MiP wyk.4 24.10.2012
TO CO NA CZERWONO TO GADAŁ, ŻE WAŻNE I ŻEBY PAMIĘTAĆ :)
Temat: Ziarenkowce G+.
Gronkowiec złocisty (S. aureus) wytwarza:
- katalazę - enzym z grupy oksydoreduktaz katalizujący proces rozkładu nadtlenku wodoru do wody i tlenu. Wytwarzana jest przez gronkowce. Paciorkowce nie wytwarzają.
- koagulazę, która powoduje aktywację kaskady krzepnięcia krwi. Koagulaza nie jest wytwarzana przez S. epidermidis, S. saprophyticus, S. hominis, S. haemolyticus
-hemolizyny, które wywołują lizę (rozpad) erytrocytów: fibrynolizynę, leukocydyny, dermatotoksyny, enterotoksyny, hialuronidazę
Gronkowce:
- ponad 20 gatunków kolonizuje człowieka (skóra, gruczoły skórne, błony śluzowe)
- gatunki występujące tylko u ludzi: S. auricularis, S. capitis, S. hominis
- gatunki występujące u zwierząt: S. intermedius
- popularne gatunki: S. epidermidis, S. saprophiticus
Zakażenie wywołane przez gronkowca złocistego:
- zapalenie mieszków włosowych (powierzchowne): czyrak, czyrak mnogi, liszajec gronkowcowy
- bakteriemia-----------------------------------------I
- zapalenie mięśnia sercowego--------------------I
- zakażenie dróg moczowych----------------------I-----zakażenie inwazyjne i uogólnione
- zapalenie szpiku kostnego------------------------I
- zapalenie płuc--------------------------------------I
- zespół oparzonej skóry-------------------------------I
- zespół wstrząsu toksycznego------------------------I---------zakażenie toksynami
- zatrucia pokarmowe-----------------------------------I
Czynniki ryzyka sprzyjające rozwojowi zakażenia wywołanemu przez gronkowca, koagulazo - ujemne:
- cewnik
- proteza stawowa
- proteza naczyniowa
- sztuczne zastawki serca
- niedobory odporności
- immunosupresja
Identyfikacja:
- morfologia komórek (gronkowca)
- morfologia kolonii (żółte zabarwienie)
- beta - hemoliza
- wytwarzają katalazę
- wytwarzają koagulazę (wolną i związaną)
- identyfikacja biochemiczna dla koagulazo - ujemnych
- lekowrażliwość
Szczepy metycylinooporne (MRSA):
- MRSA: S. aureus
- oporność na metycylinę oznacza oporność na wszystkie antybiotyki betalaktamowe: penicyliny (penicylina używana jest do oznaczania oporności bakterii), cefalosporyny, karbapenemy, leki zawierające inhibitor beta - laktamaz
- szczepy o obniżonej wrażliwości na wankomycynę (VISA, GISA)
- szczepy oporne na wankomycynę (VRSA)
Gronkowiec złocisty (S. aureus):
- to drobnoustrój, który może zakazić każdą tkankę
- bardzo często wywołuje zakażenia szpitalne (endo- i egzogenne) - zwłaszcza po zabiegach chirurgicznych (ortopedycznych)
- kolonizuje od 15 - 70% populacji ludzkiej
- EMRSA - zachorowanie ogniskowe
Nosicielstwo:
- nozdrza przednie
- skóra (miejsca owłosione, wilgotne i ucieplone: pacha, pachwina, okolica odbytu)
- układ pokarmowy
Gronkowiec złocisty przeżywa, choć nie mnoży się w środowisku suchym.
Droga zakażenia - w przypadku zakażeń egzogennych najczęściej droga kontaktowa (droga powietrzna odgrywa mniejszą rolę)
Okres wylęgania: krótki, czasem dłuższy (po zabiegach operacyjnych):
- zespół wstrząsu toksycznego: 2-3 dni
- toksyczne zakażenie pokarmowe: kilkanaście minut do kilku godzin
MRSA - szczepy wrażliwe na antybiotyki, ale oporne (90% szczepów) na penicylinę.
Gronkowiec złocisty - badanie przesiewowe - badanie przesiewowe należy bezwzględnie wykonywać przed „dużymi” zabiegami „czystymi”, np. kardiochirurgiczno - naczyniowymi, ortopedycznymi.
Szczególnie pacjenci, jeśli byli:
- wcześniej hospitalizowani
- poddawani b. intensywnemu leczeniu
- mieli kontakt z nosicielem MRSA
powinni być badani przy przyjęciu na obecność MRSA. Szczególnie oddziały: zabiegowe, dializ, noworodki.
Leki:
- Mupirocyna działanie bakteriostatyczne na ziarenkowce Gram-dodatnie, głównie na gronkowce. Szybko narasta oporność na mupirocynę, ze względu na jej częste stosowanie, dlatego należy stosować ją tylko w sytuacjach koniecznych. Likwidacja nosicielstwa gronkowca w jamie nosowej, liszajec zakaźny i wtórnie zakażone urazowe uszkodzenia skóry (np. Bactrobon, Mupirox)
- maść z gentamycyną
Eliminacja MRSA następuje po wypisaniu ze szpitala i odstawieniu antybiotykoterapii ( szczepy oporne są słabsze po odtworzeniu normalnej flory i w zderzeniu ze szczepami dzikimi następuje ich eliminacja).
Kryteria podziału paciorkowców (streptokoki) wg Lancefeld'a:
a) paciorkowce beta - hemolizujące
GRUPA A: S. pyogenes (paciorkowiec ropny): angina, szkarlatyna, zakażenia skóry (liszajec, cellulitis, gorączka połogowa, zapalenie tkanki podskórnej, zapalenie naczyń i węzłów limfatycznych, powikłania : gorączka reumatyczna
S. pyogenes produkuje toksynę - streptolizynę ASO
b) paciorkowce alfa - hemolizujące (paciorkowce jamy ustnej): S. mutans, S. salivarius, S. mitis, S. sanguis, S. anginosus, S. milleri, S. intermedius, S. constellatus
Grupa S. milleri
- występuje na płytce nazębnej i powierzchni błon śluzowych
- przyczyna ropni narządów wewnętrznych (mózg, wątroba), zapalenia wyrostka robaczkowego, zapalenia otrzewnej, zapalenia wsierdza
Chorobotwórczość S. pneumoniae (dwoinka zapalenia płuc) - zapalenie płuc, ucha środkowego, zatok.
ASO - ODCZYN ANTYSTREPTOLIZYNOWY.
Stosowany w diagnostyce nieropnych następstw zakażeń - S. pyogenes
S. agalactiae: zapalenie błony śluzowej macicy, poronienie septyczne, gorączka połogowa; u noworodków posocznica noworodkowa, zespół ostrej niewydolności oddechowej; u dorosłych zakażenia dróg moczowych, zapalenia m. sercowego, zapalenia płuc,
zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych, zapalenie otrzewnej, ropne zapalenie stawów
Rodzaj Enterococcus (enterokoki):
- izolowane najczęściej: E. Faecalis, E. Faecium
- izolowane rzadziej: E. Avium, E. Casseliflavus, E. Durans, E. Gallinarum
- flora przewodu pokarmowego
- poważne zakażenie dróg moczowych
- identyfikacja: morfologia komórek
Temat: Rzęsistkowica (Trichomoniasis).
Rzęsistkowica - wg WHO kilka lat temu, była to najczęściej przenoszona choroba drogą
płciową.
- patogen: Trichomonas vaginalis (jednokomórkowy, mobilny wiciowiec)
- uszkadza komórki nabłonka pochwy, zakaża cewkę moczową i gruczoły Skenego
- kobieta zakaża partnera w 30 - 40%
- okres wylęgania: 3- 28 dni
- u ok. 15% kobiet jest bezobjawowa
Objawy:
- upławy
- nieprzyjemny zapach
- podrażnienie, świąd
- dyspareunia (ból podczas stosunku)
- dysuria (bolesne oddawanie moczu)
- dyskomfort w podbrzuszu
Leczenie:
- metronidazol 2g jednorazowo lub 2x0,5x7dni
- Clotrimozol w ciąży
- można łączyć terapię doustną z dopochwową
- metronidazol + tinidazol (przy oporności)