Wnioski

• N9E - Stal węglowa, płytkohartująca się (posiada miękki rdzeń i twardą powierzchnię co sprawia że jest bardziej odporna na kruche pękanie). Narzędzia ze stali węglowych mogą pracować w temperaturze nie przekraczającej 200°C. Stale te odpuszcza się w temperaturze 180 - 300°C przez 1-2 godz. i chłodzi na powietrzu. W trakcie odpuszczania w martenzycie wydziela się węglik ε (epsilon) w postaci dyspersyjnych cząsteczek. W wyniku tego spada zawartość węgla i maleje twardość. Optymalną temperaturą odpuszczania jest 250°C co daje nam twardość 58 HRC.

• WNL - Narzędziowa stal stopowa do pracy na gorąco. Narzędzia wykonywane z tych stali mogą pracować w temperaturze 500 - 700°C. Stale te odpuszcza się w temperaturze 400 - 600°C. Po odpuszczaniu uzyskuje się stosunkowo niską twardość (od 44 HRC do 56 HRC), ale za to wysokie własności plastyczne. Optymalną temperaturą odpuszczania jest 500°C która daje twardość 44 HRC.

• SW7M - Szybkotnąca stal bezkobaltowa. Narzędzia wykonane z tych stali podczas pracy mogą stykać się z materiałami o temperaturze 500 - 550°C. Stale te odpuszcza się bezpośrednio po hartowaniu w temperaturze 550 - 570°C. Występuje zjawisko twardości wtórnej, gdzie twardość stali wzrasta (nawet do 68 HRC). Optymalnie, dla uzyskania efektu twardości wtórnej w celu podwyższenia twardości do 65 HRC, temperatura odpuszczania powinna zawierać się w przedziale 550 - 570°C.

Wpływ parametrów obróbki cieplnej na strukturę i właściwości wytrzymałościowe stali:

1. Prędkość chłodzenia przy hartowaniu wpływa na strukturę otrzymanej stali, możemy otrzymać strukturę martenzytyczną dla V>V_kr lub bainityczną dla V<V_kr. Otrzymanie struktury bainitycznej czyni niepotrzebnym proces odpuszczania (ze względu na niewystępowanie naprężeń).

2. Wzrost temperatury odpuszczania wywołuje spadek twardości osnowy martenzytycznej, jednocześnie jednak następuje utwardzenie węglikami nierozpuszczalnymi podczas austenityzowania, utwardzenie wydzieleniami węglików stopowych oraz wzrost twardości wywołany przemianą austenitu szczątkowego, co prowadzi do ogólnego wzrostu twardości. Wzrost temperatury odpuszczania wpływa na:

• Gorsze lecz niekiedy pożądane właściwości wytrzymałościowe (twardości oraz R_m i R_a)

• Lepsze właściwości plastyczne (A, Z, K)

3. Czas ma również znaczny wpływ na strukturę (wydzielenia, rozpuszczanie), a przez to również

na właściwości

---