37. Działanie, jakich elementów zmniejsza obciążenie kręgosłupa lędźwiowego
Odp. Tłocznia brzuszna i klatka piersiowa
38. Niestabilność kręgosłupa
Definicja niestabilności wg White i Panjabi -utrata zdolności kręgosłupa w warunkach fizjologicznych obciążeń do zachowania ruchomości nie powodującej powstawania lub zwiększenia ubytków neurologicznych, istotnej deformacji, lub znaczących dolegliwości bólowych". Zdefiniowanie momentu, w którym możemy mówić o
niestabilności kręgosłupa jest znacznie prostsze w przebiegu złamań. Trudniej zdefiniować moment niestabilności w przebiegu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa. Pomocne w zrozumieniu klinicznym niestabilności kręgosłupa stanowi koncepcja "strefy neutralnej" (neutral zone) zaproponowana przez Panjabiego , który podkreśla znaczenie ciągłości między stanem pełnej stabilności podczas ruchu, poprzez nadmierną ruchomość segmentalną (w przebiegu zmian zwyrodnieniowych), kończąc na możliwych deformacjach pourazowych o cechach niestabilności.
39. Tłocznia brzuszna i klatka piersiowa mogą odciążać kręgosłup lędźwiowy - udowodnij. Kręgosłup można rozpatrywać jako wieloczłonową elastyczną kolumnę; wspieraną przez mięśnie przykręgosłupowe oraz przyczepione do niego 2 komory — jamę brzuszną i klatkę piersiową. Z chwilą wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej i klatce piersiowej, w związku ze skurczem odpowiednich mięśni, dochodzi do podparcia i stabilizacji kręgosłupa. Ciśnienie w klatce piersiowej wzrasta pod wpływem skurczów mięśni międzykostnych, obręczy barkowej oraz przepony. Ciśnienie wewnątrz jamy brzusznej podnosi się pod wpływem skurczów mięśni brzucha oraz przepony. Główne działanie wywierają mięśnie poprzeczne brzucha; mięśnie proste przeciwdziałają zwisaniu brzucha. W czasie wysiłku fizycznego ciśnienie wewnątrz klatki piersiowej jest niższe od ciśnienia w jamie brzusznej, ale bardziej stałe. Jednakże w przypadku przedłużającego się wysiłku nie może ono być dalej utrzymywane z racji konieczności zaczerpnięcia powietrza; natomiast ciśnienie brzuszne może być utrzymywane przez długi okres.
Skurcze mięśni międzykostnych oraz mięśni obręczy barkowej usztywniając klatkę piersiową umożliwiają przejęcie przez nią części nacisków padających na kręgosłup w odcinku piersiowym. W wyniku tego naciski działające na kręgosłup w odcinku piersiowym zostają zmniejszone o 50%. W podobny sposób odciąża lędźwiowy odcinek kręgosłupa jama brzuszna, która usztywnia się w wyniku skurczów przepony i mięśni brzusznych. Mechanizm ten jest w stanie zmniejszyć naciski padające na krążki międzykręgowe L,—S! o ok. 30%.
Każda asymetryczna zmiana napięcia czynnego aparatu równowagi powoduje zmianę kształtu kręgosłupa (i odwrotnie). Zasadniczą rolę w statyce i dynamice kręgosłupa odgrywają głębokie mięśnie grzbietu {zwane prostownikiem grzbietu), przebiegające po obu stronach wyrostków kolczystych i rozciągające się od podstawy czaszki aż do kości krzyżowej.
Głównym antagonistą głębokich mięśni grzbietu jest mięsień prosty brzucha, zwany inaczej zginaczem grzbietu Obie te przeciwstawne grupy mięśniowe działają na przeciwstawnych końcach dźwigni dwuramiennej, której punktem podparcia jest jądro miażdżyste krążków międzykręgowych. Mięsień prosty i współdziałające z nim mięśnie brzucha mają długie ramię siły (żebra), zaś prostownik grzbietu — ramię bardzo krótkie (wyrostki poprzeczne i kolczyste, kąty żeber). Ponadto na korzyść mięśni brzucha działa zawartość klatki piersiowej i jamy brzusznej. Nic też dziwnego, że aby zrównoważyć działanie mięśni brzucha, prostownik grzbietu musi rozwinąć siłę rzędu aż ok. 350 kg (Bradford). W wyniku tego na krążki międzykręgowe działa olbrzymi nacisk osiowy, mogący w odcinku lędźwiowym sięgać 400 kg, a więc siła wystarczająca do rozerwania pierścienia włóknistego i wypchnięcia jądra miażdżystego (czemu przeciwdziała tłocznia brzuszna).