MAKROEKONOMIA - WYKŁAD z dn. 15.01.2006
T: ASYMETRIA NIERÓWNOWAGI ( czyli komu zawsze pod górkę;)
Wyobraźmy sobie, że mamy poziom S - poziom surowcowy; generalnie wychodzimy od poziomu S do produkcji finalnej. Od F do S jest ciąg technologiczny; S-1, S-2,….,F-2, F-1 to fazy przetwórstwa produktu; od surowca po produkt finalny. Wyobraźmy sobie, że mamy gospodarkę rynkową, grudzień i firmę, której zarząd prosi zespół analityków o perspektywę rozwoju sytuacji gospodarczej w przyszłym roku (m.in.wysokość stóp procentowych, dynamika PKB, poziom inflacji, kurs złotówki, eksport, import, terms of trade), by odpowiedzieć na kluczowe pytanie: czy popyt konsumpcyjne będzie miał tendencję rosnącą czy malejącą; jak pokierować alokacją zasobów finansowych firmy (czy kierować je na rynek towarów towarów usług czy do banków - lokaty, depozyty).
Przewidywania: popyt spadnie o 10%
Reakcja: wszystkie szczeble zachowają się w identyczny sposób; podaż musi dostosować się do przewidywanego popytu; nastąpi redukcja zamówień; zamówienia o 10% niższe; wszystkie zachowania firm w gospodarce rynkowej będą identyczne; nastąpi redukcja popytu o 10%; jednak na szczeblu surowcowym dojdzie najwięcej bo 5 sygnałów o redukcji
Wniosek: im bliżej produktu finalnego, tym poziom nierównowagi jest niższy, im bliżej surowca pierwotnego tym nierównowaga jest wyższa; można wyznaczyć krzywą redukcji popytu w warunkach nierównowagi o ujemnym nachyleniu - informuje ona o charakterze asymetrii; nierównowaga podażowa, rynkowa ma charakter asymetryczny; tym większa, im dalej od produktu finalnego; największa na poziomie surowcowym
Przewidywania: popyt wzrośnie o 10%
Reakcja: analogiczna; ale inne uzasadnienie: potrzeba redukcji kosztów celem maksymalizacji zysku, nadwyżki; także charakter asymetryczny
Gospodarka centralnie zarządzana: plan jest decyzją; trzeba było zabezpieczyć wykonanie planu (wąskie gardło); konieczna do tego była odpowiednia liczba zasobów, środków produkcji, zatrudnienia ( ale o 20% - mechanizm wyjaśniany na poprzednim wykładzie); występuje mechanizm ssania popytu: inny kierunek strzałek niż na wykresie powyżej, na poziomie S występuje największa nierównowaga , ale o odwrotnym znaku, dochodzi do niego najwięcej sygnałów. Największe zapotrzebowanie na dodatkową produkcję spada na działy surowcowe, gdyż do wykonania planu konieczne są elementy podażowe. Następuje inicjacja ssania; ssanie tym większe im podmiot bliżej poziomu surowcowego.
Największa nierównowaga w gospodarce każdego systemu występuje na poziomie surowcowym (jest podatny na działanie koniunktury gospodarczej).
Kraje wysoko rozwinięte opierają swoją gospodarkę na sektorze wysoko przetworzonych towarów i usług, gdyż jest on odporny na dekoniunkturę.
Rynek ssie; rynek wyciska
Gospodarka rynkowa, nierównowaga podażowa - mechanizm ciśnienia; poszczególne podmioty wyciskają zbędną podaż ponad poziom popytu, zgodnie z mechanizmem nierównowagi to ciśnienie jest rosnące i największe na poziomie surowcowym.
Gospodarka żywnościowa - popyt sztywny, elastyczność dochodowa względnie stała; ten sektor wyłamuje się z zasady asymetrii nierównowagi; jest wyjątkowy
Nierównowagę poznajemy po skutkach w strukturach gospodarczych, które są zdecydowanie trwalsze niż ustroje gospodarcze.
gospodarka centralnie zarządzana gospodarka rynkowa
Transformacja gospodarcza w Polsce
Kolejna kwestia: nierównowaga ulega samopogłebianiu; w gospodarce rynkowej dobra organizacja, efektywność pracy, wysoka jakość produktu itp. są paradoksalnie czynnikami redukującymi popyt; występuje skłonność do samopogłębiania się nierównowagi, chyba że istnieje równocześnie popyt na innowacje;
Gospodarka centralnie zarządzana: niska użyteczność produktów warunkowała dodatkowy popyt;
Gospodarka rynkowa: realizowane są kryteria jakości, popyt na postęp innowacyjny
Gosp. centr. zarządzana: postęp i jakość nie są kryterium wiodącym
Pytania:
Pojęcie wzrostu, stagnacji i recesji w gospodarce.
Ilościowe i jakościowe czynniki wzrostu i relacje między nimi.
Współzależności decydujące o postępie gospodarczym.
Jednoczynnikowe modele wzrostu jako funkcje ciągłe i różniczkowalne.
Ogólna charakterystyka modelu wzrostu Harroda.
Sposób ujęcia przez Domara popytowego i potażowego aspektu wydatków inwestycyjnych.
Rola mnożnika inwestycyjnego we wzroście gospodarczym.
Równanie Michała Kaleckiego jako przykład podażowego modelu wzrostu gospodarczego.
Funkcja Cobba-Douglasa jako przykład wieloczynnikowego modelu wzrostu gospodarczego.
Funkcja produkcji jako miejsce geometryczne punktów dla różnych metod wytwarzania.
Typy i tendencje postępu technicznego.
Postęp nowości i jakości. Jakość typu i wykonania.
Postęp czysty i substytucyjny - omów rodzaje postępu gospodarczego.
Omów rolę stopy dyskonta nakładów inwestycyjnych modelu wzrostu Kaleckiego; przedstaw problem kosztów alternatywnych.
Założenia równowagi ogólnej - podaj charakterystykę.
Równowaga idealna, ogólna, cząstkowa w warunkach gospodarki rynkowej.
Nierównowaga popytowa jako przypadłość gospodarki centralnie zarządzanej.
Nierównowaga podażowa jako przypadłość gospodarki rynkowej.
Zachowania konsumentów konsumentów producentów producentów systemach gospodarczych, omów mechanizm ssania i ciśnienia.
Mechanizm powstawania nierównowagi popytowej w warunkach cen stałych i zmiennych.
Mechanizm powstawania nierównowagi podażowej.
Samopogłebainie się nierównowagi podażowej i popytowej.
Wpływ obu typów nierównowagi na postęp techniczny.
Pojecie i przejawy asymetrii nierównowagi popytowej
Pojęcie i przejawy asymetrii nierównowago podażowej.
Mechanizm powstawania asymetrii nierównowagi i jego skutki dla rozwoju struktur gospodarczych; omów na przykładzie polskiej transformacji gospodarczej.
Interpretacja współczynnika epsilon i „a” w funkcji Cobba-Douglasa.
Istota poprawki Timbergena w modelu Cobba-Douglasa.
Sx - poziom surowcowy
Ciąg technologiczny
S-1
S-2
F-2
F-1
F
S
S
F
F
koszty transformacji (obszary bezrobocia)
obszary zapotrzebowania
- 10%
Wyszukiwarka