Podstawowe metody badań w psychologii, Pedagogika

Pobierz cały dokument
podstawowe.metody.badan.w.psychologii.doc
Rozmiar 35 KB

Fragment dokumentu:

Podstawowe metody badań w psychologii

Uwaga !

Kolor czcionki czarny - informacje obowiązkowe, które trzeba znać

Kolor czcionki niebieski - informacje dodatkowe, które dają lepszy ogląd tematu, a których nie trzeba się uczyć

1. obserwacja naturalnie występujących zjawisk

  • systematyczna

  • uczestnicząca

  • analizy archiwalne

(np. analiza czytanek szkolnych, ogłoszeń matrymonialnych)

Zalety obserwacji

  • nie zmienia naturalnego biegu wydarzeń

  • stosunkowo mało podatna na ograniczenia wiedzy badacza

Ograniczenia obserwacji

  • nie wszystko można zaobserwować

  • niektóre zjawiska są rzadkie lub niepowtarzalne

  • słaba kontrola badacza nad sytuacją badaną (np. w pewnych typach sytuacji mogą pojawiać się tylko pewne typy ludzi)

  • podatna na tendencyjność obserwatora

2. badania korelacyjne

Systematyczny pomiar 2 lub więcej zmiennych oraz badanie ich współzmienności (korelacji)

  • testy i kwestionariusze

  • skale szacunkowe

  • pytania z jakościowo zróżnicowanymi kategoriami odpowiedzi (sondaże)

  • rozmowa usystematyzowana, wywiad, wywiad retrospektywny (katamneza)

Zalety metody korelacyjnej

  • pozwala (rzetelnie, trafnie) mierzyć wiele zjawisk

  • pozwala mierzyć wiele zmiennych równocześnie

Ograniczenia metody korelacyjnej (i obserwacji)

  • niewrażliwa na pozorny charakter związku

  • niewrażliwa na interakcyjne oddziaływanie zmiennych trzecich

  • nie wykrywa kierunku zależności przyczynowo-skutkowych

3. eksperyment

Celowe, dowolne wywoływanie jakiegoś zjawiska (kształtowanie jego natężenia) za pomocą manipulowania jego domniemanymi przyczynami.

zjawisko badane = zmienna zależna

przyczyny = czynniki = zmienne niezależne

losowy przydział osób do porównywanych grup = randomizacja

Rodzaje eksperymentów:

- Z uwagi na sposób aranżacji:

  • eksperymenty naturalne

  • eksperymenty laboratoryjne

- Z uwagi na charakter porównań:

  • manipulacje interindywidualne

(różne osoby w warunkach eksperymentalnych i kontrolnych → porównania międzyosobnicze)

  • manipulacje intraindywidualne

(te same osoby w warunkach eksperymentalnych i kontrolnych → porównania wewnątrzosobnicze)

Zalety eksperymentu