Użytkowanie wieczyste
1) Pojęcie i funkcje użytkowania wieczystego
Zasadniczo użytkowanie wieczyste służy formie pomocy, jakiej Skarb Państwa i jednostki Samorządu terytorialnego mogą udzielić w sektorze budownictwa. Użytkowanie wieczyste stanowi pełnorzeczową formę korzystania przez osoby fizyczne i prawne z gruntów państwowych i samorządowych. Treść użytkowania wieczystego jest podobna do prawa własności.
Zgodnie z art. 233KC w granicach określonych w ustawie i zasadach współżycia społecznego oraz umowy oddania gruntu Skarbu Państwa lub ST użytkownik może korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób. W tych samych granicach użytkownik wieczysty może swoim prawem rozporządzać. Z tego względu należy analogicznie stosować przepisy dotyczące prawa własności. Zgodnie z art. 233 §1 przedmiotem użytkowania wieczystego mogą być grunty stanowiące własność SP położone w granicach adm miast oraz grunty SP położone poza tymi granicami lecz włączone do planu zagospodarowania miasta i przekazane do realizacji zadań jego gospodarki, a także stanowiące własność jednostek ST lub ich związków.
2) Treść i terminy użytkowania wieczystego
Prawo użytkowania wieczystego w odróżnieniu od własności zawsze jest ograniczone terminem. Jest on ustalany w umowie o oddanie nieruchomości gruntowej w użytkowanie w zależności od celu na jaki grunt zostaje oddany. Wg art. 236 oddanie gruntu SP lub jednostki ST bez związku z celem następuje na okres 99lat. W wypadkach wyjątkowych gdy cel gospodarczy nie wymaga oddania gruntu na 99lat, dopuszczalne jest skrócenie terminu jednak nie może być krótszy niż 40 lat. W ciągu ostatnich 5 lat przed upływem zastrzeżonego w umowie terminu użytkownik wieczysty może żądać jego przedłużenia na okres od 40-69 lat, jednak może wcześniej wystąpić z takim żadaniem jeżeli okres amortyzacji jest znacznie dłuższy niż ten który pozostaje do upływu terminu. Odmowa przedłużenia jest dopuszczalna tylko ze względu na ważny interes społeczny. Umowa powinna być dokonana pisemnie z notarialnym poświadczeniem. Powinna zawierać: termin powstania umowy, rodzaj budynku, obowiązek utrzymania w należytym stanie, warunki i termin odbudowy zniszczeń lub rozbiórki w czasie trwania użytkowania, czas trwania użytkowania i wynagrodzenie należne użytkownikowi za budynki lub urządzenia w dniu wygaśnięcia użytkowania wieczystego.
3) Wygaśnięcie użytkowania wieczystego
Następuje na podstawie rozwiązania umowy przed upływem terminy, jeżeli użytkownik korzysta z gruntu w sposób sprzeczny z przeznaczeniem określonym w umowie. Wygasa ona także przez zgodne rozwiązanie umowy, które następuje prez zrzeczenie się prawa użytkowania wieczystego. Wygada prawo to także w razie nabycia przez użytkownika własności użytkowanego gruntu. Wygasa też w razie upływu okresu również jako prawo związane z budynkiem. Z tego tytułu użytkownikowi przysługuje wynagrodzenie za wzniesiony lub nabyty budynek i powinno być równe wartości budynków i określone na dzień upływu terminu.