www.padaczka.pl reh. złoż. Zaj. 3

1. PADACZKA - wg def. WHO pojęciem padaczki określa się przewlekłe zaburzenia czynności mózgu o różnej etiologii (źródle pochodzenia), cechujące się nawracającymi napadami. Padaczka nie jest chorobą psychiczną, aczkolwiek w niektórych przypadkach prowadzi do obniżenia sprawności intelektualnej.

Padaczka jest najczęstszą chorobą neurologiczną wieku dziecięcego. W 75% początek choroby przypada na wiek do 19 roku życia. Nierzadko występuje ona już w pierwszym roku życia.

2. Podział padaczek według etiologii obejmuje trzy grupy:
- padaczki objawowe - gdy znana jest przyczyna np. wada mózgu,
- padaczki kryptogenne - gdy padaczka ma cechy objawowe, ale nie udaje się dostępnymi metodami ustalić czynnika przyczynowego,
- padaczki idiopatyczne - gdy czynnikiem decydującym w pojawieniu się padaczki może być czynnik genetyczny. Dla kilku z nich został już zlokalizowany gen odpowiedzialny za ich ujawnienie się. 

3. NAPAD - napady są następstwem nadmiernego wyładowania czynności bioelektrycznej w komórkach nerwowych. Jeden napad nie jest padaczką. Warunkiem jej rozpoznania jest powtarzalność napadów. 

4. RODZAJE NAPADÓW: 
Obraz napadów padaczkowych jest bardzo zróżnicowany. Generalnie można je podzielić na:

I. napady uogólnione - ich istotą jest występowanie wyładowań padaczkowych w obu półkulach jednocześnie. Dzielimy je na:

- Napady niedrgawkowe polegają na krótkotrwałych (kilkusekundowych) zaburzeniach świadomości, z przerwaniem wykonywanej czynności. Napadom nieświadomości mogą towarzyszyć ruchy głowy, rąk, mruganie powiekami. Trwają one bardzo krótko, dlatego w początkowym stadium choroby, często są nie zauważane przez rodziców. Zazwyczaj zaczynają się w wieku przedszkolnym i szkolnym.

- Napady drgawkowe charakteryzują się tonicznym zwiększeniem napięcia mięśni całego ciała (faza toniczna). Fazie tonicznej, która zazwyczaj trwa ok. 20-30 sek., towarzyszy bezdech pochodzenia ośrodkowego. Zwykle kończy się wystąpieniem głębokiego wdechu, po którym rozpoczyna się faza kloniczna, czyli drgawki całego ciała, trwające ok. 1-2 min. Napadom toniczno-klonicznym, może towarzyszyć szczękościsk, mimowolne oddanie moczu i stolca, aczkolwiek objawy te występują u dzieci stosunkowo rzadko. Czasami napady toniczno-kloniczne mogą być poprzedzone napadami nieświadomości lub napadami mioklonicznymi, polegającymi na kilkusekundowych nagłych "szarpnięciach" kończyn. 

II. napady częściowe (ogniskowe) - charakteryzują się występowaniem wyładowań padaczkowych w określonym obszarze jednej półkuli mózgowej. Występowanie ognisk padaczkowych w określonych obszarach mózgu, wiąże się z dużą różnorodnością objawów klinicznych:
- zaburzenia wzrokowe, węchowe, smakowe, zaburzenia równowagi,
- drgawki jednej połowy ciała lub jednej kończyny, obniżenie lub wzrost napięcia w tych
   kończynach,
- zaburzenia świadomości, zaburzenia poznawcze, pamięci, dezorientacja w otoczeniu,
- zaburzenia wegetatywne (zwężenie lub rozszerzenie źrenic, zaburzenia ze strony
   przewodu pokarmowego, przyspieszone bicie serca).

Napady częściowe mogą przebiegać jako napady proste bez utraty świadomości i złożone, w których świadomość jest zaburzona w różnym stopniu.

Napad częściowy może się wtórnie uogólnić i przebiegać tak jak napad toniczno-kloniczny. Jeżeli nie widzimy początku napadu, różnicowanie pomiędzy napadem częściowym a pierwotnie uogólnionym może nastręczać duże trudności, bez wykonania badania EEG. 

5. PIERWSZA POMOC

ZACHOWAJ SPOKÓJ - NAPADY NAJCZĘŚCIEJ USTĘPUJĄ PO 2-3 MINUTACH!
CO NALEŻY ROBIĆ: 
- chory musi być umieszczony w bezpiecznym miejscu, z dala od wody, pracujących  urządzeń i ruchu ulicznego,

- należy zapewnić drożność dróg oddechowych, a ciało ułożyć w bezpiecznej pozycji na  boku,

- napad powinien być pozostawiony naturalnemu przebiegowi,

- pozostań przy chorym do chwili ustąpienia napadu. 
CZEGO NIE NALEŻY ROBIĆ: 
- wkładać choremu czegokolwiek między zęby,

- powstrzymywać napad - krępować ruchy ciała chorego,

- wzywać pogotowia ratunkowego lub przewozić chorego do szpitala, chyba że chory ma
   kilka następujących po sobie napadów bez odzyskania świadomości lub napad trwa
   dłużej niż 7 minut,

- ingerować w zachowanie chorego w czasie, gdy jest jeszcze w stanie dezorientacji,
   ponieważ może to niekiedy prowadzić do jego agresji.

6. ROZPOZNANIE - KIEDY ROZPOZNAJEMY PADACZKĘ?

Rozpoznanie padaczki powinno być poprzedzone analizą opierającą się na wnikliwie przeprowadzonym wywiadzie płodowo-okołoporodowym (jak przebiegała ciąża, jak wyglądał poród) i osobniczym dziecka.

Bardzo istotne jest uzyskanie dokładnego opisu samego napadu. Lekarz specjalista rzadko jest świadkiem samego napadu. Najczęściej dowiaduje się o nim od rodziców dziecka, którzy są zazwyczaj bardzo zdenerwowani i często nie pamiętają wielu istotnych dla lekarza szczegółów. Dlatego zebranie wywiadu może nastręczać wiele trudności. Z jednej bowiem strony, nie można zbyt wiele sugerować, z drugiej jednak, bardzo ważne jest uzyskanie jak najdokładniejszych informacji. Nie można też pominąć rozmowy z samym dzieckiem, które, niejednokrotnie może dostarczyć lekarzowi wielu ważnych diagnostycznie informacji. 
BADANIA DODATKOWE: EEG - ELEKTROENCEFALOGRAFIA,  CT - TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA,  MRI - REZONANS MAGNETYCZNY,  BADANIE PSYCHOLOGICZNE 

7. CZYNNIKI PROWOKUJĄCE WYSTĘPOWANIE NAPADÓW PADACZKOWYCH:
Padaczka jest chorobą przewleką, objawia się napadami o różnym przebiegu, które występują w trudnym do przewidzenia momencie. Wiadomo jednak, że istnieje szereg czynników, które mogą wywołać u niektórych pacjentów napady padaczkowe. Są to:
-INFEKCJE: Gorączka u dziecka chorego na padaczkę może nasilić napady. Dlatego należy zapobiegać infekcjom, np. poprzez unikanie przebywania w zgromadzeniach ludzi, ograniczenie do minimum wizyt w poradniach. Dzieci, które często mają zakażenia układu oddechowego powinny zgłosić się do alergologa w celu zbadania czy wraz z padaczką nie współistnieje alergia.

Choroby infekcyjne u dzieci, często przebiegające z wymiotami lub biegunką, niosą ze sobą ryzyko obniżenia poziomu leków przeciwpadaczkowych we krwi, a tym samym wystąpienia napadu. Dlatego w tych przypadkach może zaistnieć konieczność hospitalizacji w celu padania leków inną drogą niż doustną.

Ważne jest również aby rodzice poinformowali jaki lek przeciwpadaczkowy dziecko przyjmuje, gdyż niektóre antybiotyki są przeciwwskazane przy równoczesnym przyjmowaniu, np. karbamazepiny. 
- NIESYSTEMATYCZNE LECZENIE: Niesystematyczne leczenie lub zaprzestanie podawania leków przeciwpadaczkowych może wywołać napad padaczkowy. Zmian w sposobie dawkowania tych leków można dokonywać tylko po ustaleniu z lekarzem prowadzącym dziecko. 
- BODŹCE ŚWIETLNE: Pacjenci ze stwierdzoną fotowrażliwością powinni unikać kilku sytuacji:
- oglądania telewizji z bliskiej odległości,
- zaciemniania pokoju w czasie oglądania telewizji,
- patrzenia na błyskające światła (np. dyskotekowe),
- patrzenia na taflę jeziora, które odbija światło słoneczne.

Należy ograniczać czas spędzany przed telewizorem lub komputerem, a ponadto nosić okulary z filtrem UV w słoneczne dni (również zimą). Telewizor należy włączać przy pomocy pilota, nie patrząc na ekran. 
-POZBAWIENIE SNU: Napad padaczkowy może wystąpić po nieprzespanej nocy. Brak snu zmienia czynność elektryczną mózgu.
-ALKOHOL I SUBSTANCJE CHEMICZNE Niektóre leki, np. przeciwdepresyjne, obniżają próg drgawkowy i sprzyjają występowaniu napadów. Nadmierne dawki insuliny wywołują hipoglikemię (obniżenie cukru we krwi) i mogą być przyczyną napadów.

Przyczynami mogą być też:

- nadmierny wysiłek fizyczny (np. szybka jazda na rowerze)

- intensywne oddychanie 
- zdenerwowanie lub nuda
Istnieją także tzw. padaczki odruchowe kiedy to napady występują po konkretnych bodźcach indywidualnych dla każdego pacjenta. Może to być np. patrzenie na wzorce geometryczne. 

1

---