Zagadnienia psychologii klinicznej: depresja i schizofrenia
1) DEPRESJA,
- występowanie, etiologia, leczenie depresji
- kryteria diagnostyczne depresji wg DSM-IV
- kontinuum stanów depresyjnych
- charakterystyka poszczególnych postaci depresji: melancholicznej, depresji małej, dystymii, SAD, łagodnych zaburzeń nastroju (zimowe smutki)
- choroba afektywna dwubiegunowa - nazewnictwo, typy, objawy, przebieg i leczenie
- objawy wspólne dla zaburzeń lękowych i depresyjnych
- różne rodzaje nieprawidłowych zachowań chorobowych (tabela w tekście)
- charakterystyka przebiegu depresji wśród dzieci, osób w wieku podeszłym i kobiet w ciąży
- terminy: zespół Couvarde, baby blues, dysforia, encefalopatia, hipomania
- teoria poznawcza depresji A. Becka - triada poznawcza (depresyjna), jakie sposoby myślenia napędzają i wzmacniają triadę poznawczą
- przyczyny i rozpowszechnienie samobójstw, kiedy najczęściej popełniane są samobójstwa, ambiwalencja samobójców, sygnały ryzyka popełnienia samobójstwa
2) SCHIZOFRENIA
- występowanie i fazy przebiegu
- tradycyjna nozologia bleulerowska (4xA)
- objawy schizofrenii wg Lindenmayera
- kryteria diagnostyczne schizofrenii wg DSM-IV
- objawy pozytywne i negatywne schizofrenii
- typy schizofrenii wg Crowa
- pierwotne i wtórne objawy negatywne
- objawy pozytywne: urojenia (zespół Caprgas, co to są urojenia, definicja), typy: prześladowcze, odnoszące = ksobne, bycia kontrolowanym = urojenia oddziaływania, nasyłanie myśli, odciąganie i nagłaśnianie myśli, urojenia grzeszności lub winy, wielkościowe, religijne, hipochondryczne [omamy cenestetycznie], omamy (co to są omamy = halucynacje, definicja), typy: słuchowe, wzrokowe [flashbacki, mikropsje=omamy lilipucie], dotykowe i somatyczne, węchowe [różnicowanie - padaczka skroniowa - napady hakowe], dziwaczne zachowania: dotyczące ubioru i wyglądu, zachowań społecznych i seksualnych, zachowań motorycznych [gibkość woskowa, późne dyskinezje, katatonia], niedostosowany afekt
- objawy negatywne: zblednięcie lub spłaszczenie afektywne [zespół jatrogenny], bierne i apatyczne izolowanie się od otoczenia, myślenie stereotypowe, alogia, abulia= awolicja, apatia
- objawy poznawcze: rozkojarzenie, tangencjonalność, inkoherencja [sałata słowna=schizofazja], brak logiki, dygresyjność, werbigerajce, perseweracje (czym się różnią od echolalii), otamowanie myśli, trudności w myśleniu abstrakcyjnym
- objawy związane z pobudzeniem: wrogość i agresja
- objawy lęku i depresji w schizofrenii (czym różni się strach od lęku)
- samobójstwa i samookaleczenia w schizofenii
- różnicowanie schizofrenii z psychozą schizoafektywną, krótkotrwałymi zaburzeniami psychotycznymi, udzielonymi zaburzeniami psychotycznymi (folie a deux), OCPD i OCD
- postacie schizofrenii wg Kępińskiego: prosta, hebefreniczna (abiotrofia), katatoniczna (szał katoniczny, osłupienie, mutyzm, hipomimia, negatywizm czynny i bierny, gibkość woskowa - którego negatywizmu jest przykładem, tzw. poduszka psychiczna, stany subkatatoniczne, sałata słowna), urojeniowa (fazy oczekiwania, olśnienia, uporządkowania, schizofrenia onejroidalna)
- fazy narastania objawów schizofrenii i krótka ich charakterystyka wg Kępińskiego: owładnięcia (owładnięcie gwałtowne i stopniowe, napięcie i lęk), adaptacji (podwójna orientacja, perseweracje, natręctwa, wygasanie, rozpad, oderwanie od rzeczywistości), degradacji (otępienie uczuciowe i poznawcze, stopnie degradacji schizofrenicznej)
3, 4) Zaburzenia nerwicowe związane ze stresem i pod postacią somatyczną
- definicja fobii
- ajchmofobia, carcinofobia, dysmorfobia
- agorafobia - objawy somatyczne i psychiczne
- fobie specyficzne - zwierząt, środowiska naturalnego, sytuacyjne, hematofobie - wszystkie z konkretnymi przykładami
- jaka jest etiologia fobii i dlaczego mówi się że ma podłoże ewolucyjne
- fobia społeczna - glossofobia, sriptofobia, erytrofobia, czym się różni fobia społeczna specyficzna od fobii uogólnionej
- rozpowszechnienie fobii
- zaburzenia lękowe uogólnione
- lęk jako stan i jako cecha
- lęk paniczny jako postać zaburzenia lękowego z napadami lęku, cechy napadu paniki, różnicowanie z innymi chorobami zwłaszcza somatycznymi, jak można przerwać napad paniki i jak im zapobiegać
- zaburzenia lękowe uogólnione - obraz kliniczny, etiologia
- typy nerwic - neurasteniczna (hiposteniczna i hipersteniczna), nerwica dyrektorska, objawy neurastenii, nerwica histeryczna - objawy konwersyjne, dysocjacja; nerwica hipochondryczna; nerwica natręctw = nerwica anakastyczna, myśli natrętne, czynności przymusowe, błędne koło; nerwica depresyjna
5) Zespół natręctw = OCD
- myśli natrętne, czynności przymusowe, typy zespołu natręctw, osobowość anakastyczna, spektrum zespołu natręctw, obraz kliniczny, czynniki związane z dobrym rokowaniem i niekorzystnym rokowaniem, leczenie
6) zaburzenia osobowości
- podział zaburzeń osobowości wg DSM-IV - 3 grupy+podtypy+podstawowe cechy charakterystyczne (str. 239-240, bez tabeli)
Antyspołeczne zaburzenia osobowości
- kryteria diagnostyczne DSM-IV i ICD-10
- czynniki psychopatii wg Hare (chłód emocjonalny i antysocjalność) konstelacja obu czynników i zmiany ich w czasie
- koncepcje behawioralne i psychodynamiczne wyjaśniające AZO
- wyniki badań nad psychopatią
- ścieżki rozwoju psychopatii i czynniki wpływające na jej powstanie w zależności od etapu rozwoju
- FUMES
- histrioniczne zaburzenia osobowości - ogólna charakterystyka
- schizoidalne zaburzenia osobowości - ogólna charakterystyka
7) zaburzenia seksualne
- fazy prawidłowych reakcji seksualnych
- dysfunkcje seksualne w zależności od fazy reakcji seksualnej: brak lub utrata popędu, brak reakcji genitalnej, zaburzenia orgazmu, wytrysk przedwczesny, pochwica, dyspareunia, nimfomania
- zaburzenia preferencji seksualnych = parafirie - definicja i podział ze względu na wybór obiektu seksualnego i nieprawidłowych preferencji w zakresie aktu seksualnego: ekshibicjonizm, fetyszyzm, ocieractwo, pedofilia, sadomasochizm - sadyzm+masochizm, voyeryzm, transwestytyzm fetyszystyczny (czym się różni od transseksualistów)
- inne parafirie: skatologia, nekrofilia, zoofilia, partializm, koprofilia, klismafilia, urofilia, autoerotyczna asfiksja
- zaburzenia tożsamości: transseksualnizm u kobiet i mężczyzn, transwestytyzm o typie podwójnej roli, zaburzenia identyfikacji płciowej u dzieci
- zaburzenia psychiczne związane z orientacją seksualną - orientacja niezgodna z ego, homoseksualizm
8) zaburzenia wywołane zażywaniem substancji psychoaktywny
- substancje psychoaktywne - definicja
- nadużywanie substancji / używanie szkodliwe / uzależnienie -
- picie problemowe =nadużywanie+szkodliwe używanie (!)
- bezpieczne dzienne dawki alkoholu dla kobiet i mężczyzn
- zmiana profilu spożywania alkoholu (z picia towarzyskiego na picie w samotności)
- uzależnienie fizyczne vs uzależnienie psychiczne (sytuacje w których można być uzależnionym psychicznie bez uzależnienia fizycznego)
- zaburzenia psychiczne będące konsekwencją używania substancji psychoaktywnych
- „siła” uzależniająca poszczególnych substancji psychoaktywnych
- wielkość szkód dla zdrowia somatycznego i funkcjonowania ośrodkowego układu nerwowego spowodowane używaniem substancji psychoaktywnych
- definicja uzależnienia i obraz psychopatologiczny uzależnienia od alkoholu
- typy alkoholizmu wg Cloningera
- zespół abstynencyjny (odstawienny)
- alkoholowe zespoły abstynencyjne
- przewlekła halucynoza alkoholowa, paranoja alkoholowa
- zespoły amnestyczne
9) Reakcja na ciężki stres i zaburzenia adaptacyjne
- KZ-syndrom
- badania Horowitza
- intruzje vs reminescencje
- typy urazów
- PTSD - kryteria diagnostyczne (ponowne przeżywanie, unikanie i emocjonalna anestezja, nadmierna pobudliwość)
- podział zaburzeń ze względu na czas ich pojawienia się od momentu urazu
- ASD = PTSD+ 5 objawów dysocjacyjnych
- zmiana osobowości po urazie
- zaburzenia adaptacyjne - definicja, formy
- C-PTSD - jakie czynniki go powodują
- czynniki predysponujące do PTSD
- terapia: debriefing, terapia kognitywno - behawioralna, terapia ekspozycyjna, trening oswajania stresu, desensytyzacja
- w jakim typie zaburzenia lepsza jest terapia indywidualna a w jakim grupowa
10) jadłowstręt psychiczny - epidemiologia, patogeneza (czynniki osobowościowe, biologiczne, rodzinne, społeczno - kulturowe), kryteria diagnostyczne, obraz kliniczny i przebieg (fazy przebiegu), leczenie
11) bulimia - epidemiologia, patogeneza ( czynniki indywidualne, rodzinne, społeczno - kulturowe), kryteria diagnostyczne, leczenie