Płat potyliczny

Funkcje:

widzenie; analiza koloru, ruchu, kształtu, głębi;

skojarzenia wzrokowe, ocena,

decyduje czy wrażenie jest analizowane i jaki jest jego priorytet.

Uszkodzenia:

dziury w polach wzrokowych (skotoma)

trudności w umiejscowieniu widzianych obiektów

halucynacje wzrok.; niedokładne widzenie obiektów,

trudności w rozpoznawaniu kolorów

trudności w rozpoznawaniu znaków, symboli,

trudności w rozpoznawaniu rysunków

trudności w rozpoznawaniu ruchu obiektu

trudności z czytaniem i/lub pisaniem

Płat skroniowy

Funkcje:

zakręt górny i wieczko: słuch muzyczny, fonematyczny i wrażenia dźwiękowe

obszar Wernickego : rozumienie mowy, gramatyka, prozodia

zakręt dolny: rozpoznawanie, kategoryzacja. pamięć werbalna, zapamiętywanie

część podstawna: analiza zapachów

Uszkodzenia:

zaburzenia słuchu, rozumienia mowy i percepcji dźwięków

zaburzenia wybiórczej uwagi na bodźce słuchowe i wzrokowe

problemy w rozpoznawaniu widzianych obiektów; prozopagnozja

upośledzenie porządkowania i kategoryzacji informacji werbalnych

lewa półkula - trudności w rozumieniu mowy (afazja Wernickego)

trudności w opisywaniu widzianych obiektów

zaburzenia pamięci - amnezja następcza, problemy z przypominaniem

zaburzenia zachowań seksualnych

zaburzenia kontroli zachowań agresywnych.

Płat ciemieniowy

Funkcje:

część górna: czucie dotyku, temperatury, bólu, umiejscowienie wrażeń czuciowych

prawa część dolna: orientacja przestrzenna

lewa część dolna: modelowanie relacji przestrzennych ruchów palców.

część przyśrodkowa: celowe ruchy

integracja ruchu i wzroku; integracja czucia i wzroku w jeden percept; manipulacja obiektami wymagająca koordynacji i wyobraźni przestrzenno/ruchowej.; rozumienie języka symbolicznego, pojęć abstrakcyjnych, geometrycznych.

Uszkodzenia:

całkowita niepodzielność uwagi

niezdolność do skupiania wzroku na określonym miejscu (apraksja wzrokowa)

trudności w orientacji przestrzennej

trudności w integracji wrażeń wzrokowych w jedną całość (symultagnozja)

trudności w koordynacji ruchu oczu i rąk

niezdolność do celowego działania wymagającego ruchu (apraksja)

niezdolność do odróżnienia kierunków, lewa-prawa

trudności w liczeniu (dyskalkulia)

niezdolność do nazwania obiektu (anomia);

okolice lewego zakrętu kątowego - niezdolność do umiejscowienia słów pisanych (agrafia);

problemy z czytaniem;

prawy - brak świadomości niektórych obszarów przestrzenii i części ciała (jednostronne zaniedbanie);

anozagnozja

trudności w rysowaniu;

trudności w konstruowaniu obiektów;

zaburzenia osobowości (zwykle lezje ciemieniowo-skroniowe).

zaburzenia kontroli zachowań agresywnych

Płat czołowy

Funkcje:

część górna funkcje ruchowe, pierw. kora ruchowa, kora przedruchowa, dodatkowa kora ruchowa

pamięć wyuczonych działań ruchowych, np. taniec, nawyki, specyficzne schematy zachowań

lewy płat obszar Broca (mowa); kojarzenie znaczenia i symbolu (słowa), kojarzenie sytuacyjne

część przedczołowa: "zdawanie sobie sprawy"

planowanie i inicjacja działania w odpowiedzi na zdarzenia zewnętrzne; podejmowanie decyzji

przewidywanie konsekwencji działań - symulacje w modelu świata

konfromizm społeczny, takt, wyczucie sytuacji

analiza i kontrola stanów emocjonalnych, ekspresji językowej

pamięć robocza

Uszkodzenia:

utrata możliwości poruszania częściami ciała, afazja Broca, niezdolność do planowania wykonania sekwencji ruchów przy wykonywaniu czynności

"zapętlenie", uporczywe nawracanie do jednej myśli

trudności w koncentracji na danym zadaniu; trudności w rozwiązywaniu problemów

niestabilność emocjonalna; zmiany nastroju

nieakceptowane zachowania społeczne; zachowania agresywne

Pierwsze neurony - w 4-5 tyg. z ektodermy - proces ten znany jest jako neurulacja. Kierunek wzrostu neuronów sterowany jest stężeniem białek, zwanych czynnikami neurotroficznymi, NGF.

Cewka nerwowa u wszystkich kręgowców tworzy 5 pęcherzyków. Z 5 pęcherzyków rozwija się mózgowie, najpierw rdzeniomózgowie (rdzeń przedłużony), tyłomózgowie (most i móżdżek), środmózgowie (nakrywka pnia mózgu i pokrywa), międzymózgowie (układ limbiczny, oczy, szyszynka) i na końcu kresomózgowie (kora nowa, układ węchowy, jądra podstawy mózgu.

Maksymalne tempo wzrostu mózgu przypada w okresie 5 miesiąca rozwoju płodowego do 1 roku po urodzeniu.

4 miesiące

Da się wyróżnić 15 schematów ruchowych, pierwsze specyficzne odruchy. Na poziomie pnia mózgu pojawia się nieregularna aktywność elektryczna.

5 miesiecy są reakcje na dźwięki.

6 miesiąc odróżnialne są stany snu i czuwania, obserwowane reakcje na mowę.

8 miesięcy widoczny sen REM i ruchy gałek ocznych.

Rok po urodzeniu kora ruchowa łączy się z lędźwiową częścią rdzenia kręgowego, zanika odruch Babińskiego.

PODZIAŁ

Przodomózgowie kresomózgowie i międzymózgowie.

Śródmózgowie wzgórki czworacze, pokrywa, nakrywka, konary mózgu i subst. czarna

Tyłomózgowie móżdżek, most, rdzeń przedłużony.

Centralny (ośrodkowy) układ nerwowy składa się z mózgu, móżdżku i rdzenia kręgowego (kolor pomarańczowy).

Autonomiczny układ nerwowy to część CUN i PUN, której nie kontrolujemy w świadomy sposób. Zawiaduje ukł. współczulnym

Zadania: koordynacja funkcji automatycznych

Sygnały od: chemoreceptorów, baroreceptorów, przez nerwy czaszkowe i rdzeniowe, przechodzące przez zwoje rdzeniowe

Centrum: pień mózgu, koordynacja w podwzgórzu

Obwodowy (peryferyjny) układ nerwowy: nerwy kręgowe i czaszkowe, dochodzące do mięśni i receptorów czuciowych i kończące się w rdzeniu.

Nerwy doprowadzające informację od receptorów zmysłowych do mózgu nazywa się czuciowymi lub aferentnymi, a nerwy wychodzące z mózgu i kontrolujące mięśnie i gruczoły nazywa się ruchowymi lub eferentnymi. Z rdzenia wychodzi 12 par nerwów rdzeniowych.

Uszkodzenia:

brak koordynacji ruchów (asynergia); niezgrabność; brak precyzji ruchów, problemy z utrzymaniem normalnej postawy ciała; zaburzenia równowagi, drżenie ciała, potykanie się, tendencja do przewracania i "chodzenia na szerokich nogach", słabe napięcie mięśni (hipotonia), niewyraźna mowa, nystagmus, gwałtowne ruchy gałek ocznych.

oddychanie most

kontrola rytmu serca rdzeń przedłużony

połykanie, kaszel rdzeń przedłużony

odruchy zaskoczenia śródmózgowie

system autonomiczny: pocenie się, ciśnienie krwi, temperatury i trawienia.

ogólny poziom przytomności

sen

Uszkodzenia:

płytki oddech i problemy w produkcji mowy

trudności w połykaniu płynów i pozywienia; (dysfazia)

problemy z równowagą, koordynacją, ruchami

kręcenie się w głowie i wymioty (vertigo)

trudności w postrzeganiu środowiska

zaburzenia snu (bezdech, bezsenność)

Twór siatkowaty w rdzeniu przedłużonym pnia mózgu kontroluje stan pobudzenia umysłu, czuwania i przytomności. Zawiera liczne jądra neuronów kontrolujące odechy, liczne odruchy (kichanie, wymioty), pośredniczące w przekazywaniu sygnałów zmysłowych i motorycznych, funkcje fizjologiczne i homeostazę. Dzieli się na układ wstępujący, wysyłający sygnały do wzgórza, podwzgórza i kory, oraz układ zstępujący, otrzymujący sygnały od nerwów czuciowych i móżdżku, przesyłane przez rdzeń kręgowy do mięśni.

PŁATY

Układ współczulny pobudza: rozszerza źrenicę, rozluźnia mięśnie oka, gruczoły ślinowe wytwarzają gęstą ślinę, serce bije szybciej, naczynia wieńcowe się rozszerzają, oskrzela rozkurczają, żołądek hamuje wydzielanie soków, żółć wolniej produkowana, perystaltyka zwalnia, nadnercza uwalniają adrenalinę, skóra pot, włoski się jeżą, odbyt się kurczy a pęcherz rozluźnia. Układ przywspółczulny działa odwrotnie.

UKŁAD NERWOWY

ROZWÓJ MÓZGU

PIEŃ MÓZGU śródmózgowie, most, rdzeń przedłużony

MÓŻDŻEK

Funkcje:

koordynacja ruchów celowych, utrzymanie równowagi, regulacja napięcia mięśni, pamięć niektórych odruchów, wpływ na ruchy oczu

---