ZNACZENIE GENETYKI W HODOWLI ZWIERZĄT
W początkowym okresie stosowana przez człowieka selekcja miała charakter masowy. Oznaczało to wybór osobników przeznaczonych do reprodukcji z całej populacji dostępnej hodowcy. Selekcja taka była w dużym stopniu przypadkowa. Później zaczęto stosować do rozmnażania specjalny materiał, hodowany w kontrolowanych warunkach i gwarantujący utrzymanie się pożądanych cech. Na przykład w przypadku świń baza genetyczna stanowi zwykle mniej niż 10 % całej populacji. W większości krajów hoduje się w tym celu kilka różnych ras, które krzyżuje się ze sobą w celu uzyskania prosiąt używanych do produkcji wieprzowiny. Krzyżowanie jest ważną czynnością: prosięta pochodzące z krzyżówek charakteryzują się większą niż ich rodzice przeżywalnością, szybkością wzrostu, wydajnością przetwarzania paszy na mięso itp. Rodzice stanowiący czyste rasy są homozygotami nie tylko pod względem genów odpowiedzialnych za korzystne cechy hodowlane. Często homozygotyczność dotyczy również alleli zawierających defekt i w rezultacie wpływających niekorzystnie na organizm. Krzyżówka pozwala na wytworzenie heterozygoty i zniwelowanie wpływu allelu z defektem.
W każdej hodowli większe znacznie odgrywają samce niż samice, wprawdzie potomstwo dziedziczy w równym stopniu po obu rodzicach, ale na skutek stosowanej w hodowli zwierząt poligamii, większa jest rola samców. W hodowlach samce są selekcjonowane na podstawie wartości hodowlanej, a samice na podstawie wartości użytkowej. W hodowli według linii chodzi o jak najbliższe pokrewieństwo z cennym osobnikiem, użytym jako reproduktor. Role w selekcji odgrywa pokrewieństwo, czyli podobieństwo osobników mających w swoich genotypach pewną cześć indywidualnych genów.
Pokrewieństwo w linii prostej łączy potomka z przodkiem. Pokrewieństwo gamet zależy od stopnia pokrewieństwa genetycznego. Stąd wniosek, że im bardziej są spokrewnione ze sobą rodzice tym bardziej homozygotyczne będzie potomstwo.
Genetyka ma duże znaczenie w hodowli, gdyż dzięki niej uzyskano organizmy transgeniczne np.:
* transgeniczne myszy i świnie, które wykorzystuje się w badaniach genetycznych,
* organizmy o zwiększonej przeżywalności i odporności,
* mysi model białaczki
Przykład zastosowania genetyki: do genomu myszy wprowadzono gen kodujący białkowy hormon wzrostu. Ów gen w części doświadczeń pochodził z genomu człowieka, a w pozostałej części eksperymentu - ze szczura. Wskutek tego uzyskano tzw. myszy transgeniczne, które miały w sobie dodatkowy, obcy gen innego gatunku. Ze względu na zwiększony poziom hormonu wzrostowego były dwa razy większe od myszy normalnych. Stwierdzono, że cecha ta podlega dziedziczności. W związku z tym nadal prowadzi się próby badawcze nad możliwością otrzymania podobnych transgenicznych zwierząt gospodarskich, głównie kóz, królików, owiec i świń. Badania w takim kierunku stwarzają szanse wyhodowania zwierząt rosnących szybciej i lepiej oraz bardziej ekonomicznie wykorzystujących paszę, co miałoby duże znaczenie gospodarcze.