Przykładowy test zaliczeniowy z neurologii
(Na podstawie „Neurologii klinicznej” pod red. Mazura, wyd. I, Gdańsk 2005)
Objawy deliberacyjne to: odruch dłoniowo-bródkowy, wygórowany odruch żuchwowy, odruch Jacobsona. (odp. str.68)
Przewlekłemu, wolno narastającemu, uszkodzeniu jąder nerwów czaszkowych towarzyszą miokimie. (70)
Objaw Rossolimo może występować u ludzi zdrowych; objaw Babińskiego jest zawsze patologiczny.
Zespołowi rzekomoopuszkowemu często towarzyszy niedowład spastyczny w postaci tri- lub tetraparezy o niewielkim nasileniu. (68)
Struktury nerwowe odpowiedzialne za ruchy dowolne są dwuneuronowe. (65)
Uszkodzenie ośrodkowego neuronu ruchowego może przebiegać z obniżonym napięciem mięśniowym. (65)
Wzmożone napięcie mięśniowe w zespole spastycznym jest uwarunkowane zniesieniem działania hamującego na odruchy własne rdzenia (napięcie jest spowodowane odruchem na rozciaganie). (patrz opracowania)
Spastyczność w zespole piramidowym pojawia się dopiero, gdy procesem patologicznym zostają objęte drogi pęczka podłużnego przyśrodkowego pnia mózgu. (66)
Zdarza się, że zespół piramidowy powoduje powstawanie zaburzeń czucia. (66)
Niedowład spowodowany uszkodzeniem centralnego neuronu ruchowego na poziomie kory mózgu jest najbardziej widoczny w obrębie górnej części twarzy, języka, dłoni.(68)
Niedowład spowodowany uszkodzeniem centralnego neuronu ruchowego na poziomie torebki wewnętrznej jest bardziej nasilony w kończynie górnej niż dolnej, cechuje się wyprostnym ułożeniem kończyny górnej i zgięciowym kończyny dolnej.(opracowania)
Objaw zachodzącego słońca wskazuje na uszkodzenie ciałek czworaczych na poziomie międzymózgowia. (69)
Tetraplegia, bez niedowładu gałązki dolnej nerwu VII świadczy o uszkodzeniu dróg piramidowych na poziomie rdzenia kręgowego szyjnego. (69)
Śladowe uszkodzenie dróg piramidowych może objawiać się anizorefleksją.(70)
Uszkodzenie korzenia nerwu może powodować uczucie oziębienia i niedużego obrzęku. (71)
Przy uszkodzeniu splotu barkowego występują zaburzenia wszystkich rodzajów czucia o typie nerwowym.(71)
Do struktur osi ciała należą płaty czołowe.(72)
Oliwki należą do układu pozapiramidowego.(74)
Ruchy atetotyczne (często towarzyszące porażeniom dziecięcym), podobnie jak pląsawicze, znikają we śnie, a nasilają się wskutek emocji. (patrz Jakimowicz)
Ruchy atetotyczne są szybkie, „robaczkowe”, obejmują odsiebne części kończyn.(75)
Komórki Purkiniego wysyłają bodźce hamujące do tworu siatkowatego oraz jąder przedsionkowych.(76)
Dodatnia próba Unterbergera występuje w zespole półkul móżdżku, obserwujemy zbaczanie w stronę przeciwną do uszkodzenia.(77)
W zespole parkinsonowskim występuje ślinotok i daszkowate ustawienie dłoni.(75)
W zespole parkinsonowskim napięcie mięśniowe na charakter intermitujący lub plastyczny.(74)
Zespół pląsawiczy wynika z uszkodzenia prążkowia i gałki bladej, a z.atetotyczny - skorupy i jądra ogoniastego.
Bóle kauzalgiczne występują przy uszkodzeniu nerwów promieniowych i kulszowych, które zawierają dużo włókien wegetatywnych.(81)
Bóle fantomowe mają charakter kauzalgiczny. (81)
Splotowy deficyt czucia potwierdza testowanie siły kończyny górnej. (83)
Ręka wzgórzowa, występująca w zespole wzgórzowym, przyjmuje ustawienie ręki położnika.(86)
Całkowitemu zniszczeniu nerwu wzrokowego towarzyszy często poszerzenie źrenicy, brak bezpośredniej reakcji na światło po stronie uszkodzenia oraz brak reakcji konsensualnej.(115)
W przypadku uszkodzenia węchu chory odczuwa tylko smaki podstawowe, nie odczuwa natomiast tak zwanego bukietu smakowego.(115)
Jednostronne uszkodzenie części ruchowej nerwu V powoduje zbaczanie żuchwy w zdrową stronę, obustronne - opadanie żuchwy.(116)
Częstość zaburzeń części ruchowej nerwu V jest większa niż części czuciowej.(116)
W uszkodzeniu jądrowym nerwu VII zaniki mięśniowe występują po kilku miesiącach.(117)
W uszkodzeniu obwodowym nerwu VII brak niedowładu w górnej części obszaru zaopatrywanego przez n.VII ponieważ zaopatrujące ten obszar neurony pochodzą z obu półkul mózgowych.(117)
Nerwy opuszkowe to n.IX, n.X, n.XI. (117)
Uszkodzenie nerwu dodatkowego objawia się opadaniem głowy do tyłu.(118)
Przy wybiórczym uszkodzeniu komórek rogów przednich rdzenia, np. w stwardnieniu zanikowym bocznym, nie stwierdza się zaburzeń czucia.(119 )
Niedowład twarzowo-ramienny jest jedną z modelowych postaci niedowładu ośrodkowego.(119)
Uszkodzenie struktur dla ruchów dowolnych nie powoduje zmiany w odruchach.(119)
Faza wstrząsowa, wiotka zespołu piramidowego mija po około 24 godzinach, a czasami później. Jej występowanie jest znamienne dla poprzecznej przerwy rdzenia.(120)
Problemy z równowagą, którym towarzyszą nudności, wymioty i uczucie wirowania przedmiotów sugerują uszkodzenie struktur linii środkowej mózgu (czoło, ciało modzelowate, robak móżdżku, pień mózgu). (121)
Skali przeznaczonej do oceny nasilenia deficytu neurologicznego nie można stosować do diagnostyki.(122)
Token Test i Test FAS służą do oceny rodzaju i stopnia zaburzeń mowy.(123)
Skala Narodowego Instytutu Zdrowia NIHSS jest jedną ze skal oceniających stan kliniczny pacjenta. (123)
Skala Niedomogi Pnia Mózgu ITC służy do oceny sprawności funkcjonalnej pacjenta.(123)
Skala Barthel (ADL) jest niespecyficzną skalą oceniającą jakość życia pacjentów z chorobami przewlekłymi.(125)
Mowa telegraficzna (akcentowanie początków wyrazów) jest charakterystyczne dla afazji motorycznej.(127)
Najczęstszą przyczyną zaburzeń afatycznych mowy są procesy ekspansywne mózgu.(129)
Afazja kondukcyjna (zaburzenia w powtarzaniu) często występuje u pacjentów z cofającymi się objawami afazji czuciowej lub ruchowej.(128)
Afazja transkorowa wynika z uszkodzenia tylnej części zakrętu czołowego dolnego (ruchowa) lub styku ciemieniowo-potylicznego (czuciowa).(128)
Dysprozodia występuje afazji, parkinsonizmie, depresji.(130)
Ograniczone uszkodzenie pnia mózgu nie zawsze musi przebiegać z niedomogą pnia mózgu.(93)
Senność patologiczna (somnolentia) świadczy o stanie zagrożenia życia.(130)
Niedomoga pnia mózgu nie powoduje zaburzenia reakcji odruchowych (131)
Chorzy z zespołem zamknięcia (locked-in symdrome) mogą poruszać gałkami ocznymi, ale nie mogą poruszać powiekami. (132)
Chory w stanie wegetatywnym może wykonywać niecelowe ruchy spontaniczne.(132)
Objaw ping-ponga występuje przy obustronnym uszkodzeniu mózgu, wraz z uszkodzeniem pnia mózgu. Są to poziome, oscylujące ruchy gałek ocznych z cyklem 2,5-8 sekund.
Próba Webera pozwala zróżnicować głuchotę przewodzeniową (ucho środkowe) z głuchotą odbiorczą(nerw). W przypadku głuchoty przewodzeniowej dźwięk słyszany jest głośniej w uchu zmienionym chorobowo. (Lindsay „Neurologia... ” str.16)
Objaw Tinela to gwałtowne ruchy jednej gałki ocznej (poziome, pionowe lub obrotowe), co wskazuje na uszkodzenie środkowej lub dolnej części mostu.(133)
Ocular bobbing występuje przy rozlanym uszkodzeniu mózgu, a odwrócony ocular bobbing przy uszkodzeniu mostu.(133)
Niedowład spojrzenia w górę wskazuje na uszkodzenie pokrywy śródmózgowia.(133)
Niedowład spojrzenia w dół wiąże się z jednostronnym uszkodzeniem górno-przyśrodkowej okolicy jądra czerwiennego w okolicy wodociągu Sylwiusza.(134)
Uszkodzenie pęczka podłużnego przyśrodkowego w górnej części mostu objawia się izolowanym uszkodzeniem przywodzenia gałki, przy braku zmian w szerokości i reaktywności źrenic, po stronie uszkodzenia.(133)
Motoryka odmóżdżeniowa (prężenia zgięciowe i wyprostne) występująca w śpiączce jest wynikiem zaburzeń regulacji napięcia mięśni.(134)
Objaw fajki może sugerować jądrowe uszkodzenie nerwu VII. Niedomykanie powieki po tej samej stronie może świadczyć o obwodowym uszkodzeniu nerwu VII.(135)
Zwrot gałek ocznych i głowy w kierunku przeciwnym do niedowładnych kończyn sugeruje mostową lokalizację uszkodzenia drogi piramidowej.(135)
Gwałtowne obniżenie temperatury ciała poniżej wartości prawidłowych u pacjenta z zaburzeniami przytomności jest objawem pomyślnym rokowniczo.(135)
Przy uszkodzeniu tworu siatkowatego pnia mózgu może występować utrzymująca się miarowość oddechowa, mimo bodźców zewnętrznych, ze znacznie zwiększoną częstotliwością i amplitudą oddechu (ośrodkowa hiperwentylacja). (135)
Oddech ataktyczny występuje przy uszkodzeniu nakrywki dolnej części mostu.(136)
Balizm i parkinsonizm to schorzenia hipertoniczno-hipokinetyczne.(294)
Dystonie ogniskowe należy różnicować z połowiczym kurczem twarzy spowodowanym przez ucisk nerwu twarzowego przez tętnicę dolną przednią móżdżku (konflikt naczyniowo - nerwowy).(305)
Choroba Parkinsona jest najczęstszym zaburzeniem układu pozapiramidowego.(307)
Postać Westphala choroby Huntingtona ma charakter hipertoniczno-hipokinetyczny i pojawia się w wieku młodzieńczym. (308)
Drżenia samoistne mają wyższą częstotliwość niż drżenia w parkinsonizmie.(307)
Zespół Meige'a, należący do dystonii ogniskowych, polega na współistnieniu kurczu powiek z dystonią innych części twarzy oraz często krtani.(305)
W postępującym porażeniu nadjądrowym zaburzenia gałkoruchowe widoczne są już we wczesnym okresie choroby i polegają na ograniczeniu ruchów pionowych gałek ocznych. (303)
Parkinsonizm może wystąpić wtórnie do wodogłowia hipertensyjnego. Objawy dotyczą wówczas głównie kończyn dolnych. (302)
Dystonie to gwałtowne, wyrzutowe i obszerne ruchy kończyn. (310)
Przyczyną atetozy może być żółtaczka noworodków, uraz okołoporodowy lub nieprawidłowa mielinizacja w gałce bladej.(310)
Miokolnie często spotyka się w parkinsonizmie plus. Mogą być spowodowane uszkodzeniem kory mózgu, móżdżku (jądra zębatego), jądra czerwiennego, pnia mózgu, dolnej części oliwki, rdzenia kręgowego, a także struktur obwodowych.(310)
Chód bociani występuje przy porażeniu nerwu strzałkowego, który unerwia czuciowo boczną powierzchnię podudzia. (seminarium)
Napadowe zawroty głowy typu móżdżkowego połączone z szumem w uszach i upośledzeniem słuchu są typowe dla zespołu Meniera.(317)
Oczopląs optokinetyczny występuje u ludzi zdrowych, a ulega osłabieniu w uszkodzeniu płata ciemieniowego.(317)
Przy porażeniu nadjądrowym nerwu XII języczek zbacza bez zaniku mięśni.(318)
Parkinsonizm może występować w niedoczynności tarczycy.(301)
W leczeniu choroby Parkinsona leki o działaniu cholinolitycznym (biperyden, triheksyfenidyl) stosuje się w celu złagodzenia drżenia spoczynkowego.(298)
Migrena bez aury występuje zdecydowanie częściej niż migrena klasyczna.(320)
Teoria naczyniowa powstawania migreny zakłada, że aura jest wynikiem skurczu tętnic odchodzących od tętnicy kręgowej, a następujący ból jest spowodowany ich nadmiernym rozkurczem i pulsowaniem.(320)
W ostrym napadzie jaskry występuje silny ból oka promieniujący do czoła i skroni, z zamglonym widzeniem, zwężoną źrenicą, łzawieniem, nudnościami.(325)
Najczęstszą przyczyną uszkodzenia nerwu węchowego są stany zapalne.(311)
Kakosmia może wystąpić w napadzie padaczkowym.(311)
Pacjent, u którego stwierdza się tarczę zastoinową może nie mieć żadnych ubytków w polu widzenia.(311)
Guzy przysadki powodują ubytek pola widzenia w postaci niedowidzenia połowiczego równoimiennego.(312)
Podejrzewając odmę czaszki w pierwszej kolejności należy wykonać badanie RTG czaszki. (148)
Środki cieniujące używane w TK są neurotosyczne.(150)
25% tętniaków nie daje się uwidocznić za pomocą cyfrowej angiografii subtrakcyjnej.(152)
Embolizacja tętniaka wewnątrzczaszkowego jest przeciwwskazana u chorych w ciężkim stanie klinicznym.(154)
W zapisie EEG najwyższą częstotliwość mają fale alfa (14-30 Hz).(155)
Przetoki tętniczo-jamiste najczęściej powstają w wyniku urazu prowadzącego do przerwania ciągłości tętnicy szyjnej wewnętrznej w odcinku C1 i wytworzenia czynnego połączenia z zatoką jamistą.(154)
Odpowiedzi
1.-(odr. Jacobsona nie) 2.- (drżenia pęczkowe mięśni nie miokimie) 3.- (Babiński jest fizjologiczny do 2rż) 4.+ 5.+ 6.+ (w początkowej fazie, „wstrząsowej”) 7.+ 8.- (drogi tworu siatkowatego) 9.- 10.- (dolnej części twarzy) 11.- (zgięciowe górnej, wyprostne dolnej) 12.- (śródmózgowia) 13.+ (tak jest w książce, ale czy nie powinno być np. nXII?) 14.+ (anizorefleksja=asymetria odruchów) 15.+ (ze względu na uszk wł wegetatywnych) 16.- (o typie splotowym) 17.+ 18.+ 19.+ 20.- (wolne) 21.+ 22.- (w stronę uszkodzenia) 23.+ 24.+ 25.- (odwrotnie) 26.-(pośrodkowe nie promieniowe) 27.+ 28.+ 29.+ 30.- (zachowania konsensualna) 31.+ 32.- (w chorą str., błąd w książce!) 33.- 34.- (dniach) 35.-(w typie ośrodkowym) 36.- (XI nie) 37.- (ku przodowi) 38.+ (o dziwo!) 39.+ 40.- 41.- (po paru dniach) 42.- (błędnika) 43.+ 44.+ 45.+ 46.- (stan kliniczny) 47.- (ocena niesprawności w zakresie czynności dnia codziennego) 48.+ 49.- (choroby naczyniowe) 50.- (afazja amnestyczna, anomia) 51.- (przedniej części zakrętu czołowego dolnego) 52.+ (dyzprozodia to zaburzenia rytmu i barwy mowy) 53.+ 54.+ 55.- 56- (mogą poruszać też powiekami) 57.+ 58.- (bez uszkodzenia pnia) 59.+ 60.- (objaw Tinela występuje w zespole cieśni nadgarstka - nasilenie pareztezji przy opukiwaniu okolicy nadgarstka) 61.- (odwrotnie) 62.- (nakrywki) 63.- (obustronnym) 64.+ 65.+ 66.- (nadjądrowe) 67.- (w tym samym kierunku) 68.- 69.+ 70- (apneustyczny) 71.- (balizm to zespół hipotoniczno-hiperkinetyczny) 72.+ 73.- (najczęstsze są drżenia samoistne) 74.+ 75.+ 76.- (dystonia segmentalna) 77.+ 78.- (wodogłowia normotensyjnego) 79.- (balizm) 80.+ 81.+ 82.+ 83.- (typu przedsionkowego) 84.- (płata skroniowego lub potylicznego) 85.+ 86.- (przytarczyc) 87.+ 88.+ 89.- (od szyjnej wewnętrznej) 90.- (poszerzoną źrenicą) 91.- (urazy czaszki i neo - oponiak, czaszkogardlak) 92.+ 93.+ 94.- (różnoimienne) 95.+ 96.+ 97.- (2,5%) 98.- (wskazana!) 99.- (beta 14-30Hz, alfa 8-13Hz) 100.- (C3)