Odpowiedzi na pytania kontrolne na temat procesów endogenicznych (lekcja 4):

• Wyjaśnij zależność między zasięgiem płyt litosfery, a rozmieszczeniem wulkanów oraz obszarów gdzie występują trzęsienia ziemi?

Odp. Na granicy płyt występuje aktywny wulkanizm i trzęsienia ziemi

• Od czego zależy przebieg wybuchu wulkanu i jakie skutki powoduje?

Odp. Przebieg zależy od rodzaju lawy: kwaśne - przebieg gwałtowny, stożek wysoki, stromy; zasadowe - przeciwnie.

• Omów rodzaje materiałów wyrzucanych przez wulkany.

Odp. Lawa, utwory piroklastyczne, gazy (omówione przy prezentacji)

• Omów przyczyny trzęsień ziemi, przedstaw ich rozmieszczenie.

Odp. Sejsmiczne, wulkaniczne, zapadliskowe; rozmieszenie - obszary sejsmiczne (omówione przy prezentacji)

• Od czego zależy wielkość szkód wyrządzonych przez trzęsienia ziemi i tsunami?

Odp. Np. od wielkości trzęsienia ziemi, od odległości od epicentrum, od gęstości zaludnienia na danym terenie, od sposobu budowania domów.

• Na podstawie dostępnej literatury podaj przykłady wielkich historycznych i współczesnych trzęsień ziemi i wybuchów wulkanów.

Odp. Np. trzęsienia ziemi: 1995 Meksyk, 1999 Izmit w Turcji, 2003 Bam w Iranie, 2004 u wybrzeży Indonezji; wulkany:1991 Pinatubo na Filipinach, 2000 Krakatau w Indonezji, 2003 Etna we Włoszech.

• Jak powstaje rów i zrąb tektoniczny?

Odp. Zdarza się, że pas skorupy ziemskiej objęty uskokami albo zapada się - wtedy powstaje rów tektoniczny, albo wypiętrza i powstaje zrąb.

• Jaka jest różnica między ruchami izostatycznymi a epejrogenicznymi?

Odp. Inna przyczyna dla ruchów epejrogenicznych są to prawdopodobnie procesy magmowe, dla izostatycznych zaburzenie równowagi grawitacyjnej.

---