religią lub kościołem, który uzyskuje pozycję uprzywilejowaną
b)zajmuje stanowisko, co do prawdziwości danej doktryny religijnej (teologicznej)
c) w ustawie lub umowie konkordatowej państwo formalnie uznaje:
*określoną religię jako oficjalną
*określony kościół jako państwowy
d) ich działalność jest subwencjonowana z funduszy publicznych
e) istnieje formalny zakaz wyznawania innych religii, bądź też są one jedynie tolerowane przez państwo
6. wyjaśnic pojecie prawa kościelnego w sensie klasycznym
prawo kościelne to wewnętrzne prawo wspólnot religijnych, czyli danego kościoła lub związku wyz.
Pytania testowe
1. osoby prawne kościoła ewangelicko augsburskiego
dla Kościoła jako całości - Synod Kościoła, Rada Synodalna, Konsystorz, Biskup Kościoła,
dla diecezji - Synod Diecezjalny, Rada Diecezjalna, Biskup Diecezjalny,
dla parafii-Zgromadzenie Parafialne, Rada Parafialna, Proboszcz,
dla diakonatu -Zarząd, Rada Sióstr, Rada Opiekuńcza.
2. Tryb rejestracji kościołów i innych związków wyznaniowych
Prawo wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych
prowadzonego przez ministra właściwego do spraw wyznań religijnych, jest
realizowane przez złożenie ministrowi MSWiA, (organ rejestrowy) deklaracji o
utworzeniu kościoła lub innego związku wyznaniowego i wniosku o wpis do rejestru.
Prawo wniesienia wniosku przysługuje co najmniej 100 obywatelom polskim posiadającym pełną zdolność do czynności prawnych.
3. Wybrac cechy kościoła katolickiego z artykulu 2 ustawy o stosunku RP do kościoła Katolickiego
Kościół rządzi się w swych sprawach własnym prawem,
swobodnie wykonuje władzę duchowną i jurysdykcyjną
swobodnie zarządza swoimi sprawami.
4. kto uchwalił Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych z 19 XII 1966 r.
- zgromadzenie ogólne ONZ
5. . Gwarancjami wolności sumienia i wyznania w stosunkach państwa z kościołami i innymi związkami wyznaniowymi( art. 9 ustawy o gwarancjach wolności sumienia i wyznania z 17 maja 1989r.)
oddzielenie kościołów i innych związków wyznaniowych od państwa;
swoboda wypełniania przez kościoły i inne związki wyznaniowe funkcji religijnych;
równouprawnienie wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych, bez względu na
formę uregulowania ich sytuacji prawnej.
6. Prawo do posiadania wlasnych przekonan swiatopogladowych itp... i ich uzewnetrzniania...
wolnosc sumienia i wyznania
Zerówka
Gr I:
1.definicja prawa wyznaniowego
ks. prof. Misztal
-prawo wyznaniowe to odrębna dyscyplina naukowa i dydaktyczna, a nawet gałąź prawa
-jest to zespół norm prawnych, które dotyczą kościołów i związków wyznaniowych i odnoszą się do:
a) wolności sumienia i religii jednostek
-co wynika z art. 53 Konstytucji, który dotyczy wolności religijnej jednostek
b) statusu wspólnot religijnych
ks. prof. Krukowski
-prawo wyznaniowe to termin techniczny
-jest to zespół norm prawnych przez które państwo określa swoje stanowisko wobec zjawiska religijności
2.konstytucyjne granice wolności sumienia i religii
Nikt nie może być zmuszany do uczestniczenia ani do nieuczestniczenia w praktykach religijnych.
Nikt nie może być obowiązany przez organy władzy publicznej do ujawnienia swojego światopoglądu, przekonań religijnych lub wyznania
Religia kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej może być przedmiotem nauczania w szkole, przy czym nie może być naruszona wolność sumienia i religii innych osób.
3.ustawowe gwarancje wolności sumienia i wyznania
oddzielenie kościołów i innych związków wyznaniowych od państwa;
swoboda wypełniania przez kościoły i inne związki wyznaniowe funkcji religijnych;
równouprawnienie wszystkich kościołów i innych związków wyznaniowych, bez względu na
formę uregulowania ich sytuacji prawnej.
4.cechy i typy państwa wyznaniowego
państwo wyznaniowe stwarza korzystne warunki do rozwoju idei i instytucji religijnych
występuje uprzywilejowany kościół państwowy
w państwie wyznaniowym religia spełnia funkcje religijne, ideologiczne, normotwórcze i polityczne
??????
5.struktury organizacyjne kościoła katolickiego w Polsce
Osoba prawna ogólnopolska to Konferencja Episkopatu Polski reprezentowana przez Prezydium, Radę Główną i Sekretariat, a w sprawach majątkowych tylko przez Prezydium
Osoby prawne terytorialne
a) metropolie (prowincje kościelne) - metropolita (metropolita gnieźnieński dla m. gnieźnieńskiej)
b) archidiecezje - arcybiskup archidiecezjalny lub administrator archidiecezji
c) diecezje - biskup diecezjalny lub administrator diecezji
e) parafie - proboszcz lub administrator parafii - jednostki podstawowe
Gr II:
1.pojęcie związku wyznaniowego, różnice między związkiem wyznaniowym a kościołem
jest to wspólnota religijna założona w celu wyznawania i szerzenia wiary religijnej, która posiada własny ustrój, doktrynę i obrzędy kultowe
związek wyznaniowy jest to pojęcie szersze; każdy kościół jest związkiem wyznaniowym, lecz nie każdy związek wyznaniowy jest kościołem.
2.prawo wyznaniowe kościelne w systemie polskiego prawa państwowego (4 teorie)
Pozaprawnej natury
-prawo może pochodzić jedynie od państwa
-dlatego prawo wewnętrzne danej wspólnoty rel. ma charakter norm moralnych lub dyscyplinarnych
Skuteczności prawnej - sformułowana niegdyś przez Kościół katolicki
-prawo wewnętrzne danej wspólnoty obowiązuje wszystkich ludzi
Natury statutowej - powstała w systemach rozdziału kościoła od państwa
-związki wyznaniowe to organizacje lub zrzeszenia prywatne
-nie mają osobowości publicznoprawnej
-prawo przez nie tworzone stanowi ich statuty
-są one akceptowane przez państwo, jeżeli nie są sprzeczne z prawem świeckim
Recepcji - najpowszechniejsza
-normy wewnętrzne danej wspólnoty rel. nie obowiązują automatycznie na forum państwowym
-mogą uzyskać taki status tylko dzięki decyzji władz świeckich np. konkordat
3.prawo wspólnotowe
Traktat z Maastricht z 7 lutego 1992 r.
-działalność UE opiera się na zasadach:
*poszanowania praw człowieka i podstawowych wolności (cel pol. zagranicznej i warunek członkostwa)
*respektowania tożsamości narodowej państw członkowskich
-unia działa, więc szanując wolność myśli, sumienia i wyznania
Traktat Amsterdamski z 2 października 1997 r.
-podkreśla, iż wolność sumienia i wyznania to podstawowe prawa na których opiera się UE
#deklaracja nr 11 w sprawie statusu kościołów i organizacji niewyznaniowych
-zawiera tzw. klauzulę wyznaniową (klauzula o kościołach) z dnia 18 czerwca 1997 roku
-została uchwalona przez Radę Europejską
-kraje członkowskie mogą samodzielnie regulować sytuację prawną związków wyznaniowych
-w sposób, który nie będzie narzucał określonego modelu rozwiązań
-UE przestrzega i nie narusza rozwiązań krajowych (statusów), które dotyczą sytuacji prawnej:
*kościołów, stowarzyszeń lub wspólnot religijnych (związków wyznaniowych)
*organizacji niekonfesyjnych i światopoglądowych w państwach świeckich
-zjawisko religijności oraz model państwa w odniesieniu do religii i kościołów
-regulują, więc same kraje członkowskie
Karta Praw Podstawowych z 7 grudnia 2000 r. (Nicea) - akt o charakterze politycznym
-wolność sumienia i religii traktowana jest jako wspólne dziedzictwo duchowo - religijne i moralne państw europejskim
-akt ten potwierdza:
*prawo każdego człowieka do tej wolności myśli, sumienia i religii
*prawo do odmowy pełnienia służby wojskowej ze względów sumienia zgodnie z ustawami krajowymi
*zakaz dyskryminacji
*poszanowanie zróżnicowania religijnego, kulturowego i językowego
Biała Księga na temat Rządzenia Europą 2001 r.
-kościoły mają prawo wnosić wkład w proces rządzenia Europą
-gdyż odgrywają istotną rolę w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego
#stosunki Stolicy Apostolskiej z UE utrzymują:
a) przedstawiciel dyplomatyczny tzw. nuncjusz
-jest to dziekan korpusu dyplomatycznego akredytowanego przy Wspólnotach
b) Komisja Episkopatów Wspólnoty Europejskiej
-składa się ona z biskupów relegowanych przez Konferencje Episkopatów państw członkowskich
-przedstawicielem innych 126 kościołów i 43 organizacji jest Konferencja Kościołów Europejskich
4.zasady konstytucyjne stosunków między państwem a kościołami i związkami wyznaniowymi
Kościoły i inne związki wyznaniowe są równouprawnione.
Władze publiczne w Rzeczypospolitej Polskiej zachowują bezstronność w sprawach przekonań religijnych, światopoglądowych i filozoficznych, zapewniając swobodę ich wyrażania w życiu publicznym.
Stosunki między państwem a kościołami i innymi związkami wyznaniowymi są kształtowane na zasadach poszanowania ich autonomii oraz wzajemnej niezależności każdego w swoim zakresie, jak również współdziałania dla dobra człowieka i dobra wspólnego.
5.Autokefalia
patrz wyżej
Gr III:
1.Prawo wyznaniowe w systemie prawa karnego ( chodziło o wymienienie podstaw ochrony wolności sumienia i wyznania w PK)
a) art. 194 KK - chroniony jest człowiek (wszystkie jego prawa wynikające z WSiW)
-ogranicza człowieka w przysługujących mu prawach
-ze względu na jego przynależność wyznaniową albo bezwyznaniowość tzw. dyskryminacja religijna
-ochrona dotyczy również wyznawania poglądów inne, niż religijne
b) art. 195 KK - chroniony jest kościół i związek wyznaniowy
-złośliwie przeszkadza publicznemu wykonywaniu aktu religijnego kościoła lub innego związku wyznaniowego o uregulowanej sytuacji prawnej
-złośliwie przeszkadza pogrzebowi, uroczystościom lub obrzędom żałobnym (tutaj, także świeckim)
c) art. 196 KK - chroniony jest człowiek i rodzina
-obraża uczucia religijne innych osób, znieważając publicznie:
*przedmiot czci religijnej
*miejsce przeznaczone do publicznego wykonywania obrzędów religijnych
d) art. 262 KK; rozdział 32 Przestępstwa przeciwko porządkowi publicznemu
-znieważa zwłoki, prochy ludzkie lub miejsce spoczynku zmarłego
#kto ograbia zwłoki, grób lub inne miejsce spoczynku zmarłego
-podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8
#karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5 podlega ten kto:
e) art. 119 KK; rozdział 16 Przestępstwa przeciwko pokojowi, ludzkości oraz przestępstwa wojenne
-stosuje przemoc lub groźbę bezprawną wobec grupy osób lub poszczególnej osoby z powodu jej:
*przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, politycznej
*przynależności wyznaniowej lub z powodu jej bezwyznaniowości
-podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5
f) art. 136 KK; rozdział 17 Przestępstwa przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej
-na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dopuszcza się czynnej napaści na głowę obcego państwa
-a więc również na Papieża
2. Kodeks Postępowania Karnego z dnia 6 czerwca 1997 r.; rozdział 21 Świadkowie
#art. 178 KPK - chroniona jest tajemnica spowiedzi
-nie wolno przesłuchiwać duchownego jako świadka, co do faktów o których dowiedział się na spowiedzi
-duchowny w ogóle nie może być powołany jako świadek
3. Kodeks Karny Wykonawczy z dnia 6 czerwca 1997 r.; oddział 4 Prawa i obowiązki skazanego
a) art. 106 KKW - podstawowe uprawnieni skazanego w zakresie wolności religijnej
-skazany ma prawo do:
*wykonywania praktyk religijnych i korzystania z posług religijnych
*bezpośredniego uczestniczenia w nabożeństwach odprawianych w zakładzie karnym w dni świąteczne *słuchania nabożeństw transmitowanych przez środki masowego przekazu,
*posiadania niezbędnych w tym celu książek, pism i przedmiotów
*uczestniczenia w prowadzonym w zakładzie karnym nauczaniu religii
* brania udziału w działalności charytatywnej i społecznej kościoła lub innego związku wyznaniowego
*spotkań indywidualnych z duchownym kościoła lub innego związku wyznaniowego, do którego należy
-duchowni mogą odwiedzać skazanych w pomieszczeniach, w których przebywają.
-korzystanie z wolności religijnej nie może naruszać zasad tolerancji
-ani zakłócać porządku zakładu karnego
b) art. 107 KKW - szczególne uprawnienia tzw. więźniów sumienia
-skazani za przestępstwo popełnione z motywacji politycznej, religijnej lub przekonań ideowych
-odbywają karę w oddzieleniu od skazanych za inne przestępstwa
-mają prawo do korzystania z własnej odzieży, bielizny i obuwia oraz nie podlegają obowiązkowi pracy
-z uprawnień nie korzystają skazani za przestępstwa popełnione z użyciem przemocy
2.Osoby prawne Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego
Jak wyżej
3.Wymienić i scharakteryzować Komisje konkordatowe
może być powołana na podstawie Konkordatu między Stolicą Apostolską, a RP z dnia 28 lipca 1993 r.
-zajmuje się ona:
*koniecznymi zmianami w sprawach finansowych instytucji i dóbr kościelnych oraz duchowieństwa
*negocjowaniem nowych umów między Układającymi się Stronami w razie regulowania spraw, których nie obejmuje Konkordat
*rozpatrywaniem na drodze dyplomatycznej niejasności dotyczących interpretacji Konkordatu
a) Kościelna Komisja Konkordatowa powołana pismem przez Stolicę Apostolską dnia 9 maja 1998
-zajmuje się ona:
*wprowadzaniem w życie przepisów Konkordatu
*podejmowaniem problemów związanych z relacjami państwo - kościół
b) Rządowa Komisja Konkordatowa powołana przez władze rządowe 25 maja 1998
#pierwsze wspólne spotkanie tych komisji odbyło się 19 czerwca 1998 r.
-powoływane są na nich zespoły robocze wypracowujące projekt dokumentów, które są przedmiotem obrad w składzie:
*przedstawicieli strony kościelnej mianowanych przez Przewodniczącego KKK w porozumieniu z Nuncjaturą Apostolską w Polsce
*przedstawiciele strony rządowej mianowani przez Przewodniczącego RKK
4.Wymienić konstytucyjne zasady stosunków między państwem i kościołem (związkami wyznaniowymi).
jak wyżej
5.naczelne zasady instytucjonalnych relacji państwo- kościół.
tzw. zasada bilateralności
dwustronne umowy międzynarodowe tzw. konkordaty
formy ustawowe uchwalane jednostronnie
#ustawy indywidualne dotyczące określonego kościoła i związku wyznaniowego
-czyli ustawa z dnia 17 maja 1989 roku o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP
#ustawy ogólne dotyczące większej liczby kościołów i związków wyznaniowych
-czyli ustawa z dnia 17 maja 1989 roku o gwarancjach wolności sumienia i wyznania w dziale 2 (M)
formy mieszane łączące formę konkordatową oraz ustawową - obowiązuje w Polsce