TECHNIKA I ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN

Prowadzący: dr inż. Wojciech Pusz

Ćwiczenie 2: SYNTETYCZNE POCHODNE PYRETRYN I NIKOTYNY ORAZ NEREISTOKSYNY

Pyretroidy, a pyretryny

- mniejsza podatność na fotodegradacje i rozkład enzymatyczny w ciele owada

- większą odporność na utlenianie

- większa trwałość środka

- niższa toksyczność dla zwierząt stałocieplnych

PYRETROIDY

Mają szerokie spektrum działania. Na owady działają kontaktowo, żołądkowo, a na roślinę - powierzchniowo. Wykazują także działanie repelentne (np. na pszczoły).

Zalety:

- odstraszające działanie na niektóre owady

- stosowanie niskich dawek na 1 ha

- szerokie spektrum działania

- stosunkowo mała toksyczność dla stałocieplnych

Wady:

- brak selektywności

- wysoka toksyczność dla ryb, pszczół i owadów pożytecznych

- szybkie pojawienie się szkodników odpornych na te związki

- „faworyzowanie” przędziorków

- ograniczenia temperaturowe (do +20C) tzw. ujemny współczynnik temperaturowy

Optymalna temperatura dla pyretroidów to 15-16C

Wpływ temperatury można minimalizować poprzez:

- wykonanie zabiegu wieczorem

- brak słońca podczas zabiegu

- rozpylanie wytwarzające krople o większej średnicy

Pyretroidy działają na owady szybko, zakłócając działanie kanałów jonowych w membranach komórek nerwowych.

[ t u t a j j e s t r y s u n e k P R E S Y N A P S Y]

Do najczęściej stosowanych pyretroidów należą:

- Alfametryna (Fastach 10EC)

- Bifentryna (telstar 100EC) - do zwalczania przędziorków

- Cypermetryna (Cyperkill 25EC)

- Deltametryna (Decis 25EC)

- Lambda-cyhalotryna (Karate Zeon 100CS) - do zwalczania przędziorków

NEONIKOTYNOIDY

Dzielimy na trzy podklasy:

- związki chloronikotynilowe (neonikotynoidy pierwszej generacji)

- związki tianikotynilowe (neonikotynoidy drugiej generacji)

- związki nitrometylenowe

Najważniejsze cechy:

Lepsza rozpuszczalność w wodzie - lepsze działanie systemiczne i żołądkowe, gorsze- kontaktowe niż nikotyna.

Wiąże się to z większą selektywnością wobec owadów pożytecznych.

Działają także owicydalnie (jajobójcze).

Pochodne nikotyny wiążą się z receptorem NAChR i początkowo powoduje nadwzbudzenie neuronu, a następnie zahamowanie przewodnictwa przez synapsę.

Do najczęściej stosowanych pochodnych nikotyny należą:

- Tiametoksam (Actara 25WP)

- Tiachlopryd (Calypso 480 EC) - krótki okres karencji i prewencji (polecane dla sadownictwa)

- Imidachlopryd (Chinook 200 FS, Confidor 200 SL) - na mszyce ochojniki

- Acetamipryd (Mospilan 20 SP) - na stonkę

Pochodne nereistoksyny

Jedną substancją zarejestrowaną w Polsce jest Bensultap (Bancol 50 WP). Wszystkie związki SA analogami związków wyizolowanych z pierścienic morskich z rodziny Nereidae. Wykazują działanie podobne jak pochodne nikotyny - są inhibitorami NAChR w układzie nerwowym owadów.

---