Estetyka
spotkanie 8
zarys zagadnień poruszanych na wykładzie
1. Powtórzenie treści poprzedniego wykładu, estetyka Fryderyka Schillera
człowiek jako istota zmysłowo-duchowa
przeciwstawienie kultury fizycznej i kultury moralnej
pojęcie wzniosłości (przyrody) i patetyczności (sztucznie wywołanej wzniosłości) , wdzięku i godności człowieka
2. Arystotelesa teoria sztuki
od Platona do Arystotelesa,
pojęcie mimesis, samoistność dzieła sztuki,
składniki tragedii: mythos (układ, organizacja, przedstawienie zdarzeń), dianoia (myślenie, postawa intelektualna bohaterów), ethos (charakter moralny postaci), leksis (wysłowienie, szata słowna); zasadnicza rola układu zdarzeń prowadzącego do zbłądzenia bohatera.
3. Tragedia antyczna: agony, sposób przedstawienia tragedii (maski, koturny, stroje)
4. Zjawisko tragizmu
warunki pojawienia się tragizmu: konflikt dwóch wysokich pozytywnych wartości (przykład - Antygona Sofoklesa),
pojęcie węzła tragicznego (przykład - Król Edyp Sofoklesa),
smutek tragiczny,
katharsis - rodowód pojęcia, znaczenie katharsis dla tragizmu (przykład - Homo faber Maxa Frischa,
tragizm - pomiędzy światem „jaki jest” a światem „jaki być powinien”,
tragizm a inne wartości estetyczne, tragizm i wzniosłość.
Pojęcia:
F. Schiller: kultura fizyczna i kultura moralna, wdzięk, wzniosłość, patetyczność, godność,
Arystoteles: mimesis, katharsis
tragizm: konflikt tragiczny, węzeł tragiczny, katharsis
Literatura:
wprowadzająca:
Kaśkiewicz Kinga, Piękno i wzniosłość w filozofii Fryderyka Schillera, Toruń 2004.
Marek J. Siemek, Fryderyk Schiller, Warszawa 1970 (tu również wybór tekstów źródłowych).
źródłowa:
Max Scheler, O zjawisku tragiczności, W: Arystoteles, Hume, Scheler, O tragedii i tragiczności.
Arystoteles, Poetyka, wyd. dowolne.