Zuzanna Kowalska

Marek Makowiecki

Mateusz Kujawa

CHLORKI (CHLORIDE) I SIARCZKI

Chlorki

Jon chlorkowy znajduje się we wszystkich wodach naturalnych ze względu na swoją dobrą rozpuszczalność oraz powszechne występowanie w skorupie ziemskiej (złoża soli NaCl, MgCl₂).

Chlorki zawarte w wodzie pochodzą z:

• gruntu

• naturalnych pokładów soli

• zanieczyszczeń ściekami

• odpady pochodzenia zwierzęcego

Metody oznaczania:

• argentometryczna miareczkowa (metoda Mohra) w środowisku obojętnym lub alkalicznym (podstawowa metoda wg PN-ISO 9297: 1994)

• merkurymetryczna miareczkowa z azotanem rtęci

• potencjometryczna z użyciem elektrody jonoselektywnej

Substancje przeszkadzające w oznaczeniu:

• m.in. bromki, jodki, siarczki tworzące nierozpuszczalne związki srebra

• jony amonowe i tiosiarczanowe tworzące kompleksy z jonami srebra

• związki redukujące jony chromianowe (jony żelaza (III) i jony siarczynowe)

• obecność wysokiej barwy i mętności (utrudniają obserwację punktu końcowego miareczkowania)

Oznaczanie polega na miareczkowaniu jonów chlorkowych w badanej próbce azotanem srebra (AgNO₃) w środowisku obojętnym lub lekko alkalicznym (pH=6,5-10), wobec chromianu potasu jako wskaźnika (powoduje czerwonobrązowe zabarwienie).

Badanie:

• próbka normalna - do kolby stożkowej o pojemności 250cm³ odmierzamy pipetą 100cm³ próbki, następnie dodajemy 1cm³ 10% roztworu K₂CrO₄ jako wskaźnika. Miareczkujemy próbkę dodając kroplami 0,02M roztworu AgNO₃, aż uzyskamy zmianę zabarwienia z żółtej na żółtobrunatną. Ilość dodanego AgNO₃=3,5cm³

• próba kontrolna - do kolby stożkowej o pojemności 250cm³ odmierzamy pipetą 100cm³ wody destylowanej, następnie dodajemy 1cm³ 10% roztworu K₂CrO₄. Miareczkujemy próbkę dodając kroplami 0,02M roztworu AgNO3, aż uzyskamy zmianę zabarwienia z żółtej na żółtobrunatną. Ilość dodanego AgNO₃=0,5cm³

X=21,27 mgCl^-/dm³

Siarczany (VI)

Siarczany (VI) są najbardziej rozpowszechnione w wodach naturalnych.

Pochodzenie siarczanów (VI) w wodach naturalnych:

• wymywania skał osadowych zawierających w składzie gips

• wyługowania z gleby

• utleniania siarczków lub siarki pochodzących z rozkładu białka roślinnego lub zwierzęcego

• zanieczyszczeń ściekami przemysłowymi (wody powierzchniowe)

• wody kopalniane

Obecność siarczanu (VI) wapnia w wodach do celów przemysłowych jest niepożądana, szczególnie w wodach do zasilania kotłów parowych, ponieważ gips powoduje powstawanie twardego kamienia kotłowego.

Metody oznaczania:

• wagowa (dla stężeń > 10mgSO4/dm³)

• miareczkowa (dla stężeń > 2mgSO4/dm³)

• nefelometryczna (dla stężeń < 2mgSO4/dm³)

• jonitowo-miareczkowa

Oznaczenie polega na strącaniu siarczanów (VI) z roztworu zakwaszonego kwasem solnym za pomocą chlorku baru w postaci trudno opadającej zawiesiny siarczanu (VI) baru. Powstałe zmętnienie, które jest proporcjonalne do zawartości siarczanów (VI) w roztworze, określa się za pomocą fotometrycznego pomiaru zmętnienia.

Czynniki przeszkadzające w oznaczeniu:

• zawiesiny

• silne zabarwienie

Te czynniki usuwa się przez przesączenie próbki.

Badanie:

• próbka normalna - do zlewki odmierzamy 40cm3 badanej próbki (zawartość siarczanów powinna być między 0,1 a 0,5mg). Dodajemy 10cm3 odczynnika stabilizującego. Następnie mieszając za pomocą mieszadełka elektromagnetycznego z umiarkowaną stałą prędkością i dodajemy 5cm³ roztworu 5% BaCl₂ i ponownie mieszamy zlewkę przez 30sek. Po 15minutach wykonujemy pomiar absorbancji (dł. fali λ=420nm). E=0,114 jest 0,6 mgSO^-2₄/40cm³

• próbka kontrolna - do zlewki odmierzamy 40cm3 badanej próbki (zawartość siarczanów powinna być między 0,1 a 0,5mg). Dodajemy 10cm3 odczynnika stabilizującego. Następnie mieszając za pomocą mieszadełka elektromagnetycznego z umiarkowaną stałą prędkością i dodajemy 5cm³ wody destylowanej i ponownie mieszamy zwlekę przez 30sek. Po 15minutach wykonujemy pomiar absorbancji. E=0,0 (E-ekstyncja)

Oby dwie zlewki wykonuje się w tym samym czasie. Gdy mierzymy ekstyncję zerujemy aparat na próbie kontrolnej.

X=15000 mgSO^-2₄/dm³

a=0,6

V=0,04dm³

---