PYT. 47
Sprawa 106/77
Stan faktyczny:
Firma Simmenthal sprowadziła z Francji do Włoch wołowinę do spożycia. Zgodnie z włoskim prawem musiała opłacić koszty badań weterynaryjnych i zdrowotnych. W związku z tym wniosła powództwo przeciw włoskiej administracji finansów zgodnie z założeniem, że opłaty te stanowią przeszkodę w swobodnym przepływie towarów. ETS w postępowaniu I instancji wydał orzeczenie, zgodnie z którym wszelkie opłaty weterynaryjne i zdrowotne są traktowane jak opłaty celne, a więc ograniczają swobodę przepływu towarów i powinny być zwracane. Na tej podstawie pretor Susy wydał decyzję o zwrocie opłat firmie Simmenthal przez administrację państwową. Od decyzji organy finansowe wniosły apelację. Pretor w postępowaniu apelacyjnym uznał, że normy prawa wspólnotowego są sprzeczne z ustanowionym potem prawem krajowym. Jednak sądy włoskie nie mają uprawnień do uchylania prawa niezgodnego z prawem wspólnotowym, może to zrobić tylko Trybunał Konstytucyjny. Do tego czasu nie można stosować norm wspólnotowych sprzecznych z prawem wewnętrznym. Pretor Susy zadał ETS pytanie, czy w przypadku uchwalenia prawa sprzecznego z wspólnotowym ustawa krajowa jest natychmiastowo nieważna, czy musi ona być dopiero uchylona przez uprawnione do tego organy państwowe, co ogólnie sugerowałoby możliwość chwilowego nieobowiązywania ochrony praw jednostek do czasu rozstrzygnięcia sprzeczności.
Stanowiska stron:
Simmenthal - prawo włoskie stwarza problem, ponieważ dopuszcza dwie możliwości: albo uchylenie normy przez ustawodawcę, albo stwierdzenie niezgodności z konstytucją. Prowadzi to długich i kosztownych procesów, a dodatkowo orzeczenia sądowe nie mają mocy wstecznej. Simmenthal sugeruje ETS określenie generalnej zasady postępowania w sytuacji sprzeczności prawa krajowego ze wspólnotowym. ETS już wcześniej orzekał co do zasad obowiązywania prawa wspólnotowego, ale nie ma żadnej uniwersalnej zasady gwarantującej jednostce pełni przyznanych praw.
Państwo włoskie - postępowanie jest bezzasadne; sam fakt pierwszeństwa prawa wspólnotowego jest oczywisty, jednakże metody rozwiązywania problemów sprzeczności z krajowym porządkiem prawnym powinny pozostać w gestii prawa konstytucyjnego państw członkowskich. Upływ czasu między wnioskiem o stwierdzenie nieważności i decyzją nie musi oznaczać pozbawienie obywateli praw - decyzja może zostać wydana ex tunc [od początku], a dodatkowo będzie skuteczna wobec wszystkich takich przypadków, nie tylko konkretnej sprawy jak przy orzeczeniu ETS.
KE - we włoskim prawie jest Sajgon i władza ustawodawcza powinna dążyć do unikania kolizji prawa krajowego z prawem wspólnotowym, a jeśli już do tego dojdzie, ustawodawstwo państwowe winno być automatycznie nieważne.
Wyrok ETS:
Sąd krajowy zobowiązany jest do zapewnienia całkowitej skuteczności prawa wspólnotowego, bez zważania na ewentualnie sprzeczne z nim prawo krajowe i bez oczekiwania na uchylenie kolidującego z prawem wspólnotowym przepisu krajowego.