Na co należy zwrócić uwagę przy wyborze pługa
Rama pługa
Rama pługa połączona z układem zawieszenia stanowi główny zespół przenoszący największe obciążenia, zarówno podczas pracy jak i transportu. Na rynku oferowane są pługi z konstrukcją ramy w różny sposób związaną z liczbą korpusów.
Przykładowo, pług 4 skibowy może mieć ramę dzieloną 1+1+1+1 korpus lub 3+1, lub jednolitą konstrukcję dla wszystkich 4 korpusów. Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i wady. Szczególnie jest to istotne w momentach występowania dynamicznych obciążeń np. przy uderzeniu narzędziem o przeszkodę (kamień) podczas orki wykonywanej z dużą prędkością. Ogólnie rzecz biorąc, rozwiązanie konstrukcyjne ramy najczęściej jest podyktowane możliwościami produkcji, a także potrzebą zapewnienia dealerowi łatwości dopasowania się do wymogów rynku, aby mógł sprzedać pług np. jako 3 lub 4 skibowy.
Rozstaw korpusów płużnych
Rozstaw korpusów płużnych jest ważny ze względu na pracę narzędzia, zwłaszcza na polach z pozostałościami roślinnymi na powierzchni.
W praktyce, potrzebny jest rozstaw korpusów co najmniej 90/95 cm, a nawet być może 100 cm. Należy jednak zauważyć, ze wraz ze wzrostem odległości pomiędzy korpusami zwiększa się zapotrzebowanie na siłę udźwigu podnośnika ciągnika, a także wykonywanie skrętów i nawrotów pługiem staje się trudniejsze. Im dłuższy jest pług, tym większy promień skrętu jest potrzebny podczas nawracania. Problem ten jest rozwiązywany poprzez montowanie specjalnego siłownika, który przed wykonaniem nawrotu zmienia ustawienie pługa. Po wykonaniu nawrotu, pług jest przestawiany do ustawienia wyjściowego. Podczas wykonywania nawrotu pług musi być odpowiednio wysoko uniesiony, aby na nierównościach w pasie nawrotu, tylne koło narzędzia nie uderzało o powierzchnię pola, co może prowadzić do poważnego uszkodzenia narzędzia.
Wytrzymałość konstrukcji
Po podjęciu decyzji co do liczby korpusów jaką powinien mieć pług, bardzo ważny jest wybór modelu, który miałby odpowiednią liczbę korpusów i równocześnie mieścił się w środku danego typoszeregu. Przykładowo, jeżeli potrzebny jest pług 4 skibowy i w skład typoszeregu A wchodzą narzędzia o 2, 3, 4 korpusach,
a w typoszeregu B - z 3, 4, 5 korpusami, zaleca się wybór narzędzia z typoszeregu B.
W typoszeregu A, pług 4 skibowy jest narzędziem najcięższym co oznacza, że jeżeli nastąpi rok z bardzo niekorzystnymi warunkami polowymi, narzędzie to pracuje w skrajnych zakresach tolerancji obciążeniowej.
Oczywiście pług 4 skibowy z typoszeregu A zwykle jest tańszy niż pług 4 skibowy z typoszeregu B. Należy jednak mieć na uwadze fakt, że zakup pługa w oparciu jedynie o cenę, jest inwestycją krótkoterminową.
Szerokość orki na jeden korpus
W większości pługów, nominalna szerokość orki przypadająca na jeden korpus wynosi 40 cm (16"). Zapewnia to najkorzystniejszą relację pomiędzy głębokością orki, a szerokością orki przypadającą na jeden korpus. Najkorzystniejsze warunki odwracania skiby uzyskuje się gdy szerokość orki jest 1,4 raza większa od głębokości orki.
Można wyróżnić trzy grupy pługów różniące się sposobem ustawienia szerokości orki przypadającej na jeden korpus.
Pierwszą grupę stanowią pługi, w których słupice korpusów są przymocowane na stałe, przyspawane w określonych odległościach. Takie pługi mogą pracować jedynie przy stałej szerokości orki przypadającej na korpus.
Druga grupa, najpowszechniej występująca, to pługi posiadające regulację szerokości orki na jeden korpus. Za pomocą pojedynczej śruby można ustawić szerokość orki na jeden korpus np.: 30 cm, 35 cm, 40 cm (12", 14", 16") lub 35 cm, 40 cm 45 cm (14", 16", 18") w zależności od rozstawu korpusów. Z praktyki wiadomo jednak, że farmerzy nie zmieniają ustawienia z 40 cm na 35 cm (z 16" do 14"). Stosowanie takiego rozwiązania umożliwia dopasowanie narzędzia do wymogów rynku innych krajów, gdzie np. najczęściej używane są pługi o szerokości nominalnej korpusu 35 cm (14").
Do trzeciej grupy pługów można zaliczyć te, które posiadają zmienną regulację szerokości orki, wykonywaną bezstopniowo za pomocą siłownika hydraulicznego sterowanego z kabiny ciągnika.
Siłownik zmienia kąt ustawienia ramy pługa, przy zachowaniu kąta ustawienia każdego korpusu płużnego. System ten jest bardzo przydatny podczas pracy na pochyleniach terenu. Podjeżdżając pod stok można zmniejszyć szerokość orki i zwiększyć podczas zjazdu.
Ten system regulacji jest szczególnie przydatny podczas orki pól o nieregularnych kształtach jak i w warunkach dużych zmienności glebowych. Niekorzystna jest natomiast zwiększona liczba połączeń ruchomych, które zwykle stanowią słabą stronę pługa, a także wyższa cena narzędzia, nawet o 45%.
Typy pługów
Na rynku oferowane są pługi odwracalne i zagonowe.
Pługi te w zależności od rodzaju agregatowania z ciągnikiem można podzielić na zawieszane, półzawieszane i tzw. wagonowe.
Sprzedaż pługów zagonowych ulega znacznemu zmniejszeniu. Pługi odwracalne do 5 korpusów cieszą się największym popytem. Dostępne są również większe, zawieszane pługi odwracalne, ale w praktyce ich sprzedaż jest niewielka. Z jednej strony, są zbyt ciężkie i wymagają dużej siły udźwigu podnośnika ciągnika, z drugiej zaś, współpraca ciągnika z takim pługiem wymaga dużego dociążenia osi dla zachowania warunku sterowności agregatu.
Pługi o większej liczbie korpusów niż 6 są zazwyczaj narzędziami półzawieszanymi. Ich zaletą jest łatwość regulacji, zaś cechą niekorzystną jest zmiana położenia środka masy podczas wykonywania nawrotu, mogąca na nierównym terenie prowadzić do zakłócenia stabilności agregatu.
Cechą konstrukcji pługów wagonowych jest połączenie dwóch zestawów korpusów dzieloną ramą, z podparciem na kołach w miejscu łączenia ramy.
Koła podporowe służą również do regulacji głębokości orki, a także do unoszenia narzędzia podczas nawrotów. Przegubowe połączenie dwóch ram i podparcie na kołach pozwala niezależnie regulować ustawienie zestawów korpusów płużnych, prowadząc do polepszenia równomierności głębokości orki, zwłaszcza na terenach pagórkowatych i na krańcach pola. Pług wagonowy zachowuje również większą stabilność podczas transportu drogowego.
Pług jest narzędziem wymagającym dokładnej regulacji, tworzącym podstawy pod przyszłe plony. Znajomość wpływu poszczególnych elementów na pracę pługa pomaga w doborze maszyny do uprawy wykonywanej na różnych glebach i w różnych warunkach polowych.
1