Czas trwania praw autorskich
I Casus - Kieślowski
W roku 1996 zmarł Krzysztof Kieślowski, reżyser m.in. „Dekalogu” oraz trylogii „Trzy kolory. Biały. Niebieski. Czerwony”. Podczas pogrzebu mowę wygłosił jego przyjaciel i jednocześnie współtwórca scenariuszy wymienionych filmów, Krzysztof Piesiewicz. Mówił, że pamięć o nim przetrwa na długo w jego filmach. A jak długo będą chronione autorskie prawa majątkowe do wymienionych dzieł i na jakiej podstawie?
- scenariusz
- reżyseria
- muzyka - Zbigniew Preisner
- dialogi: Piesiewicz / Kieślowski
Zadania:
- Czy wiemy, jak długo będą chronione prawa autorskie Kieślowskiego?
- Jakie przepisy należy tu zastosować???
Art. 36 ust. 4 - utwór audiowizualny
Art. 37 Utwór rozpowszechniony w częściach
II Czas trwania autorskich praw majątkowych
Prawa autorskie osobiste
Odnośnie praw autorskich osobistych nie istnieje czasowe ich ograniczenie. Prawa te są niezbywalne.
Prawa autorskie majątkowe
Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych prawa autorskie majątkowe gasną z upływem lat siedemdziesięciu od śmierci twórcy.
- Zasada czasowego ograniczenia ochrony majątkowych praw autorskich. Oznacza to, że po upływie wskazanego terminu każda osoba może swobodnie korzystać z określonego utworu.
- Co do nieodpłatności takiego korzystania (?) Ustawa przewiduje zobowiązanie do przekazywania wpłat na rzecz Funduszu Promocji Twórczości. Producenci egzemplarzy szeroko określonych utworów artystycznych odnośnie których czas ochrony upłynął zobowiązani są do przekazywania na rzecz Funduszu od 5 do 8 % wpływów brutto osiąganych ze sprzedaży.
- Okres 70 lat nie może ulec przedłużeniu bądź skróceniu przez czynność prawną.
- na faktyczny okres ochrony składa się też czas między stworzeniem utworu a śmiercią jego twórcy.
Dzieła współautorskie - 70 lat od śmierci ostatniego z współautorów.
Gdy autor jest nieznany lub gdy jest np. utworem pracowniczym (prawa majątkowe przysługują z mocy prawa innej osobie) czas liczony jest od daty pierwszego rozpowszechnienia utworu.
Gdy utwór rozpowszechniony w częściach bieg terminu liczy się oddzielnie od daty rozpowszechnienia każdego fragmentu. (Trylogia Kieślowskiego)
III Czy płaci się opłatę na rzecz Funduszu od korzystania z UTWORÓW TRADYCYJNYCH - o których trudno powiedzieć, że mają swojego autora
- często są one opracowane (utwór zależny): „Trad./ L. Możdżer” - wówczas utwór zależny chroniony
- w innym przypadku należą się tylko opłaty SPAV / STOART (prawa pokrewne)
Przejście autorskich praw majątkowych - art. 41 i next
Autorskie prawa majątkowe przechodzą na inne osoby przez czynności:
1. inter vivos
a) umowy o przeniesienie praw
b) o korzystanie z praw - licencje
- mortis causa.
Dziedziczenie
Nie podlegają dziedziczeniu autorskie prawa osobiste. Jednakże niejako dziedziczne jest prawo do żądania naprawienia szkody majątkowej powstałej w wyniku naruszenia autorskich dóbr osobistych. Nadto dziedziczne są roszczenia o zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Przechodzą one na spadkobierców tylko wtedy, gdy zostały uznane albo gdy powództwo zostało wytoczone za życia poszkodowanego.
Odnośnie dziedziczenia autorskich prawa majątkowych mają zastosowanie przepisy kodeksu cywilnego (art. 922 i n.). Prawa te mogą być dziedziczone w drodze dziedziczenia ustawowego jak i testamentowego. Do masy spadkowej należą prawa i obowiązki wynikające z umów dotyczących praw autorskich. Ponadto w skład spadku może wchodzić prawo do żądania wynagrodzenia.
Inne sposoby przejścia autorskich praw majątkowych
Autorskie prawa majątkowe tak jak inne rodzaje prawa majątkowych są zbywalne i osoba, której one niejako przysługują może nimi swobodnie rozporządzać. Jedynym ogranicznikiem może być umowa albowiem ustawa nie nakłada na strony zobowiązania jakichkolwiek obostrzeń związanych z ich przeniesieniem. Zasadą, która znajduje zastosowanie przy rozporządzania autorskimi prawami majątkowymi jest nemo plus iuris ad alium transferre potest quam ipse habet (nikt nie może przenieść na drugą osobę więcej praw, aniżeli sam posiada). Z punktu widzenia obrotu prawami autorskimi istotna jest także norma, według której treść umowy mającej za przedmiot prawa autorskie odnosi się jedynie do pól eksploatacyjnych, które zostały w niej wyraźnie wymienione. I tak dla przykładu umowa dokładnie określać to co stanowi jej przedmiot (np. przedmiotem jest prawo do nadawania utworu w radiu - nie oznacza to automatycznie, iż utwór może być rozpowszechniany w Internecie itp.). Interpretując jej treść ustawa odsyła do kodeksu cywilnego i ogólnych reguł wykładni oświadczeń woli (art. 65 i n.).
Zawarcie umowy nastąpić może w drodze oferty, rokowań, przetargu. Odpowiednie zastosowanie w tej kwestii moją przepisy kodeksu cywilnego (art. 66 i n.). Ustawa jednak nie określa jakie powinna umowa zawierać postanowienia aby doszło do jej zawarcia. Oczywistym jest, iż koniecznymi elementami jest określenie stron, charakteru umowy (czy przenosi ona prawo, czy mamy do czynienia z licencją wyłączną, niewyłączną), przedmiotu dzieła, treści praw (rodzaju pól eksploatacyjnych), wysokości i sposobu wynagrodzenia. Mimo obowiązującej w polskim systemie zasady swobody umów uznaje się, że nieważne są umowy
1) dotyczące dzieł przyszłych, 2) które obejmowałyby wszystkie utwory twórcy bądź też 3) wszelkie utwory danego rodzaju. Dopuszczalne jest natomiast objęcie umową całego dotychczasowego dorobku autora. Kwestią dyskusyjną jest zawieranie tzw. Umów długoterminowych np. obejmujących działalność twórczą kolejnych 10 - 20 lat pracy twórcy. Uznać można by, iż takie sformułowania umowne powodowałyby konieczność uznania takiego zobowiązania za nieważne.
Co do:
formy zawarcia umowy - pisemna ad solemnitatem.
Niezachowanie formy czynności prawnej zastrzeżonej ad solemnitatem powoduje jej bezwzględną nieważność (art.73 i 76 KC).
Wynagrodzenia: ujęte może zostać procentowo (od zysku, ilości sprzedanych utworów itp.), może zostać określone kwotowo bądź też może zostać ustalony w umowie system mieszany. Wynagrodzenie może zostać na żądanie twórcy podwyższone w razie zaistnienia dysproporcji między ustalonym wynagrodzeniem a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych.
3