DEFINICJA PRAW CZŁOWIEKA - Prawa człowieka to te wolności, środki ochrony, oraz świadczenia, których respektowania właśnie jako praw, zgodnie ze współcześnie akceptowanymi wolnościami wszyscy ludzie powinni móc się domagać od społeczeństwa (państwa) w których żyją.

GŁÓWNE ELEMENTY PRAWNICZE KONCEPCJI PRAWA CZŁOWIEKA:

• powszechność (uniwersalność) - przysługują każdemu człowiekowi,

• niezbywalność i nienaruszalność - nikt nie może z nich zrezygnować lub też pozbawić kogoś tych praw, jak również ich naruszać, ponieważ ich źródłem jest godnośc osobowa,

• dotyczą realizacji jednostka - władza (państwa),

• zawsze działają na korzyść jednostki,

PODZIAŁ PRAW CZŁOWIEKA:

• PRAWA MATERIALNE (prawa i wolności) - to konkretne wolności i prawa przysługujące człowiekowi

• I generacja prawa osobiste i polityczne.

• II generacja - prawa socjalne

• PRAWA PROCEDURALNE - to dostępne, zapisane w prawie sposoby egzekwowania praw materialnych

WOLNOŚCI - to obszary życia jednostki, w które władza (państwo) nie powinno ingerować,

PRAWA - to konkretne świadczenia i środki ochrony, które władza (państwo) powinno zapewnić jednostce,

WARUNKI OGRANICZENIA PRAW CZŁOWIEKA -

• muszą być wprowadzone jedynie drogą ustawy,

• ze względu na konkretnie wskazane cele,

• zakres ograniczenia musi być minimalny,

• ograniczenie musi być dopuszczalne w demokratycznym społeczeństwie,

OKOLICZNOŚCI DOPUSZCZAJĄCE INGERENCJĘ WŁADZY W PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -

• bezpieczeństwo państwa (art. 6,8,10,11 EKPC)

• bezpieczeństwo publiczne (art.8,9,10,11 EKPC)

• ochrona zdrowia i moralności (art.8,9,10,100 EKPC)

• ochrona praw i wolności innych osób (art.8,9,10,11, EKPC)

• interesy wymiaru sprawiedliwości (art. 6,10 EKPC)

• dobro małoletnich (art.6 EKPC)

• ochrona życia prywatnego stron (art.6 EKCP)

• dobrobyt gospodarczy kraju (art.8 EKCP)

• zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych (art.10 EKCP)

• porządek publiczny i zapobieganie przestępstwom (art.6,8,9,10,11 EKCP)

NAJWAŻNIEJSZE DOKUMENTY MIĘDZYNARODOWE W ZAKRESIE OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA

• Karta Narodów Zjednoczonych - ONZ 26.06.1945r.

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - ONZ 10.12.1948r.

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych,

Międzynarodowy Pakr Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych - ONZ16.12.1966r.

• Europejska Konwencja o Ochronie człowieka i Podstawowych Wolności - RE 04.11.1950r.

• Europejska Karta Społeczna - RE 18.10.1961r.

ZAGADNIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE PRAW CZŁOWIEKA

Rada Europy Londyn 1949r. - Pałac Europy w Strasburgu (Francja)

• statut oparty na prawach człowieka

• Państwa ubiegające się o członkostwo muszą:

+ znać zasady państwa prawa,

+ zagwarantować każdej osobie prawa człowieka i podstawowe wolności

GŁÓWNE CELE RADY EUROPY:

• ochrona prawa człowieka

STRUKTURA ORGANIZACYJNA RADY EUROPY:

• Komitet Ministrów,

• Zgromadzenie Parlamentu,

• Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych,

• Sekretariat z Sekretarzem Generalnym

POLSKA JEST CZŁONKIEM RADY EUROPY OD 26,11,1991r.

KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI -

POLSKA OD 19,01,1993R. JEST STRONĄ KONWENCJI

OD 01,05,1993R. - UZNAŁA KOMPETANCJE EUROPEJSKIEJ KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU PRAWA CZŁOWIEKA - także w zakresie skarg indywidualnych.

PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA

• prawa moralne o charakterze podstawowym i powszechnym, przynależne każdej jednostce w jej kontaktach z państwem,

• przesłanki - każda władza jest ograniczona,

• każda jednostka posiada sferę autonomii, do której nie ma dostępu żadna władza,

• każda jednostka może się domagać od państwa ochrony jej praw,

• źródłem i podstawą praw i wolności człowieka jest przyrodzona, niezbywalna godność osobowa człowieka,

PRAWA A WOLNOŚĆ

Prawo - przysługujące jednostce po stronie państwa oznacza obowiązek działania na rzecz tej jednostki,

Wolność jednostki - rozumiane jest jako obowiązek państwa do powstrzymywania się od działania

Jeżeli mam prawo - to obowiązkiem władzy jest coś dla mnie zrobić,

Jeśli mam wolność - to państwo ma się wstrzymać,

GRUPY PRAW CZŁOWIEKA

1.Prawa materialne - to konkretne prawa i wolności przysługujące człowiekowi np. prawo do życia, do wolności

2.Prawa proceduralne - to dostępne człowiekowi mechanizmy, procedury i instytucje pozwalające egzekwować od państwa przestrzeganie przysługujących nam praw i obowiązków, np. prawo do petycji, do sądu.

OGRANICZENIE PRAW CZŁOWIEKA - w większości praw materialnych to prawa rzeczowe,

• jedynie wolności do tortur i wolności od niewolnictwa nie może być ograniczona w żadnych okolicznościach.

SYSTEM MIĘDZYNARODOWEJ OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -

1.System uniwersalny, związany w ONZ - Karta Narodów Zjednoczonych, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, dokumenty wyspecjalizowane.

2.System Europejski, związany z Radą Europy - Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Europejska Karta Specjalna, dokumenty wyspecjalizowane,

3.Systemy regionalne - Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów, Amerykańska karta Praw człowieka, Arabska karta Praw Człowieka.

PRAWA CZŁOWIEKA A POLICJA

Płaszczyzny wzajemnych powiązań -

• Policja może i powinna aktywnie chronić prawa i wolności ludzkie,

• Policja w trakcie swych urzędowych działań powinna przestrzegać praw i wolności człowieka,

• Policjant powinien być traktowany jako przedmiot praw i wolności oraz podlegać szczególnej ochronie,

Bez współistnienia tych trzech elementów nie wydaje się, aby możliwe było zapewnienie realnego powiązania praw człowieka z działalnością Policji,

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA -

1. Mechanizm Kontrolny EKPC obejmuje:

• skargi indywidualne,

• skargi państwowe,

2. Przesłanki dopuszczalności skargi -

• należy wyczerpać wszystkie środki odwoławcze przewidywane w prawie wewnętrznym danego państwa,

• skarga musi być złożona w terminie 6 miesięcy od wydania ostatecznej decyzji krajowej,

• skarga nie może być anonimowa,

• skarga nie jest rozpatrywana przez inną instytucję międzynarodową,

• skarga nie może stanowić tzw. nadużycia prawa do skargi, nie jest wykorzystywana w celach politycznych,

• skarga nie może być bezzasadna, jej podstawa nie są prawa i wolności ustanowione w EKPC,

3. Schemat postępowania przed trybunałem -

• Kancelaria (rejestracja),

• Izba - (wyznacza trzyosobowy komitet),

• Komitet - (bada przesłanki dopuszczalności

• Izba - WIELKA IZBA - próby podstawowego załatwienia sprawy, dalej faza pisemna, ustna i wyrok,

• Komitet Ministrów - nadzoruje wykonania wyroku.

WYBRANE ARTYKUŁY Z KONWENCJI PRAW CZŁOWIEKA A POLICJA

1. Prawo do życia - ART.- 2

• prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nie może być umyślnie pozbawiony życia, poza przypadkami wykonywania wyroku sądowego skazującego za przestępstwo, za które ustawa przewiduje taką karę,

• pozbawienie życia nie będzie uznane sprzeczne z tym artykułem, jeśli nastąpiło w wyniku bezwzględnie koniecznego użycia broni,

• w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą,

• w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem,

• w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstrzymania

DEFINICJA PRAW CZŁOWIEKA - Prawa człowieka to te wolności, środki ochrony, oraz świadczenia, których respektowania właśnie jako praw, zgodnie ze współcześnie akceptowanymi wolnościami wszyscy ludzie powinni móc się domagać od społeczeństwa (państwa) w których żyją.

GŁÓWNE ELEMENTY PRAWNICZE KONCEPCJI PRAWA CZŁOWIEKA:

• powszechność (uniwersalność) - przysługują każdemu człowiekowi,

• niezbywalność i nienaruszalność - nikt nie może z nich zrezygnować lub też pozbawić kogoś tych praw, jak również ich naruszać, ponieważ ich źródłem jest godnośc osobowa,

• dotyczą realizacji jednostka - władza (państwa),

• zawsze działają na korzyść jednostki,

PODZIAŁ PRAW CZŁOWIEKA:

• PRAWA MATERIALNE (prawa i wolności) - to konkretne wolności i prawa przysługujące człowiekowi

• I generacja prawa osobiste i polityczne.

• II generacja - prawa socjalne

• PRAWA PROCEDURALNE - to dostępne, zapisane w prawie sposoby egzekwowania praw materialnych

WOLNOŚCI - to obszary życia jednostki, w które władza (państwo) nie powinno ingerować,

PRAWA - to konkretne świadczenia i środki ochrony, które władza (państwo) powinno zapewnić jednostce,

WARUNKI OGRANICZENIA PRAW CZŁOWIEKA -

• muszą być wprowadzone jedynie drogą ustawy,

• ze względu na konkretnie wskazane cele,

• zakres ograniczenia musi być minimalny,

• ograniczenie musi być dopuszczalne w demokratycznym społeczeństwie,

OKOLICZNOŚCI DOPUSZCZAJĄCE INGERENCJĘ WŁADZY W PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -

• bezpieczeństwo państwa (art. 6,8,10,11 EKPC)

• bezpieczeństwo publiczne (art.8,9,10,11 EKPC)

• ochrona zdrowia i moralności (art.8,9,10,100 EKPC)

• ochrona praw i wolności innych osób (art.8,9,10,11, EKPC)

• interesy wymiaru sprawiedliwości (art. 6,10 EKPC)

• dobro małoletnich (art.6 EKPC)

• ochrona życia prywatnego stron (art.6 EKCP)

• dobrobyt gospodarczy kraju (art.8 EKCP)

• zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych (art.10 EKCP)

• porządek publiczny i zapobieganie przestępstwom (art.6,8,9,10,11 EKCP)

NAJWAŻNIEJSZE DOKUMENTY MIĘDZYNARODOWE W ZAKRESIE OCHRONY PRAW CZŁOWIEKA

• Karta Narodów Zjednoczonych - ONZ 26.06.1945r.

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - ONZ 10.12.1948r.

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych,

Międzynarodowy Pakr Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych - ONZ16.12.1966r.

• Europejska Konwencja o Ochronie człowieka i Podstawowych Wolności - RE 04.11.1950r.

• Europejska Karta Społeczna - RE 18.10.1961r.

ZAGADNIENIA OGÓLNE DOTYCZĄCE PRAW CZŁOWIEKA

Rada Europy Londyn 1949r. - Pałac Europy w Strasburgu (Francja)

• statut oparty na prawach człowieka

• Państwa ubiegające się o członkostwo muszą:

+ znać zasady państwa prawa,

+ zagwarantować każdej osobie prawa człowieka i podstawowe wolności

GŁÓWNE CELE RADY EUROPY:

• ochrona prawa człowieka

STRUKTURA ORGANIZACYJNA RADY EUROPY:

• Komitet Ministrów,

• Zgromadzenie Parlamentu,

• Kongres Władz Lokalnych i Regionalnych,

• Sekretariat z Sekretarzem Generalnym

POLSKA JEST CZŁONKIEM RADY EUROPY OD 26,11,1991r.

KONWENCJA O OCHRONIE PRAW CZŁOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOŚCI -

POLSKA OD 19,01,1993R. JEST STRONĄ KONWENCJI

OD 01,05,1993R. - UZNAŁA KOMPETANCJE EUROPEJSKIEJ KOMISJI PRAW CZŁOWIEKA EUROPEJSKIEGO TRYBUNAŁU PRAWA CZŁOWIEKA - także w zakresie skarg indywidualnych.

PRAWA I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA

• prawa moralne o charakterze podstawowym i powszechnym, przynależne każdej jednostce w jej kontaktach z państwem,

• przesłanki - każda władza jest ograniczona,

• każda jednostka posiada sferę autonomii, do której nie ma dostępu żadna władza,

• każda jednostka może się domagać od państwa ochrony jej praw,

• źródłem i podstawą praw i wolności człowieka jest przyrodzona, niezbywalna godność osobowa człowieka,

PRAWA A WOLNOŚĆ

Prawo - przysługujące jednostce po stronie państwa oznacza obowiązek działania na rzecz tej jednostki,

Wolność jednostki - rozumiane jest jako obowiązek państwa do powstrzymywania się od działania

Jeżeli mam prawo - to obowiązkiem władzy jest coś dla mnie zrobić,

Jeśli mam wolność - to państwo ma się wstrzymać,

GRUPY PRAW CZŁOWIEKA

1.Prawa materialne - to konkretne prawa i wolności przysługujące człowiekowi np. prawo do życia, do wolności

2.Prawa proceduralne - to dostępne człowiekowi mechanizmy, procedury i instytucje pozwalające egzekwować od państwa przestrzeganie przysługujących nam praw i obowiązków, np. prawo do petycji, do sądu.

OGRANICZENIE PRAW CZŁOWIEKA - w większości praw materialnych to prawa rzeczowe,

• jedynie wolności do tortur i wolności od niewolnictwa nie może być ograniczona w żadnych okolicznościach.

SYSTEM MIĘDZYNARODOWEJ OCHRONY PRAW I WOLNOŚCI CZŁOWIEKA -

1.System uniwersalny, związany w ONZ - Karta Narodów Zjednoczonych, Powszechna Deklaracja Praw Człowieka, Międzynarodowe Pakty Praw Człowieka, dokumenty wyspecjalizowane.

2.System Europejski, związany z Radą Europy - Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Europejska Karta Specjalna, dokumenty wyspecjalizowane,

3.Systemy regionalne - Afrykańska Karta Praw Człowieka i Ludów, Amerykańska karta Praw człowieka, Arabska karta Praw Człowieka.

PRAWA CZŁOWIEKA A POLICJA

Płaszczyzny wzajemnych powiązań -

• Policja może i powinna aktywnie chronić prawa i wolności ludzkie,

• Policja w trakcie swych urzędowych działań powinna przestrzegać praw i wolności człowieka,

• Policjant powinien być traktowany jako przedmiot praw i wolności oraz podlegać szczególnej ochronie,

Bez współistnienia tych trzech elementów nie wydaje się, aby możliwe było zapewnienie realnego powiązania praw człowieka z działalnością Policji,

EUROPEJSKI TRYBUNAŁ PRAW CZŁOWIEKA -

4. Mechanizm Kontrolny EKPC obejmuje:

• skargi indywidualne,

• skargi państwowe,

5. Przesłanki dopuszczalności skargi -

• należy wyczerpać wszystkie środki odwoławcze przewidywane w prawie wewnętrznym danego państwa,

• skarga musi być złożona w terminie 6 miesięcy od wydania ostatecznej decyzji krajowej,

• skarga nie może być anonimowa,

• skarga nie jest rozpatrywana przez inną instytucję międzynarodową,

• skarga nie może stanowić tzw. nadużycia prawa do skargi, nie jest wykorzystywana w celach politycznych,

• skarga nie może być bezzasadna, jej podstawa nie są prawa i wolności ustanowione w EKPC,

6. Schemat postępowania przed trybunałem -

• Kancelaria (rejestracja),

• Izba - (wyznacza trzyosobowy komitet),

• Komitet - (bada przesłanki dopuszczalności

• Izba - WIELKA IZBA - próby podstawowego załatwienia sprawy, dalej faza pisemna, ustna i wyrok,

• Komitet Ministrów - nadzoruje wykonania wyroku.

WYBRANE ARTYKUŁY Z KONWENCJI PRAW CZŁOWIEKA A POLICJA

2. Prawo do życia - ART.- 2

• prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nie może być umyślnie pozbawiony życia, poza przypadkami wykonywania wyroku sądowego skazującego za przestępstwo, za które ustawa przewiduje taką karę,

• pozbawienie życia nie będzie uznane sprzeczne z tym artykułem, jeśli nastąpiło w wyniku bezwzględnie koniecznego użycia broni,

• w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą,

• w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie pozbawionej wolności zgodnie z prawem,

• w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstrzymania

5. PRAWO DO POSZANOWANIA ŻYCIA PRYWATNEGO I RODZINNEGO (ART. 8) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.

• Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, mieszkania i korespondencji,

• Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa -

• bezpieczeństwo państwowe,

• bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt kraju,

• ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom,

• ochronę zdrowia i moralności,

• ochronę praw i wolności innych osób,

• Policja musi mieć świadomość, że zastosowanie każdego środka, który dotyka życia rodzinnego i prywatnego musi być oparte na ustawie,

3. WOLNOŚĆ ZGROMADZEŃ I STOWARZYSZANIA SIĘ 9ART.11) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.

• każdy ma prawo do:

• swobodnego, pokojowego zgromadzania się,

• swobodnego stowarzyszania się, a w tym do prawa, do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów,

• Dozwolone ograniczenia tego prawa z uwagi na:

• interesy bezpieczeństwa państwa i publiczne,

• ochronę porządku i zapobieganie przestępstw,

• ochronę zdrowia i moralności,

• ochronę praw i wolności innych osób,

Na członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowych można nakładać zgodnie z prawem ograniczone korzystanie z tego prawa.

DEKLARACJA O POLICJI - RADA EUROPY 08,05,1979R.

A - etyka zawodowa

B - Status Policji,

C - wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez siłę obcą,

Część A i B odnoszą się do wszystkich osób i służb sprawujących funkcje policyjne. Poza Policją zalicza się do nich:

• cywilne służby specjalne,

• policję wojskową (żandarmeria wojskowa),

• siły zbrojne pełniące funkcje policyjne.

Część C ma zastosowanie jedynie do policji cywilnej (z wyłączeniem policji wojskowej)

DEKLARACJE O POLICJI

Wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez inną obcję.

• Funkcji Policji w czasie wojny i nieoprzyjacielskiej okupacji nadaje pełni swe zadanie ochrony osób i mienia w interesie ludności cywilnej,

KODEKS POSTĘPOWANIA FUNKCJONARIUSZY PORZĄDKU PRAWNEGO REZOLUCJA 34/169 ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH 1979R.

Art.1 Funkcjonariusze porządku prawnego wykonują swoje obowiązki wynikające z ustaw, służąc społeczeństwu i chroniąc wszystkich ludzi przed czynami bezprawnymi, zgodnie z wymaganym w tym zawodzie wysokim poczuciem odpowiedzialności.

Art.2 Funkcjonariusze porządku prawnego w toku wykonywania swych obowiązków szanują i chronią godność wszystkich ludzi oraz przestrzegają ich praw i dbają o nie.

Art. 3 Funkcjonariusze porządku prawnego mogą użyć siły wyłącznie w wypadku absolutnej konieczności i tylko w granicach niezbędnych do wypełniania swego obowiązku.

- Protokół 6 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (1983r.)

• ART. 1 Znosi się prawo do śmierci. Nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie,

• Art. 2 Państwo może przewidzieć, w swoich ustawach karę śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną. Kara ta będzie stosowana jedynie w przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. Państwo zawiadomi sekretarza Generalnego Rady Europy o odpowiednich postanowieniach tych ustaw,

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ART. 6 Drugi Protokół fakultatywny do paktu (1989r. art. 1 dotyczy niewykonywania i zniesienia kary śmierci).

4. Zakaz tortur (ART. 3)

• nikt nie może być poddawany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu,

• zakaz tortur ma rangę zakazu absolutnego - nie podlega zdjęciu w żadnych okolicznościach, czyli w przypadku aktu wojny lub innego niebezpieczeństwa publicznego zagrażającego życiu narodu ART. 15 EKPC,

• Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu ( Rada Europy 1987r.) - przewidziała utworzenie specjalnego organu tzw. Europejskiego Komitetu dla Zapobiegania Torturom i nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, który dokonuje inspekcji różnych miejsc odosobnienia np. więzień lub aresztów policyjnych pod kątem, jak traktowane są osoby pozbawione wolności,

• Do innych ważnych instrumentów w przedmiocie zakazu tortur należą -

• Konwencja w Sprawach zakazu Stanowienia Tortur Oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lun Poniżającego Traktowania albo Karania ( ONZ - 1984r.),

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (ONZ - 1966r.),

• Europejskie Reguły Więzienne (Rada Europy - 1987r.).

5. PRAWO DO WOLNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA OSOBISTEGO (ART.5) Konwencja o Ochronie praw człowieka i Podstawowych Wolności.

• określa prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, który ma chronić jednostkę przed bezprawnym zatrzymaniem lub aresztowaniem,

• ART. 5 UST. 1 - określa przypadki, w których pozbawienie wolności przez policję będzie zgodne z prawem,

• w wyniku skazania przez właściwy sąd,

• w celu zatrzymania lub aresztowania albo w celu zapewnienia wykonania obowiązku przewidzianego w ustawie,

• w celu postawienia przed właściwym organem,

• pozbawienie nieletniego wolności lub zgodnego z prawem postawienia go przed właściwym organem,

• w celu zapobieżenia szerzenia przez osobę choroby zakaźnej, można także pozbawić wolności osobę umysłowo chorą, alkoholika, narkomana, włóczęgę,

• w celu zapobieżenia nielegalnemu wkroczenia przez osobę na terytorium państwa lub osobę, przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję,

6. PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO - (ART. 6) Europejskiej Konwencji Praw człowieka

• każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bez stronny sąd ustanowiony ustawą,

• Policja musi respektować zasadę domniemania niewinności w toku prowadzonych postępowań, jak też w trakcie publicznych oświadczeń na temat podejrzanego składanych przez rozpoczęciem procesu,

• Gwarancje przysługujące oskarżonemu -

• otrzymanie szczegółowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia,

• posiadanie odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony,

• bronienie się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony - korzystanie z bezpłatnej pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędy, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości,

• przesłuchanie lub spowodowanie przesłuchania świadków oskarżenia oraz obecność i przesłuchanie świadków obrony na takich samych zasadach, jak świadków oskarżenia,

korzystanie z bezpłatnej pomocy, jeżeli nie rozumie się języka używanego w sądzie lub nie mówi się tym językiem,

5. PRAWO DO POSZANOWANIA ŻYCIA PRYWATNEGO I RODZINNEGO (ART. 8) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.

• Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, mieszkania i korespondencji,

• Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa -

• bezpieczeństwo państwowe,

• bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt kraju,

• ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom,

• ochronę zdrowia i moralności,

• ochronę praw i wolności innych osób,

• Policja musi mieć świadomość, że zastosowanie każdego środka, który dotyka życia rodzinnego i prywatnego musi być oparte na ustawie,

7. WOLNOŚĆ ZGROMADZEŃ I STOWARZYSZANIA SIĘ 9ART.11) Europejskiej Konwencji Praw człowieka.

• każdy ma prawo do:

• swobodnego, pokojowego zgromadzania się,

• swobodnego stowarzyszania się, a w tym do prawa, do tworzenia związków zawodowych i przystępowania do nich dla ochrony swoich interesów,

• Dozwolone ograniczenia tego prawa z uwagi na:

• interesy bezpieczeństwa państwa i publiczne,

• ochronę porządku i zapobieganie przestępstw,

• ochronę zdrowia i moralności,

• ochronę praw i wolności innych osób,

Na członków sił zbrojnych, policji lub administracji państwowych można nakładać zgodnie z prawem ograniczone korzystanie z tego prawa.

DEKLARACJA O POLICJI - RADA EUROPY 08,05,1979R.

A - etyka zawodowa

B - Status Policji,

C - wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez siłę obcą,

Część A i B odnoszą się do wszystkich osób i służb sprawujących funkcje policyjne. Poza Policją zalicza się do nich:

• cywilne służby specjalne,

• policję wojskową (żandarmeria wojskowa),

• siły zbrojne pełniące funkcje policyjne.

Część C ma zastosowanie jedynie do policji cywilnej (z wyłączeniem policji wojskowej)

DEKLARACJE O POLICJI

Wojna i inne rodzaje stanu wyjątkowego, okupacje kraju przez inną obcję.

• Funkcji Policji w czasie wojny i nieoprzyjacielskiej okupacji nadaje pełni swe zadanie ochrony osób i mienia w interesie ludności cywilnej,

KODEKS POSTĘPOWANIA FUNKCJONARIUSZY PORZĄDKU PRAWNEGO REZOLUCJA 34/169 ZGROMADZENIA OGÓLNEGO NARODÓW ZJEDNOCZONYCH 1979R.

Art.1 Funkcjonariusze porządku prawnego wykonują swoje obowiązki wynikające z ustaw, służąc społeczeństwu i chroniąc wszystkich ludzi przed czynami bezprawnymi, zgodnie z wymaganym w tym zawodzie wysokim poczuciem odpowiedzialności.

Art.2 Funkcjonariusze porządku prawnego w toku wykonywania swych obowiązków szanują i chronią godność wszystkich ludzi oraz przestrzegają ich praw i dbają o nie.

Art. 3 Funkcjonariusze porządku prawnego mogą użyć siły wyłącznie w wypadku absolutnej konieczności i tylko w granicach niezbędnych do wypełniania swego obowiązku.

- Protokół 6 do Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (1983r.)

• ART. 1 Znosi się prawo do śmierci. Nie może być skazany na taką karę ani nie może nastąpić jej wykonanie,

• Art. 2 Państwo może przewidzieć, w swoich ustawach karę śmierci za czyny popełnione podczas wojny lub w okresie bezpośredniego zagrożenia wojną. Kara ta będzie stosowana jedynie w przypadkach przewidzianych przez te ustawy i zgodnie z ich postanowieniami. Państwo zawiadomi sekretarza Generalnego Rady Europy o odpowiednich postanowieniach tych ustaw,

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych ART. 6 Drugi Protokół fakultatywny do paktu (1989r. art. 1 dotyczy niewykonywania i zniesienia kary śmierci).

8. Zakaz tortur (ART. 3)

• nikt nie może być poddawany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu,

• zakaz tortur ma rangę zakazu absolutnego - nie podlega zdjęciu w żadnych okolicznościach, czyli w przypadku aktu wojny lub innego niebezpieczeństwa publicznego zagrażającego życiu narodu ART. 15 EKPC,

• Europejska Konwencja o zapobieganiu torturom oraz nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu ( Rada Europy 1987r.) - przewidziała utworzenie specjalnego organu tzw. Europejskiego Komitetu dla Zapobiegania Torturom i nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu, który dokonuje inspekcji różnych miejsc odosobnienia np. więzień lub aresztów policyjnych pod kątem, jak traktowane są osoby pozbawione wolności,

• Do innych ważnych instrumentów w przedmiocie zakazu tortur należą -

• Konwencja w Sprawach zakazu Stanowienia Tortur Oraz Innego Okrutnego, Nieludzkiego lun Poniżającego Traktowania albo Karania ( ONZ - 1984r.),

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (ONZ - 1966r.),

• Europejskie Reguły Więzienne (Rada Europy - 1987r.).

9. PRAWO DO WOLNOŚCI I BEZPIECZEŃSTWA OSOBISTEGO (ART.5) Konwencja o Ochronie praw człowieka i Podstawowych Wolności.

• określa prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego, który ma chronić jednostkę przed bezprawnym zatrzymaniem lub aresztowaniem,

• ART. 5 UST. 1 - określa przypadki, w których pozbawienie wolności przez policję będzie zgodne z prawem,

• w wyniku skazania przez właściwy sąd,

• w celu zatrzymania lub aresztowania albo w celu zapewnienia wykonania obowiązku przewidzianego w ustawie,

• w celu postawienia przed właściwym organem,

• pozbawienie nieletniego wolności lub zgodnego z prawem postawienia go przed właściwym organem,

• w celu zapobieżenia szerzenia przez osobę choroby zakaźnej, można także pozbawić wolności osobę umysłowo chorą, alkoholika, narkomana, włóczęgę,

• w celu zapobieżenia nielegalnemu wkroczenia przez osobę na terytorium państwa lub osobę, przeciwko której toczy się postępowanie o wydalenie lub ekstradycję,

10. PRAWO DO RZETELNEGO PROCESU SĄDOWEGO - (ART. 6) Europejskiej Konwencji Praw człowieka

• każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bez stronny sąd ustanowiony ustawą,

• Policja musi respektować zasadę domniemania niewinności w toku prowadzonych postępowań, jak też w trakcie publicznych oświadczeń na temat podejrzanego składanych przez rozpoczęciem procesu,

• Gwarancje przysługujące oskarżonemu -

• otrzymanie szczegółowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia,

• posiadanie odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony,

• bronienie się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma wystarczających środków na pokrycie kosztów obrony - korzystanie z bezpłatnej pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędy, gdy wymaga tego dobro wymiaru sprawiedliwości,

• przesłuchanie lub spowodowanie przesłuchania świadków oskarżenia oraz obecność i przesłuchanie świadków obrony na takich samych zasadach, jak świadków oskarżenia,

• korzystanie z bezpłatnej pomocy, jeżeli nie rozumie się języka używanego w sądzie lub nie mówi się tym językiem,

---