Leptospiroza

(leptospirosis ictearus infectiosus)

Leptospiroza owiec cechuje się objawami typowymi dla posocznicy,

Występuje również krwiomocz, niedokrwistość, żółtaczka i atonia przewodu pokarmowego, ronienia.

Występowanie:

• popularna na całym świecie

• chorobotwórcze dla wielu gatunków zwierząt oraz człowieka.

Etiologia.

• najczęściej L. pomona i L. haemoglobinuriae

• smukła, spiralny kształt,

• dostrzegalne za pomocą mikroskopu o ciemnym polu widzenia.

• wzrost w warunkach tlenowych i beztlenowych na specjalnych podłożach płynnych.

• zarazki te nie są oporne na działanie czynników fizycznych i chemicznych.

temperaturze 60° sublimat (1:200), jod, fenol i formalina.

Wrota:

per os, per cutis

Źródło zakażenia:

• ziemia, ściółka i woda,

• zwierzęta nosiciele i siewcy zarazka. (gryzonie)

Epizootiologia:

• Chorobę obserwuje się głównie u jagniąt.

• występuje głównie w krajach o cieplejszym klimacie i znacznej wilgotności.

• bezobjawowe nosicielstwo zarazka.

Patogeneza:

• O.I.: 3—10 dni

• Patogeneza leptospirozy nie jest bliżej wyjaśniona.

• zakażenie → krwiobieg → narządy wewnętrzne (wątroba, OUN, nerki).

Objawy:

przebieg ostry

• objawy typowe dla posocznicy,

nagła zwyżka temp. do 42°, przypieszone tętno,

• utratę apetytu, podniecenie lub osowiałość i apatię.

przebieg podostry

• zwyżka temp.

• przekrwienie spojówek

• krwiomocz, żółtaczkę

• objawy ze strony OUN - nieskoordynowane ruchach i drżeniu mięśni.

• atonia p.pok., zaburzenia w oddawaniu kału

• owrzodzenia błony śluzowej j. ustnej i języka

przebieg przewlekły

• okresowa zwyżka temp.

• wychudzenie, atonia p. pok., biegunka

• Upadki: 8 - 10%.

ronienia

A.P.:

• żółtaczka.

• powiększenie, zwyrodnienie wątroby.

• zapalenia jelit do krwotocznego włącznie

• śledziona przekrwiona, ale nigdy nie jest powiększona

• pęcherzyk żółciowy jest wypełniony.

• zapalenie nerek z ogniskmi martwicy oraz krwiomocz.

• pęcherzu moczowym wybroczyny

• przy postaciach ostrej i podostrej pod błonami surowiczymi - wybroczny (płuca, nerki, wątroba).

Rozpoznawanie:

• objaw charakterystyczny - żółtaczka.

• badania laboratoryjne.

Badania laboratoryjne.

• materiał: świeża krew, mocz, rozcier narządów wewnętrznych

• odwirowany osad moczu badamy na obecność leptospir w ciemnym polu widzenia.

• próba aglutynacji z surowicą zwierzęcia badanego i antygenami poszczególnych serotypów leptospir

(+) rozcieńczenie surowicy 1:1000

(+/-) 1:700 —1:800

(-) 1:400

• przeciwciała swoiste dla leptospir pojawiają się około 10 dni po zakażeniu.

Zwalczanie.

• antybiotyki o szerokim spektrum działania - streptomycyna i terramycyna.

• eliminacja owiec zakażonych i podejrzanych

• deratyzacja

• unikanie wilgotnych i bagnistych pastwisk.

• profilaktyka swoista - szczepionka inaktywowana lub atenuowana, zawierająca te serotypy leptospir, które w danym regionie są najczęściej wyosabniane od padłych owiec.

psy

Etiologia

L. icterohaemorrhagiae, L. canicola,

Postacie kliniczne

żołądkowo-jelitowa

• okres zwiastunowy = gorączka ok. 40°C → temp. w normie; objawy ogólne:

• osowiałość, brak apetytu, wymioty, biegunka

• drżenia mięśni, sztywność tylnych kończyn, bóle mięśniowe, trudność poruszania się

• przekrwienie spojówek, rozszerzenie naczyń białkówki

• zapalenie migdałków i błony śluzowej nosa

• w miarę rozwoju choroby - zaburzenia żołądkowo- jelitowe, odcinkowe porażenie mięśniówki jelit prowadzące do wgłobień, spadek elastyczności skóry, brązowe zabarwienie języka

postać nerkowa

• osowiałość, brak apetytu, wymioty, biegunka

• przekrwienie spojówek, rozszerzenie naczyń białkówki

• erozje i owrzodzenia na błonie śluzowej jamy ustnej + fetor ex ore

• kamień nazębny

• martwica koniuszka języka

• wtórne uremiczne zapalenie języka i jelit → szklisty kał i krwawe wymioty

• tętno nieregularne, słabe, zwolnione

• nerki obrzękłe bolesne przy ucisku

• mocznica

postać posocznicowa

• kilkudniowy okres gorączkowy w którym pies ginie wykazując objawy postaci nerkowej lub żołądkowo-jelitowej

Diagnostyka róznicowa: nosówka w postaci żołądkowo-jelitowej, toksoplazmoza, listerioza, zaburzenia p.pok., zatrucia.

Zapobieganie: unikać podawania surowych nerek

Swinie

Etiologia:

L. icterohaemorrhagiae, L. sejroe, L. saxkoebing

Postacie kliniczne:

ostry

temperatura 39,5 - 40,5

• osowiałość, brak apetytu, wymioty, biegunka

• zapalenie spojówek

• wybroczynowość

• zaburzenia ruchu

• anemizacja błon śluzowych, żółtaczka

• poyuria, haematuria

• zaburzenia OUN

• u macior karmiących - zanik mleczności

łagodny

• objawy ogólne - lekkie: osowiałość, brak apetytu, wymioty, biegunka, zburzenia równowagi, poronienia, rodzenie słabszych prosiąt, gorsze przyrosty

ronienia

• zazwyczaj w drugiej połowie ciąży (90 - 111 dzien) bez objawów zwiastunowych

• rodzenie martwych lub osłabionych płodów

Diagnostyka róznicowa: toksoplazmoza, listerioza, choroba cieszyńska, zatrucia

w przypadkach ronień: bruceloza, ch. Aujeskyego

Bydło

Etiologia:

• postać ciężka - L. icterohaemorrhagiae, L pomona

• postać lekka - L. sejroe, L. saxkoebing, L. grippotyphosa, L. canicola

Postacie kliniczne:

nadostra:

• temperatura 40,5 - 41,5

• depresja, wstrzymanie laktacji,

• śmierć 24 - 48 h

ostra:

• temperatura wysoka

• brak apetytu depresja

• poliuria

• po 3-5 dniach - hemoglobinuria i żółtaczka z jednoczesnym spadkiem temperatury

• atonia żwacza, zaparcia

• duszność, przyspieszenie akcji serca

• zapalenie spojówek

• wybroczynowośćowrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej i języka, martwica skóry grzbietu, małżowin usznych

• niedokrwistość

• obniżenie laktacji, krew w mleku

podostra

• trwa ok 2 tyg.

• hemoglobinuria, żółtaczka

• długotrwała gorączka typu zwalniajacego

• objawy jak w postaci ostrej ale słabiej zaznaczone

przewlekła

• zmienna gorączka

• długotrwała biegunka

• nieznaczna hemoglobinuria (może być jedynym objawem choroby)

• nieregularna żółtaczka

atypowa

• nieznaczna gorączka

• obniżona laktacja

• owrzodzenia dziąseł

• ślinienie

• zaburzenia p.pok.

ronienia

• 1 - 2 tyg. od zakażenia

• bez objawów zwiastunowych

• brak powikłań

Diagnostyka róznicowa: niezakaźne choroby p.pok., pastereloza, piroplazmoza,

w przypadkach ronień: bruceloza,

Konie:

Etiologia:

• bardzo wiele czynników etiologicznych co warunkuje wielopostaciowość choroby u koni

postacie kliniczne:

nadostra

• temperatura 39,5 - 40,5

• przyspieszona akcja serca i oddechów

• osowiałość, brak apetytu, zaparcia

• żółtaczka, ciemny mocz

• wybroczyny

• drgawki mięśniowe, zaburzenia ruchu, porażenia zadu

• śmierć z objawami drgawek i duszności

ostra

• objawy jak wyżej

• konie szybko się męczą i pocą

• w 2-3 dniu żółtaczka z jednoczesnym spadkiem temperatury

• krwawienie z nosa

• martwica i owrzodzenia błony śluzowej jamy ustnej i nosa

• martwica skóry zwypadaniem włosa

podostra

• objawy jak wyżej, aleo mniejszym natężeniu

• gorączka w typie przerywanym

• silne wychudzenie

• czas trwania 20 - 30 dni

przewlekła

• jest najczęściej zejściem poprzednich form leptospirozy

• szybkie chudnięcie przy zachowanym apetycie

• osłabienie

• okresowe nawroty choroby z pojawieniem się gorączki, żółtaczki

• choroba doprowadza do wyniszczenia

atypowa

• łagodny przebieg, słabo zaznaczone objawy przebiegu ostrego

• niedokrwistość

• mięśnibóle

• osłabienie

• zaparcia

leptospirozowe zapalenie mózgu (meningoencephalitis leptospirotica equorum)

• brak apetytu

• gorączka krótkotrwała

• ziewanie

3 dnia:

• osowiałość, depresja

• pobudliwość, parcie na przeszkody

• temp w okresie przedagonalnym subnormalna

• śmierć w 48 h od pojawienia się objawów nerwowych (5dzień choroby)

ślepota miesięczna

Diagnostyka róznicowa: niezakaźne choroby p.pok., ch. zakażne z grupy posocznic, zatrucia wirusowe zapalenia mózgu,

NZK

Piśmiennictwo:

1. Cąkała S.: „Choroby owiec” Warszawa 1975,

2. Wachnik Z. „Zarys chorób zakażnych zwierząt”

3

---