Sprawko5, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody, laboratorium


INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA

UNIWERSYTET ZIELONOGÓRSKI

OCZYSZCZANIE WODY LABORATORIUM

III ROK INŻYNIERII ŚRODOWISKA

STUDIA DZIENNE GRUPA 37 B

26.11.2013

TYDZIEŃ 7

TEMAT

Zmiękczanie wody metodą termiczną

AUTORZY OPRACOWANIA:

JAKUB WOŹNIAK

CZĘŚĆ TEORETYCZNA

Twardość wody jest pojęciem umownym, określającym zawartość w wodzie kationów dwuwartościowych, głównie wapnia i magnezu. Pierwotnie twardość oznaczała właściwość zużywania mydła przez wodę bez powstawania piany. Ponieważ twardość wody jest pojęciem niezbyt precyzyjnie określonym, więc w ostatnich latach odchodzi się od niej, zastępując ją zawartością wapnia i magnezu oraz innych kationów powodujących twardość wody.

Rozróżnia się następujące rodzaje twardości wody:

  1. Twardość ogólna jest to całkowita zawartość jonów Ca2+, Mg2+, a także innych jonów dwuwartościowych, np. Fe2+, Mn2+, Ba2+, Sr2+. Ze względu na występujące w wodach duże stężenie jonów Ca2+ , Mg2+ i małe stężenie innych jonów metali dwuwartościowych, twardość wody praktycznie powodowana jest przez wapń i magnez.

  1. Twardość węglanowa odpowiada zawartości węglanów i wodorowęglanów wapnia i magnezu. Twardość węglanowa jest również nazywana twardością przemijającą, ponieważ zanika podczas gotowania wody. Wytrącają się wtedy węglany wapnia, magnezu i żelaza, tworząc niepożądany kamień kotłowy. Twardość wody przejawia się w wytwarzaniu osadu z mydłem (osad nie powstaje z syntetycznymi środkami powierzchniowo czynnymi). Mydło jest solą sodową wyższego kwasu tłuszczowego, głównie jest to stearynian sodu. Powstaje stearynian wapnia nierozpuszczalny w wodzie.

  1. Twardość niewęglanowa

Jest to różnica między twardością ogólną a węglanową. Określa ona zawartość jonów dwuwartościowych odpowiadających anionom: chlorkom, siarczanom, azotanom itd.

W wodach naturalnych wapń i magnez występują w szerokim przedziale stężeń (50-1000 mg CaCO3/l). W ogólnej mineralizacji wód związki wapnia zwykle dominują nad związkami magnezu. Często wody źródlane mają niską twardość. Zwykle ze wzrostem zanieczyszczenia twardość wód zwiększa się. Twardość wód zależy w dużym stopniu od warunków geologicznych zlewni. Twardość ogólna wód rzek w Polsce to w większości przypadków twardość węglanowa. Twardość niewęglanowa w wielu wodach nie występuje. Przeciętnie twardości niewęglanowe wynoszą 15-30 mg/dm3 CaCO3. Wody atmosferyczne mają niską twardość. Ze względów zdrowotnych uważa się, że w wodzie do picia najkorzystniejsze są stężenia wapnia od 30 do 80 mg/1, natomiast stężenie magnezu na ogół zalecane jest w zależności od zawartości towarzyszących jonów siarczanowych (30-125 mg Mg/1). Obecność jonów wapnia i magnezu w wodzie do picia i celów gospodarczo-przemysłowych ma ważne znaczenie techniczne.

Wody miękkie, o niskiej zawartości jonów Ca i Mg stwarzają korzystne warunki rozwoju procesu korozji w przewodach wodociągowych, natomiast wody o nadmiernej twardości łatwo tworzą osady, powodując stopniowe zmniejszanie przepustowości przewodów.

Za optymalną twardość wody uznaje się twardość w granicach 100-500 mg CaCO3/l.

Termiczna metoda usuwania twardości wody

Pod wpływem podwyższonej temperatury, już powyżej 40oC, następuje termiczny rozkład wodorowęglanów wapnia i magnezu.

Szybkość rozkładu wodorotlenków nie jest jednakowa. Rozkład Mg(HCO3)2 przebiega 1,5 razy wolniej niż Ca(HCO3)2; najpierw powstaje zasadowy węglan magnezu, który po dłuższym czasie gotowania ulega hydrolizie i strąca się w postaci trudniej rozpuszczalnego wodorotlenku magnezowego Mg(OH)2.

Ale i rozkład wodorowęglanu wapniowego nie zachodzi jednakowo łatwo. Na szybkość tego procesu ma znaczny wpływ temperatura, co widać na Rys. 1, na którym znajdują się wykresy szybkości rozpadu Ca(HCO3)2 w zależności od temperatury. Widać więc wyraźnie, że ze wzrostem temperatury szybkość rozpadu wodorowęglanu sodu wzrasta bardzo znacznie i w temperaturze 100 oC osiąga największą wartość przy burzliwym wrzeniu. Jak wykazały badania - na szybkość procesu dodatni wpływ ma obecność stałego CaCO3.

Metoda termicznego zmiękczania ma zastosowanie w zakładach przemysłowych dysponujących dużą ilością pary wymagającej kondensacji.

CEL ĆWICZENIA

Celem ćwiczenia jest ustalenie niezbędnego czasu ogrzewania wody w określonej temperaturze dla osiągnięcia najlepszego efektu zmiękczania wody metodą termiczną. Zakres ćwiczenia obejmuje wykonanie kontrolnych oznaczeń w wodzie surowej i termicznie zmiękczonej.

METODYKA

Do 5 kolb o pojemności 2 litrów odmierzyliśmy po 0,5 litra wody surowej i dodaliśmy po 2 kamyczki wrzenne, po czym wstawiliśmy je na grzejniki, połączyliśmy do chłodnic i od momentu wrzenia ogrzewaliśmy odpowiednio 15, 30, 45, 60 i 90 minut. Potem kolby studziliśmy strumieniem zimnej wody do temperatury pokojowej, po czym przesączyliśmy ich zawartość przez sączki. Przesącze poddaliśmy badaniom na pH, zasadowość, twardość ogólną, węglanową, niewęglanową, magnezową i wapniową. Otrzymane wyniki zestawiliśmy w tabeli poniżej.

Tabela 1.

Wskaźnik

Jednostka

Woda surowa

Woda termicznie zmiękczona

Czas ogrzewania, [min]

15

30

45

60

90

pH

-

8,00

8,29

8,50

7,78

9,25

8,91

Zasadowość F

mval/dm3

-

-

0,1

0,1

0,2

0,3

Zasadowość M

mval/dm3

3,0

0,9

0,7

0,6

0,5

0,5

Twardość ogólna

mval/dm3

6,0

3,64

3,16

3,12

3,16

3,16

Twardość węglanowa

mval/dm3

3,0

0,9

0,7

0,6

0,5

0,5

Twardość niewęglanowa

mval/dm3

3,0

2,74

2,46

2,52

2,66

2,66

Twardość magnezowa

mval/dm3

92,14

50,71

46,43

44,29

43,57

41,43

Twardość wapniowa

mval/dm3

15

14,57

13,29

12,86

12,43

9,43

Twardość niewęglanową określa się z wzoru:

TWog = TWw + TWnw TWnw = TWog - TWw

Surowa: 6,0 - 3,0 = 3,0 [mval/dm3]

Zmiękczanie I (15min): 3,64 - 0,9 = 2,74 [mval/dm3]

Zmiękczanie II (30min): 3,16 - 0,7 = 2,46 [mval/dm3]

Zmiękczanie III (45min): 3,12 - 0,6 = 2,52 [mval/dm3]

Zmiękczanie IV (60min): 3,16 - 0,5 = 2,66 [mval/dm3]

Zmiękczanie V (90min): 3,16 - 0,5 = 2,66 [mval/dm3]

Twardość magnezową obliczamy z wzoru:

TCa = a *0,1*1000*20/2,8V

TCa (surowa) = 12,9 *0,1*1000*20/280 = 92,14 [mval/dm3]

TCa (15min) = 7,1 *0,1*1000*20/280 = 50,71[mval/dm3]

TCa (30min) = 6,5*0,1*1000*20/280 = 46,43 [mval/dm3]

TCa (45min) = 6,2*0,1*1000*20/280 = 44,29 [mval/dm3]

TCa (1h) = 6,1 *0,1*1000*20/280 = 43,57 [mval/dm3]

TCa (1,5h) = 5,8 *0,1*1000*20/280 = 41,43 [mval/dm3]

Twardość wapniową obliczamy z wzoru:

TMg = a*0,1*1000*12/2,8V

TMg (surowa) = 3,5*0,1*1000*12/280 = 15,00 [mval/dm3]

TMg (15min) = 3,4*0,1*1000*12/280 = 14,57 [mval/dm3]

TMg (30min) = 3,1*0,1*1000*12/280 = 13,29 [mval/dm3]

TMg (45min) = 3,0*0,1*1000*12/280 = 12,86 [mval/dm3]

TMg (1h) = 2,9*0,1*1000*12/280 = 12,43 [mval/dm3]

TMg (1,5h) = 2,2*0,1*1000*12/280 = 9,43 [mval/dm3]

PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Na podstawie otrzymanych wyników wnioskować możemy, że czas ogrzewania wody ma wpływ na zmiany jej twardości i pH. Proces ogrzewania w rosnący sposób ukazuje wzrost wartości pH, zasadowości F oraz spadek zasadowości M oraz twardości ogólnej, węglanowej, niewęglanowej, magnezowej i wapniowej. Największe efekty są widoczne po 15 minutach ogrzewania od zagotowania wody, następne spadki stają się coraz mniej widoczne. Przy czasie ogrzewania 60 minut spadki wartości niektórych wskaźników przestają być widoczne w porównaniu do 90 minut ogrzewania. Najbardziej optymalny czas ogrzewania to około 1 godziny, późniejsze ogrzewanie przynosi coraz mniej widoczne efekty. Podczas niektórych oznaczeń mogło dojść do błędów pomiarów wywołane za krótkim ostudzaniem po ogrzewaniu i błędów oznaczeń.

LITERATURA

1) Podstawy projektowe systemów oczyszczania wód, A. L. Kowal & M. Świderska-Bróź, Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 1998



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Sprawko2, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody, laboratorium
Sprawko3, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody, laboratorium
Sprawko1, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody, laboratorium
Sprawko2, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody, laboratorium
ściąga pyt 1, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody
sciaga z pytan , Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody
oczyszczanie wody pytania egz, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody
Ściąga TWiŚ, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody
ściąga pyt4, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody
WYKLAD, Inżynieria środowiska, inż, Semestr V, Oczyszczanie wody
stała dyso sprawko, Inżynieria środowiska, inż, Semestr III, Chemia fizyczna
niwelacja, Inżynieria środowiska, inż, Semestr II, Geodezja, laboratorium
Kientyka sprawko, Inżynieria środowiska, inż, Semestr III, Chemia fizyczna
instrukcja - HYDROLIZA SOLI, Inżynieria środowiska, inż, Semestr II, Chemia ogólna, laboratorium
pHmetr-instrukcja obsługi, Inżynieria środowiska, inż, Semestr II, Chemia ogólna, laboratorium
instrukcja - CHEMIA ORGANICZNA II, Inżynieria środowiska, inż, Semestr II, Chemia ogólna, laboratori
chem.fiz.równowagi fazowe, Inżynieria środowiska, inż, Semestr III, Chemia fizyczna, laboratorium

więcej podobnych podstron